Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 162189 przypisów.
wzory indyjskie — desenie kwiatowe na sprowadzanych z Indii Wschodnich lepszych gatunkach perkalu. [przypis edytorski]
wzorzysto — dziś: wzorzyście. [przypis edytorski]
w zrąb — daw. technika wznoszenia zabudowań polegająca na wypełnianiu drzewem lub innymi materiałami ustawionego uprzednio szkieletu z potężnych belek. [przypis edytorski]
wzrastającemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników i imiesłowów przym. r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: wzrastającymi. [przypis edytorski]
wzręcz (daw.) — wręcz, wprost. [przypis edytorski]
„wzrok bezwzględnego sędziego w najtajniejsze ohydy i potworności” zagłębiony — Z. Bytkowski, Stanisław Przybyszewski. Charakterystyki literackie, Lwów 1902, s. 53–54. [przypis autorski]
wzrokeś (…) niosła (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: niosłaś wzrok. [przypis edytorski]
wzrokeś wlepił — daw. konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: wzrok wlepiłeś. [przypis edytorski]
wzrok Febowy — promienie słońca. Febus: grecki bóg słońca. [przypis redakcyjny]
wzroki — dziś tylko forma lp: wzrok. [przypis edytorski]
wzrokiem węża grzechotnika — Wąż grzechotnik należy do rzędu wężów jadowitych, które polują czekając na zdobycz z długotrwałą cierpliwością. Ponieważ węże nie posiadają ruchomych powiek, wytworzył się pogląd, że nieruchomy wzrok węża oczekującego na zdobycz ma właściwości obezwładniające ofiarę. [przypis redakcyjny]
wzrok przed światłem (…) wypoczął małem — Blask całego widzenia, jakie w tej chwili przedstawiało się poecie, był mały w porównaniu z wielkim blaskiem bijącym od oblicza Beatrycze. [przypis redakcyjny]
wzrok twój w tym zwierciadle czyta — To jest: w Bogu. [przypis redakcyjny]
wzrokuć nie odbierze (starop.) — skrót od: nie odbierze ci wzroku. [przypis edytorski]
wzroku natęża — popr.: wzrok natęża. [przypis edytorski]
wzroku natężył — dziś: wzrok natężył. [przypis edytorski]
wzrokuś (…) dostała (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: dostałaś wzroku [odzyskałaś wzrok]. [przypis edytorski]
wzruszać — tu: poruszać. [przypis edytorski]
Wzruszenia własne, z myśli wyrosłe, stara się oddać za pomocą rzeźby i jest lirykiem, muzykiem rzeźby (…) dobrze moją myśl, a o to chodzi — S. Brzozowski, Krytyka literacka i artystyczna (rkp.), s. 18. [przypis autorski]
wzruszenie serdeczne — uczucie; serdeczny = dotyczący serca. [przypis edytorski]
wzruszenie — tu: poruszenie, zamieszanie. [przypis edytorski]
wzruszonym — w oryg. niem. erregter: podniesiony. [przypis edytorski]
wzruszyć (daw.) — pobudzić do ruchu. [przypis redakcyjny]
wzruszyć — poruszyć. [przypis edytorski]
wzruszyć — tu: poruszyć, postawić na nogi. [przypis edytorski]
wzruszyć — tu: poruszyć. [przypis edytorski]
wzrzęda (starop.) — przesadne zajmowanie się czymś. [przypis redakcyjny]
wzrzęda (starop.) — zbytnia troskliwość. [przypis edytorski]
wzrzedny (daw.) — zrzędny, dokuczliwy. [przypis redakcyjny]
wzwiedźcie tego starca (starop.) — podnieście (…). [przypis redakcyjny]
w zwierzch — tu: od zewnątrz. [przypis edytorski]
wzwiesz (starop. forma) — spodziejesz się. [przypis redakcyjny]
wzwiesz (starop. forma) — spodziejesz; [spodziewasz się]. [przypis redakcyjny]
wzwód (daw.) — most zwodzony. [przypis redakcyjny]
wzwód (starop.) — most zwodzony; popuszczono wzwodu: zaczęto opuszczać most zwodzony. [przypis edytorski]
wzwód (starop.) — most zwodzony. [przypis edytorski]
wzwód (starop.) — most zwodzony. [przypis redakcyjny]
wzwyczaić się (daw.) — przyzwyczaić się. [przypis edytorski]
wzwyczajony (daw.) — przyzwyczajony. [przypis edytorski]
w zysku z nałogu podoba — z nałogu znajduje upodobanie w zysku. [przypis edytorski]
wzywając uprzejmie, by społem ucztować z nimi z miłości za stołem — W tym kręgu czyszczą się dusze z grzechu zawiści. Dlatego przeciwnych cnót temu grzechowi poeta przykłady przytacza. [przypis redakcyjny]
wzywał zrazu swoich sprzymierzeńców Bizantyjczyków… — po odpadnięciu od Aten, co przyczyniło się do nieszczęsnej dla hegemonii ateńskiej wojny z sprzymierzeńcami. [przypis tłumacza]
wzywane jako rzeczoznawcy Marta i panna Maria udzielały (…) — dziś popr.: (…) jako rzeczoznawczynie (…). [przypis edytorski]
χατ' έξοχήν (gr.) — nadzwyczajnie, przede wszystkim. [przypis redakcyjny]
χρυσóς (gr.) — złoty. [przypis edytorski]
X. A. — Książę Argyle. [przypis autorski]
Xenil — dziś popr.: Genil, rzeka, nad którą leży Grenada; lewy dopływ Gwadalkiwiru. [przypis edytorski]
Xenophon, liber de aequivocis — książkę pod tym tytułem, drukowaną w Witebsku 1612, posiada Biblioteka Raczyńskich. [przypis tłumacza]
xeres — sherry, rodzaj wzmocnionego wina hiszpańskiego. [przypis edytorski]
xiądz — książę. [przypis edytorski]
xiążęcia — dziś raczej: księcia. [przypis edytorski]
xiążęcy — dziś popr. pisownia: książęcy. [przypis edytorski]
xiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]
xiążę — dziś popr. pisownia: książę; xiążęciu — dziś częściej: księciu. [przypis edytorski]
xiążę olszańskie — dziś popr.: książę olszański; popr. forma B. lp: księcia olszańskiego. [przypis edytorski]
xiążę pijane — dziś popr.: pijany książę. [przypis edytorski]
xiążęta żmudzkie i trockie — dziś popr.: książęta żmudzcy i troccy. [przypis edytorski]
xiąże — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]
xięga — dziś popr. pisownia: księga. [przypis edytorski]
xięgi patrzą — oglądają księgi. [przypis edytorski]
xięża — dziś popr. pisownia: księża. [przypis edytorski]
xiężna — dziś popr. pisownia: księżna. [przypis edytorski]
xiężnéj — dziś popr. pisownia: księżnej. [przypis edytorski]
xiężniczka — dziś popr. pisownia: księżniczka. [przypis edytorski]
xiężyc — dziś popr. pisownia: księżyc. [przypis edytorski]
xiężycowy — dziś popr. pisownia: księżycowy. [przypis edytorski]
xięztw dwoje — dziś popr.: dwa księstwa. [przypis edytorski]
xięztwo — dziś popr. pisownia: księstwo. [przypis edytorski]
XII — w wydaniu źródłowym prawdopodobnie błędna numeracja rozdziałów — po rozdziale X następuje rozdział XII. [przypis edytorski]
(XIV.) Wybór królów — w autografie tytuł na marginesie. Tekst tego rozdziału rozpoczyna się bezpośrednio po ostatnich słowach rozdziału poprzedniego, oddzielony od niego tylko dwiema kreskami w interlinii. [przypis redakcyjny]
xsiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]
X. — skrót od daw. pisowni imienia: Xawera. [przypis edytorski]
XV rozdział „Belizariusza” (…) „Setos” — filozoficzno-polityczna powieść Marmontela Belizariusz (1767) cieszyła się wówczas dużym rozgłosem, zwłaszcza poruszający zagadnienie tolerancji rozdział XV; Setos (1731): powieść filozoficzna księdza Terrasson. [przypis redakcyjny]
XXII — Akeda (עֲקֵידָה Akeda) — dosł. 'związanie' to historia związania Icchaka przez Abrahama na górze Moria opisana w Ks. Rodzaju 22:1–19. Jest to jedna z najbardziej symbolicznych opowieści w tradycji żydowskiej, interpretowana jako próba wiary i całkowitego oddania się woli Boga. Ten fragment Tory odczytywany jest codziennie jako część modlitwy porannej oraz podczas święta Rosz Haszana. Ramban (Nachmanides) komentuje, że Bóg wiedział, jak skończy się próba wiary Abrahama i Icchaka, i przywołuje Psalm 11:5 «Bóg poddaje próbom [tylko] sprawiedliwych», zob. Ramban do 22:1. Raszi zwraca uwagę, że Bóg nie powiedział od razu Abrahamowi, aby złożył Icchaka w ofierze, lecz stopniowo objawiał swój zamiar, by wystawić go na próbę, zob. Raszi do 22:2. [przypis edytorski]
XX. — skrót: księży. [przypis edytorski]
ὕστερον πρότερον — hysteron proteron: błąd logiczny, jaki się popełnia, udowadniając twierdzenie tym, co dopiero na podstawie tego twierdzenia daje się udowodnić. [przypis tłumacza]
yachtman (daw., z ang. yachstman) — żeglarz, właściciel jachtu. [przypis edytorski]
Yahuar Huacac Inca — Na pół legendarny władca Inków z XIV–XV w., siódmy Sapa Inca. [przypis tłumacza]
yale'owskie zamki — rodzaj zamka bębenkowego, który można otworzyć jedynie za pomocą pasującego klucza. Nazwa pochodzi od jego wynalazcy Linusa Yale seniora. [przypis edytorski]
Yalpor — Nazwa pioruna. [przypis autorski]
Yama (mit. hind.) — bóg śmierci. [przypis edytorski]
yam — słodki ziemniak o białym, różowym lub pomarańczowym miąższu; patat a. batat. [przypis edytorski]
Yankee Doodle is going down town (ang.) — Yankee Doodle idzie do miasta; właśc. Yankee Doodle went to town (ang.; Yankee Doodle przybył do miasta), piosenka powstała w XVIII w., spopularyzowana w okresie walki o niepodległość Stanów Zjednoczonych. [przypis edytorski]
Yankee Doodley lub Yankee Doodle (ang.) — popularna pieśń w Stanach Zjednoczonych; pochodząca jeszcze z XVIII w., z czasów wojny o niepodległość. [przypis edytorski]
yankes — określenie Amerykanina, na początku indiańskie słowo odnoszące się do białoskórych osadników, potem termin używany przez Brytyjczyków względem Amerykanów w trakcie rewolucji amerykańskiej. [przypis edytorski]
Y'a pas d'danger M'sieur, sommes un peu amusés (pot. fr.) — Nic groźnego, proszę pana, trochę się bawimy. [przypis edytorski]
yard (ang.) — jard, anglosaska miara długości, równa ok. 0,9 m. [przypis edytorski]
Ya, tuan (malaj.) — tak, panie. [przypis edytorski]
Y cnemu królu Ludwikowi… — Ludwik XI, którego przejazdowi przez Meung Villon zawdzięczał uwolnienie. [przypis tłumacza]
y compris (fr.) — włączając tu. [przypis edytorski]
y compris (fr.) — w tym; włączając. [przypis edytorski]
Yeats, William Butler (1865–1939) — irlandzki poeta, dramaturg i filozof. [przypis edytorski]
Yebor — Anagram nazwiska teatyna Jeana-François Boyer (1675–1755), spowiednika utytułowanych dewotek, a później, dzięki ich wpływom, biskupa. Boyer dał się Wolterowi niejednokrotnie we znaki swymi prześladowaniami. Teatyni był to zakon założony w r. 1524 we Włoszech, przez arcybiskupa Teaty. [przypis tłumacza]
yerba — wysuszone, zmielone liście ostrokrzewu paragwajskiego, z których w Ameryce Płd. przygotowuje się popularny napar, podobny do herbaty. [przypis edytorski]
yes, father (ang.) — tak, ojcze. [przypis edytorski]
Yes, sir (ang.) — tak, proszę pana. [przypis edytorski]
Yessr (pot. ang.) — Tak, panie. [przypis edytorski]
Yet Brutus says he was ambitious… (ang.) — Lecz Brutus mówi, że on był ambitny,/ A wiem, że Brutus zacnym jest człowiekiem (Szekspir, Juliusz Cezar, akt III, scena 2, tł. L. Ulrich); powtarzające się, akcentowane zdanie z mowy pogrzebowej wygłoszonej przez Marka Antoniusza, który przemawia wobec początkowo wrogiego sobie tłumu, stojącego po stronie Brutusa, zabójcy Cezara; Antoniusz zaczyna od pozornego potwierdzenia tej opinii, stopniowo przekonując słuchaczy, że zarzut Brutusa jest fałszywy, i ponawia to samo zdanie, które nabiera zupełnie innego, ironicznego znaczenia. [przypis edytorski]
Yet it was not that nature had shede o'er the scene itd. — cały przytoczony tu ustęp brzmi w przekładzie z języka angielskiego: „Jednak to nie dlatego, że natura rozlała na scenie najczystszy swój kryształ i najjaśniejszą swą zieleń; to dlatego, że drodzy sercu memu przyjaciele byli blisko”. [przypis redakcyjny]