Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6568 przypisów.
Tu już wpakowali nas na wielki statek — linia kolejowa docierała wówczas do tylko Niżnego Nowogrodu, odcinek do Kazania był jeszcze w budowie. [przypis edytorski]
Tukaj — tytułowy bohater ballady Mickiewicza, zawiera pakt z diabłem i szuka wiernego przyjaciela, który podejmie się w razie jego śmierci pociąć ciało na ćwierci i nasmarować przywracającym do życia wywarem. [przypis edytorski]
tukao — właśc. tukan, gatunek dużego ptaka z rodziny tukanowatych. [przypis edytorski]
Tukidydes (ok. 480–ok. 400 p.n.e.) — historyk grecki, Ateńczyk, autor dzieła Wojna peloponeska; przyjęte przez niego zasady rzetelności, krytycznego podejścia do źródeł, bezstronności i nieodwoływania się do czynników nadnaturalnych w wyjaśnianiu przyczyn wydarzeń stały się standardami historiografii. [przypis edytorski]
Tukidydes, syn Melezjasza (V w. p.n.e.) — ateński arystokrata o twardych zasadach moralnych, przywódca opozycji konserwatywnej; zaatakował program Peryklesa, zgodnie z którym fundusze Ateńskiego Związku Morskiego, przeznaczone na stworzenie wspólnej obrony przed atakiem Persji, zostały użyte na wzniesienie w Atenach monumentalnych budowli (m.in. Partenonu); poddany procedurze ostracyzmu, został wygnany z Aten (ok. 442). [przypis edytorski]
Tukidydes, właśc. Tucydydes — historyk ateński z V w. p.n.e, autor Wojny peloponeskiej. [przypis edytorski]
Tukidydes z Aten (ok. 480–ok. 400 p.n.e.) — grecki historyk, autor dzieła Wojna peloponeska; przyjęte przez niego zasady rzetelności, krytycznego podejścia do źródeł, bezstronności i nieodwoływania się do czynników nadnaturalnych w wyjaśnianiu przyczyn wydarzeń stały się standardami historiografii. [przypis edytorski]
Tu kończy się komedia Szekspira. W pierwotnej sztuce, którą on obrobił, następujący znajduje się — komentarz J. I. Krawszewskiego. [przypis edytorski]
Tu kończy się pierwsza część Pieśni Selmy, a rozpoczyna część druga. [przypis redakcyjny]
Tu koniec karty w rękopisie wydarty. (Przyp. p. Małec.). [przypis redakcyjny]
tuk — reginalizm poznański: szpik kostny. [przypis edytorski]
tuk — szpik kostny. [przypis edytorski]
tułactwo — wygnanie, błąkanie się, emigracja. [przypis edytorski]
tułaczy — μετανάστης, in exilio agens, fern von der Heimath leben m sste (Cl.), j[pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
Tułacz — Żyd wieczny tułacz, 10-tomowa powieść Eugène Sue (właśc. Marie-Joseph Seue) (1804–1857), wyd. 1844–1845. [przypis edytorski]
Tuła — miasto w europejskiej części Rosji, ok. 200 km na płd. od Moskwy; w XIX w. ośrodek jubilerstwa oraz produkcji samowarów. [przypis edytorski]
Tuła — miasto w Rosji środkowej, nad rzeką Upą. [przypis redakcyjny]
Tuła — miasto w Rosji środkowej, ok. 200 km od Moskwy, w XIX w. stolica guberni, ważny ośrodek metalurgii i przemysłu zbrojeniowego, słynna także z produkcji samowarów. [przypis edytorski]
tułowu — dziś popr. forma D. lp: tułowia. [przypis edytorski]
tułowu — dziś: tułowia. [przypis edytorski]
tułowy — dziś popr. forma: tułowia. [przypis edytorski]
tułowy — tułowia (lm od: tułów); tu przen.: ciała. [przypis edytorski]
tułub (daw.) — ciało, trup, zwł. bezgłowy. [przypis edytorski]
tułub — futro, zwł. owcze. [przypis edytorski]
tułub (ros. тулуп) — kożuch, szuba; tu: sutanna, ornat. [przypis edytorski]
tułub (ros. тулуп, z tur. tulup: skóra, futro) — kożuch. [przypis edytorski]
tułumbas — grubas. [przypis autorski]
tułup — długi kożuch z rękawami. [przypis edytorski]
tułup — długi kożuch z rękawami. Tu przen. zam.: tułów. [przypis redakcyjny]
tułupy (ros.) — długie kożuchy, zazwyczaj nie kryte suknem. [przypis redakcyjny]
tułup (z ros. тулуп: szuba, długie futro) — tu: okrycie zimowe, palto. [przypis edytorski]
tulać (gw.) — turlać. [przypis edytorski]
Tu las był rzadszy (…) — fragm. IV księgi Pana Tadeusza A. Mickiewicza zatytułowanej Dyplomatyka i łowy. [przypis edytorski]
Tu l'as voulu (fr.) — chciałeś tego. [przypis edytorski]
tu l'as voulu (fr.) — chciałeś tego. [przypis edytorski]
Tulczyn, majętność Potockich, gdzie „oko” widza tak dalece jest „znarowione”, przywykłe do „przedmiotów z każdej miary znacznych”, godnych uwagi, podziwienia, iż mu potem wszystkie „średności”, wszystko, co jest miernym i nieosobliwym, zdaje się „niesmaczne”, mniej powabne. Nigdy nadto nie można rozbierać wyrażeń Trembeckiego i porównywać z mową pospolitą, przez co okazuje się, na czym prawdziwe poetyckie wydanie zależy. W przytoczonych tu kilku wierszach (ob. wiersz 22–25) ileż znajduje się rzeczy godnych uwagi! Przymiotniki „znarowiony”, „znaczny” w nowym i niepospolitym znaczeniu użyte; „średność”, rzeczownik szczęśliwie z przymiotnika zrobiony; „niesmaczny oku”: metafora od zmysłu smakowania do widzenia przeniesiona, a wszystkie te odmiany nie są skutkiem przypadku, ale głębokiej znajomości sztuki i natury języka. Epitety, czyli przymiotniki, częstokroć do wiersza tylko dla zapełnienia miejsca albo dla rymu wścibiane, u Trembeckiego zawsze są koniecznie potrzebne i zawsze wiele znaczą. Tak w następnym wierszu:
Utrudzenie konia wyraża pośpiech, z jakim poeta biegł oglądać okolice Zofijówki.
[przypis redakcyjny]
tulec a. tuł (starop.) — także: tula, tuleja; kołczan. [przypis edytorski]
tuleja — osłona ręki u dołu kopii. [przypis redakcyjny]
tuleja — rurka, osada. [przypis redakcyjny]
tulejce — rurce. [przypis redakcyjny]
Tu leży ciało (…) zmarło w roku i dniu swego zgonu — Popularny koncept francuski uwieczniony w piosence o panu de la Palisse. [przypis tłumacza]
tulić — tu: tulić się. [przypis edytorski]
Tu litość żyje wtenczas, gdy zamarła — Sens rozciąglejszy tego zdania zda mi się być taki: że w tym tylko żyje prawdziwa litość na błędy i cierpienia bliźnich naszych, którzy jeszcze w czasie z jednych się poprawić, a drugie zakończyć mogą, jeżeli zupełnie zamarłą jest dla tych, co cierpią piekielne kary w wieczności. [przypis redakcyjny]
Tuliusz Marcelinus (…) powiada Seneka (…) — Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, LXXVII. [przypis tłumacza]
Tullianum — najniższa część więzienia, leżąca pod ziemią, z jedynym otworem w pułapie. Tam umarł z głodu Jugurta. [przypis redakcyjny]
Tullus Hostilius — legendarny trzeci król Rzymu. [przypis edytorski]
Tullus Hostiliusz (673–642 p.n.e) — legendarny trzeci król Rzymu, zdobywca Alba Longa, znany z bogactwa. [przypis edytorski]
Tuln — miasto nad Dunajem na płn. od Wiednia; miejsce przeprawy wojsk Sobieskiego. [przypis redakcyjny]
Tuluza — miejscowość i gmina we Francji, stolica regionu Oksytania. [przypis edytorski]
tumak — kuna leśna, niewielki ssak drapieżny z rodziny łasicowatych. [przypis edytorski]
tuman — chmura, kłęby gęstego dymu, mgły lub oparów. [przypis edytorski]
Tuman czy co? — zastanawia się, czy dobrze widzi, czy coś mu wzroku nie mami; tuman: mgła a. kurzawa. [przypis edytorski]
tuman (daw.) — mgła. [przypis edytorski]
tuman — gęsta mgła, chmura. [przypis redakcyjny]
tumanić (pot.) — zwodzić, oszukiwać, ogłupiać kogoś. [przypis edytorski]
tuman — kłąb czegoś sypkiego (np. płatów śniegowych) lub lotnego (pary wodnej) unoszący się w powietrzu i powodujący jego nieprzejrzystość. [przypis edytorski]
tuman — kłęby czegoś sypkiego (np. płatów śniegowych) lub lotnego (pary wodnej) unoszące się w powietrzu i powodujące jego nieprzejrzystość; poet.: mgła, opary. [przypis edytorski]
tuman — mgła, opary; kłąb czegoś sypkiego (np. kurzu) lub lotnego (pary wodnej) unoszący się w powietrzu i powodujący jego nieprzejrzystość. [przypis edytorski]
tuman — mgła. [przypis edytorski]
tuman (poet.) — gęsta mgła; opary. [przypis edytorski]
tuman puścić — chcieć w kogo co wmówić, zamydlić oczy. [przypis redakcyjny]
tuman — tu: kłąb. [przypis edytorski]
tuman — tu: mgła. [przypis edytorski]
tuman — unoszący się w powietrzu kłąb kurzu bądź kropel wody. [przypis edytorski]
tuman — unoszący się w powietrzu kłąb kurzu lub kropel wody. [przypis edytorski]
tuman — wymysł, zmyślenie dla otumanienia kogoś. [przypis redakcyjny]
tumany — kłęby. [przypis edytorski]
tuman (z ros.) — mgła; „puszczać tuman” znaczy tu „kłamać”. [przypis edytorski]
tum (archit.) — średniowieczna nazwa katedry lub kolegiaty. [przypis edytorski]
Tum (…) belli — Ovidius, Tristia, III, 10, 67. [przypis tłumacza]
tum — budynek kościelny wyższej rangi, katedra lub kolegiata, wybudowana w okresie średniowiecza. [przypis edytorski]
tum (daw.) — kościół katedralny. [przypis edytorski]
tum (daw.) — kościół, świątynia, katedra. [przypis edytorski]
tum (daw.) — kościół, świątynia. [przypis edytorski]
tum (daw.) — średniowieczny kościół katedralny lub kolegiata. [przypis edytorski]
tum (daw.) — świątynia. [przypis edytorski]
Tum (…) expectorat (łac.) — „Tak przerażenie pozbawia mnie wszelkiej przytomności” (Ennius u Cycerona [w:] Cicero, Tusculanae quaestiones [wyd. też pod tytułem: Tusculanae disputationes], III, 26; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
tum ją zobaczył — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: tu ją zobaczyłem. [przypis edytorski]
tum jest — tu jestem. [przypis edytorski]
tum — katedra. [przypis edytorski]
tum — kościół, katedra. [przypis edytorski]
Tum (…) omnes — Vergilius, Aeneida, V, 720. [przypis tłumacza]
tumor (daw.) — guz uciskający sąsiednie tkanki, nowotwór. [przypis edytorski]
tumor (łac.) — guz nowotworowy. [przypis edytorski]
tumor paedagogicus, właśc. timor paedagogicus (łac.) — gra słów, zamiast timor paedagogicus: lęk przed nauczycielem (tj. szacunek dla autorytetu), dowcipny autor listu pisze tumor: guz. [przypis edytorski]
Tum porro (…) rerum — Lucretius, De rerum natura, V, 223. [przypis tłumacza]
tum — średniowieczna katedra. [przypis edytorski]
tum — średniowieczna nazwa katedry. [przypis edytorski]
tum — świątynia. [przypis edytorski]
tum św. Szczepana — gotycka katedra św. Szczepana, jeden z symboli Wiednia, najważniejsza świątynia w stolicy Austrii. [przypis edytorski]
tumski (daw.) — (o kościele) katedralny a. kolegiacki. [przypis edytorski]
tum (starop.) — kościół kolegiacki lub katedralny. [przypis redakcyjny]
tum — staropolskie określenie katedry lub kolegiaty. [przypis edytorski]
tum (…) trząsł — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: tu trząsłem. [przypis edytorski]
Tumu a. Atum — bóg stwórca, bóstwo solarne powiązane z Re. [przypis edytorski]
tumulandi (łac.) — dosł. mający być pogrzebani; nieboszczycy. [przypis redakcyjny]
tumult (daw.) — zamieszki. [przypis edytorski]
tumult (daw.; z łac. tumultus: zgiełk, rozruch) — zamieszki (często na tle wyznaniowym); zamieszanie, zamęt; tu forma zdr.: tumulcik. [przypis edytorski]
tumult (daw., z łac. tumultus: zgiełk, zamęt, starcie) — rozruchy, zamieszki. [przypis edytorski]
tumult — tu: zamieszki. [przypis edytorski]
