Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18167 przypisów.
principium individuationis (łac.) — „zasada indywiduacji”, pojęcie związane z poczuciem odrębności jednostki, używane przez Fryderyka Nietzschego (1844–1900), filozofa niem., przedstawiciela immoralizmu i irracjonalizmu. [przypis edytorski]
principium individuationis (łac.) — zasada ujednostkowienia, występująca w filozofii: coś, co sprawia, że jakiś byt ma w ramach swojego gatunku jednostkowy charakter. [przypis edytorski]
principium (łac. ) — pierwiastek (materia pierwotna); zasada (w postępowaniu). [przypis redakcyjny]
principium (łac.) — początek. [przypis redakcyjny]
principium (łac.) — zasada. [przypis edytorski]
principium rationis sufficientis (łac.) — zasada wystarczającej racji; zasada rozumowania postulująca, że wszystkie twierdzenia muszą mieć należyte uzasadnienie, by zostać uznane za prawdziwe. [przypis edytorski]
Prinz (niem.) — książę. [przypis edytorski]
Prior, Matthew (1664–1721) — angielski poeta i dyplomata. [przypis edytorski]
prior — urzędnik miejski wybierany z ludu. [przypis edytorski]
prison (ang.) — więzienie. [przypis edytorski]
Prisons (fr.) — wiezienia; tu zamiast tytułu pamiętników dwukrotnie więzionego awanturnika Friedricha von der Trencka: Friedrichs Freyherrn von der Trenck merkwürdige Lebensgeschichte (1787), wydanych po francusku jako Mémoires de Frédéric, baron de Trenck (1789). [przypis edytorski]
Pritchard, Edward William (1825–1865) — angielski lekarz i morderca; oskarżony o zabicie swej żony i teściowej przez otrucie, był ostatnim skazańcem, na którym wykonano wyrok publicznie w Glasgow. Pritchard miał na koncie więcej może ofiar, był np. podejrzany o zabicie swej służącej, za co jednak nie wytoczono mu procesu. [przypis edytorski]
priuato commodo foedera et amicitias metiuntur — wygodą prywatną mierzą sojusze i przyjaźnie. [przypis redakcyjny]
pri un quardo in muriro (dialekt południowowłoski) — oddam życie za jedno spojrzenie. [przypis edytorski]
prius (łac.) — tu: to, co pierwotne; podstawa. [przypis edytorski]
prius (łac.) — wcześniej; przedtem, zanim; w logice: twierdzenie logicznie wcześniejsze. [przypis edytorski]
privatim (łac.) — prywatnie, nieoficjalnie. [przypis edytorski]
privatim (łac.) — prywatnie. [przypis edytorski]
privatim (łac.) — tu: po cichu. [przypis edytorski]
privatio (…) praesupponit habitum (łac.) — Uczucie braku każe przypuszczać przyzwyczajenie; pewnik scholastyczny. [przypis tłumacza]
privato (łac.) — człowiekowi prostemu (tj. nie posiadającemu żadnej godności ani urzędu). [przypis redakcyjny]
privato (łac.) — prostakowi. [przypis redakcyjny]
privatus (łac.) — człowiek prosty. [przypis redakcyjny]
Privernum — staroż. miasto w Lacjum w kraju Wolsków. [przypis edytorski]
prix fixe (fr.) — stała cena. [przypis redakcyjny]
próba — dowód. [przypis redakcyjny]
próba ogniowa — skomplikowana sytuacja będąca sprawdzianem zdolności radzenia sobie z kłopotami. [przypis edytorski]
Próbę doskonałą (…) w swej kiesie — Tym porównaniem wiary do monety, która jest w kiesie [kiesa — sakiewka, woreczek na pieniądze; red. WL], poeta mówi: twoje objaśnienie wiary jest prawdziwe, ale czy sam w sobie posiadasz tak prawdziwą wiarę? [przypis redakcyjny]
Próbę zużytkowania terminu „dekadentyzm” jako nazwy prądu literackiego (…) podjął w roku 1897 Maciej Szukiewicz — M. Szukiewicz, Stanisław Przybyszewski, „Dziennik Krakowski” 1897, nr 330–347 i „Przegląd Tygodniowy” 1897, nr 14–16. [przypis autorski]
próbować — dowodzić. [przypis redakcyjny]
próbować się (starop.) — tu: walczyć; pojedynkować się. [przypis edytorski]
próbować — tu: dowodzić. [przypis redakcyjny]
próbować zjeść słońce — por. Bolesław Leśmian, Pantera. [przypis edytorski]
próbuje świętego — używa poświęconego noża. [przypis edytorski]
Próby — dzieło życia Michela Montaigne'a o charakterze autobiograficzno-filozoficznym, wydawane od 1580 do 1595 r. [przypis edytorski]
próć — dziś popr. pisownia: pruć. [przypis edytorski]
próchien — dziś popr. forma D. lm: próchen. [przypis edytorski]
próchnica — przewlekłe zapalenie tkanki kostnej. [przypis edytorski]
próchnienie kości — jeden z objawów choroby wenerycznej. [przypis edytorski]
„Próchno” opowiedziane nie byłoby już „Próchnem” (…) rozpaczy, na różne psychiczne tony — S. Brzozowski, Dzieła wszystkie, Warszawa 1936, IV, s. 68 (Współczesna powieść w Polsce). [przypis autorski]
Próchno — powieść Wacława Berenta, ukazująca się początkowo w odcinkach w 1901 roku w „Chimerze”, wyd. książkowe w 1903 roku; akcja dzieje się w środowisku cyganerii artystycznej u schyłku XIX w. w nienazwanym mieście; powieść uznawana za podsumowanie pierwszego dziesięciolecia Młodej Polski. [przypis edytorski]
Próchno — tytuł powieści pol. pisarza modernistycznego, Wacława Berenta (1873–1940), przedstawiciela realizmu w okresie Młodej Polski. [przypis edytorski]
„Próchno” zawierało jakby zbiór sakralnych formuł naszych przeżyć, nastrojów, tęsknot, całych sytuacji — J. E. Skiwski, Książka o naszym życiu, „Tygodnik Ilustrowany” 1933, nr 7. [przypis autorski]
Prócz Anglii, Szwajcarii i miast niektórych, nie ma w Europie narodów, jest tylko kilka udzielnych familij. — te słowa usunięto w wyd. z 1816 r. [przypis edytorski]
prócz — bez. [przypis redakcyjny]
Prócz frasunku — bez frasunku, nie martwiąc się; u Sępa Szarzyńskiego często prócz oznacza: bez. [przypis redakcyjny]
prócz innych wodzów, także Filoklesa i Adejmanta — prócz Konona, Filoklesa i Adejmanta, przyjaciela Alkibiadesa, wybrano potem jeszcze wodzami Menandra, Tydeusa i Kefizodota, nieprzyjaźnie usposobionych dla Alkibiadesa; toteż ci odepchnęli go ze wzgardą, gdy przybył do Ajgospotamoj, by służyć im swą radą. Wybrano też Teramenesa, który jednak przepadł przy dokimazji. W dniu bitwy miał Filokles naczelną komendę. [przypis tłumacza]
prócz jednej — To jest: zasady ciał ciekłych i stałych. [przypis redakcyjny]
Prócz jedynego — oprócz Prometeusza. [przypis tłumacza]
prócz tego miało zostać dziesięć okrętów taksiarchów, dziesięć samijskich i trzy nauarchów — na szukanie rozbitków przeznaczono właśnie okręty samijskie, nauarchów i taksiarchów, gdyż one, stojąc w centrum (zob. opis bitwy w ustępie 2), nie brały większego udziału w bitwie i jako najmniej uszkodzone nadawały się do tego celu najlepiej. [przypis tłumacza]
prócz tego wojsko, które sam przywiódł — miał wojsko, z którym ruszył na wojnę (p. rozdz. I), posiłki z greckich miast w Azji, z greckich miast w Tracji, byłych żołnierzy Cyrusa Młodszego, znanych z Anabazy, razem z Ksenofontem. [przypis tłumacza]
prócz tego wszystkiego spada na Rzym wielka wojna… — por. Starożytności XIV, XI, 2–XI, 6. [przypis tłumacza]
prócz Wilczkowi — dziś popr.: prócz Wilczka. [przypis edytorski]
prócz że — z wyjątkiem tych, co. [przypis redakcyjny]
próg cudzoziemców — ὅρον τῶν βεβήλων, właściwie: granica niepoświęconych, laików lub tym podobnie. Były tam umieszczone tablice z napisem: Μηδενα αλλογενη εισπορευεσθαι εντος του περι το ιερον τρυϕακτου και περιβολου ος δ᾽ αν ληϕθη εαυτω αιτιος εσται δια το εξακολουθειν θανατον, wedle tablicy znalezionej przez Clermont-Ganneau („Niechaj żaden cudzoziemiec nie śmie minąć obwiedzenia przybytku i otocza (hebr. soreg); kto zostałby zatrzymany, sam sobie winien będzie, jeżeli w trop za nim pójdzie śmierć”. Słowa te były przedmiotem licznych dyskusji; jedni mniemali, że chodziło tu o karę śmierci w zwykłym znaczeniu tego słowa, inni, że o ostrzeżenie przed tak zwanym sądem bożym. Ale i na to panuje zgoda, że Flawiusz i Filon rozumieli to w sensie pierwszym, p. dalej VI, XI, 4). Napisy były także w łacińskim języku, co widać z VI, XI, 4. [przypis tłumacza]
Próg Przęświęty — właściwie Święte Świętych, τὸ ἅγιον. [przypis tłumacza]
próśb Izraela — religia żydowska zakłada oczekiwanie na Mesjasza. [przypis edytorski]
prószyć — tu: kruszyć, zamieniać w proch. [przypis edytorski]
próżen czego (daw.) — tu: pozbawiony czego. [przypis edytorski]
próżen (daw.) — próżny, opróżniony. [przypis edytorski]
próżen (daw.) — próżny, pozbawiony. [przypis edytorski]
próżen — dziś: próżny, opróżniony. [przypis edytorski]
próżen — próżny, pozbawiony. [przypis edytorski]
próżń (neol.) — próżnia. [przypis edytorski]
próżna nauki — nie posiadająca nauk, niewykształcona. [przypis redakcyjny]
Próżna robota Malować lilię, uzłocić blask złota — cytat ze sztuki Williama Shakespeare'a Życie i śmierć króla Jana. [przypis edytorski]
próżnej urny — z uwagi na opisaną wcześniej przemianę w łabędzia pogrzeb odbywa się bez zwłok. [przypis edytorski]
próżnem — daw. forma dla r.ż. i r.n.; dziś: próżnym. [przypis edytorski]
próżnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: próżnymi. [przypis edytorski]
próżne — tu: puste. [przypis edytorski]
próżniaczka — tu: próżnowanie, lenistwo. [przypis edytorski]
próżnie — właśc. próżno, tj. bezskutecznie, bezcelowo. [przypis edytorski]
próżni w naturze nie mamy (o czym gdzie indziej) — Zapewne w Zasadach filoz. Descartesa II, Tw. 3. [przypis redakcyjny]
próżnom niosła — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; znaczenie: próżno niosłam; niosłam daremnie. [przypis edytorski]
próżno — na darmo. [przypis edytorski]
Próżność, przyjemność pokazywania drugim… — To zdanie było na marginesie [przypis tłumacza]
próżności — tu: marności. [przypis edytorski]
próżnośmy (…) przyszli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: próżno przyszliśmy. [przypis edytorski]
próżno — tu: bez niczego. [przypis edytorski]
próżno — tu: bez skutku. [przypis edytorski]
próżnować — marnować czas. [przypis edytorski]
próżnować — nic nie robić. [przypis edytorski]
Próżno w swej duszy przepastne otchłanie (…) niedojrzanego dla niej pozostanie — K. Tetmajer, Poezje, S. III, s. 28. [przypis autorski]
próżny chleb — darmozjad. [przypis redakcyjny]
próżny czego — tu: pozbawiony czego. [przypis edytorski]
próżny (daw.) — bezskuteczny. [przypis edytorski]
próżny (daw.) — pusty. [przypis edytorski]
próżny (daw.) — tu: pozbawiony. [przypis edytorski]
próżny (daw.) — tu: pozbawiony. [przypis edytorski]
próżny (daw.) — tu: próżniak. [przypis edytorski]
próżny — jałowy, bezskuteczny. [przypis edytorski]
próżny — jałowy, nieskuteczny. [przypis edytorski]
próżny — pusty. [przypis edytorski]
próżny (starop.) — pusty, opróżniony. [przypis edytorski]
próżny (starop.) — tu: opróżniony (z czarów i strachu); bez (czarów i strachu). [przypis edytorski]
próżny — tu: bezpodstawny. [przypis edytorski]
próżny — tu: jałowy. [przypis edytorski]
próżny — tu: pozbawiony czegoś. [przypis edytorski]
próżny — tu: pozbawiony. [przypis edytorski]
próżny — tu: pusty. [przypis edytorski]
