Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10433 przypisów.
w pańskiej radzie — w senacie, do którego należał, jako kasztelan. [przypis redakcyjny]
W państwie ma miejsce tylko jedna umowa, umowa stowarzyszenia się, a ta jedna wyłącza wszelkie inne… — jeden z najbardziej charakterystycznych dla teorii Russa momentów: odrzucenie pactum subiectionis, przyjęcie jedynie pactum societatis. [przypis tłumacza]
w panach — w magnatach. [przypis redakcyjny]
WPan — skrót od: waszmość pan. [przypis edytorski]
WPanu — Waszmość Panu a. Wielmożnemu Panu. [przypis edytorski]
W papieskim Rzymie (…) który własnemu ludowi chciał ojczyzny poskąpić — od poł. VIII w. Rzym był stolicą obejmującego środkowe Włochy Państwa Kościelnego, rządzonego przez papieży jako świeckich monarchów. Podczas walk o zjednoczenie Włoch większość terytoriów Państwa Kościelnego przyłączono do proklamowanego w 1861 Królestwa Włoch. Kiedy w 1870 armia króla Wiktora Emanuela II zajęła również Lacjum i Rzym, które po plebiscycie włączono do Włoch, papież Pius IX odrzucił nadane mu w tzw. ustawie gwarancyjnej przywileje i uznał się za „więźnia Watykanu”. Do dyspozycji papieskiej pozostała Bazylika Św. Piotra, pałac i in. budynki na Watykanie. Dopiero w 1929 faszystowski rząd Mussoliniego podpisał tzw. traktaty laterańskie, w których papiestwo w zamian za rekompensatę finansową zrzekało się pretensji do terenów byłego Państwa Kościelnego, zaś rząd włoski uznawał papieża za suwerennego władcę wydzielonej części Rzymu, Państwa Watykańskiego. [przypis edytorski]
w paradzie — tu: uroczyście. [przypis edytorski]
w paradzie — w gotowości. [przypis redakcyjny]
w paragon iść, wchodzić itp. — porównywać się z kimś. [przypis redakcyjny]
w paragon wchodzić (daw.) — iść w zawody; dorównywać komuś. [przypis edytorski]
w paroksyzmie — w napadzie gorączki. [przypis redakcyjny]
w Paryżu toczył się (…) doniosły spór — na temat zawartego w powieści Marmontela Belizariusz stwierdzenia, że poganie przestrzegający prawa naturalnego zostaną dopuszczeni do nieba; uważano to za bluźnierstwo i po gwałtownych dyskusjach fakultet teologiczny uniwersytetu paryskiego potępił tę książkę. [przypis edytorski]
wpaść na przedmieście św. Piotra — San Pier d'Arena pod Genuą w r. 1678. [przypis redakcyjny]
wpaść w kabałę — mieć kłopoty; wplątać się lub kogoś w trudną sytuację. [przypis edytorski]
W Patanie lubieżność kobiet jest tak wielka, iż mężczyźni zmuszeni są sporządzać sobie pewien strój, aby się zabezpieczyć od ich zakusów — Rodzice wydają tam za mąż córki w dziesiątym i jedenastym roku, gdyż twierdzą, że to jest wielki grzech zostawiać je bez mężczyzny. W Bantam, skoro dziewczyna dojdzie trzynastu lub czternastu lat, trzeba ją wydać za mąż, jeżeli się nie chce, aby wiodła wyuzdane życie. [przypis autorski]
wpatrzon (daw.) — dziś: wpatrzony. [przypis edytorski]
w Pekinie — czytaj: w Paryżu. [przypis redakcyjny]
w Peloponezie — dziś popr.: na Peloponezie. [przypis edytorski]
w pensjonacie panien Deibel — O tym pensjonacie pojawiły się po moich artykułach szczegółowsze relacje. [przypis autorski]
w Perei miasto nazwane także imieniem Julii — Juliada, Ἰουλιάς, p. II, IV, 3, uwaga do Betaramaty. [przypis tłumacza]
w permanencji (z łac.) — stale. [przypis edytorski]
w perspektywie (z franc.) — na widoku w przyszłości. [przypis redakcyjny]
w perzynę obrócić — tu: zburzyć. [przypis edytorski]
W Petersburgu majestatyczną świątynię Izaaka, najokazalszą i najbogatszą w Rosji… — Laubenheimer, Und du siehst die Sowjets richtig, Berlin 1935, s. 153. [przypis autorski]
w pewnej prowincji nazwanej Galicją — aluzja do miejsca licznych pielgrzymek, Santiago di Compostella w hiszpańskiej Galicji. [przypis tłumacza]
w pewne księżyce (starop.) — w pewne miesiące. [przypis redakcyjny]
w pewnym okresie Celina Mickiewiczowa staje się bardziej prawowierną towianką od Adama — Bardzo intrygującą jest „ustna” tradycja naukowa, oparta na korespondencji Celiny Mickiewiczowej z Towiańskim… Nie śmiem jej powtórzyć… [przypis autorski]
w pewnym wielkim mieście — Livorno 1819. [przypis autorski]
W pewnym zakresie takiemu stanowi rzeczy ma zapobiec Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/26/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz udzielania licencji wieloterytorialnych dotyczących praw do utworów muzycznych do korzystania online na rynku wewnętrznym. [przypis autorski]
w piątek — 18 kwietnia 1794. [przypis edytorski]
w piątek lepiej zje — gdyż w piątki obowiązuje katolików post, polegający na powstrzymywaniu się od jedzenia potraw mięsnych. [przypis edytorski]
W pięciu niech aktach twa sztuka będzie, ni krótsza, ni dłuższa — zasada wprowadzona dopiero w literaturze rzymskiej. [przypis edytorski]
w piękne mirtów i cyprysów kraje — do Włoch. [przypis redakcyjny]
w piérwszym śnie — w czasie pierwszego snu. [przypis edytorski]
W piętnastym roku swego panowania przystąpił do przebudowania Przybytku jerozolimskiego… — por. Starożytności XV–XVI. W piętnastym roku: wedle Starożytności XV, XI, 1, w osiemnastym. [przypis tłumacza]
w pieczarze — jedna z pieczar w kijowskiej Ławrze Peczerskiej, prawosławnym zespole klasztornym, gdzie znajduje się wielki podziemny system korytarzy, a w nich liczne kaplice i grobowce mnichów, świętych i ważnych osób świeckich. [przypis edytorski]
w pieczarze — tj. w jednej z pieczar z dewocjonaliami w kijowskiej Ławrze Peczerskiej, prawosławnym zespole klasztornym, gdzie znajduje się wielki podziemny system korytarzy, a w nich liczne kaplice i grobowce mnichów, świętych i ważnych osób świeckich. [przypis edytorski]
w pieczy — w opiece. [przypis edytorski]
W piekle mu więc indyjskim pokazał się jakiś blady miesiąc nadziei — w tym miejscu na marginesie poniższego wywodu znajduje się adnotacja: „Wyższość jej nad indianizmem”. [przypis edytorski]
w Piemoncie, kraju pani Bazile — Wyznania Russa. [J. J. Rousseau; red. WL]. [przypis redakcyjny]
wpierać (daw.) — wmawiać. [przypis edytorski]
wpierać się — dziś popr.: upierać się przy czymś. [przypis edytorski]
w pierścień ugadzając — ćwiczenie wojskowe we władaniu kopią. [przypis redakcyjny]
W pierś się uderzył i serce poskramiał słowy mocnymi — Odyseja XX 17, Odyseusz, nie mogąc zasnąć i rozmyślając o walce z zalotnikami. [przypis edytorski]
W pierś się uderzył i serce poskramiał słowy twardymi… — Odyseja XX 17–18, Odyseusz do siebie, nie mogąc zasnąć i rozmyślając o walce z zalotnikami. [przypis edytorski]
W pierś walił pięścią i serce słowy ofuknął mocnymi… już gorsze znosiłoś terminy — Homer, Odyseja XX 17–18; terminy (daw.): opały, tarapaty, sytuacje stanowiące zagrożenie. [przypis edytorski]
W piersi naszej Chrystusy żyją i Nerony (…) Niby grom! — A. Lange, Poezje, cz. I, s. 112 (Vox posthuma). [przypis autorski]
wpierwej — dziś: najpierw; wcześniej. [przypis edytorski]
wpierw nim (daw.) — zanim. [przypis edytorski]
w pierwodruku brak daty. [przypis redakcyjny]
w pierwospy — zaraz po tym, jak zasnęli; w czasie, kiedy najmocniej spali. [przypis edytorski]
W pierwotnej redakcji satyry po w. 23 znajdował się pięćdziesięciowierszowy, całkiem odmienny wariant utworu, którego autor nie włączył do ostatecznej redakcji. [przypis redakcyjny]
wpierw pragnienie zgaś w tych fal przeźroczu — To jest: najpierw musisz skosztować zbawienia, nim go będziesz mógł pojąć. [przypis redakcyjny]
w pierwszą klobę (daw.) — do dawnego stanu rzeczy. [przypis edytorski]
w pierwszej części musicie (…) głosować nad tym, czy wydaje się wam, że istnieje tu wina… — pierwsze owo, przerwane przed wieczorem i odroczone zgromadzenie, nie rozstrzygnęło pierwszego zasadniczego pytania, czy postawić wodzów w stan oskarżenia, czy nie. To należy naprzód rozstrzygnąć. Kalliksenos niezgodnie z prawdą przyjmuje, jakoby ta sprawa już została rozstrzygnięta, przesłuchanie ukończone, a trzeba było jeszcze tylko wydać wyrok. [przypis tłumacza]
W pierwszej epoce świata ludzie (…) — J 8, 56. [przypis tłumacza]
w pierwszej i drugiej Osobie — Adam, Chrystus. [przypis redakcyjny]
w pierwszej ojczyźnie — Siedmiogrodzie. [przypis redakcyjny]
W pierwszych zawarte są te ustawy (…) Pospolicie dzielą Prawo Polityczne na Władzę Sądowniczą i na Władzę Wykonywającą — zgodne z Monteskiuszem oraz z Zasadami do poprawy Rządu. W wydaniu z 1816 r. autor poprawił „wykonywającą” na „administracyjną”. [przypis redakcyjny]
w Pireus — dziś odm.: w Pireusie; Pireus: miasto portowe oddalone ok. 8 km od Aten. [przypis edytorski]
w pirogu — dziś popr. forma Ms. lp: w pirodze (r.ż.). [przypis edytorski]
w piśmiech — dziś popr. forma N. lm: w pismach. [przypis edytorski]
w Piśmie świętym napisano — Dn 2, 21. [przypis edytorski]
w pismach Cycerona i Pliniusza — zob. list Cycerona do Lukcejusza, ad L. Lucceius, Arpinum (Listy, Ad familiares, V, 12) i list Pliniusza do Tacyta, Listy, VII, 33. [przypis tłumacza]
W pismach jego [Przybyszewskiego] pełno reminiscencji, śladów powinowactw z teoriami Schleglów, Tiecka, a przede wszystkim Novalisa, do których potem przyłączył się wpływ Maeterlincka — W. Feldman, Piśmiennictwo polskie, IV, s. 188. [przypis autorski]
w pismach pewnego amerykańskiego filozofa napotkałem wyrażenie: „kosmiczny patriotyzm” — terminu tego użyła w swojej pracy Newer Ideals of Peace (1907) Jane Addams (1860–1935), amerykańska socjolog, dziennikarka, zwolenniczka równouprawnienia kobiet, bojowniczka o pokój i reformy społeczne, wieloletnia przewodnicząca Międzynarodowej Ligi Kobiet na rzecz Pokoju i Wolności, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (1931). [przypis edytorski]
W pismach zadunajskiego wiekują Nazona — Owidiusz Nazo, w którego Metamorfozach, jak wspomnieliśmy, znajduje się („wiekuje”) powieść o Peleuszu i Tetydzie, wygnany z Rzymu na rozkaz Augusta, zakończył dni swoje gdzieś w okolicach Dunaju i dlatego nazwany jest „zadunajskim”. [przypis redakcyjny]
w piwnicach kijowskich czerezwyczajek… — por. Mielgunow, op. cit., s. 128–129. [przypis autorski]
w płaczu wszystkich ledwie się nie śmieiesz (starop.) — pośród płaczu wszystkich [zgromadzonych] niemalże się śmiejesz; kiedy wszyscy płaczą, [ty] niemal się śmiejesz. [przypis edytorski]
w płat (…) dawa (starop.) — sprzedaje. [przypis redakcyjny]
w płat (starop.) — na pożyczki. [przypis redakcyjny]
w pław (starop. forma ort.) — dziś: wpław. [przypis edytorski]
wpłynął do cieśniny — miasto Mitylena leży we wschodniej części wyspy Lesbos. Pierwotnie było to miasto na wysepce w zatoce i posiadało dwie przystanie. Potem zabudowało się i na lądzie lesbijskim. Konon wjechał przez wąskie przejście zabezpieczone tamami, w przystań północną, obszerniejszą. Południowa przystań, mniejsza, łączy się z większą wąską, trudną do przebycia cieśniną (pewnie przez Konona wtedy zamkniętą) między starym miastem na wysepce a miastem nowym. Diomedon przerwał słabą blokadę południowej przystani i wpłynął do cieśniny, prawdopodobnie celem dostarczenia żywności oblężonym lub przepatrzenia sytuacji, gdyż dla pomocy miał siły za szczupłe. Ale Kallikratidas czuwał i zaskoczył go od tyłu. [przypis tłumacza]
wpłynął Lizander — który tymczasem wrócił do floty blokującej Ateny. [przypis tłumacza]
Wpływać nawet na bogów można; są na to ofiary i modły… — Iliada IX 497–501. [przypis edytorski]
wpływ magnetyczny — dziś powiedzielibyśmy: hipnotyczny. Osoba w stanie hipnozy, podobnym do snu, traci świadomość i wolę i spełnia jedynie rozkazy hipnotyzera. W wieku XIX uważano hipnozę za zjawisko analogiczne do magnetyzmu fizycznego i nazywano je również magnetyzmem. [przypis redakcyjny]
wpływ metafizyki Indów (…) — zob. Volkelt, 1, s. 78. [przypis redakcyjny]
wpływ na nim wywarła — dziś popr.: wpływ na niego wywarła. [przypis edytorski]
wpływom eunuchów i kobiet — wymienieni: Potyn, Iras, którą Plutarch nazywa fryzjerką Kleopatry, i Charmion. Cezar twierdził, że za pomocą środków lekarskich odebrano Antoniuszowi własną wolę. [przypis tłumacza]
wpływ Schopenhauera (…) w literaturze (…) uzewnętrznia się przede wszystkim w pesymistycznych poglądach na świat — hrabia Leopardi, poeta włoski († 1837), ujął Schopenhauera swoim szczerym pesymizmem i wskazuje na to, że już z początkiem XIX w. wystąpił kierunek pesymistyczny. [przypis redakcyjny]
Wpływ ten [działania promieni radu na naskórek], spostrzeżony przez Walkhoffa, potwierdzony został przez Griesela, a później przez Becquerela i P. Curie — [por.] Walkhoff, „Photographische Rundschau”, październik 1900; Giesel. „Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft”, XXIII; Becquerel i Curie, „Comptes rendus”, CXXXII, s. 1289. [przypis autorski]
Wpływu wielkiego na następne koleje naszej poezji Maria Malczewskiego nie wywarła — Najwybitniejszym może tworem tego wpływu jest Jan Bielecki Słowackiego. [przypis redakcyjny]
w Platonie (…) Czyń swoją rzecz i znaj samego siebie — Platon, Timajos, 72a: „(…) Ze słusznością powtarzają od dawna, że człowiek powinien troszczyć się tylko o swoje sprawy i znać samego siebie (…)”. [przypis tłumacza]
w plętach (z fr. plainte: skarga, jęk rozpaczy) — w skargach, w rozpaczy. [przypis edytorski]
w pół lasa — w połowie lasu, w środku lasu. [przypis edytorski]
w półtoru mil (daw.) — o półtorej mili. [przypis edytorski]
wpół wykształcony — tu: na poły ukształtowany. [przypis edytorski]
w pobieżnym zwrocie — w oryginale: in einer beilaufigen Phrase. [przypis tłumacza]
w pobliskim parku — w państwie perskim było wiele wspaniałych parków (po grecku paradejsos, z perskiego pairidaeza). [przypis tłumacza]
W pobliżu ukochanej (…) jej porażkę — Haec autem ad acerbam rei memoriam, amara quadam dulcedine scribere visum est… ut cogitem nihil esse debere, quod amplius mihi placeat in hac vita (Petrarka, Ed. Marsand). 15 stycznia 1819 [„Postanowiłem zaś o tym z cierpką jakąś słodyczą napisać ku smutnej pamięci rzeczy… bym miał na myśli, że nie powinno być niczego, co by mi się jeszcze podobało w tym życiu”; przyp. red.]. [przypis autorski]
w pobok (daw., gw.) — obok, po boku. [przypis edytorski]
wpobok (daw.) — obok. [przypis edytorski]
w pobok (daw.) — obok; z boku. [przypis edytorski]
w pobok (daw.) — z boku, po bokach. [przypis edytorski]
w pobok — obok. [przypis edytorski]
wpobok — tu: z boku. [przypis edytorski]
W pochmurnym rynku statuę Kopernika — chodzi tu o pomnik Kopernika przed pałacem Staszica; podczas uroczystości odsłonięcia pomnika słońce istotnie, przedarłszy się przez chmury, oświetliło pomnik. [przypis redakcyjny]
w pociechy obranem — pozbawiony pociech. [przypis redakcyjny]
W pocie czoła pracować będziesz — w Starym Testamencie słowa Boga skierowane do Adama po popełnieniu przez niego grzechu pierworodnego. [przypis redakcyjny]
w pociemku (starop. forma) — w ciemności, po ciemku. [przypis redakcyjny]
