Przypisy

utinam feliciter (łac.) — oby szczęśliwie. [przypis redakcyjny]

utinam in sancta pace requiescat (łac.) — oby w pokoju świętym spoczywała. [przypis redakcyjny]

utinam sim falsus vates! (łac.) — obym był fałszywym wieszczem. [przypis redakcyjny]

utinam sim falsus vates (łac.) — obym był omylnym prorokiem. [przypis redakcyjny]

utraque civis (łac.) — podwójnie jestem obywatelem. [przypis redakcyjny]

utroque excellere (łac.) — w obu rzeczach celować. [przypis redakcyjny]

utrumque (łac.) — jedno i drugie; tu: armaty i piechotę. [przypis redakcyjny]

utrumque necessarium (łac.) — jedno i drugie potrzebne. [przypis redakcyjny]

uva acerba (łac.) — kwaśne winogrona. [przypis redakcyjny]

uzurpacja (z łac.) — bezprawne przywłaszczenie sobie władzy. [przypis redakcyjny]

vacuus (łac.) — próżny, pozbawiony. [przypis redakcyjny]

vadium (łac.) — zastaw, suma składana dla zapewnienia, że zobowiązanie będzie dotrzymane. [przypis redakcyjny]

vae (łac.) — biada. [przypis redakcyjny]

Vae victis (łac.) — Biada zwyciężonym. [przypis redakcyjny]

Vale et ama (łac.) — bądź zdrów [a. zdrowa] i kochaj. [przypis redakcyjny]

vale et ama (łac.) — bądź zdrów i kochaj. [przypis redakcyjny]

vale (łac.) — żegnaj. [przypis redakcyjny]

vallus vitem decepit (łac.) — podpórka zawiodła winną latorośl. [przypis redakcyjny]

Vare, legiones redde (łac.) — Warusie, wróć mi legjony; Cesarz August tak miał zawołać po klęsce zadanej przez Germanów wojsku rzymskiemu w lesie Teutoburskim (Swetoniusz, Żywot Augusta, 23). [przypis redakcyjny]

vectigal constitutum (łac.) — cło ustanowione. [przypis redakcyjny]

vel peccantibus virtutis species prima iucunda est (łac.) — bo nawet grzeszący zachwycają się ideałem cnoty. [przypis redakcyjny]

venerabilis (łac.) — szanowny, czcigodny. [przypis redakcyjny]

venerabunt (łac.) — złożą hołd. [przypis redakcyjny]

veniam (łac.) — łaskę. [przypis redakcyjny]

Veni Creator Spiritus (łac.) — Przyjdź, Duchu Stworzycielu. [przypis redakcyjny]

Veniet iterum (…) dies (łac.) — nadejdzie znowu dzień, który nas na światło powróci. [przypis redakcyjny]

veni, vidi, sed non vici (łac.) — przyszedłem, zobaczyłem, lecz nie zwyciężyłem. [przypis redakcyjny]

verba pro verbis (łac.) — od słowa do słowa. [przypis redakcyjny]

verbo dicam (łac.) — słowem. [przypis redakcyjny]

vere nobilis (łac.) — prawdziwy szlachcic. [przypis redakcyjny]

vergentibus patriae nostrae fatis (łac.) — wskutek zmiany losów ojczyzny naszej. [przypis redakcyjny]

vergit (…) Fioniam (łac.) — styka się z oceanem od strony Fionii. [przypis redakcyjny]

verius dicam (łac.) — prawdę mówiąc. [przypis redakcyjny]

verius dicam (łac.) — zgodniej z prawdą powiem. [przypis redakcyjny]

verius dicendo: potui, sed nolui (łac.) — prawdę mówiąc: mogłem, lecz nie chciałem. [przypis redakcyjny]

verius (łac.) — właściwiej. [przypis redakcyjny]

vestigia (łac.) — ślady. [przypis redakcyjny]

vestimenta (łac.) — suknie. [przypis redakcyjny]

vestimentorum (łac.) — szaty. [przypis redakcyjny]

veto (łac.) — nie pozwalam. [przypis redakcyjny]

veto (łac.) — sprzeciw; położył veto na część jej funduszów: zabronił jej tą częścią rozporządzać. [przypis redakcyjny]

vetustas non opera solum, sed ipsam exedit naturam (łac.) — starość nie tylko dzieła, ale samą nawet naturę niszczy. [przypis redakcyjny]

via (łac.) — droga; tu: przez. [przypis redakcyjny]

viceregem (łac.) — wicekrólem. [przypis redakcyjny]

vicinarum gentium (łac.) — sąsiednie narody. [przypis redakcyjny]

vicissim (łac.) — nawzajem. [przypis redakcyjny]

vicissitudines adverso pectore (łac.) — odmiany odważnym sercem. [przypis redakcyjny]

vicissitudo (łac.) — przemiana. [przypis redakcyjny]

vicissitudo (łac.) — zmiana. [przypis redakcyjny]

victima (łac.) — ofiara. [przypis redakcyjny]

victimam, non indago (łac.) — ofiarę, nie dochodzę. [przypis redakcyjny]

victoria uti (łac.) — ze zwycięstwa korzystać. [przypis redakcyjny]

victor triumphator (łac.) — zwycięzca triumfator. [przypis redakcyjny]

victricem ad osculum dexteram (łac.) — zwycięską prawicę do pocałowenia. [przypis redakcyjny]

victualia (łac.) — żywność. [przypis redakcyjny]

vide et responde (łac.) — bacz i odpowiadaj. [przypis redakcyjny]

videre faciem domini (łac.) — widzieć oblicze Pańskie. [przypis redakcyjny]

videtur (łac.) — zda się. [przypis redakcyjny]

vigilantia (łac.) — czujność. [przypis redakcyjny]

vigor (łac.) — krzepkość. [przypis redakcyjny]

vincere et victoria uti non idem est (łac.) — zwyciężać, a korzystać ze zwycięstwa nie toż samo jest. [przypis redakcyjny]

vincere (łac.) — zwyciężać. [przypis redakcyjny]

vinctas manus (łac.) — ręce związane; dam ręce związane: pójdę do więzienia). [przypis redakcyjny]

vindica honorem Filii Tui (łac.) — broń czci Syna Twego. [przypis redakcyjny]

vindicare (…) et consilia ineluctabilis vis fatorum corrupisset (łac.) — pomścić (i byłby pomścił, gdyby go był los nie zawrócił i gdyby zamiarów nie zniweczyła nieunikniona potęga przeznaczeń). [przypis redakcyjny]

vindicavimus (łac.) — pomściliśmy. [przypis redakcyjny]

vindices scelerum poenas (łac.) — pomstę za zbrodnie. [przypis redakcyjny]

Vinum non habent (łac.) — Wina nie mają: słowa Maryi do Zbawiciela, gdy zapraszała go na gody kananejskie, chcąc przed nim uniewinnić gościnny kłopot gospodarza (Ewangelia świętego Jana). [przypis redakcyjny]

violentia (łac.) — gwałt. [przypis redakcyjny]

vir activus (łac.) — mąż dzielny. [przypis redakcyjny]

virescit vulnere virtus (łac.) — hartuje się ranami męstwo. [przypis redakcyjny]

Virgilius nauticus (łac.) — dosł. Wergiliusz żeglarski. [przypis redakcyjny]

virgo immaculata (łac.) — dziewica niepokalana. [przypis redakcyjny]

Viri (…) contemptus (łac.) — Męża cechuje najbardziej waleczność; ona to darzy go pogardą śmierci i cierpienia. [przypis redakcyjny]

viri namque prudentes statuunt victoriam de civibus reportatam silentio obrui, non triumpho decorari debere; auae enim gloria parricidis coniuncta esse possit (łac.) — bo ludzie baczni sądzą, że zwycięstwo odniesione nad obywatelami, milczeniem pokryć, nie triumfem zaszczycać należy; jakaż bowiem chwała z bratobójstwem pogodzić się może. [przypis redakcyjny]

viro consulari (łac.) — byłemu konsulowi. [przypis redakcyjny]

viro esurienti necesse est furari (łac.) — człowiek głodny kraść musi. [przypis redakcyjny]

virtus (łac.) — męstwo. [przypis redakcyjny]

virtute et constantia cum invidia domi certabat, in castris genitus, patriis nutritus in armis filius, armipotenti dextera patrios avitosque consummabit honores (łac.) — męstwem i stałością z zawiścią domową walczył; urodzony w obozie syn, wykarmiony w ojcowskiej zbroi, dzielną prawicą dosięgnie zaszczytów ojca i dziada. [przypis redakcyjny]

virtute (łac.) — męstwem. [przypis redakcyjny]

virum fortem, virum bellicosum (łac.) — męża walecznego, męża wojennego. [przypis redakcyjny]

visibiliter (łac.) — jawnie, widocznie. [przypis redakcyjny]

visibiliter (łac.) — naocznie. [przypis redakcyjny]

visibiliter (łac.) — widocznie. [przypis redakcyjny]

vitae innocentia certissimum est corporis praesidium (łac.) — niewinność życia jest najpewniejszą obroną człowieka. [przypis redakcyjny]

vitia, et praecipue (łac.) — wady, a zwłaszcza. [przypis redakcyjny]

vitium (łac.) — wada. [przypis redakcyjny]

vitulum (łac.) — byczka; titulum (…) vitulum gra słów: tytuły mając za nic, a życząc sobie konkretnej zapłaty. [przypis redakcyjny]

Vivat Carolus Gustavus rex (łac.) — niech żyje król Karol Gustaw. [przypis redakcyjny]

vivat defensor patriae (łac.) — niech żyje obrońca ojczyzny. [przypis redakcyjny]

Vivat Joannes Casimirus rex (łac.) — niech żyje król Jan Kazimierz. [przypis redakcyjny]

vivat (łac.) — niech żyje. [przypis redakcyjny]

Vivite fortes fortiaque adversis opponite pectora rebus (łac.) — nie traćcie odwagi i mężnym sercem znoście złej fortuny plagi (Horacy, Satyry, II, 2). [przypis redakcyjny]

Vixere multi ante Agamemnona fortes (…) (łac.) — wielu było dzielnych przed Agamemnonem, lecz spoczywają nieopłakiwani, gdyż brak im wieszcza natchnionego. [przypis redakcyjny]

vix, vix spirabat (łac.) — ledwie, ledwie dychał. [przypis redakcyjny]

vocatio (łac.) — powołanie. [przypis redakcyjny]

vocem activam (łac.) — głosu czynnego. [przypis redakcyjny]

volui, sed non potui (łac.) — chciałem, lecz nie mogłem. [przypis redakcyjny]

volumina legum (łac.) — księgi praw. [przypis redakcyjny]

vota decisivaa (łac.) — głosy rozstrzygające. [przypis redakcyjny]