Przypisy

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci, przewodnik dziewięciu muz. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci, przewodnik dziewięciu muz. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, tu występujący w roli symbolu męskiego piękna. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr., mit. rzym.) — bóg słońca, sztuki, wróżbiarstwa, uzdrawiania i gwałtownej śmierci, przewodnik dziewięciu muz. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — najpiękniejszy z bogów, opiekun sztuki. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — przewodnik dziewięciu muz, bóg sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — przewodnik muz, bóg sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — syn Zeusa i Latony, bliźniaczy brat Artemidy, bóg światła (zwany był też Febus, tzn. jaśniejący), jasnowidzenia i gwałtownej śmierci; opiekun sztuk i nauk, jego orszak stanowiły Muzy patronujące poszczególnym dziedzinom sztuk. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — syn Zeusa i Latony, bliźniaczy brat Artemidy, bóg światła (zwany był też Febus, tzn. jaśniejący), jasnowidzenia i gwałtownej śmierci; opiekun sztuk i nauk, jego orszak stanowiły Muzy patronujące poszczególnym dziedzinom sztuk. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — syn Zeusa i Latony, bliźniaczy brat Artemidy, bóg światła (zwany był też Febus, tzn. jaśniejący), jasnowidzenia i gwałtownej śmierci; opiekun sztuk i nauk, jego orszak stanowiły Muzy patronujące poszczególnym dziedzinom sztuk. [przypis edytorski]

Apollo (mit. gr.) — syn Zeusa i Leto, bóg słońca, sztuki i wróżbiarstwa. [przypis edytorski]

Apollo Pytyjski, gr. Apollon Pythios (mit. gr.) — Apollo czczony w Delfach jako zabójca olbrzymiego węża Pytona, którego ciało pogrzebał tam pod kamieniem zw. omfalos, uważanym za środek ziemi. Przy świątyni delfickiej funkcjonowała wyrocznia, w której odpowiedzi udzielała kapłanka zwana Pytią, słynąca z niejasnych przepowiedni, które wygłaszała wśród dymów i oparów wydobywających się ze skalnej pieczary. [przypis edytorski]

Arachne (mit. gr.) — mistrzyni tkania i haftu, przez zazdrosna Atenę zamieniona w pająka. [przypis edytorski]

Arachne (mit. gr.) — prządka, która wyzwała na pojedynek tkacki boginię Atenę i za swą pychę została zamieniona w pająka. [przypis edytorski]

Arachne (mit. gr.) — prządka, która wyzwała na pojedynek tkacki boginię Atenę, za swą pychę została zamieniona w pająka. [przypis edytorski]

Arachne (z gr. pająk; mit. gr.) — lidyjska dziewczyna, mistrzyni tkactwa, która zuchwale odważyła się zmierzyć w tej dziedzinie z Ateną. Na tkaninie Ateny ukazani zostali bogowie olimpijscy oraz ich potęga, a także (aluzyjnie) kary, jakie ponoszą ludzie za okazaną wobec bogów pychę. W odpowiedzi Arachne utkała obraz przedstawiający związki miłosne bogów z ziemiankami. Rozzłościło to dziewiczą boginię, która podarła pracę dziewczyny, a ją samą pobiła czółnem tkackim. Arachne powiesiła się z rozpaczy, ale Atena w akcie skruchy za swój postępek ożywiła ją pod postacią pająka, mistrza tkackiego w świecie zwierząt. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny; gwałtowny, brutalny i okrutny; kochanek Afrodyty, bogini miłości. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i bitewnego szału; gwałtowny, brutalny i okrutny. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i bitewnego szału; jego rzymskim odpowiednikiem jest Mars. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i bitewnego szału. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i szału bitewnego; jego rzymskim odpowiednikiem jest Mars. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i szału bojowego. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny; przedstawiano go jako brutalnego, okrutnego i zawsze skłonnego posunąć się do gwałtu. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny; tu przen.: zapał bojowy. [przypis edytorski]

Arethuza (mit. gr.) — nimfa, która zmieniła się w źródło, chcąc uniknąć zalotów boga rzeki Alfejosa. [przypis edytorski]

Argobójca (mit. gr.) — przydomek Hermesa, który zabił Argusa. [przypis edytorski]

Argo (mit. gr.) — statek Argonautów, dowodzonych przez Jazona. [przypis edytorski]

argonauci (mit. gr.) — bohaterowie, którzy pod przewodnictwem Jazona wyprawili się do Kolchidy po złote runo, m.in. Herakles, Tezeusz, Orfeusz, Kastor i Polluks. [przypis edytorski]

argonauci (mit. gr.) — bohaterowie, którzy pod przewodnictwem Jazona wyprawili się do Kolchidy po złote runo, m.in. Herakles, Tezeusz, Orfeusz, Kastor i Polluks; przen.: wędrowcy. [przypis edytorski]

Argonauci (mit. gr.) — bohaterowie, którzy pod przewodnictwem Jazona wyprawili się na statku Argo do Kolchidy po złote runo. [przypis edytorski]

Argonauci (mit. gr. ) — pięćdziesięciu dwóch uczestników wyprawy do Kolchidy po złote runo cudownego barana. [przypis edytorski]

Argonauci (mit. gr.) — pięćdziesięciu dwóch uczestników wyprawy na statku Argo do Kolchidy po złote runo. [przypis edytorski]

Argonauci (mit. gr.) — uczestnicy wyprawy na statku Argo do Kolchidy po złote runo. [przypis edytorski]

Argonauci (mit. gr.) — uczestnicy wyprawy po złote runo, przedsięwziętej na statku Argo pod wodą Jazona. [przypis edytorski]

argonaucki (mit. gr.) — związany z argonautami, tj. bohaterami, którzy pod przewodnictwem Jazona wyprawili się do Kolchidy po złote runo; byli to m.in. Herakles, Tezeusz, Orfeusz, Kastor i Polluks. [przypis edytorski]

Argos (mit. gr.) — stuoki, zawsze czuwający olbrzym, na rozkaz Hery pilnujący nimfy Io, kochanki Zeusa. [przypis edytorski]

Argos (mit. gr.) — stuoki, zawsze czuwający olbrzym, na rozkaz Hery pilnujący nimfy Io, kochanki Zeusa; zabity z rozkazu Zeusa przez Hermesa. [przypis edytorski]

Argos (mit. gr.) — syn Gai (bogini-Ziemi), olbrzym o stu wiecznie czuwających oczach; zazdrosna bogini Hera kazała mu strzec nimfy Io przemienionej w krowę, aby nie zbliżył się do niej Zeus; ten jednak wysłał Hermesa, który grą na flecie uśpił Argosa, następnie uciął głowę olbrzymowi i wykradł Io. Hera, litując się nad losem Argosa, przeniosła jego oczy na ogon poświęconego sobie ptaka, pawia. [przypis edytorski]

Argos, syn ziemi (mit. gr.) — Argos, syn Gai, był olbrzymem o stu wiecznie czuwających oczach. Zazdrosna bogini Hera kazała mu strzec nimfy Io przemienionej w krowę, aby nie zbliżył się do niej Zeus; ten jednak wysłał Hermesa, który grą na flecie uśpił Argosa, następnie uciął głowę olbrzymowi i wykradł Io. Hera, litując się nad losem Argosa, przeniosła jego oczy na ogon poświęconego sobie ptaka, pawia. [przypis edytorski]

Argus (mit. gr.) — olbrzym o stu oczach. [przypis edytorski]

Argus (mit. gr.) — olbrzym o tysiącu oczu, strażnik na usługach bogini Hery. [przypis edytorski]

Argus (mit. gr.) — olbrzym o tysiącu oczu, strażnik na usługach bogini Hery, strzegł w Kolchidzie cudownego barana o złotym runie. [przypis edytorski]

Argus (mit. gr.) — stuoki olbrzym, pilnujący nimfy Io na rozkaz Hery. [przypis edytorski]

Argus (mit. gr.) — stuoki, zawsze czuwający olbrzym. [przypis edytorski]

Ariadna (mit. gr.) — córka króla Krety Minosa, która ofiarowała Tezeuszowi kłębek nici, by ten mógł wydostać się z labiryntu po zabiciu Minotaura. [przypis edytorski]

Ariadna (mit. gr.) — królewna kreteńska, jej nić pomogła wydostać się Tezeuszowi z labiryntu Minotaura. [przypis edytorski]

Ariadna (mit. gr.) — królewna kreteńska, która zakochana w Tezeuszu, pomogła mu wydostać się z labiryntu Minotaura, dając mu kłębek nici do zaznaczenia drogi powrotnej. Tezeusz zabrał ją ze sobą w drogę powrotną do Aten, lecz porzucił śpiącą na wyspie Naksos, gdzie poślubił ją Dionizos, bóg natury i wina. Rzucony w niebo ślubny diadem czy też wianek Ariadny zmienił się w grupę gwiazd, ułożonych w łukowaty kształt, konstelację zwaną współcześnie Koroną Północy. [przypis edytorski]

Ariadna (mit. gr.) — królewna kreteńska, podarowała Tezeuszowi nić, która pomogła mu wydostać się z labiryntu Minotaura; Tezeusz zabrał ją ze sobą w drogę powrotną do Aten, lecz porzucił śpiącą na wyspie Naksos; tam poślubił ją Dionizos, bóg ekstazy religijnej, sił witalnych natury i wina. [przypis edytorski]

Ariadna (mit. gr.) — królewna kreteńska zakochana w Tezeuszu, jej nić pomogła mu wydostać się z labiryntu Minotaura; Tezeusz zabrał ją ze sobą w drogę powrotną do Aten, lecz porzucił śpiącą na wyspie Naksos. [przypis edytorski]

Ariadna (mit. gr.) — królewna kreteńska zakochana w Tezeuszu, pomogła mu wydostać się z labiryntu Minotaura, dając mu kłębek nici do zaznaczenia drogi powrotnej; Tezeusz obiecał ją poślubić i zabrał ze sobą w drogę powrotną do Aten, lecz porzucił śpiącą na wyspie Naksos. [przypis edytorski]

Ariadna (mit. gr.) — królewna kreteńska zakochana w Tezeuszu, pomogła mu wydostać się z labiryntu Minotaura, dając mu kłębek nici do zaznaczenia drogi powrotnej. [przypis edytorski]

Ariadna (mit. gr.) — siostra Fedry, pomogła Tezeuszowi wydostać się z labiryntu, dając mu kłębek nici do zaznaczenia drogi powrotnej; Tezeusz zabrał ją ze sobą, lecz porzucił śpiącą na wyspie Naksos. [przypis edytorski]

Artemida, gr. Artemis (mit. gr.) — dziewicza bogini-łuczniczka, opiekunka zwierzyny łownej, bliźniacza siostra Apollina; jej strzałom przypisywano nagłą śmierć kobiet. [przypis edytorski]

Artemida (mit. gr.) — bogini łucznictwa. Jej strzałom przypisywano nagłą śmierć kobiet. [przypis edytorski]

Artemida (mit. gr.) — córka Zeusa i Leto, bogini łowów, dzikiej przyrody, patronka myśliwych. [przypis edytorski]

Artemida (mit. gr.) — dziewicza bogini-łuczniczka, opiekunka zwierzyny łownej, bliźniacza siostra Apollina; jej strzałom przypisywano nagłą śmierć kobiet. [przypis edytorski]

Artemida (mit. gr.) — dziewicza bogini łuczniczka, opiekunka zwierzyny łownej. Bliźniacza siostra Apollina. Jej strzałom przypisywano nagłą śmierć kobiet. [przypis edytorski]

Artemida (mit. gr.) — dziewicza bogini-łuczniczka, opiekunka zwierzyny łownej, bliźniacza siostra Apollina. [przypis edytorski]

Artemida (mit. gr.) — dziewicza bogini-łuczniczka, opiekunka zwierzyny łownej, bliźniacza siostra Apollina. [przypis edytorski]

Artemida (mit. gr.) — dziewicza bogini-łuczniczka, opiekunka zwierzyny łownej, bliźniacza siostra Appollina; jej strzałom przypisywano nagłą śmierć kobiet. [przypis edytorski]

Artemida (mit. gr.) — dziewicza bogini łuczniczka, opiekunka zwierzyny łownej. Bliźniacza siostra Appollina. Jej strzałom przypisywano nagłą śmierć kobiet. [przypis edytorski]

Artemida (mit. gr.) — dziewicza bogini-łuczniczka, opiekunka zwierzyny łownej, patronka porodu, położnic, niemowląt i dzieci, bliźniacza siostra Apollina. [przypis edytorski]

Artemis a. Artemida (mit. gr.) — bliźniacza siostra Apollina, dziewicza bogini łowów, opiekunka myśliwych, a także młodzieży. [przypis edytorski]

Artemis a. Artemida (mit. gr.) — bogini łowów, siostra Apollina; odpowiednik Diany w mit. rzym. [przypis edytorski]

Aryjadna (mit. gr.) — Ariadna, królewna kreteńska, dała Tezeuszowi nitkę, żeby mógł wydostać się z labiryntu po zabiciu Minotaura. [przypis edytorski]

Aryjadna (mit. gr.) — Ariadna, królewna kreteńska, która pomogła Tezeuszowi wydostać się z labiryntu po zabiciu Minotaura; tu nawiązanie do pomocy przy wyjściu z grobowca, jakiej udzieliła Beniowskiemu panna Gruszczyńska. [przypis edytorski]

Arysteusz (mit. gr.) — syn Apolla; bóg rolnictwa i hodowców zwierząt. [przypis edytorski]

Asklepios (mit. gr.) — bóg a. heros, opiekun sztuki lekarskiej; w mit. rzym. czczony jako Eskulap; przedstawiany był jako brodaty mężczyzna z laską, wokół której wije się wąż: tym atrybutem-symbolem do dziś bywają oznaczane apteki. [przypis edytorski]

Asklepios (mit. gr.) — bóg a. heros, opiekun sztuki lekarskiej. W starożytnym Rzymie, czczony jako Eskulap, przedstawiany był jako brodaty mężczyzna z laską, wokół której wije się wąż. [przypis edytorski]

Asklepios (mit. gr.) — heros i bóg sztuki lekarskiej; jednym z centrów jego kultu było miasto Epidauros na Peloponezie, najsłynniejsze w świecie antycznym miejsce uzdrowień. [przypis edytorski]

Asklepios (mit. gr.) — heros i bóg sztuki lekarskiej. [przypis edytorski]

Asklepios (mit. gr.) — heros i bóg sztuki lekarskiej; synowie Asklepiosa a. Asklepiadzi: określenie lekarzy w staroż. Grecji, ponieważ tworząc stowarzyszenia przy świątyniach, zobowiązywali się uznawać swojego mistrza za rodzonego ojca, a siebie wzajemnie za braci. [przypis edytorski]

Asklepios (mit. gr.) — heros, po śmierci czczony jako bóg sztuki lekarskiej; syn boga Apolla i śmiertelniczki Koronis, królewny Lapitów. Koronis była kochanką Apolla, ale zakochana w pewnym Arkadyjczyku, dopuściła go do swego łoża, mimo że była już w ciąży. Kiedy sprawa wyszła na jaw, siostra Apolla Artemida pomściła brata, zabijając Koronis strzałami z łuku, a dręczony wyrzutami sumienia bóg w ostatniej chwili wyrwał swego syna Asklepiosa z łona matki, leżącej na płonącym już stosie pogrzebowym. Centaur Chiron kształcił oddanego mu na wychowanie Asklepiosa w sztuce lekarskiej, a ten doszedł w niej do takiej biegłości, że dzięki tajemnemu ziołu węży potrafił nawet wskrzeszać zmarłych. Z obawy, że zapanuje chaos, Zeus zabił Asklepiosa piorunem i umieścił wśród gwiazd jako gwiazdozbiór Wężownika. [przypis edytorski]

Astrea (gr.: Gwiaździsta; mit. gr.) — przydomek Dike, bogini sprawiedliwości, która w złotym wieku ludzkości przebywała z ludźmi na ziemi, a w upodlonym wieku żelaza zrażona niegodziwością ludzką porzuciła ziemię i wstąpiła do nieba, by stać się gwiazdozbiorem Panny (Owidiusz, Metamorfozy I); wyrażano nadzieję, że kiedyś powróci, a wraz z nią powróci szczęśliwy, harmonijny złoty wiek (Wergiliusz, Ekloga IV). [przypis edytorski]

Astyanaks (mit. gr.) — syn Hektora i Andromachy, zginął jako małe dziecko po zdobyciu Troi, zrzucony z murów miejskich przez Neoptolemosa (wg innej wersji przez Odyseusza), żeby uniemożliwić spełnienie się przepowiedni, wg której miał odbudować miasto. [przypis edytorski]

Atalanta (mit. gr.) — królewna porzucona przez ojca, który chciał mieć tylko męskich potomków; sławna łowczyni i biegaczka; niechętna małżeństwu, kandydatom na męża stawiała warunek, by ją zwyciężyli w biegach; udało się to dopiero Hippomenesowi, ponieważ Atalanta dała mu się wyprzedzić. [przypis edytorski]

Atalanta (mit. gr.) — królewna porzucona przez ojca, który chciał mieć tylko męskich potomków; sławna łowczyni i biegaczka; niechętna małżeństwu, kandydatom na męża stawiała warunek, by ją zwyciężyli w biegach; udało się to dopiero Hippomenesowi, ponieważ Atalanta dała mu się wyprzedzić; bieg Atalanty: niezwykle szybki bieg. [przypis edytorski]

Atalanta (mit. gr.) — królewna, sławna łowczyni i biegaczka; niechętna małżeństwu, kandydatom na męża stawiała warunek, by zwyciężyli ją w biegach, zaś przegrywających zabijała; pokonał ją dopiero Hippomenes, ponieważ Atalanta dała mu się wyprzedzić, zbierając rzucane przez niego złote jabłka. [przypis edytorski]

Atalanta (mit. gr.) — królewna, sławna łowczyni i biegaczka; uczestniczka łowów na dzika kalidońskiego. Niechętna małżeństwu, kandydatom na męża stawiała warunek, by zwyciężyli ją w biegach, zaś przegrywających zabijała. Pokonał ją dopiero Hippomenes, ponieważ Atalanta dała mu się wyprzedzić, zbierając rzucane przez niego złote jabłka. [przypis edytorski]

Atana (mit. gr.) — starogrecka bogini-matka, wspominana na kreteńskich tabliczkach, często błędnie identyfikowana z dziewiczą Ateną. [przypis edytorski]

Ate (mit. gr.) — córka Zeusa i Eris, bogini nieszczęścia i zemsty. [przypis edytorski]

Ate (mit. gr.) — córka Zeusa lub bogini niezgody Eris, uosobienie zaślepienia prowadzącego do zbrodni lub upadku. [przypis edytorski]

Atena, gr. Athena (mit. gr.) — bogini mądrości i sprawiedliwej wojny; córka Zeusa, urodziła się z głowy ojca, w pełnej zbroi. [przypis edytorski]

Atena (mit. gr.) — bogini mądrości i sprawiedliwej wojny; córka Zeusa. [przypis edytorski]

Atena (mit. gr.) — bogini mądrości i sprawiedliwej wojny, w poemacie występuje jako stronniczka Odyseusza. [przypis edytorski]

Atena (mit. gr.) — bogini mądrości, sztuki i wojny sprawiedliwej, córka Zeusa, władcy bogów. [przypis edytorski]

Atena (mit. gr.) — córka Zeusa, bogini mądrości i sprawiedliwej wojny, opiekunka rzemiosł, w szczególności tkactwa i hafciarstwa. [przypis edytorski]

Atena (mit. gr.) — córka Zeusa, bogini mądrości i sprawiedliwej wojny. [przypis edytorski]

Atena Polias (mit. gr.) — Atena Opiekunka Miasta, czczona w Atenach w świątyni na Akropolu noszącej nazwę Erechtejon, mieszczącej również sanktuaria Posejdona oraz ateńskiego herosa i mitycznego króla Erechteusza. [przypis edytorski]

Atlas (mit. gr.) — gigant, który za karę za udział w walce przeciw bogom olimpijskim z wyroku Zeusa dźwigał sklepienie niebieskie; tu przen.: podpora. [przypis edytorski]

Atlas (mit. gr.) — gigant, który za karę za udział w walce przeciw bogom olimpijskim z wyroku Zeusa dźwigał sklepienie niebieskie. [przypis edytorski]

Atlas (mit. gr.) — gigant, który za udział w walce przeciw bogom olimpijskim z wyroku Zeusa za karę dźwigał sklepienie niebieskie. [przypis edytorski]

Atlas (mit. gr.) — gigant, który z wyroku Zeusa dźwigał na barkach sklepienie niebieskie wznoszące się ponad Ziemią. [przypis edytorski]

Atlas (mit. gr.) — jeden z tytanów, skazany na dźwiganie na barkach sklepienia niebios; ojciec Hesperyd, Hyad i Plejad (m.in. Mai). [przypis edytorski]

Atlas (mit. gr.) — jeden z tytanów, skazany na dźwiganie na barkach sklepienia niebios. [przypis edytorski]

Atlas (mit. gr.) — jeden z tytanów, skazany na dźwiganie na barkach sklepienia niebios. [przypis edytorski]

Atlas (mit. gr.) — tytan (bóg z pokolenia olbrzymów), który z wyroku Zeusa dźwigał na barkach sklepienie niebios. [przypis edytorski]

Atlas (mit. gr.) — tytan dźwigający sklepienie niebieskie. [przypis edytorski]