Przypisy

ne sutor ultra crepidam (łac., przysł.) — szewcze, patrz swego kopyta. [przypis redakcyjny]

Nicolae, aut mores aut locum muta (łac.) — Mikołaju, albo obyczaje albo miejsce odmień. [przypis redakcyjny]

nie eques ale equus polonus (łac.) — nie jeździec (rycerz) ale koń polski. [przypis redakcyjny]

nihil adeo malum est, quin boni mixturam habeat (łac.) — nie ma tego złego, co by nie miało przymieszki dobrego. [przypis redakcyjny]

nihil gloriosius principe impune laeso (łac.) — nic wspanialszego nad władcę bezkarnie obrażonego. [przypis redakcyjny]

nihil interest, utrum ferro, an verbo occidas (łac.) — nie ma różnicy, żelazem czy językiem zabijasz. [przypis redakcyjny]

nihiliści (z łac. nihil: nic) — przeciwnicy ideowi określali w ten sposób radykalną młodzież rosyjską lat sześćdziesiątych XIX wieku, wrogą absolutyzmowi carskiemu i tradycyjnym normom społeczno-obyczajowym; zarzucano nihilistom, że nie uznają żadnych zasad i wartości (stąd ukuto nazwę); w literaturze zagranicznej nazywano często nihilistami rewolucjonistów rosyjskich. [przypis redakcyjny]

nihilominus (łac.) — jednakże. [przypis redakcyjny]

nihilominus (łac.) — mimo to, jednakże. [przypis redakcyjny]

nil restat (łac.) — nic nie pozostaje. [przypis redakcyjny]

nisi eius bellicae gloriae incuria, luxuriae (…) (łac.) — gdyby nie niedbałość o sławę wojenną, zbytki… nie wywołało nieszczęsnej pożogi wojny domowej. — Wyraz incuria poprawiliśmy z infamia, nie dającego sensu. [przypis redakcyjny]

nobile (łac.) — szlachetność. [przypis redakcyjny]

nobile verbum (łac.) — słowo szlacheckie (którego trzeba dotrzymać pod groźbą utraty honoru). [przypis redakcyjny]

nobilis (łac.) — szlachcic. [przypis redakcyjny]

nobilitas (…) duplicata (łac.) — szlachectwo (…) podwójne, powojone. [przypis redakcyjny]

nobilitas (łac.) — szlachta. [przypis redakcyjny]

nobilitas (łac.) — szlachto. [przypis redakcyjny]

nobilitas, non certus numerus personarum (łac.) — szlachta, nie zaś pewna liczba osób. [przypis redakcyjny]

nobilitatem (łac.) — szlachectwo. [przypis redakcyjny]

nobilitati (łac.) — szlachcie. [przypis redakcyjny]

nobilitatis (łac.) — szlachty. [przypis redakcyjny]

nocte mettre, somno editi patre (łac.) — zrodzeni z matki nocy, z ojca snu. [przypis redakcyjny]

nocturnum imperium (łac.) — nocne panowanie. [przypis redakcyjny]

nodus Gordius (łac.) — węzeł gordyjski. [przypis redakcyjny]

Noli me tangere (łac.) — Nie dotykaj mnie. [przypis redakcyjny]

nomen coronati capitis (łac.) — imię ukoronowanej głowy. [przypis redakcyjny]

nomen victoris (łac.) — imię zwycięzcy. [przypis redakcyjny]

nomina, cognomina (łac.) — imiona, nazwiska. [przypis redakcyjny]

nomina (łac.) — nazwiska. [przypis redakcyjny]

nomine (łac.) — imię. [przypis redakcyjny]

nomine (łac.) — imieniem. [przypis redakcyjny]

nomine (łac.) — w imieniu. [przypis redakcyjny]

nomine omnium (łac.) — w imieniu wszystkich. [przypis redakcyjny]

nominis recordatio (łac.) — pamięć imienia. [przypis redakcyjny]

non ab intra (łac.) — nie ze środka. [przypis redakcyjny]

non abiurando (łac.) — nie wyprzysięgając się. [przypis redakcyjny]

non abiuravi (łac.) — nie odprzysiągłem się. [przypis redakcyjny]

non adiurando (łac.) — nie sprzysięgając się; abiurando (…) adiurando: gra słów. [przypis redakcyjny]

non alia methodo (łac.) — nie innym trybem. [przypis redakcyjny]

non capiat (łac.) — nie zajmował. [przypis redakcyjny]

non deesse patriae (łac.) — nie opuścić ojczyzyny. [przypis redakcyjny]

non desinam (łac.) — nie przestanę. [przypis redakcyjny]

non ducibus potestas, non militi obsequium, qui quamvis alacer sed tamen imperia ducum interpretari quam exequi mavult, non agris securitas, non aris reverentia, non diis cultus (łac.) — wodzowie nie mają władzy, żołnierz nie dba o posłuszeństwo, gdyż jakkolwiek jest dzielnym, woli przecież wyrokować o rozkazach wodzów niż je wykonywać; role nie mają bezpieczeństwa, ołtarze — poszanowania, bogowie — czci. [przypis redakcyjny]

non eodem omnes prosequitur affectu (łac.) — nie tym samym uczuciem darzy wszystkich. [przypis redakcyjny]

non erubescam (łac.) — dosł.: nie zarumienię się; nie zawstydzę się. [przypis redakcyjny]

non est saltus in natura (łac.) — nie ma skoku w przyrodzie. [przypis redakcyjny]

non expedit (łac.) — nie wypada. [przypis redakcyjny]

non extraneis vitiata fucis (łac.) — nie zeszpecona cudzoziemskim fałszem. [przypis redakcyjny]

non gens, sed mens (łac.) — nie ród, lecz umysł. [przypis redakcyjny]

Non genus, non genius, non gens, si credere fas est, sed mens nobilitat nobilitata virum (łac.) — Nie pochodzenie, nie duch opiekuńczy, nie ród, jeśli wierzyć się godzi, lecz szlachetny umysł uszlachetnia męża. [przypis redakcyjny]

non in oppressionem libertatum (łac.) — nie na pognębienie swobód. [przypis redakcyjny]

non in tanta paucitate (łac.) — nie w tak małej liczbie. [przypis redakcyjny]

non in toto (łac.) — niezupełnie. [przypis redakcyjny]

non irritare crabrones (łac.) — nie drażnić szerszeni (przysłowie); por. także: „W ul nie dmuchać”. [przypis redakcyjny]

non item (łac.) — nie tak. [przypis redakcyjny]

non minus pungit (łac.) — nie mniej przeszywa. [przypis redakcyjny]

non neglexi (łac.) — nie omieszkałem. [przypis redakcyjny]

Non nobis, non nobis, sed nomini Tuo, Domine, da gloriam (łac.) — nie nam, nie nam, ale imieniu Twemu, Panie, daj chwałę. [przypis redakcyjny]

nonnullis autoritate sua jam gravis, libertati Polonae, certe si provixisset, periculosus fore visus est (łac.) — wydawało się, że dla niejednego z powodu znaczenia swojego jest przykry, dla wolności polskiej, gdyby pożył dłużej, stałby się niebezpiecznym. [przypis redakcyjny]

non obstante legalitate (łac.) — bez względu na prawność. [przypis redakcyjny]

non omnino otiosi (łac.) — nie całkiem bezczynnego. [przypis redakcyjny]

Non omnis moriar (łac.) — nie wszystek umrę, nie wszystko jest we mnie śmiertelne; cytat z ody rzymskiego poety Horacego (64–8 p.n.e.). [przypis redakcyjny]

non omnis mortuus est (łac.) — nie cały umarł. [przypis redakcyjny]

non oppressa (łac.) — nie zdobyta. [przypis redakcyjny]

non per intervalla (łac.) — nie z przerwami. [przypis redakcyjny]

non peto vindictam, supponendo (łac.) — nie oddaję wet za wet, rozumiejąc. [przypis redakcyjny]

non praeclusa (…) via (łac.) — nie wykluczając możności. [przypis redakcyjny]

Non pro mentis (…) (łac.) — nie według zasług, ale jakby z należnego prawa ubiegali się o wszystko… dla swoich znajomych. [przypis redakcyjny]

non regulatur (łac.) — nie odnosi się. [przypis redakcyjny]

non reprobo (łac.) — nie ganię. [przypis redakcyjny]

non resipiscet (łac.) — nie opamięta się. [przypis redakcyjny]

non sine suspicione veneni (łac.) — nie bez podejrzenia, że był otruty. [przypis redakcyjny]

non sine totius Reipublicae mola (łac.) — nie bez wstrząśnienia całej Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]

non sua, sed principis meliuntur fortuna (łac.) — biorą miarę nie ze swojego losu ale z losu króla. [przypis redakcyjny]

non sub regimine (łac.) — nie pod dowództwem. [przypis redakcyjny]

non subsistam (łac.) — nie wydołam. [przypis redakcyjny]

non suffecisset oneri brachia tanto (łac.) — nie podstawił ramion pod taki ciężar. [przypis redakcyjny]

non supererant (łac.) — nie pozostały. [przypis redakcyjny]

non tam capaces, quam nihil desiderantes (łac.) — nie tyle zdolnych, jak raczej takich, którzy niczego nie pożądają [przypis redakcyjny]

non tam numerose (łac.) — nie tak licznie. [przypis redakcyjny]

non toti morimur, vivit potior pars nostri (łac.) — nie ze wszystkim umieramy, żyje lepsza cząstka nasza. [przypis redakcyjny]

Non totus (…) Libitinam (łac.) — Nie cały umrę: znaczna część moja uniknie Libityny (cytat niedokładny z Horacego Carmina, III, 30, 7). [przypis redakcyjny]

non urgebat (łac.) — nie nalegał. [przypis redakcyjny]

non urget (łac.) — nie nastaje na to, nie żąda. [przypis redakcyjny]

non vi, sed formidine (łac.) — nie siłą, lecz postrachem. [przypis redakcyjny]

nos numerus sumus et fruges consumere nati (łac.) — my zera tylko i po to na świecie, żeby chleb zjadać (Horacy, Listy, I, 1, 27). [przypis redakcyjny]

notabene (łac.) — dosłownie: „dobrze zauważ”; używane w znaczeniu: „warto zaznaczyć”. [przypis redakcyjny]

notabene (z łac.) — dosł.: zauważ dobrze; tu: w dodatku. [przypis redakcyjny]

nota linguae (łac.) — znak za język. [przypis redakcyjny]

notam morum (łac.) — znak za obyczaje [ocena z zachowania]. [przypis redakcyjny]

nota (z łac.) — znak przewinienia. [przypis redakcyjny]

novae spes sementis, jugo scandit roseo medii fastigia coeli (łac.) — nadzieja nowego posiewu na różanym wozie wstępuje na szczyt niebios. [przypis redakcyjny]

Novembris (łac.) — listopada. [przypis redakcyjny]

noviluniorum (łac.) — nowiów. [przypis redakcyjny]

novitatem (łac.) — rzecz nowa, niebywała. [przypis redakcyjny]

noviter (łac.) — świeżo. [przypis redakcyjny]

nugator (łac.) — plotkarz, łgarz. [przypis redakcyjny]

nulla dies sine linea (łac.) — dosł.: ani dnia bez kreski (słowa przypisywane słynnemu malarzowi greckiemu Apellesowi, IV w. p.n.e.); potocznie: praca nad określonym dziełem posuwa się każdego dnia naprzód. [przypis redakcyjny]

nulla ex honesto spes, etiam publica mala singulis in occasionem gratiae trahuntur (łac.) — niczego od uczciwości się nie spodziewają; nawet nieszczęścia publiczne dla jednostek sposobnością dla uzyskania wpływu się stają. [przypis redakcyjny]

nullum dominium nisi benevolentia tutum est (łac.) — żadna władza bez życzliwości (poddanych) bezpieczna nie jest. [przypis redakcyjny]