Przypisy

odważony (starop.) — odważny. [przypis edytorski]

od wiatru obrócony (starop.) — obrócony przez wiatr. [przypis edytorski]

od wszytkich był miany (starop.) — przez wszystkich był uważany. [przypis edytorski]

o dwustu szczebli z wysoką drabiną (starop.) — szyk przestawny; inaczej: z wysoką drabiną o dwustu szczeblach. [przypis edytorski]

oglądać się na co (starop.) — zwracać uwagę na co; brać co pod uwagę. [przypis edytorski]

ognie, które się (…) beze drew siliły (starop.) — ognie, które paliły się bez drew. [przypis edytorski]

o jimże (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; inaczej: o nim to (właśnie). [przypis edytorski]

okowane (starop.) — okute. [przypis edytorski]

okowany (starop.) — okuty. [przypis edytorski]

okowy (starop.) — kajdany. [przypis edytorski]

okrócić a. okrocić (starop.) — poskromić. [przypis edytorski]

okrócić (starop.) — pokonać. [przypis edytorski]

okrócić (starop.) — poskromić, pokonać. [przypis edytorski]

okrócony (starop.) — pokonany. [przypis edytorski]

okrom a. krom (starop.) — poza; poza tym. [przypis edytorski]

okrom czego (starop.) — poza czym; wyłączając co. [przypis edytorski]

okrom (starop.) — bez; okrom wątpienia: bez wątpienia, niewątpliwie. [przypis edytorski]

okrom (starop.) — bez; okrom wątpliwości: bez wątpliwości, niewątpliwie. [przypis edytorski]

okrom (starop.) — bez. [przypis edytorski]

okrom (starop.) — oprócz, prócz. [przypis edytorski]

okrom (starop.) — oprócz. [przypis edytorski]

okrom wątpliwości (starop.) — bez wątpliwości, bez wątpienia. [przypis edytorski]

okrom, że (starop.) — poza tym że. [przypis edytorski]

okruciciel (starop.) — poskromiciel. [przypis edytorski]

o którychbyś się zinąd nie dowiedział (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: o których nie dowiedziałbyś się zinąd (tj. skądinąd). [przypis edytorski]

omacnie (starop.) — po omacku. [przypis edytorski]

omieszkiwać (starop.) — odkładać, zaniedbywać. [przypis edytorski]

omoczyć (starop.) — zmoczyć. [przypis edytorski]

omylić (starop.) — tu: zawieść. [przypis edytorski]

omylni bogowie (starop.) — bogowie niewłaściwi, nieprawdziwi. [przypis edytorski]

onci (starop., gw.) — ten ci, ten właśnie. [przypis edytorski]

ondzie (starop.) — w onym miejscu; tam. [przypis edytorski]

onę (starop.) — dziś: tę. [przypis edytorski]

onę (starop.) — ową, tą. [przypis edytorski]

onę (starop.) — tę, ową. [przypis edytorski]

onej doby (starop.) — wtedy, w tym czasie. [przypis edytorski]

onej doby (starop.) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]

onej (starop.) — jej. [przypis edytorski]

onej (starop.) — tej. [przypis edytorski]

onejże (starop.) — tejże; tej samej; onejże godziny: w tej samej godzinie, w tym samym czasie. [przypis edytorski]

one (starop.) — te, owe. [przypis edytorski]

oni (starop.) — ci, owi. [przypis edytorski]

ono (starop.) — owo, to. [przypis edytorski]

ono (starop.) — to, owo. [przypis edytorski]

ono (starop.) — tu: oto. [przypis edytorski]

on (starop.) — ten, ów. [przypis edytorski]

on (starop.) — ten, ów; w on frasunek srogi: w tym ciężkim zmartwieniu. [przypis edytorski]

on (starop.) — ten. [przypis edytorski]

on (starop.) — tu: tamten, ów. [przypis edytorski]

ony (starop.) — dziś: one. [przypis edytorski]

ony (starop.) — te, owe. [przypis edytorski]

ony (starop.) — te. [przypis edytorski]

opak (starop.) — na opak, opacznie, odwrotnie. [przypis edytorski]

opatrzyć czym (starop.) — zaopatrzyć w co; zapewnić co. [przypis edytorski]

opiekać się (starop.) — opiekować się. [przypis edytorski]

o równą rzecz (starop.) — o małą rzecz, o drobnostkę. [przypis edytorski]

ośmnaście (starop.) — osiemnaście. [przypis edytorski]

ośm (starop.) — osiem. [przypis edytorski]

oświata (starop.) — światło, jasność, która umożliwia widzenie. [przypis edytorski]

osadzony (starop.) — wsparty, utwierdzony. [przypis edytorski]

osęk a. osęka (starop.) — drąg zakończony hakiem. [przypis edytorski]

o się się boi (starop.) — boi się o siebie. [przypis edytorski]

osieść (starop.) — osiąść; tu: nastać. [przypis edytorski]

ostać czego (starop.) — porzucić co; ostań tego wszego: porzuć to wszystko. [przypis edytorski]

ostateczniejszy strach (starop.) — strach wobec śmierci. [przypis edytorski]

ostęp (starop.) — odstąp, oddal się. [przypis edytorski]

ostrość (starop.) — tu: surowość. [przypis edytorski]

otemkni (starop.) — odemknij; otwórz. [przypis edytorski]

ote wszego złego (starop.) — od wszelkiego zła. [przypis edytorski]

otjąć (starop.) — odebrać. [przypis edytorski]

oto-tem (starop.) — tym oto (prośbom). [przypis edytorski]

otucha (starop.) — nadzieja. [przypis edytorski]

otyma (starop.) — odbiera, odejmuje. [przypis edytorski]

owa (starop.) — oto, otóż. [przypis edytorski]

owotu (starop.) — tam; chodzi to tu, to owotu. [przypis edytorski]

owszejki a. owszelki (starop.) — tu: wcale, zupełnie; bądź co bądź, zaiste, istotnie, rzeczywiście. [przypis edytorski]

owszem (starop.) — na pewno, całkiem, także, zapewne, bynajmniej, w ogóle. [przypis edytorski]

ożaleć (starop.) — opłakać kogo (po jego stracie, w wyniku żałoby). [przypis edytorski]

ozowie się (starop.) — odzywa się. [przypis edytorski]

ozywać się rycerzem (starop.) — głosić, że jest się rycerzem. [przypis edytorski]

pagórkami plac między gęstemi (starop.) — szyk przestawny; inaczej: plac między gęstymi pagórkami. [przypis edytorski]

paisz, właśc. paiż a. paiża (starop.) — krótka tarcza metalowa używana przez rycerzy konnych. [przypis edytorski]

paiż a. paiża (starop.) — krótka tarcza metalowa używana przez rycerzy konnych. [przypis edytorski]

paliwoda (starop.) — zawadiaka; człowiek gwałtowny, nerwowy, niepohamowany w swych reakcjach. [przypis edytorski]

panosza (starop.) — drobny szlachcic; dworzanin, giermek. [przypis edytorski]

para (starop.) — opary, zapach. [przypis edytorski]

paszczeka (starop.; tu forma Msc, lp, r.ż.: w paszczece) — szczęka. [przypis edytorski]

pczoła (starop.) — pszczoła. [przypis edytorski]

pełna jeś (starop.) — jesteś pełna. [przypis edytorski]

pewnie (starop.) — z pewnością, nieomylnie. [przypis edytorski]

piciać (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć; piciać bych ci dała: dałabym ci picia. [przypis edytorski]

pięć set (starop.) — dziś: pięćset. [przypis edytorski]

piędzią nigdziej nie chodziła (starop.) — ani na piędź nigdzie nie wychodziła; ani na krok nigdzie nie wychodziła; piędź: daw. miara długości, równa ok. 20 cm. [przypis edytorski]

piędzią wyniść (starop.) — wyjść na piędź; wyjść na krok. [przypis edytorski]

piec (starop.) — tu: loch. [przypis edytorski]

pierwej niż (starop.) — tu: zanim. [przypis edytorski]

pierwey był (…) nie bił (starop.) — nie biłbyś się wcześniej. [przypis edytorski]

pierwszą drogą (starop.) — drogą, którą przyszli wcześniej. [przypis edytorski]

pierwsza krew (starop.) — tu: młodość, dawna krewkość. [przypis edytorski]

pierwszej siły teraz nie zna (starop.) — już nie czuje poprzedniej siły. [przypis edytorski]