Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160913 przypisów.
wyjąknął — dziś poprawnie: wyjąkał. [przypis edytorski]
wyjątek — tu: urywek, fragment większego dzieła. [przypis edytorski]
Wyjątek z dziennika Salviatiego — cały ten rozdział ma charakter ściśle autobiograficzny i jest poświęcony wspomnieniom nieodwzajemnionej miłości Stendhala (Salviatiego) do Matyldy Dembowskiej (Leonory). [przypis redakcyjny]
wyjątki z papierów bezimiennej autorki — kilka utworów Narcyzy wydanych pod zbiorowym tytułem: Niektóre pisma bezimiennej autorki, przez zupełnie nieznanego wydawcę ogłoszone. [przypis redakcyjny]
Wyjątki z rzeczy o Góralach tatrzańskich — rozprawa opublikowana w czasopiśmie „Rok 1844 pod względem oświaty, przemysłu i wypadków czasowych”, Poznań 1844, z. IX, s. 1-25. [przypis edytorski]
wyjątkowa tym — dziś: wyjątkowa w tym. [przypis edytorski]
wyjąwszy (daw.) — tu: oprócz (stąd połączenie z rzeczownikiem w D.: punktu). [przypis edytorski]
wyjąwszy — dziś: za wyjątkiem, oprócz. [przypis edytorski]
wyjąwszy podejrzeń rzucających cień — dziś popr.: wyjąwszy podejrzenia rzucające cień. [przypis edytorski]
wyjąwszy — pominąwszy; z wyjątkiem. [przypis edytorski]
Wyjąwszy turkotu — oprócz turkotu; dziś: z Biernikiem, wyjąwszy turkot. [przypis edytorski]
wyjąwszy — z wyjątkiem, oprócz. [przypis edytorski]
wyjadłem powideł — dziś popr.: wyjadłem powidła. [przypis edytorski]
wyjarzmiony — uwolniony z jarzma. [przypis edytorski]
wyjaśnić — tu: rozjaśnić. [przypis edytorski]
wyjaśnienia sprawy — w oryginale: Ventilation. [przypis tłumacza]
wyjaśniła się — tu: rozjaśniła się, rozpogodziła. [przypis edytorski]
wyjaśniony — tu: rozjaśniony. [przypis edytorski]
Wyjazdy Brzozowskiego oznaczamy wedle wyjaśnień jego złożonych sądowi obywatelskiemu, por. „Droga” 1935, nr 6, s. 561.
Twierdzenie powyższe należy skorygować zgodnie z opracowanym przez Mieczysława Srokę kalendarium Daty z życia i działalności Stanisława Brzozowskiego. („Twórczość” 1966, nr 6), przez to kompetentnym, ponieważ opartym o znajomość korespondencji pisarza. Wstęp do filozofii ukazał się w kwietniu roku 1906, a zatem powstał za pierwszego pobytu Brzozowskiego w Nervi (M. Sroka, Daty z życia i działalności Stanisława Brzozowskiego, „Twórczość” 1966, nr 6, s. 156). Ze wspomnianego kalendarium wynika też, że nie był całkiem błędny wyrażony niżej (por. [K. Wyka, Stanisława Brzozowskiego dyskusja o Fryderyku Nietzschem, rozdz. V, wywód od słów: „Rozdwojenie polegające na zrozumieniu tragicznej siły tej filozofii, połączone z niemożnością uznania jej wyników, trwa w studiach z lat 1904–1907” itd.]) domysł: opublikowaną dopiero w r. 1912 rozprawę Filozofia Fryderyka Nietzschego napisał Brzozowski w czerwcu 1907 (M. Sroka, Daty z życia i działalności Stanisława Brzozowskiego, „Twórczość” 1966, nr 6, s. 158). Publicystyczną recepcję systemu filozoficznego i postaci Nietzschego (bez wnikania, jaką rolę odegrał ten myśliciel w dziełach literackich okresu) opracował Tomasz Weiss w książce: Fryderyk Nietzsche w piśmiennictwie polskim w latach 1890–1914, Wrocław-Kraków 1961.
Jaką zaś skalę trudności przedstawia krążący w atmosferze ideowej epoki nietzscheanizm i jego impulsy światopoglądowe (i to nawet w przypadku, kiedy nie dochodziło, jak u Brzozowskiego, do zaświadczonej lektury pism Nietzschego), dowodzą dwie prawdziwie cenne rozprawy Anieli Łempickiej, z których druga przynosi poszerzenie i dopełnienie tez podanych w rozprawie pierwszej: Nietzscheanizm Wyspiańskiego, „Pamiętnik Literacki”, LIX, 1958, z. 3; Przygoda ideologiczna Stanisława Wyspiańskiego. Z polskich studiów slawistycznych, Seria II, Warszawa 1963. Studia Łempickiej oparte zostały o dyskusję z książką Stefana Kołaczkowskiego Stanisław Wyspiański. Rzecz o tragediach i tragizmie (Poznań 1922), przy całym jednocześnie szacunku dla wysiłku interpretacyjnego Kołaczkowskiego: „W literaturze o Wyspiańskim książka Kołaczkowskiego przynosi najpełniejszą i najbardziej precyzyjną charakterystykę postawy filozoficznej poety” („Pamiętnik Literacki”, LIX, 1958, z. 3, s. 41). Kategorii tragizmu, proponowanej przez Kołaczkowskiego jako główny pomost do zrozumienia twórcy, przeciwstawiła autorka wywodzące się z impulsów nietzscheańskich antynomie między „porządkiem życia i porządkiem moralnym”, ku temu prowadzące, że „od przemyślenia modelu świata doszedł on [Wyspiański] do historiozofii i polityki, czy też oba ciągi ideowe rozwijały się równocześnie, przenikając się nawzajem” („Pamiętnik Literacki”, LIX, 1958, z. 3, s. 49). — „Nietzscheański model bytu, staje się dla niego objawieniem prawdy, urzeka rozmachem, bujnością i urodą wizji życia. Niepodległość życia wobec kryteriów dobra i zła wynikać zdaje się z samej struktury istnienia”. (Z polskich studiów slawistycznych, s. 303).
[przypis autorski]
Wyjdź — hebr. לך לך (lech lecha): dosł. 'idźże!, idź tobie, idź dla siebie'. «Dla twojej korzyści i dla twojego dobra, tam uczynię z ciebie wielki lud, bo tutaj nie będziesz miał przywileju doczekania się dzieci», zob. Raszi do 12:1. [przypis edytorski]
wyjęknął — dziś raczej: wyjąkał a. jęknął. [przypis edytorski]
wyjęty — tu: stanowiący wyjątek, niepodlegający prawu obowiązującemu pozostałych. [przypis edytorski]
wyjęzyczyć — wysłowić. [przypis edytorski]
wyjechać (daw.) — napaść. [przypis redakcyjny]
wyjechać na harc — stoczyć wstępny pojedynek przed walną bitwą; por. harc: utarczka zbrojna, początek bitwy, starcie pojedynczych, lekko uzbrojonych wojowników na oczach dwu wojsk nieprzyjacielskich przed ich bitwą ogólną. [przypis edytorski]
wyjechała — Albert i Lota mieszkali już wtedy w mieście. [przypis redakcyjny]
wyjechał był — daw. forma czasu zaprzeszłego, wyrażająca czynność wcześniejszą od wydarzeń opisywanych w czasie przeszłym, dziś: wyjechał (przedtem, uprzednio). [przypis edytorski]
wyjechałem — Werter opuścił swą matkę i przyjaciela i wyjechał do małego miasteczka pod pozorem załatwienia z swą ciotką pewnych formalności spadkowych. Istotnym jednak celem jego podróży jest chęć zakończenia stosunku, łączącego go dotąd z Leonorą. [przypis redakcyjny]
Wyjechałeś wczoraj i nie mogłam się dowiedzieć, gdzie będziesz nocował (…) — zrozumiałym jest milczenie pana de Guibert wobec panny Lespinasse, gdyż podróż jego była w związku z rokowaniami, wskutek których w następnym roku zaślubił pannę Ludwikę Aleksandrynę des Hayes de Courcelles. [przypis tłumacza]
wyjec (Mycetes caraya) — w ob. klasyfikacji: Alouatta caraya, wyjec czarny. [przypis edytorski]
wyjednać — uzyskać (zgodę), namówić kogoś. [przypis edytorski]
wyjeżdża (…) dla (…) interesów — dziś: w sprawie interesów. [przypis edytorski]
wyjiskać (starop.) — zastanowić; [tj. powstrzymać]. [przypis redakcyjny]
wyjm — dziś popr.: wyjmij. [przypis edytorski]
wyjmuję — tu: wyłączam, wykluczam. [przypis edytorski]
wyjść na zaproże — wyjść za próg. [przypis edytorski]
wyjście na świat — tu: wyjście na dwór; wyjście na zewnątrz. [przypis edytorski]
Wyka, Kazimierz (1910–1975) — historyk i krytyk literatury, eseista, przed wojną jeden z ważniejszych głosów młodej krytyki literackiej, w czasie okupacji w podziemnym „Miesięczniku Literackim” opublikował szkic poświęcony wierszom K. K. Baczyńskiego List do Jana Bugaja (1943), po wojnie wydawca spuścizny poety; profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (od 1948 r.), współtwórca Instytutu Badań Literackich PAN (1948) i jego dyrektor w l. 1953–1970; w l. 1945–1950 redaktor naczelny miesięcznika literackiego „Twórczość”; wieloletni prezes Związku Literatów Polskich; członek Polskiej Akademii Nauk. Kazimierz Wyka prowadził wieloletnie seminarium literackie, stając się założycielem tzw. krakowskiej szkoły krytyki, zajmował się romantyzmem i Młodą Polską, w tym szczególnie twórczością Stanisława Brzozowskiego. [przypis edytorski]
Wyka, Kazimierz (1910–1975) — krytyk i historyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. [przypis edytorski]
wykałać — dziś: wykłuwać. [przypis edytorski]
wyka — rodzaj roślin zielnych z rodziny bobowatych; gatunki siewne cenione są jako rośliny pastewne, a także ze względu na walory smakowe i wysoką zawartość białka. [przypis edytorski]
Wykazałem, o ile błędne jest rozumowanie p. Pluche'a — Jest to oczywiście grzech „petitio principii”. [przypis autorski]
wykazałem też, jakie są podstawy państwowości — Meijer (przekł. holend.) sądzi, że to zdanie omyłkowo znalazło się tutaj i że jego właściwe miejsce jest w końcu Przyp. po wyrazach: „a co zasługą” z poprawką „wykazałem” na „wykażę” stosownie do „Przypisku 2”. Baensch (przekł. niem.) i Appuhn (przekł. fr.) uznają to i wprowadzają. Gebhardt twierdzi, że to zdanie jest tu na miejscu i mówi, że religijność, moralność i zacność są podstawami państwowości. Ale można też tak je rozumieć, że jest to wskazaniem na Trakt. teol. polit., w którym owe pojęcia są rozwinięte. [przypis redakcyjny]
Wykazał to prof. St. Kot w znakomitym artykule: Pierwsza szkoła protestancka w Polsce („Reformacja w Polsce” I, 1, szczególnie str. 26 i n.). [przypis autorski]
Wykaz beneficjów — wykaz nadań ziemskich za wykonanie określonych z góry obowiązków. [przypis edytorski]
wykazywał, że zastanawiający się nad podobnymi sprawami są głupcami — Sokrates w Apologii Platona (rozdz. III) nie lekceważy sobie tej nauki, tylko twierdzi, że się na tym nie zna. [przypis tłumacza]
wykiń (z ukr.) — wyrzuć. [przypis edytorski]
wykinąć (z ukr.) — wyrzucić. [przypis edytorski]
wykipia — dziś popr.: kipi. [przypis edytorski]
Wykiwali mnie (…) w aferze Nucingena — [patrz:] Bank Nucingena. [przypis tłumacza]
wykładać — tu: wyjaśniać. [przypis edytorski]
wykładacza pisma — właściwie: sofistę. [przypis tłumacza]
wykładał świeckie — wykładał przedmioty świeckie. [przypis edytorski]
wykład (daw.) — wykładnia, interpretacja. [przypis edytorski]
Wykład harmonii — Traité de l'harmonie réduite à ses principes naturels (Traktat o harmonii zredukowanej do jej naturalnych zasad, 1722). [przypis edytorski]
wykład, jaki Plutarch (…) — Plutarch, O Izydzie i Ozyrysie, 39. [przypis tłumacza]
wykład o krążeniu krwi — W wielu miejscach Molier smaga szyderstwem oficjalną medycynę, broniącą się zacięcie przeciw „nowatorstwom” propagującym takie nonsensa, jak krążenie krwi etc. [przypis tłumacza]
wykład pragmatyczny — tłumaczenie pewnych zjawisk mające na celu wyjaśnienie wewnętrznych zależności między poszczególnymi faktami, ich przyczyn oraz skutków; wykład (objaśnienie) praktyczne. [przypis edytorski]
wykłady na pensjach muszą się odbywać po rosyjsku (…) polski język może się używać tylko jako pomocniczy — w zaborze rosyjskim w ramach represji po powstaniu styczniowym nasilono rusyfikację i zajęcia w szkołach nakazano prowadzić po rosyjsku, tak jak całą administrację. [przypis edytorski]
wykłuty — tu: wykluty. [przypis edytorski]
wyklamkować — wystarać się o co z trudnością. [przypis autorski]
wyklarować — tu: wyjaśnić. [przypis edytorski]
wyklarować — wyjaśnić. [przypis edytorski]
wyknąć czego (starop.) — przywykać do czego; dzielności wyknie: przywyka do dzielności, nabiera nawyku dzielności. [przypis edytorski]
wyknąć czego (starop.) — przywykać do czego; Niech wczas twe serce przyszłych pociech wyknie: Niech zawczasu twoje serce przywyka do przyszłych pociech. [przypis edytorski]
wyknęli (starop. forma) — przywykali. [przypis edytorski]
wyknicie (starop. forma) — forma ciągła 3.os. lm trybu rozk.; dziś tylko od dokonanych: nawyknijcie, przywyknijcie; nabierajcie (pobożności). [przypis edytorski]
wykockać — wygrzać, wyhodować. [przypis autorski]
wykoleć — dziś popr.: wykłuć. [przypis edytorski]
wykończać — dziś raczej: wykańczać. [przypis edytorski]
wykończeni zastrzykami — jednym ze sposobów zabijania więźniów w KL Auschwitz było wykonywanie dosercowych zastrzyków z fenolu, zw. przez więźniów „szprycą”. [przypis edytorski]
wykończony — tu: idealny, nieposiadający braków. [przypis edytorski]
wykonał był — daw. czas zaprzeszły: wykonał (wcześniej). [przypis edytorski]
wykoncypować — wymyślić. [przypis edytorski]
wykonywa (daw. forma) — dziś: wykonuje. [przypis edytorski]
wykonywa — dziś częstsza forma 3 os. lp. cz.ter.: wykonuje. [przypis edytorski]
wykonywa — dziś popr. forma 3os. lp cz.ter.: wykonuje. [przypis edytorski]
wykonywa — dziś popr. forma: wykonuje. [przypis edytorski]
wykonywa — dziś raczej: wykonuje. [przypis edytorski]
wykonywa — dziś: wykonuje. [przypis edytorski]
wykonywa — dziś: wykonuje; sprawuje (władzę). [przypis edytorski]
wykonywającego — dziś popr. forma: wykonującego. [przypis edytorski]
wykonywają — dziś popr. forma 3os. lm cz.ter.: wykonują. [przypis edytorski]
wykonywał rękami pewne dobrze mu wiadome znaki — πολλὰ προσχειρουργήσας ἐξ ἐπιστήμης, ex disciplina manibus quoque multa; mancherlei Ceremonien, wie seine Kunst ihn lehrte (Cl.); [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
wykonywam — dziś: wykonuję. [przypis edytorski]
wykonywane są w przychodni zabiegi — Chodzi tu o ewent. leczenie schorzeń narządów kobiecych, często nieodzowne przed zaordynowaniem środków zapobiegawczych. [przypis autorski]
wykonywasz — dziś częstsza forma 2 os. lp. cz.ter.: wykonujesz. [przypis edytorski]
wykonywuje — dziś popr.: wykonuje. [przypis edytorski]
Wykopane olbrzymów żebra i piszczele — Było zwyczajem zawieszać przy kościołach znajdowane zabytki kości kopalnych, które lud uważa za kości olbrzymów. [przypis autorski]
wykopyrtnąć się (pot.) — przewrócić się. [przypis edytorski]
wykopyrtnąć się — przewrócić się. [przypis edytorski]
wykorzeniać (daw.) — tu: niszczyć, gubić. [przypis edytorski]
wykorzenić — wyrwać z korzeniem. [przypis redakcyjny]
wykostkować — wygładzić haft z pomocą kostki. [przypis edytorski]
wykoszlawić — dziś popr.: wykoślawić. [przypis edytorski]
wykować (daw.) — wykuć. [przypis edytorski]
wykować (starop. forma) — wykuć. [przypis edytorski]
wykować (starop.) — wykuć; tu: wyrzeźbić, wyryć. [przypis edytorski]
wykować — wykuć. [przypis edytorski]
wykowany (daw.) — wykuty; por. kowal. [przypis edytorski]
