Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 10888 przypisów.

kontrybucja (z łac. contributio: składka) — pieniądze, które zwyciężeni muszą zapłacić zwycięzcy; podatek wojenny. [przypis edytorski]

kontrybucja — zobowiązanie finansowe pokonanego kraju wobec zwycięskiego. [przypis edytorski]

kontry (z ang. country) — kraj. [przypis edytorski]

kontuar — lada sklepowa; tu: pomieszczenie na zapleczu. [przypis edytorski]

kontuar — mebel, lada oddzielająca sprzedawcę lub barmana od klientów. [przypis edytorski]

kontumacyjalny — kontumacjalny; zaoczny. [przypis edytorski]

kontumelia (z łac.) — zniewaga. [przypis edytorski]

kontumelia — zniewaga. [przypis redakcyjny]

kontusz (daw.) — staropolski strój męski. [przypis edytorski]

kontusze — starop. męski strój wierzchni, tradycyjny ubiór szlachty polskiej tamtego okresu; długa, zapinana z przodu suknia z rozcinanymi rękawami. [przypis edytorski]

kontusz i żupan — elementy tradycyjnego polskiego stroju szlacheckiego. [przypis edytorski]

kontusz i żupan — najważniejsze elementy narodowego stroju szlachty polskiej, noszonego także przez mieszczaństwo: strojna męska szata wierzchnia (kontusz) oraz szata spodnia (żupan). [przypis edytorski]

kontusz — męska suknia z rozciętymi rękawami i zapinana z przodu; tradycyjny (choć o kroju zapożyczonym ze wschodu i szyty z orientalnych materiałów) strój szlachty polskiej. [przypis edytorski]

kontusz — męski płaszcz z rozciętymi rękawami, noszony daw. przez szlachtę; tu: symbol sarmatyzmu i szlacheckiego konserwatyzmu. [przypis edytorski]

kontusz — odświętny męski płaszcz. [przypis edytorski]

kontuszowiec — szlachcic reprezentujący tradycyjne poglądy. [przypis edytorski]

kontusz — staropolska szata wierzchnia z rękawami rozciętymi od pach do łokci, tak aby widać było żupan. [przypis edytorski]

kontusz — staropolski strój męski, długa suknia zapinana z przodu. [przypis edytorski]

kontusz — staropolski wierzchni strój męski. [przypis edytorski]

kontusz — starop. wierzchni strój męski. [przypis redakcyjny]

kontusz — wierzchni strój męski, długa suknia zapinana z przodu, z rozciętymi rękawami. [przypis edytorski]

kontusz — wierzchni strój męski z rozciętymi rękawami, zapinany z przodu; tradycyjny strój szlachty polskiej. [przypis edytorski]

kontusz — wzięty wraz z nazwą od Węgrów i Turków, nie był wcale rodowitym strojem polskim, jak mniema Kitowicz. [przypis redakcyjny]

kontynencja — umiarkowanie, miara. [przypis redakcyjny]

kontyngencja — przypadkowość, (mat.) współzależność statystyczna. [przypis edytorski]

kontyngens — określona liczba wojska, którą dawniej miało obowiązek wystawić dane państwo, miasto itp. [przypis edytorski]

kontyngens — określona liczba wojska, którą dawniej miało obowiązek wystawić dane państwo, miasto itp.; też: obowiązkowy podatek płacony przez nie na rzecz wojska. [przypis edytorski]

konty — w ówczesnym systemie walutowym Brazylii „conto de réis” oznaczał jeden milion réis. [przypis edytorski]

konung — (z isl. konungur, poprawnie kóngur) sprawujący władzę lub namiestnik. [przypis edytorski]

konwalij — dziś popr.: konwalii. [przypis edytorski]

konwenans — ogólnie przyjęta w danym środowisku norma zachowania, obyczaj towarzyski. [przypis edytorski]

konwenans — ogólnie przyjęta w danym środowisku norma zachowania. [przypis edytorski]

konwenansowe szpangi — kajdany, więzy konwenansu, utartej i przyjętej formy bycia w sensie towarzyskim lub obyczajowo-moralnym. [przypis redakcyjny]

Konwencja (fr. Convention Nationale) — Konwent Narodowy, zgromadzenie prawodawcze z okresu rewolucji francuskiej, rządziło Francją od 21 września 1792 r. do 26 października 1795 r. Powołane zostało wkrótce po aresztowaniu króla Ludwika XVI w celu przygotowania konstytucji nowej republiki. W Konwencie zasiadało 784 przedstawicieli wybranych w wyborach bezpośrednich, w których po raz pierwszy mogli wziąć udział przedstawiciele wszystkich klas (mężczyźni w wieku od 21 lat). W Konwencie funkcjonowały dwie grupy politycznie zorientowane, jakobini (tzw. Górale) i żyrondyści, często zajmujące skrajnie odmienne stanowiska w dyskutowanych sprawach. Trzecią, i momentami największą, grupę stanowili niezdecydowani z tzw. Równiny (zwanej też Bagnem ), którzy w różnych kwestiach głosowali za propozycjami lewicy bądź prawicy. [przypis edytorski]

Konwencja — [Konwent Narodowy], francuski parlament rewolucyjny (1792–1795), który skazał na śmierć Ludwika XVI i proklamował republikę. [przypis redakcyjny]

Konwencja — Konwent Narodowy, rewolucyjne przedstawicielstwo ludu francuskiego po obaleniu monarchii w latach 1792–1795. [przypis redakcyjny]

konwencjonalizm — kierunek filozoficzny, zgodnie z którym wszystkie twierdzenia i teorie o charakterze naukowym są konwencjami (tzn. mają charakter umowny); niekiedy w szerokim znaczeniu: pogląd, zgodnie z którym umownie przyjmuje się określone sądy za prawdziwe bądź nieprawdziwe oraz określone rzeczy za dobre lub piękne bądź złe lub brzydkie. [przypis edytorski]

konwencyjny — tu: zgodny z obyczajami; ogólnie przyjęty. [przypis edytorski]

konwent — klasztor, zakon; szkoła klasztorna. [przypis edytorski]

konwent — klasztor, zgromadzenie zakonne. [przypis edytorski]

Konwent Narodowy — francuski parlament rewolucyjny (1792–1795), który skazał na śmierć Ludwika XVI i proklamował republikę. [przypis edytorski]

Konwent Narodowy — zgromadzenie prawodawcze z okresu rewolucji francuskiej, wyłonione 21 września 1792; ogłosiło Francję republiką i skazało Ludwika XVI na śmierć. [przypis edytorski]

konwentykiel — zebranie. [przypis edytorski]

konwent — zakon; klasztor. [przypis edytorski]

konwergować — zbiegać się. [przypis edytorski]

konwersacja — rozmowa towarzyska, zabawa. [przypis redakcyjny]

konwersacja — tu: zabawa. [przypis redakcyjny]

konwersacje — towarzyskie pogawędki, zabawy. [przypis redakcyjny]

konwersatorium — rodzaj ćwiczeń w szkole wyższej polegający na prowadzeniu przez wykładowcę rozmowy ze słuchaczami na temat zagadnień przekazanych podczas wykładu. [przypis edytorski]

konwia — dziś popr. konew. [przypis edytorski]

Konwicki, Tadeusz (1926–2015) — prozaik, scenarzysta i reżyser, autor m.in. powieści Mała apokalipsa (1979) oraz filmu Lawa (1989), opartego na Dziadach Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]

konwikcja (daw., z łac.) — przekonanie. [przypis edytorski]

konwikcja (daw., z łac.) — wykazanie, udowodnienie komuś winy; pewność, przekonanie co do czegoś. [przypis edytorski]

konwikt dla paniąt — tzw. Collegium Nobilium, założone przez St. Konarskiego w Warszawie w r. 1740. [przypis redakcyjny]

konwikt — internat przy szkole prowadzonej przez zakon. [przypis edytorski]

konwikt — klasztor; tu: szkoła przyklasztorna. [przypis edytorski]

konwikt — szkoła z internatem, zwykle przyklasztorna. [przypis edytorski]

konwikt — szkoła z internatem, zwykle przyklasztorna; szkoły takie były popularne w Polsce w XVII–XVIII w. [przypis edytorski]

konwikt — szkoła z internatem, zwykle przyklasztorna; też: sam internat. [przypis edytorski]

konwinkować — zbijać. [przypis redakcyjny]

konwisarz (z niem.) — rzemieślnik wytwarzający przedmioty z cyny i spiżu. [przypis edytorski]

konwisarz (z niem.) — rzemieślnik wytwarzający przedmioty z cyny i spiżu; tu: przekręcone komisarz. [przypis edytorski]

konwój — tu: grupa strażników wyznaczonych do pilnowania więźnia podczas transportu; starszy konwoju: dowódca takiej grupy. [przypis edytorski]

konwój (z wł.) — eskorta, straż dodana. [przypis redakcyjny]

konwokacja — sejm konwokacyjny, zjazd szlachty, na którym ustalano termin i zasady wyboru króla. [przypis edytorski]

konwokować — pospraszać. [przypis redakcyjny]

konwokować — zwoływać posiedzenie (zwł. sejmu). [przypis edytorski]

konwulsja — mimowolny, gwałtowny ruch. [przypis edytorski]

konwulsja — nagły, mimowolny skurcz mięśni. [przypis edytorski]

konwulsje — drgawki. [przypis edytorski]

konwulsji, ekspulsji, czulsi — Słowacki, pochodzący z Kresów, wymawiał głoskę ś półmiękko, jak Ukraińcy i Rosjanie, dlatego te wyrazy w jego ustach się rymowały. [przypis edytorski]

konwulsyjny — od „konwulsje”: drgawki. [przypis edytorski]

konyza — rodzaj roślin z rodziny astrowatych. [przypis edytorski]

konzulatstwo — dziś popr.: konsulat. [przypis edytorski]

koolis, popr.: coolies (ang.) — kulisi. [przypis edytorski]

kooperatywa — spółdzielnia. [przypis edytorski]

kopaczka — prymitywne narzędzie rolnicze do spulchniania gleby, kij z zakrzywionym końcem. [przypis edytorski]