Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18167 przypisów.
protektorów, jako u Angielczyków — nawiązanie do postaci Olivera Cromwella (1599–1658), polityka, który doprowadził do postawienia przed sądem i stracenia króla Karola I Stuarta (1600–1649), a następnie przyjął tytuł protektora (tj. regenta) Anglii, Szkocji i Irlandii; Cromwell jest też odpowiedzialny za ludobójstwo, popełniane na irlandzkich katolikach. [przypis edytorski]
protektor — opiekun nieletniego króla sprawujący władzę w jego imieniu. [przypis tłumacza]
protektor (z łac.) — opiekun, obrońca. [przypis edytorski]
pro tempore (łac.) — na chwilę. [przypis redakcyjny]
pro tempore (łac.) — tymczasowo. [przypis edytorski]
Protesilaos (mit. gr.) — jeden z zalotników Heleny, uczestnik wojny trojańskiej; wg mitu po śmierci ubłagał Hadesa, by ten pozwolił mu spędzić jedną noc z małżonką Laodamią. [przypis edytorski]
Protesilas i Laodamia — dramat Stanisława Wyspiańskiego. [przypis edytorski]
protestacją — zastrzeżenie. [przypis redakcyjny]
protestacja — sprzeciw, zarzuty. [przypis redakcyjny]
protestacyi — zgodnie z melodią wiersza wyraz ten należy czytać jako pięciosylabowy: pro-tes-ta-cy-i. [przypis edytorski]
protestów Żeromskiego przeciw zaliczaniu „do jednego obozu tak zwanej Młodej Polski” pisarzy (…) jednocześnie byli młodymi ludźmi — S. Żeromski, Projekt Akademii Literatury Polskiej 1918, w: Pisma literackie i krytyczne, Warszawa 1963, s. 32. [przypis autorski]
protestor (łac.) — protestuję, oświadczam uroczyście. [przypis redakcyjny]
protestor (łac.) — protestuję, sprzeciwiam się. [przypis redakcyjny]
protestor — protestować, oświadczać uroczyście. [przypis redakcyjny]
protest — urzędowe oświadczenie odmowy zapłaty przez dłużnika sumy wskazanej na czeku, wekslu itp. [przypis edytorski]
protest wekslowy — dokument sporządzany w przypadku odmowy zapłacenia sumy wekslowej. [przypis edytorski]
Proteus — bóg mórz południowych, wieszczek. Pasł on Neptunowi stada cieląt (według innych wersji fok). Miał dar przemieniania się w różne postaci, zwierzęta i przedmioty. [przypis redakcyjny]
Proteus — bożek morski, schwytany przez Menelausa (Odyseja IV, 351) przemieniał się w różne postacie, ażeby się mu z rąk wywinąć.Proteus: czyt. dwusylabowo, z niezgłoskotwórczym [u]: [Proteʊ̯s]. [przypis redakcyjny]
Proteusz a. Proteus (mit. gr.) — bóstwo morskie, syn Posejdona i Tetydy, pasterz fok; potrafił przepowiadać przyszłość i przybierać różne postaci, by wymknąć się każdemu, kto chciał uzyskać od niego przepowiednię; odpowiadał jedynie temu, kto go skutecznie pochwycił i nie puszczał. [przypis edytorski]
Proteusz a. Proteus (mit. gr.) — bóstwo morskie, syn Posejdona i Tetydy, pasterz fok, potrafił przepowiadać przyszłość i przybierać różne postaci. [przypis edytorski]
Proteusz (mit. gr.) — bóstwo morskie, syn Posejdona i Tetydy, pasterz fok, potrafił przepowiadać przyszłość i przybierać różne postaci. [przypis edytorski]
Proteusz (mit. gr.) — bóstwo morskie, syn Posejdona i Tetydy. [przypis edytorski]
Proteusz (mit. gr.) — bóstwo morskie, syn Posejdona, pasterz fok, potrafił przewidywać przyszłość i przybierać różne postaci. [przypis edytorski]
Proteusz (mit. gr.) — bożek morski o zdolności zmieniania kształtów. [przypis edytorski]
Proteusz (mit. gr.) — syn Posejdona, bóstwo morskie świadome przyszłości i posiadające zdolność zmiany kształtu. [przypis edytorski]
Proteusz (mit. gr.) — syn Posejdona, posiadający zdolność przybierania różnych kształtów. [przypis edytorski]
Protezylaus — Protezylaus, bohater gr. z Tesalii, pierwszy wylądował i zginął pod Troją. [przypis redakcyjny]
Protezyleus — król Tesalii, zabity przez Hektora. [przypis edytorski]
prothyrum — miejsce zagrodzone przed bramą domu rzymskiego. [przypis redakcyjny]
prot — kierujący robotami w zecerni, metrampaż. [przypis tłumacza]
protodiakon — tytuł honorowy w Kościołach prawosławnych: pierwszy wśród diakonów danej diecezji. [przypis edytorski]
Protogen — sławny malarz grecki (w IV w. przed Chr.). [przypis redakcyjny]
protojerej — proboszcz w kościele prawosławnym. [przypis edytorski]
protokół — 1. zapis wszystkiego, co zostało powiedziane podczas narady, zebrania lub posiedzenia; 2. protokół dyplomatyczny to zbiór reguł postępowania obowiązujących podczas oficjalnych spotkań władców lub ambasadorów różnych państw; pojęcie o znaczeniu zbliżonym do znaczenia wyrażenia etykieta (dworska); w niniejszym zdaniu możliwe oba znaczenia. [przypis edytorski]
Protokoły, [w:] F. Zoll, Prawo autorskie… s. 57. [przypis autorski]
Protokoły, [w:] F. Zoll, Prawo autorskie w projekcie prof. F. Zolla, Kraków 1920, s. 57. [przypis autorski]
Protokoły, [w:] F. Zoll, Prawo autorskie w projekcie prof. F. Zolla, Kraków 1920, s. 65. [przypis autorski]
Protomachos — bliżej nieznany. [przypis tłumacza]
protomedyk (daw.) — pierwszy lekarz, główny lekarz monarchy a. miasta. [przypis edytorski]
protoplasta — założyciel rodu; tu ogólnie: przodek. [przypis edytorski]
protoplazma — materia żywa, z której zbudowane są komórki. [przypis edytorski]
protoplazma — materia, z której składają się komórki żywych organizmów. [przypis edytorski]
protopop — starszy duchowny prawosławny. [przypis edytorski]
protractione litigiorum (łac.) — przez przewlekanie procesów. [przypis redakcyjny]
protuberancja — jasna struktura widoczna ponad brzegiem tarczy słonecznej, składająca się ze stosunkowo gęstej plazmy; protuberancje obserwuje się podczas całkowitych zaćmień słońca lub za pomocą koronografu. [przypis edytorski]
protuberancje — struktury plazmy wznoszące się i poruszające tysiące kilometrów nad powierzchnią Słońca, podlegające jego polu magnetycznemu, widoczne z Ziemi nad brzegiem tarczy słonecznej podczas całkowitych zaćmień Słońca. [przypis edytorski]
protulit (łac.) — napisał. [przypis redakcyjny]
protunc (łac.) — natenczas. [przypis redakcyjny]
protunc (łac.) — teraz. [przypis redakcyjny]
protunc (łac.) — wtenczas. [przypis redakcyjny]
protunc (łac.) — zaraz. [przypis redakcyjny]
protunc temerario ausu (łac.) — wówczas nieroztropną odwagą. [przypis redakcyjny]
Protunkowy Podatek (z łac. pro tunc: na teraz) — podatek tymczasowy, doraźny, wprowadzany w celu natychmiastowego zasilenia skarbu i liczący się na poczet zamierzonych podatków stałych. [przypis edytorski]
Proudhon, Pierre Joseph (1809–1865) — francuski myśliciel społeczny, polityk, dziennikarz, twórca anarchizmu indywidualistycznego; krytykował kapitalizm, państwo i Kościół. [przypis edytorski]
Proudhon, Pierre-Joseph (1809–1865) — francuski polityk, ekonomista, socjolog i dziennikarz. [przypis edytorski]
Proudhon pisał, że „Bóg i ludzkość to dwaj nieprzejednani nieprzyjaciele” i że pierwszą powinnością człowieka światłego — „wygnać raz na zawsze Boga z duszy i sumienia…” — we Wstępie dzieła System sprzeczności ekonomicznych, czyli filozofia nędzy (1846). [przypis edytorski]
pro ultima siti (łac.) — na ostateczną ucieczkę. [przypis redakcyjny]
Proust dał cały cykl takich mistrzowskich imitacji — publikowanych w „Figaro” i w „Mercure de France”, a następnie w książce Pastiches et Melanges (1919). [przypis edytorski]
Proust, Marcel (1871–1922) — francuski pisarz, autor cyklu W poszukiwaniu straconego czasu, arcydzieła powieści psychologicznej. [przypis edytorski]
Proust, Marcel (1871–1922) — pisarz francuski, autor cyklu powieści W poszukiwaniu straconego czasu. [przypis edytorski]
Proust revisited — w spisie treści wiersz występuje pod tytułem nożyczki. [przypis edytorski]
prout de jure venerit (łac.) — jak to wynika z prawa. [przypis edytorski]
Provehimur (…) recedunt — Vergilius, Aeneida, III, 72. [przypis tłumacza]
proverbiorum (łac.) — forma D. lm: przysłów. [przypis edytorski]
proverbium (łac.) — powiedzenie, przysłowie. [przypis edytorski]
proverbium (łac.) — przysłowie. [przypis edytorski]
Providus Trokim de villa Philipowce, nobilis Iwan Philipowski subditus recognovit (łac.) — roztropny Trokim z Filipowic, poddany szlachcica Iwana Filipowskiego, zeznał. [przypis edytorski]
provisionis (łac.) — procentowa. [przypis redakcyjny]
provocatus (łac.) — wzywany. [przypis redakcyjny]
provoluta tanto sanguine … parta decora … praemia virtuti restituam, cultores agris, altaria templis et pristinum (…) (łac.) — stracone, obfitą krwią… zdobyte zaszczyty … nagrodę cnocie oddam, oraczów rolom, ołtarze kościołom, i dawny… blask przywrócę. [przypis redakcyjny]
prowadźcie interesy — hebr. rdzeń סחר (sachar): ‘krążyć/obchodzić/podróżować w celach handlowych/w interesach’. [przypis edytorski]
prowadź rzecz dalej — kontynuuj. [przypis edytorski]
prowadząc sto siedemdziesiąt okrętów — przedtem Ksenofont podał, że liczba okrętów wynosiła 140. Widocznie dodał do tej liczby i 30 ateńskich, odebranych Kononowi, o czym zaraz niżej mówi. [przypis tłumacza]
prowadzący na pomoc królowi wielkie wojsko — prawdopodobnie spóźnione kontyngenty wojsk irańskich, które nie zdążyły na bitwę pod Kunaksą. [przypis tłumacza]
prowadzić szpady — tu: posługiwać się szpadą, wymierzać ciosy a. podburzać do waśni i do walki. [przypis edytorski]
Prowadził zaś je z Efezu przewodnik… — jako przewodnik; komendę miał nad lacedemońskimi okrętami oczywiście Pitagoras. [przypis tłumacza]
prowadziliście z widzami nieubłaganą wojnę — sceny z prowincjonalnych teatrów: poczciwa publiczność małomiasteczkowa w pogoni za morałem sztuki linczuje morderców i czarne charaktery, pieje z uniesienia nad triumfem cnoty, żyje razem ze sceną, a nierzadko i działa. Aktor-tyran musi tylnymi drzwiami uchodzić przed wezbraniem iluzji scenicznej. Na scenie życia „ludu gniew” bywał nie mniej patetyczny. [przypis tłumacza]
Prowadzimy wojnę nie z regularnym mocarstwem, ale z jednostką — poprzednio liczył to na korzyść Filipowi. [przypis tłumacza]
prowancki — dziś popr. forma: prowansalski. [przypis edytorski]
Prowansja — kraina historyczna na wschód od dolnego biegu Rodanu, od zachodu ograniczona Alpami, od południa M. Śródziemnym; dawniej charakteryzująca się odrębnym językiem prowansalskim, niezależna od królestwa Francji; w 1481, po śmierci jej ostatniego samodzielnego władcy, na mocy jego testamentu Prowansja została połączona z Francją unią personalną, a w 1486 włączona do posiadłości monarchów Francji. [przypis edytorski]
Prowansja — kraina hist. w płd.-wsch. Francji, nad M. Śródziemnym, na wschód od dolnego biegu Rodanu. [przypis edytorski]
Prowansja — kraina w południowo-wschodniej Francji. [przypis edytorski]
prowda (gw.) — prawda. [przypis edytorski]
Prowe — bóstwo połabskie, patronujące sprawowaniu sądów, poświęcone mu były dęby w świętym gaju; jego imię wywodzi się niekiedy od słowa prawo. [przypis edytorski]
prowedytor (wł. provveditore) — zarządca regionu Republiki Weneckiej. [przypis edytorski]
Prowenca lub Prowincya — kraina Provence w południowej Francji. [przypis redakcyjny]
proweniencja — pochodzenie. [przypis edytorski]
proweniencja — pochodzenie. [przypis redakcyjny]
proweniencja (z łac.) — pochodzenie. [przypis edytorski]
prowent — dochód. [przypis redakcyjny]
prowentowe regestra — rejestry dochodów. [przypis edytorski]
prowentowy — dotyczący rejestracji lub kontroli dochodu (prowentu) zwłaszcza z majątku ziemskiego. [przypis edytorski]
prowentowy kałkuł (rus.) — kalkulacje, obliczenia dochodu. [przypis edytorski]
prowent (z łac.) — dochód. [przypis edytorski]
prowent (z łac.) — dochód, zysk. [przypis redakcyjny]
prowiant — jedzenie; zaopatrzenie. [przypis edytorski]
prowiantować — karmić. [przypis edytorski]
prowiantować — zaopatrywać w prowiant; tu: zaopatrywać w materiały do eksploatacji. [przypis edytorski]
prowidencja — opatrzność. [przypis redakcyjny]
prowidencja — opatrzność; w tym kontekście chodzi o proweniencję: pochodzenie. [przypis edytorski]
