Przypisy

trybuszon (z fr. tire-bouchon) — korkociąg. [przypis edytorski]

trybut (starop.) — lenno; za trybutem (…) panować: panować na zasadach lenna. [przypis edytorski]

trychotomia — podział na trzy części, trójdzielność. [przypis edytorski]

trydakna — inaczej tridakna lub przydacznica; rodzaj dużych małży morskich. [przypis edytorski]

Trydent a. Trento — miasto i gmina we Włoszech, w regionie Trydent-Górna Adyga. [przypis edytorski]

tryfus (daw.) — naczynie na trzech nogach, trójnóg. [przypis edytorski]

Trygłów — w mit. słowiańskiej bóg morza, opiekun marynarzy, pierwszy budowniczy łodzi; poświęcony był mu bursztyn. [przypis edytorski]

tryglif — płytka z dwoma pionowymi rowkami, zdobiąca fryz dorycki, pierwotnie stanowiąca zakończenie belki stropowej. [przypis edytorski]

tryglif (z gr.) — ornament nad architrawem w kolumnie doryckiej, z pionowymi wrębami. [przypis edytorski]

trygonie, Trigonia — wymarły rodzaj prehistorycznych słonowodnych małży. [przypis edytorski]

tryjolet — dziś: triolet; rodzaj wiersza o strofie ośmiowersowej i specyficznym układzie dwóch rymów, w którym czwarty i siódmy wers powtarza pierwszy, a ósmy jest taki sam jak drugi (ABaAabAB). [przypis edytorski]

tryjomfator — dziś popr.: tryumfator a. triumfator. [przypis edytorski]

Tryjony (daw.) — ziemie na północy [przypis edytorski]

tryjony — gwiazdy wchodzące w skład gwiazdozbioru wielkiej Niedźwiedzicy (łac. septem triones). [przypis edytorski]

tryjony — gwiazdy wchodzące w skład gwiazdozbioru wielkiej Niedźwiedzicy (łac. septem triones); tu: Tryjony, czyli ziemie położone na północy (wskazywanej przez ten gwiazdozbiór). [przypis edytorski]

tryjumfem — dziś popr.: triumfem. [przypis edytorski]

trykać się — pobóść, uderzyć. [przypis edytorski]

tryk — baran. [przypis edytorski]

trykotaż — wyrób z trykotu, tkaniny dzianej jak pończochy, delikatnej i ściśle przylegającej do ciała. [przypis edytorski]

trykot — dzianinowa odzież zrobiona jak pończochy. [przypis edytorski]

trykotowy — wykonany z trykotu: tkaniny dzianej jak pończochy, delikatnej i ściśle przylegającej do ciała. [przypis edytorski]

trykoty (daw.) — obcisły strój gimnastyczny. [przypis edytorski]

tryksać — bóść, atakować rogiem; od rzecz. tryk: baran. [przypis edytorski]

tryksający się — bodący się; od rzecz. tryk: baran. [przypis edytorski]

tryk — samiec owcy, baran. [przypis edytorski]

tryk — samiec owcy dojrzały do rozrodu. [przypis edytorski]

tryktrak (ang. backgammon) — gra planszowa dla dwóch osób, każda z nich stara się przeprowadzić swoich 15 pionków do domu, dbając o to, żeby nie pozostawiać ich samotnie na polu, co umożliwia przeciwnikowi zbicie pionka. [przypis edytorski]

tryktrak — gra planszowa dla dwóch osób. [przypis edytorski]

tryktrak — gra planszowa. [przypis edytorski]

trylemat (z gr.) — wybór lub schemat wnioskowania, w którym występują trzy alternatywne możliwości; por. dylemat. [przypis edytorski]

trylobit — małe, prehistoryczne zwierzę morskie. [przypis edytorski]

trylobity (paleont.) — gromada wymarłych morskich stawonogów o owalnym, spłaszczonym ciele, żyjących od kambru do końca permu, ok. 520–250 mln lat temu. [przypis edytorski]

Trylogia — cykl trzech powieści historycznych: Ogniem i mieczem (1884), Potop (1886), Pan Wołodyjowski (1888) autorstwa Henryka Sienkiewicza. [przypis edytorski]

trylować (muz.) — szybko powtarzać dwa sąsiednie dźwięki podczas gry na instrumencie lub śpiewu. [przypis edytorski]

tryl — rodzaj ozdobnika muzycznego polegającego na szybkim powtarzaniu dwóch sąsiadujących dźwięków. [przypis edytorski]

tryl (z wł.) — ozdobnik muzyczny polegający na szybkim powtarzaniu dwu sąsiadujących ze sobą dźwięków. [przypis edytorski]

Trymalchion — tytułowy bohater utworu przypisywanego Petroniuszowi; wyzwoleniec, bogacz, pretensjonalny nieuk. [przypis edytorski]

trymować żagiel (żegl.) — nadawać żaglowi odpowiedni kształt: napinać go tak, aby miał odpowiednie do warunków wybrzuszenie i sprawnie działał. [przypis edytorski]

Trynakria (daw.) — Sycylia. [przypis edytorski]

Trynakrzy — mieszkańcy Trynakrii (Sycylii). [przypis edytorski]

trypa — przystrzyżony aksamit. [przypis edytorski]

tryper (pot.) — rzeżączka, zakaźna choroba weneryczna. [przypis edytorski]

trypki (gw.) — trepki; lekkie buty. [przypis edytorski]

trypod (z gr.) — trójnóg. [przypis edytorski]

Trypolis — duże miasto portowe na afrykańskim brzegu M. Śródziemnego, ważne centrum handlowe; ob. stolica Libii. [przypis edytorski]

Trypolis — duże miasto portowe w północnym Libanie. [przypis edytorski]

Trypolis — tu: Trypolis nad Menandrem, staroż. miasto w Azji Mniejszej, na granicy Frygii, Karii i Lidii. [przypis edytorski]

Trypolitania — kraina hist. w płn.-zach. Libii, nad wybrzeżem Morza Śródziemnego, której gł. miastem jest Trypolis. [przypis edytorski]

tryptyczek — mały tryptyk: obraz a. płaskorzeźba, składająca się z trzech części. [przypis edytorski]

tryptyk — obraz a. płaskorzeźba, składająca się z trzech części. [przypis edytorski]

tryptyk — obraz składający się z trzech części. [przypis edytorski]

tryrema — trirema, starożytny okręt wojenny z trzema rzędami wioseł. [przypis edytorski]

tryściec — tu: fontanna, gejzer. [przypis edytorski]

trysł — dziś popr.: trysnął; tu: forma skrócona dla zachowania rytmu wiersza. [przypis edytorski]

trysły — dziś: trysnęły. [przypis edytorski]

Trysmegista, własc. Hermes Trismegistos — bóstwo hellenistyczne, czczone w pierwszych wiekach n.e., powstałe z połączenia tradycji egipskich (Thot) i greckich, uosobienie mądrości i wiedzy tajemnej, wg legendy autor tysięcy ksiąg. [przypis edytorski]

tryszcząc — dziś: tryskając. [przypis edytorski]

tryszczące — dziś: tryskające. [przypis edytorski]

tryszczących — dziś: tryskających. [przypis edytorski]

tryszczały — dziś: tryskały. [przypis edytorski]

Trytonia — Atena jako przysposobiona córka Trytona; wychowywała się razem z Pallas, naturalną córką Trytona. [przypis edytorski]

Trytonka — przydomek Pallady (Minerwy). [przypis edytorski]

Tryton (mit. gr.) — bóg morski, syn Posejdona (w mit. rzym. Neptuna) i Amfitryty, do których orszaku należał; ojciec trytonów, tj. hybrydycznych istot morskich, pół ludzi, pół ryb (odpowiedników lądowych satyrów). Tryton przedstawiany był jako postać o górnej części ciała aż do pasa ludzkiej, zaś dolnej jak u ryb, z ogonem skręconym spiralnie, niekiedy dodatkowo wyposażonej w parę tylnych nóg końskich; jego atrybutem był trójząb i muszla. [przypis edytorski]

tryton (mit. gr.) — bóstwo morskie o ludzkim tułowiu i rybim ogonie. [przypis edytorski]

Tryton (mit. gr.) — bóstwo morskie o tułowiu człowieka i rybim ogonie. [przypis edytorski]

tryton (mit. gr.) — bóstwo morskie, w połowie ryba, a w połowie człowiek; sługa Posejdona. [przypis edytorski]

tryton (mit. gr.) — bóstwo morskie z orszaku Posejdona, o tułowiu człowieka i rybim ogonie. [przypis edytorski]

tryton (mit. gr.) — bóstwo morskie z orszaku Posejdona, przedstawiane z ludzkim tułowiem i wężowym ogonem. [przypis edytorski]

Tryton (mit. gr., mit. rzym.) — bóstwo morskie, syn i herold Posejdona (w mit. rzym. Neptuna); przedstawiany jako postać o ludzkim tułowiu i rybim ogonie, z wielką muszlą, w którą dął, uspokajając lub wzburzając fale; czasem uznawany za ojca trytonów, podobnych sobie istot morskich. [przypis edytorski]

Tryton (mit. gr., mit. rzym.) — bóstwo morskie, syn i herold Posejdona (w mit. rzym. Neptuna); przedstawiany jako postać o ludzkim tułowiu i rybim ogonie, z wielką muszlą (konchą), w którą dął, uspokajając lub wzburzając fale; czasem uznawany za ojca trytonów, podobnych sobie istot morskich. [przypis edytorski]

Tryton (mit. gr., mit. rzym.) — bóstwo morskie, syn i herold Posejdona (w mit. rzym. Neptuna). [przypis edytorski]

tryton — tu: traszka a. stworzenie znane z mit. gr.: pół człowiek, pół ryba. [przypis edytorski]

tryton — w mit. gr. bóstwo morskie, które należało do orszaku boga wód, Posejdona; tryton miał postać półczłowieka półwęża. [przypis edytorski]

tryton — w mit. greckiej bóstwo morskie o ludzkim tułowiu i rybim ogonie. [przypis edytorski]

tryumfalnymi hymny — dziś popr. forma N. lm rzeczownika: hymnami. [przypis edytorski]

tryumfu ark — łuk triumfalny (forma architektoniczna). [przypis edytorski]

tryumfująco — dziś częściej: triumfująco. [przypis edytorski]

tryumfy — tu: aniołowie głoszący chwałę Bożą. [przypis edytorski]

trywialny — mało wyszukany, pospolity, ordynarny, banalny. [przypis edytorski]

Trywia — potrójna bogini; tu: Diana. [przypis edytorski]

Trywia — potrójna bogini; tu: Hekate; jej poświęcona była cała okolica nad jeziorem Awernus; gaj Hekate otaczał świątynię Apollina. [przypis edytorski]

Trywii topiel — jezioro Diany; dziś: Lago di Nerai, w gó­rach Albańskich w pobliżu Arycji. [przypis edytorski]

Trywii — tu: Diany. [przypis edytorski]

tryzna — słowiańska obrzędowa uczta na cześć zmarłego. [przypis edytorski]

tryzna — stypa, obrzędowa uczta na cześć zmarłego. [przypis edytorski]

tryzna — stypa starosłowiańska. [przypis edytorski]

tryzna — stypa; starosłowiański uroczysty obrzęd pogrzebowy obejmujący ucztę, wspomnienie zmarłego oraz urządzone na jego cześć igrzyska. [przypis edytorski]

trząść słomę — prawdopodobnie chodzi tu o robienie tzw. trzęsionki: słomy zmieszanej z sianem, używanej jako pokarm dla bydła. [przypis edytorski]

trząść — tu: przetrząsać, przeszukiwać. [przypis edytorski]

trza (daw.) — dziś: trzeba. [przypis edytorski]

trza (daw., gw.) — dziś popr.: trzeba. [przypis edytorski]

trza (daw., gw.) — trzeba, potrzeba. [przypis edytorski]

trza (daw., gw.) — trzeba. [przypis edytorski]

trza (daw.) — trzeba. [przypis edytorski]

trza (gw.) — trzeba, należy. [przypis edytorski]

trza (gw.) — trzeba, potrzeba. [przypis edytorski]

trza (gw.) — trzeba. [przypis edytorski]

Trzaska, Evert i Michalski — wydawnictwo Księgarnia i Dom Wydawniczy TEM, założone w 1920 r. przez księgarzy Władysława Trzaskę i Jana Michalskiego oraz handlowca Ludwika Everta. [przypis edytorski]

trzaska — mały kawałek drewna, używany zazwyczaj na podpałkę; drzazga. [przypis edytorski]

trzaska — mały kawałek drewna, używany zazwyczaj na podpałkę. [przypis edytorski]