Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | polski
Znaleziono 5137 przypisów.
omnino (łac.) — całkowicie. [przypis edytorski]
omnipotencja (z łac.) — wszechmoc, wszechwładza. [przypis edytorski]
Omnis animi voluptas omnisque alacritas in eo sita est, quodquis habeat, quibuscumque conferens se, possit magnifice sentire de se ipso (łac.) — cała przyjemność ducha i wszelkie zadowolenie polegają na tym, że jest ktoś, z kim można się porównać i mieć wysokie mniemanie o sobie. [przypis edytorski]
Omnis cellula e cellula (łac.) — każda komórka z komórki; maksyma, którą niemiecki patolog Rudolf Virchow podsumował dodaną przez siebie w 1855 trzecią zasadę teorii komórkowej budowy organizmów: każda komórka żywa pochodzi od wcześniej istniejącej komórki. [przypis edytorski]
Omnis determinatio est negatio (łac.) — Każde określenie jest zaprzeczeniem (Baruch Spinoza); zasada filozoficzna wskazująca, że zdefiniowanie, zidentyfikowanie jakiejś rzeczy odbywa się przez kontrast, odróżnienie od innych, które nią nie są. [przypis edytorski]
omnis e cellula cellula (łac.) — każda komórka pochodzi od (innej) komórki. [przypis edytorski]
omnis Homo (łac.) — wszystko człowiek. [przypis edytorski]
onus, oneris (łac.) — ciężar, obciążenie; tu M. lm onera: ciężary, obciążenia. [przypis edytorski]
onus probandi (łac.) — ciężar dowodu. [przypis edytorski]
o patria (łac.) — ojczyzno. [przypis edytorski]
opinio publica (łac.) — opinia publiczna. [przypis edytorski]
oponować się (z łac.) — tu: walczyć, stawać zbrojnie; opowiedzieć się, poprzeć kogoś czynem. [przypis edytorski]
opresja (z łac. oppressio) — ucisk, pogwałcenie; ciężkie doświadczenie. [przypis edytorski]
oprymować (daw., z łac.) — uciskać, gnębić, prześladować. [przypis edytorski]
oprymować (z łac.) — daw. gnębić, uciskać. [przypis edytorski]
oprymować (z łac.) — gnębić. [przypis edytorski]
oprymować (z łac.) — uciskać. [przypis edytorski]
optima forma (łac.) — najlepsza forma. [przypis edytorski]
optima (łac.) — najlepsza. [przypis edytorski]
optime (łac.) — najlepiej, doskonale. [przypis edytorski]
optymaci (z łac.) — członkowie stronnictwa arystokratycznego w starożytnym Rzymie; tu: czcigodni obywatele miasta. [przypis edytorski]
optymaci (z łac. optimates, od optimus: najlepszy) — konserwatywne ugrupowanie polityczne w starożytnym Rzymie powstałe w II w. p.n.e.; w jego skład wchodzili członkowie bogatych rodów senatorskich; tu ironicznie, w znaczeniu: śmietanka towarzyska miasteczka. [przypis edytorski]
optymaci (z łac. optimus: najlepszy) — w staroż. Rzymie konserwatywne ugrupowanie polityczne zawiązane w II w. p.n.e., skupiające szlachetnie urodzonych, członków bogatych rodów senatorskich, występujące w obronie ich interesów przeciw dążącemu do demokratyzacji ustroju państwa stronnictwu popularów; w schyłkowym okresie republiki opowiedzieli się za Pompejuszem, a przeciw Juliuszowi Cezarowi, przywódcy popularów. [przypis edytorski]
optymaci (z łac. optimus: najlepszy) — w staroż. Rzymie konserwatywne ugrupowanie polit. zawiązane w 2. poł. II w. p.n.e., skupiające nobiles (rzym. szlachtę, gł. potomków bogatych rodów senatorskich) i występujące w obronie ich interesów przeciw dążącemu do demokratyzacji ustroju państwa stronnictwu popularów; optymaci byli przeciwni awansowi społecznemu i politycznemu homines novi (dosł. „ludzi nowych”), nienależących do nobiles. [przypis edytorski]
opus francigenum (łac.) — dzieło francuskie. [przypis edytorski]
opus (łac.) — dzieło. [przypis edytorski]
opus magnum (łac.) — wielkie dzieło. [przypis edytorski]
opus metaphysicum (łac.) — dzieło metafizyczne. [przypis edytorski]
opus sectile marmoreum (łac.) — antyczna technika artystyczna polegająca na układaniu posadzki z odpowiednio przyciętych płytek marmurowych w celu utworzenia wzoru lub obrazu. [przypis edytorski]
O qualis artifex pereo (łac.) — O, jakiż artysta umrze w mej osobie (słowa przypisywane Neronowi). [przypis edytorski]
O quando finieris et quando cessabis, universa vanitas mundi (łac.) — Ach, kiedy przestaniesz istnieć i kiedy przeminiesz, odwieczna próżności tego świata. [przypis edytorski]
oracja (z łac.) — uroczysta mowa; wypalił (…) oracją dziś popr. forma: orację. [przypis edytorski]
oracja (z łac.) — uroczyste, długie przemówienie lub uroczysta modlitwa. [przypis edytorski]
oraculum (łac.) — wyrocznia, przepowiednia, wyrok. [przypis edytorski]
ora et labora (łac.) — ucz się i pracuj. [przypis edytorski]
ora pro nobis (łac.) — módl się za nami. [przypis edytorski]
orate fratres (łac.) — módlcie się bracia. [przypis edytorski]
orate fratres (łac.) — módlcie się, bracia. [przypis edytorski]
oratio obliqua (łac.) — mowa zależna, przytoczenie czyjejś wypowiedzi nie w formie dosłownej, ale w formie zdania podrzędnego dopełnieniowego. [przypis edytorski]
oratio recta (łac.) — mowa niezależna, dosłowne przytoczenie cudzej wypowiedzi. [przypis edytorski]
orator (łac.) — mówca. [przypis edytorski]
orator (z łac.) — mówca. [przypis edytorski]
orbis terrarum (łac.) — krąg ziemi, cały świat. [przypis edytorski]
orbis terrarum (łac.) — świat. [przypis edytorski]
Orbis (z łac. orbis: krąg, świat) — biuro podróży i przedsiębiorstwo hotelarskie powstałe we Lwowie w 1920 r., funkcjonujące nadal w XXI w. [przypis edytorski]
ordinarius prowiantmagister (z łac.) — oficer zaopatrzenia. [przypis edytorski]
ordo caritas (łac.) — porządek miłosierdzia; hierarchia miłosierdzia. [przypis edytorski]
ordynans (z łac.) — daw. rozkaz. [przypis edytorski]
ordynans (z łac., daw.) — rozkaz. [przypis edytorski]
ordynans (z łac.) — rozkaz. [przypis edytorski]
ordynans (z łac.) — rozkaz, tu: służba. [przypis edytorski]
ordynować (z łac.) — kazać, nakazać, tu: skazać. [przypis edytorski]
oremus (łac.) — módlmy się. [przypis edytorski]
oremus nos, deus laborabit (łac.) — my się módlmy, Bóg będzie pracował. [przypis edytorski]
Orfeus (daw., z łac. Orpheus) — dziś popr.: Orfeusz, niezrównany tracki śpiewak i poeta, jego muzyka miała poruszać nawet dzikie zwierzęta i uspokajać wzburzone morze. [przypis edytorski]
oribus (łac.) — usta. [przypis edytorski]
origo rerum (łac.) — pochodzenie rzeczy. [przypis edytorski]
ornament (z łac.) — ozdoba; tu B. lm: ornamenta. [przypis edytorski]
ornatus difficilis (łac.) — trudna ozdobność, styl literatury łacińskiej XII w. [przypis edytorski]
O rus! (łac.) — O wsi! (tu: cytat z pochwały wiejskiego życia u Horacego, Satyry, II, 6, w. 60: „o rus, quando ego te adspiciam…”). [przypis edytorski]
O sancta simplicitas! (łac.) — o święta naiwności! (wyraz politowania nad naiwnością lub nieświadomością rzeczy, które powinny być każdemu znane; okrzyk Jana Husa na widok staruszki dokładającej drwa do stosu, na którym za chwilę miał spłonąć). [przypis edytorski]
o scelus! o dirae! (łac.) — o zbrodnio! o wróżbo! [przypis edytorski]
Ostende patrem patris (łac.) — pokaż ojca ojca. [przypis edytorski]
ostentare (łac.) — chwalić się czymś, stawiać na widoku. [przypis edytorski]
ostium (łac.) — wejście. [przypis edytorski]
Otchłań a. limbus (łac.) — w teologii chrześcijańskiej: miejsce pobytu dusz ludzi, którzy zmarli bez chrztu, ale nie popełnili grzechów, które uzasadniałyby ich potępienie, nie mogą więc znaleźć się w niebie, ale też nie doświadczają męki piekielnej; jej częścią jest limbus puerorum, otchłań niemowląt. [przypis edytorski]
o tempora, o mores (łac.) — co za czasy, co za obyczaje; zdanie wyrażające potępienie, pochodzące pierwotnie z mowy Cycerona przeciw Katylinie. [przypis edytorski]
O teterrima causa (…) belli (łac.) — najwstydliwsza przyczyna wojny. [przypis edytorski]
O vulpes astuta! (łac.) — O, przebiegły lis! [przypis edytorski]
Owidiusz (43 p.n.e.–17/18 n.e.) a. Publius Ovidius Naso (łac.) — poeta rzymski. [przypis edytorski]
owoidalny (z łac.) — jajowaty. [przypis edytorski]
pacem conciliat (łac.) — doradzający pokój. [przypis edytorski]
pacifice (łac.) — pokojowo. [przypis edytorski]
pacjencja (z łac.) — cierpliwość. [przypis edytorski]
pacjencja (z łac. patientia) — cierpliwość. [przypis edytorski]
pacta conventa (łac.) — uzgodnione warunki. [przypis edytorski]
pacta conventa (łac.) — w dawnej Polsce umowa zawierana między królem elekcyjnym a wybierającą go szlachtą. [przypis edytorski]
pacta conventa (łac.) — zbiór zobowiązań wobec szlachty, który musieli podpisywać polscy królowie elekcyjni, kiedy wstępowali na tron. Pacta dotyczyły nakładów finansowych na obronę kraju i edukację, w 1573 r. zawierały też warunek poślubienia Anny Jagiellonki. [przypis edytorski]
pacta sunt servanda (łac.) — umów należy dotrzymywać. [przypis edytorski]
pactum subiectionis (łac.) — umowa o podporządkowaniu się; w jednej z wersji teorii umowy społecznej oprócz umowy pomiędzy jednostkami w celu zjednoczenia się, ustanowienia społeczeństwa, występuje umowa o podporządkowaniu się, zawarta pomiędzy społeczeństwem a władcą, która doprowadziła do powstania państwa. [przypis edytorski]
paenitet mihi (łac.) — ukarz mnie. [przypis edytorski]
Paete, non dolet (łac.) — nie boli, Petusie. [przypis edytorski]
paganus (łac., lm: pagani) — wieśniak, mieszkaniec wsi; od tego słowa pochodzi deprecjonujące określenie „poganin”, używane przez chrześcijan wobec wyznawców religii niechrześcijańskich (chrześcijaństwo przez długi czas rozpowszechniało się głównie w miastach, mieszkańcy terenów wiejskich pozostawali przy dotychczasowej wierze). [przypis edytorski]
pagina fracta (łac.) — strona złamana. [przypis edytorski]
pakta konwenta, właśc. pacta conventa (z łac.) — umowa, ugoda. [przypis edytorski]
palestrant (z łac.) — członek palestry, prawnik, adwokat. [przypis edytorski]
paliatywa (z łac. pallium: płaszcz) — środek przynoszący ulgę, nieleczący choroby, ale łagodzący jej objawy. [przypis edytorski]
paliatyw (z łac.) — środek przynoszący ulgę, nie leczący choroby, ale łagodzący jej objawy. [przypis edytorski]
pallium (łac.) — płaszcz; tu: część mózgu, największa, zasadnicza część kresomózgowia parzystego, utworzona z istoty szarej pokrywającej półkule i stanowiąca ich zewnętrzną część. [przypis edytorski]
palus, paludis (łac.) — bagno; tu M. lm paludes: bagna. [przypis edytorski]
panaceum universale (łac.) — uniwersalne panaceum; uniwersalny lek, skuteczny na wszystkie dolegliwości. [przypis edytorski]
Panax ginseng (łac.) — żeń-szeń właściwy. [przypis edytorski]
panem et circen… (łac.) — urwane wyrażenie: panem et circenses, tzn. chleba i igrzysk; zaspokojenie tych dwóch żądań wśród ludu zapewniało władzę cesarzom rzymskim. [przypis edytorski]
panem et circenses (łac.) — chleba i igrzysk. [przypis edytorski]
Panem et circenses (łac.) — chleba i igrzysk. [przypis edytorski]
Panem et circenses! (łac.) — zawołanie ludu o chleb i igrzyska. [przypis edytorski]
Panem nostrum quotidianum da nobis hodie (łac.) — chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj. [przypis edytorski]
panem quotidianum (łac.) — chlebem powszednim. [przypis edytorski]
panis bene merentium (łac.) — chleb dobrze zasłużonych; przen. emerytura. [przypis edytorski]
panis bene merentium (łac.) — dosł. chleb dobrze zasłużonych, przen. nagroda za dotychczasowe zasługi, owoce pracy. [przypis edytorski]
