Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 446 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5336 przypisów.
lata dyskrecjonalne — pełnoletność (do małżeństwa). [przypis edytorski]
„Latająca Forteca” — Boeing B-17 „Flying Fortress” — amerykański czterosilnikowy samolot bombowy, szeroko wykorzystywany przez amerykańskie lotnictwo do bombardowań strategicznych w latach 1941–1945. [przypis edytorski]
latające żaby — Polypedates Reinwardtii. [nogolotka jawajska, zwana też latającą żabą jawajską, słynąca ze swojej zdolności lotu ślizgowego; red. WL] [przypis autorski]
latających — dziś popr. forma B. lm r.nmos.: latające. [przypis edytorski]
Latający Holender — legendarny żaglowiec-widmo, pływający w nieskończoność, który na morzu przynosi nieszczęście, a jego widok zapowiada śmierć. [przypis edytorski]
Latający Holender — opera Richarda Wagnera. [przypis edytorski]
Latający lekarz — pierwsza sztuka Moliera z 1645 roku. [przypis edytorski]
latający lis — gatunek nietoperza o częściowo rudym futrze na grzbiecie. [przypis edytorski]
latają w powietrzu niby ów grób Mahometa — według dawnych legend trumna proroka Mahometa w Medynie unosi się w powietrzu, bez żadnego oparcia. [przypis edytorski]
lata jeno ponoś niedobrane — Michał Korybut Wiśniowiecki miał w 1656 r. 16 lat, byłby zatem młodszy od Anusi Borzobohatej-Krasieńskiej o ok. 9 lat. [przypis edytorski]
lata kryzysu — tj. lata 1929–1933, tzw. wielki kryzys, który objął wszystkie dziedziny gospodarki, zarówno przemysł, jak rolnictwo, i wszystkie państwa oprócz ZSRR, niepodlegającego mechanizmom gospodarki kapitalistycznej; za początek kryzysu uznaje się tzw. czarny czwartek (24 X 1929 r.), kiedy masowa wyprzedaż spowodowała panikę na giełdzie nowojorskiej na Wall Street i gwałtowny spadek cen akcji, a w konsekwencji szereg bankructw i kolosalny wzrost zadłużenia; bezrobocie osiągnęło 30%, spadek produkcji przemysłowej dochodził do 50% (m.in. w Polsce), trzykrotnie zostały zmniejszone obroty handlowe. [przypis edytorski]
latarnia czarnoksięska a. latarnia magiczna — prosty projektor, rzucający na ścianę obraz namalowany na szkle. Uważany za wynalazek siedemnastowiecznego jezuity Athanasiusa Kirchera. [przypis edytorski]
latarnia czarnoksięska a. latarnia magiczna — rodzaj projektora, znanego już w XVII w., rzutującego obrazy ze szklanych przeźroczy. [przypis edytorski]
latarnia czarnoksięska (łac. laterna magica) — aparat projektujący obrazy ze szklanych przeźroczy skonstruowany w XVII w. [przypis edytorski]
latarnia czarnoksięska — prosty projektor, rzucający na ścianę obraz namalowany na szkle; uważany za wynalazek siedemnastowiecznego jezuity Athanasiusa Kirchera. [przypis edytorski]
latarnia magiczna — prosty projektor, rzucający na ścianę obraz namalowany na szkle. Uważany za wynalazek siedemnastowiecznego jezuity Athanasiusa Kirchera. [przypis edytorski]
latarnia magiczna — prosty projektor, rzucający na ścianę obraz namalowany na szkle. Uważany za wynalazek siedemnastowiecznego jezuity Athanasiusa Kirchera. [przypis edytorski]
latarnia magiczna — rodzaj projektora, znanego już w XVII w., rzutującego obrazy ze szklanych przeźroczy. [przypis edytorski]
latarnia — nazywano tak wieżyczki o licznych okienkach, przez które sączyło się światło do kościoła. [przypis redakcyjny]
„Latarnia” — odezwa ta była drukowana w „Tygodniku Illustrowanym” 15 kwietnia 1922 r. (Nr. 16) i w innych pismach z tego samego mniej więcej czasu. [przypis redakcyjny]
latarnia, żeby można było pokazywać przeźrocza — latarnia czarnoksięska a. latarnia magiczna, prosty projektor, rzucający na ścianę przeźrocza, czyli obrazy namalowane na szkle. Uważany za wynalazek siedemnastowiecznego jezuity Athanasiusa Kirchera. [przypis edytorski]
latarnię — w oryg. niem. Licht: światło. [przypis edytorski]
latarnik surynamski — nocoświec, gatunek pluskwiaka. Dawniej wierzono, że wyrostek na głowie tego owada zdolny jest do wytwarzania nocą słabego światła, czemu zawdzięcza on swoją nazwę gatunkową. [przypis edytorski]
lata sobie którędy bądź, jak Pindar powiada, i to, co pod ziemią ukryte… — być może odniesienie do Ody Nemejskiej X (w. 87), gdzie Zeus powiada do Polideukesa, że jeśli chce dzielić los swojego brata Kastora, będzie żył przez połowę czasu pod ziemią, a przez drugą połowę w złotych mieszkaniach nieba; albo też odwołanie do jednego z zaginionych utworów Pindara. [przypis edytorski]
latawica (daw.) — czarownica unosząca się w powietrzu. [przypis edytorski]
latawiec — demon; wg wierzeń ludowych spadająca gwiazda to diabeł zstępujący na ziemię, aby uwodzić grzeszne kobiety. [przypis edytorski]
latawiec — ptak bez gniazda, według baśni: wieczny tułacz. [przypis redakcyjny]
lata życia Iszmaela — lata życia Iszmaela podane są po to, by można było prześledzić lata życia Jakuba. Stąd midrasz wnioskuje, że po opuszczeniu domu swojego ojca Icchaka, zanim Jakub przybył do Labana, przez czternaście lat pobierał nauki w domu Ebera, zob. Raszi do 25:17. [przypis edytorski]
lata życia Sary — «Wszystkie lata jej życia były równe w dobroci», zob. Raszi do 23:1. [przypis edytorski]
lata zbiegłe męczarnią — lata, których treścią, gdy biegły, była męczarnia, cierpienie. [przypis edytorski]
lat — dosłownie napisane jest tu: sto lat i dwadzieścia lat i siedem lat. «To uczy, że każdy [z tych okresów] powinien być pojmowany jako odrębna całość: w wieku stu lat była jak dwudziestolatka co do grzeszności, i tak jak w wieku dwudziestu lat była bezgrzeszna, gdyż nie osiągnęła jeszcze wieku, gdy podlega się karze, tak też i jako stulatka była bezgrzeszna. A w wieku dwudziestu lat była tak piękna jak w wieku siedmiu lat», zob. Raszi do 23:1. [przypis edytorski]
La tête me fait mal (fr.) — głowa mnie boli. [przypis edytorski]
La Tentation, Ballet — Opéra en cinq actes par Corally; musique de l’opéra par Halévy, musique du ballet par Halévy et Gide. [przypis autorski]
latentny — utajony, ukryty, bezobjawowy. [przypis edytorski]
Latent (…) possit — Cicero, Academica, II, 39. [przypis tłumacza]
Lateran — plac w Rzymie nazwany od imienia pewnej starożytnej rodziny rzymskiej. Później od placu tego przyjął nazwę kościół zbudowany przez Konstantyna Wielkiego. Tu wzięta jest część za całość, kościół za samo miasto Rzym. [przypis redakcyjny]
laterka (gw.) — latarka. [przypis edytorski]
La terra molle e lieta e dilettosa… (wł.) — Ziemia wesoła, luba, łatwa do uprawy, wydaje mieszkańców we wszystkim do niej podobnych (Tasso, [Jerozolima wyzwolona, ks. I, strofa LXII]). [przypis tłumacza]
La Terre Promise (fr.) — ziemia obiecana. [przypis edytorski]
latiklawa — łac. laticlavia tunica, tunika bramowana purpurą, noszona tylko przez senatorów i patrycyuszów. [przypis autorski]
latiklaw (z łac.) — tu: tunica laticlavia, noszona przez senatorów szata zdobiona szerokim purpurowym pasem (laticlavem), biegnącym od ramienia w dół i z powrotem, będącym oznaką ich urzędu. [przypis edytorski]
Latius (…) serpunt — Rutilius, Itinerar I, 397. [przypis tłumacza]
Latka płyną, już szósty krzyżyk zbliża się bez mała (…) Jeszcze ciągle „młodości” mej biją oklaski — Szopka krakowska „Zielonego Balonika”. Napisał Boy Taper, Kraków [1911], s. 44–47. [przypis autorski]
lat (…) / Mamkać nie ukradnie — zwrot różnie tłumaczony: „nie ujmie ci lat to, że młodą osobę przedstawisz jako swoją mamkę” (L. Ślękowa); „niełatwo mamce mówić, że masz mniej lat” (T. Sinko). [przypis redakcyjny]
latmi — skrócone od: latami. [przypis edytorski]
Latmos — w mitologii greckiej góra zapomnienia. [przypis edytorski]
lato (daw.) — rok. [przypis redakcyjny]
Latoides — „syn Latony”, Apollo. [przypis redakcyjny]
lato indiańskie — wczesna jesień. [przypis edytorski]
La tomba? Sotto acqua, signora. (wł.) — Grobowiec? Pod wodą, pani. [przypis edytorski]
Latońska gwiazd ozdobo, co borów masz straże — apostrofa do Diany, córki Latony. [przypis edytorski]
Latona — córka tytana Kojosa, matka Apolla. [przypis edytorski]
Latona (mit. gr.) — jedna z tytanid, matka Apollina i Artemidy. [przypis edytorski]
Latona (mit. gr.) — matka Apollina i Artemidy (ich ojcem był Zeus). Należała do tytanów, drugiego pokolenia bogów (starszego od bogów olimpijskich). [przypis edytorski]
Latonka — tu: Diana, córka Latony. [przypis edytorski]
Latonówna — córka bogini Latony, Artemis (Diana). [przypis redakcyjny]
Latonówna — córka Latony, Diana (Artemis). [przypis redakcyjny]
latoperz, lotokot, bł. latający lemur — rodzaj latających ssaków z rzędu skóroskrzydłych, odżywiających się owocami i kwiatami; obejmuje dwa gatunki: filipiński (Cynocephalus volans) i malajski (Galeopterus variegatus), który w daw. systematyce nosił nazwę Galeopithecus volans. [przypis edytorski]
latorość — latorośl, przen.: potomstwo. [przypis edytorski]
latorośle (daw., r.n.) — dziś popr. w r.ż.: latorośl. [przypis edytorski]
latorośl — potomek. [przypis edytorski]
latorośl Zeusza — syn Zeusa. [przypis edytorski]
latoś (daw., gw.) — w tym roku. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
latoś (daw., gw.)— w tym roku. [przypis edytorski]
latoś (daw., gw.) — w tym roku, tego roku. [przypis edytorski]
latoś (daw.) — tego roku. [przypis edytorski]
latoś (daw.) — w tym roku. [przypis edytorski]
lato św. Marcina — wg włoskiej tradycji 11 listopada to dodatkowy jeden dzień lata otrzymywany od Boga w zamian za jałmużnę z połowy płaszcza; tu: przedłużona młodość, uroda kobiety. [przypis edytorski]
lato św. Marcina — wg włoskiej tradycji 11 listopada to dodatkowy jeden dzień lata otrzymywany od Boga w zamian za połowę płaszcza ofiarowanego przez świętego ubogiemu; tu: przedłużona młodość, uroda kobiety. [przypis edytorski]
lato św. Marcina — wg włoskiej tradycji 11 listopada to dodatkowy jeden dzień lata otrzymywany od Boga w zamian za połowę płaszcza danego jako jałmużna ubogiemu przez św. Marcina. [przypis edytorski]
latosi — tegoroczny. [przypis edytorski]
lato (starop.) — [tu:] wiek. [przypis redakcyjny]
lato (starop.) — tu: wiek. [przypis redakcyjny]
lato (starop.) — wiek, rok życia; w którymkolwiek lecie: w którymkolwiek roku życia, w jakimkolwiek wieku. [przypis redakcyjny]
La Tour, Maurice Quentin de (1704–1788) — francuski malarz portrecista, tworzący przede wszystkim dzieła pastelowe; sportretował m.in. Ludwika XV, Woltera, Rousseau, d'Alemberta, Madame Pompadour. [przypis edytorski]
La Tour, Maurice Quentin de (1704–1788) — francuski malarz portrecista, tworzący przede wszystkim dzieła pastelowe; sportretował m.in. Ludwika XV, Woltera, Rousseau, d'Alemberta, Madame Pompadour. [przypis edytorski]
Latour-Mobourg, Victor de Fay de (1768–1850) — francuski wojskowy i polityk; w bitwie pod Lipskiem utracił nogę; minister wojny (1819–1821). [przypis edytorski]
La Tour, Quentin de (1704–1788) — francuski malarz portrecista. [przypis edytorski]
latować (daw.) — spędzać lato. [przypis edytorski]
latowy (gw.) — letni. [przypis edytorski]
la trace de ses pas est épouvantable (fr.) — ślad jego kroków jest przerażający. [przypis edytorski]
latr a. łatr (z niem.) — sążeń; antropometryczna jednostka długości (tzw. siąg: zasięg rozpostartych ramion), w okresie starop. wynosząca ok. 1,7 m. [przypis redakcyjny]
La Trappe — miejscowość we Francji, gdzie znajdował się klasztor cystersów, zakonu o surowej regule. [przypis edytorski]
La Traviata — opera Giuseppe Verdiego z 1853 r. [przypis edytorski]
latrunculus — rozbójnik, zbój, rabuś. [przypis redakcyjny]
latry — boczne deski, drągi a. drabiny u wozu. [przypis edytorski]
lat siedemdziesiąt trzy na czele Grecji — 45 lat panowania Aten, od wojen perskich do wojny peloponeskiej (okres ten nazywa się pentekontaetia, tj. okrągło pięćdziesięciolecie), oraz 27 lat trwania wojny peloponeskiej = 72 lata. [przypis tłumacza]
lat temu dwadzieścia — takie określenie daty ślubu rodziców powoduje pewną sprzeczność, ponieważ Herman ma więcej niż 20 lat. [przypis edytorski]
La tua reclama imploro — o Jelsky potente (wł.) — twego potwierdzenia błagam (żądam), o możny Jelsky. [przypis edytorski]
Latyczów — miasto przy ujściu rzeki Wowk do Bohu, leżące na Czarnym szlaku; zajęte i złupione przez Kozaków podczas powstania Chmielnickiego. [przypis edytorski]
laty — dziś forma N.lm: latami. [przypis edytorski]
laty — dziś popr. forma N. lm: latami. [przypis edytorski]
laty — dziś popr. forma N.lm: latami. [przypis edytorski]
latyfundia — wielkie posiadłości ziemskie. [przypis edytorski]
latyfundia — wielkie posiadłości ziemskie. [przypis redakcyjny]
latyński (rzad.) — związany ze staroż. Rzymianami; łaciński; tu: romański. [przypis edytorski]
Latyna — w grodzie Latyna, w Laurentum. [przypis edytorski]
Latyn — dowódca Greków. [przypis redakcyjny]
Latyn — imię własne; w przeważnej części wydań włoskich Latino, w niektórych Tatino. [przypis redakcyjny]
Latyn — król Aboryginów w Lacjum, przyjął w dom Eneasza, który złamał wiarę Dydonie. [przypis redakcyjny]
