Przypisy | WolneLektury.pl

heca (daw.) — przedstawienie cyrkowe, zwł. z udziałem zwierząt. [przypis edytorski]

William Shakespeare (Szekspir), Wesołe kumoszki z Windsoru (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hecowany (daw.) — polerowany. [przypis redakcyjny]

Ludovico Ariosto, Orland szalony, Orland szalony, tom I (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Ludovico Ariosto, Orland szalony, Orland szalony, tom II (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Ludovico Ariosto, Orland szalony, Orland szalony, tom III (źródło na Platformie Redakcyjnej)

herap a. harap (daw.) — koniec polowania. [przypis redakcyjny]

Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

herbowny (daw.) — herbowy. [przypis edytorski]

Deotyma, Panienka z okienka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

heroina (daw., z gr.) — bohaterka, główna postać sztuki; tu: odtwórczyni głównej roli. [przypis edytorski]

Tadeusz Boy-Żeleński, Flirt z Melpomeną (źródło na Platformie Redakcyjnej)

heroj (daw.) — bohater. [przypis edytorski]

François-René de Chateaubriand, Atala (źródło na Platformie Redakcyjnej)

heroje (daw.) — M. lm od wyrazu heroj: heros, bohater. [przypis edytorski]

Deotyma, Panienka z okienka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

herst wodzić (daw.) — rej wodzić, przewodzić. [przypis edytorski]

Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem (źródło na Platformie Redakcyjnej)

herytiera (daw.) — posażna panna, dziedziczka znacznego majątku. [przypis edytorski]

Honoré de Balzac, Eugenia Grandet (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Honoré de Balzac, Stracone złudzenia, Wielki człowiek z prowincji w Paryżu (źródło na Platformie Redakcyjnej)

het (daw.) — bardzo daleko, dzisiaj: hen. [przypis edytorski]

Maria Konopnicka, O krasnoludkach i sierotce Marysi (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hetka (daw.) — marny koń, szkapa; pot.: byle kto. [przypis edytorski]

Edmond Rostand, Cyrano de Bergerac (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hetka (daw.) — podłużny guzik, do pary z pętelką używany do zapinania odzieży; także: marny koń, szkapa. [przypis redakcyjny]

Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hetmany, senatory i insze panowie (daw.) — dziś: hetmani, senatorowie i inni panowie. [przypis edytorski]

Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem, Nad Niemnem, tom pierwszy (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Hieruzalem (daw.) — Jaruzalem, Jerozolima. [przypis edytorski]

Wespazjan Hieronim Kochowski, Psalmodia polska, Psalm XVI (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Hieruzalem (daw.) — Jeruzalem, Jerozolima, od czasów króla Dawida centrum polityczne i religijne Izraela, po podziale państwa stolica Królestwa Judy. [przypis edytorski]

Piotr Skarga, Kazania sejmowe (źródło na Platformie Redakcyjnej)

historia naturalna (daw.) — przyrodoznawstwo, ogół dziedzin nauki zajmujących się badaniem przyrody ożywionej i nieożywionej; termin popularny szczególnie w XVIII–XIX w. [przypis edytorski]

Karol Darwin, O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Juliusz Słowacki, Podróż na Wschód (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Herbert George Wells, Wehikuł czasu (źródło na Platformie Redakcyjnej)

histrion (z łac.; daw.) — podrzędny aktor, błazen, komediant. [przypis edytorski]

Ksawery Pruszyński, W czerwonej Hiszpanii (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hladon (daw.) — koń gładki (tj. piękny). [przypis redakcyjny]

Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hoc (daw.) — wykrzyknienie towarzyszące tańcom. [przypis edytorski]

Johann Wolfgang von Goethe, Faust, Faust, część druga (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Hoflieferant (daw., niem.) — nadworny dostawca. [przypis edytorski]

Ksawery Pruszyński, Palestyna po raz trzeci (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hojdać (daw., gw.) — bujać, huśtać. [przypis edytorski]

Zygmunt Krasiński, Irydion (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Juliusz Słowacki, Podróż na Wschód (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hołys (gw.) a. hołysz (daw.) — biedak. [przypis edytorski]

Wojciech Bogusławski, Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hołysz (daw.) — biedak. [przypis edytorski]

Horacy, Wybrane utwory, Ars Poetica (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Helena Mniszkówna, Ordynat Michorowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Friedrich Paulsen, Schopenhauer, Hamlet, Mefistofeles (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hołysz (daw.) — biedak, zwł. stanu szlacheckiego. [przypis edytorski]

Edmond Rostand, Cyrano de Bergerac (źródło na Platformie Redakcyjnej)

William Shakespeare (Szekspir), Wesołe kumoszki z Windsoru (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hołysz (daw., reg.) — biedak. [przypis edytorski]

Stanisław Wyspiański, Wyzwolenie (źródło na Platformie Redakcyjnej)

homagium (daw., z łac.) — hołd. [przypis edytorski]

Deotyma, Panienka z okienka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

homoerotyk (daw.) — homoseksualista, gej. [przypis edytorski]

Janusz Korczak, Senat szaleńców; Proza poetycka; Utwory radiowe (źródło na Platformie Redakcyjnej)

honoratior (łac. dosł.: dostojniejszy), pol. honoracjor (daw.) — osoba piastująca wyższą godność. [przypis edytorski]

Józef Siemiradzki, Za morze! (źródło na Platformie Redakcyjnej)

horodyszcze (daw.) — miejsce, gdzie znajdował gród (rus. horod). [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Litwa za Witolda (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hospitantka (daw.) — kobieta uczęszczająca na wykłady i in. zajęcia jako wolny słuchacz, gość. [przypis edytorski]

Kazimiera Bujwidowa, U źródeł kwestii kobiecej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hoża (daw.) — piękna i zdrowa. [przypis edytorski]

Eurypides, Medea (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Paul Heyse, Dziecię wieszczek (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hoży (daw.) — dobrze i zdrowo wyglądający. [przypis edytorski]

Cecylia Niewiadomska, Legendy polskie (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hoży (daw.) — piękny, tryskający zdrowiem. [przypis edytorski]

Władysław Syrokomla, Margier (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hoży (daw.) — urodziwy, zdrowy. [przypis edytorski]

Ksawery Pruszyński, Droga wiodła przez Narwik (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hoży (daw.) — zdrowy, urodziwy. [przypis edytorski]

Kornel Makuszyński, Panna z mokrą głową (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hradyszcze (daw., z rus.) — grodzisko, miejsce warowne. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń II. Mindows (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hramoty (daw., z rus.) — pisma (dosł.: litery); poeta pisze dwukrotnie: rhamoty. [przypis redakcyjny]

Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hreczkosiej (daw.) — gospodarz zasiedziały na roli. [przypis edytorski]

Johann Wolfgang von Goethe, Lata wędrówki Wilhelma Meistra, czyli wyrzekający się (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hreczkosiej (daw., pogardl.) — prowincjonalny, zasiedziały na wsi, niezbyt zamożny szlachcic. [przypis edytorski]

Platon, Uczta (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hreczkosiej (daw.) — szlachcic zajmujący się jedynie uprawa roli. [przypis edytorski]

Kazimierz Wyka, Rzecz wyobraźni (źródło na Platformie Redakcyjnej)

huba (daw.) — miara powierzchni ziemi; z Bartkowej huby: z pola Bartka. [przypis edytorski]

Jan Kasprowicz, Z chałupy, VI («Co?... naprawdę?... Eh! smalone duby!»...) (źródło na Platformie Redakcyjnej)

huf (daw.) — hufiec, oddział wojska. [przypis edytorski]

Władysław Stanisław Reymont, Sprawiedliwie (źródło na Platformie Redakcyjnej)

huf (daw.) — oddział. [przypis edytorski]

Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

huf (daw.) — zastęp, hufiec. [przypis edytorski]

Juliusz Słowacki, Sen srebrny Salomei (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hukliwy (daw.) — huczliwy. [przypis edytorski]

Władysław Stanisław Reymont, Wampir (źródło na Platformie Redakcyjnej)

huknienie (daw.) — huknięcie. [przypis edytorski]

Seweryn Goszczyński, Król zamczyska (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hulatyka (daw.) — głośna zabawa połączona z pijaństwem; hulanka. [przypis edytorski]

Stefan Grabiński, Szalony pątnik, Szary pokój (źródło na Platformie Redakcyjnej)

humbug (daw.) — kłamstwo, nieprawda, bujda. [przypis edytorski]

Cezary Jellenta, Wielki zmierzch (źródło na Platformie Redakcyjnej)

humbug (daw.) — szeroko rozreklamowane oszustwo. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Orso (źródło na Platformie Redakcyjnej)

humory (daw.) — w dawnej medycynie humorami nazywano cztery płynne substancje w ciele człowieka: krew, żółć, śluz (flegmę) i czarną żółć, od których równowagi miało zależeć zdrowie człowieka; każdy z humorów wiązano z innym typem temperamentu, stąd słowo „humor” oznaczało także temperament, typ osobowości. [przypis edytorski]

William Shakespeare (Szekspir), Troilus i Kresyda (źródło na Platformie Redakcyjnej)

huncwot (daw., pot.) — szelma, łobuz. [przypis edytorski]

Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Prokurator Alicja Horn (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Johann Wolfgang von Goethe, Faust, Faust, część druga (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Maria Rodziewiczówna, Wrzos (źródło na Platformie Redakcyjnej)

huncwot (daw.) — szelma, łotr, nicpoń. [przypis edytorski]

Pietro Aretino, Żywoty kurtyzan (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hurma (daw.) — masa ludzi, ciżba, tłum. [przypis edytorski]

Juliusz Słowacki, Do Teofila Januszewskiego (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hurma (daw.) — wielka ilość czegoś. [przypis edytorski]

Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Kolumny Samsona (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hurmem (daw.) — wszyscy razem, kupą. [przypis edytorski]

Zofia Rogoszówna, Dzieci pana majstra (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hustem (daw.) — gęsto. [przypis redakcyjny]

Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hustem (daw., reg.) — gęsto. [przypis redakcyjny]

Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hustem (daw., z czes.) — gęsto. [przypis redakcyjny]

Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hustem (daw., z rus.) — gęsto. [przypis redakcyjny]

Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hydny (daw.) — ohydny, hańbiący. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń II. Mindows (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hydny (daw.) — ohydny. [przypis edytorski]

William Shakespeare (Szekspir), Sen nocy letniej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hydny (daw.) — ohydny, wstrętny. [przypis edytorski]

William Shakespeare (Szekspir), Kupiec wenecki (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hydzenie (daw.) — zohydzanie, obrzydzanie. [przypis edytorski]

Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hydzić (daw.) — wzbudzać obrzydzenie. [przypis edytorski]

François Villon, Wielki Testament (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hydzić się (daw.) — brzydzić się, gardzić. [przypis edytorski]

Piotr Skarga, Kazania sejmowe (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ich gwoli (daw.) — ze względu na nie. [przypis edytorski]

Homer, Odyseja (źródło na Platformie Redakcyjnej)

idą precz (daw.) — odchodzą. [przypis edytorski]

Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem (źródło na Platformie Redakcyjnej)

idźże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: idź koniecznie. [przypis edytorski]

William Shakespeare (Szekspir), Hamlet (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ieżeli (daw.) — tu: czy. [przypis edytorski]

Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący (źródło na Platformie Redakcyjnej)

igrać (daw.) — bawić się. [przypis edytorski]

François-René de Chateaubriand, Atala (źródło na Platformie Redakcyjnej)

François-René de Chateaubriand, Przygody ostatniego z Abenserażów (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Deotyma, Panienka z okienka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Edmond Rostand, Cyrano de Bergerac (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Fryderyk Schiller, Don Carlos (źródło na Platformie Redakcyjnej)

igra (daw.) — igraszka, zabawa. [przypis edytorski]

Pietro Aretino, O łajdactwach męskich (źródło na Platformie Redakcyjnej)

igranie (daw.) — gra, zabawa. [przypis edytorski]

Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

i groch o ścianę rzucać, i bez mydła golić (daw.) — przysłowia oznaczające bezsensowną a. nieskuteczną pracę. [przypis edytorski]

Johann Wolfgang von Goethe, Faust, Faust, część pierwsza (źródło na Platformie Redakcyjnej)

igry (daw.) — gra, zabawa. [przypis edytorski]

Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

igry (daw.) — gry. [przypis edytorski]

Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

igry (daw.) — gry, zabawy. [przypis edytorski]

Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

igry (daw.) — zabawa. [przypis edytorski]

Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

igry (daw.) — zabawa. [przypis edytorski]

Heinrich von Kleist, Pentesilea (źródło na Platformie Redakcyjnej)

igrzysko (daw.) — gra, zabawa. [przypis edytorski]

Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

igrzysko (daw.) — zabawa. [przypis edytorski]

Antoni Lange, W czwartym wymiarze, Almanzor (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Fryderyk Schiller, Nurek (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ij a. ji (daw.) — go. [przypis edytorski]

Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ile a. ile że (daw.) — ponieważ. [przypis edytorski]

Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ile (daw.) — tu: jeśli. [przypis edytorski]

Johann Wolfgang von Goethe, Faust, Faust, część druga (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ile (daw.) — tu: ponieważ. [przypis edytorski]

Wespazjan Hieronim Kochowski, Psalmodia polska, Psalm V (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ile roków (gw., daw.) — ile lat. [przypis autorski]

Stanisław Wyspiański, Klątwa (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ile że (daw.) — jako że, ponieważ. [przypis edytorski]

Stefan Grabiński, Księga ognia, Zielone Świątki (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ile że (daw.) — jako że. [przypis edytorski]

Sébastien-Roch Nicolas de Chamfort, Charaktery i anegdoty (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ile że (daw.) — ponieważ. [przypis edytorski]

Maria Konopnicka, O krasnoludkach i sierotce Marysi (źródło na Platformie Redakcyjnej)

William Shakespeare (Szekspir), Hamlet (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Henryk Sienkiewicz, Krzyżacy, Krzyżacy, tom pierwszy (źródło na Platformie Redakcyjnej)

iluminowany (daw.) — oświetlony. [przypis edytorski]

Bolesław Prus, Powracająca fala (źródło na Platformie Redakcyjnej)

iluzjon (daw.) — kino. [przypis edytorski]

Janusz Korczak, Kiedy znów będę mały (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Janusz Korczak, Król Maciuś na wyspie bezludnej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

imać czego (daw., gw.) — chwytać za co, brać się za co. [przypis edytorski]

Stefan Grabiński, W pomrokach wiary, Klątwa (źródło na Platformie Redakcyjnej)

imać (daw.) — chwytać, brać. [przypis edytorski]

Tadeusz Nalepiński, Chrzest (źródło na Platformie Redakcyjnej)

imać (daw.) — chwytać, łapać. [przypis edytorski]

Adam Mickiewicz, Ucieczka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

imać (daw.) — chwytać. [przypis edytorski]

Ignacy Krasicki, Antymonachomachia (źródło na Platformie Redakcyjnej)

imać (daw.) — chwytać. [przypis edytorski]

Stanisław Brzozowski, Płomienie (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Joseph Conrad, Młodość i inne opowiadania, U kresu sił (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Ignacy Drygas, Wspomnienia chłopa - powstańca z 1863 r. (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Johann Wolfgang von Goethe, Faust, Faust, część druga (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Johann Wolfgang von Goethe, Faust, Faust, część pierwsza (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Fryderyk Hebbel, Judyta (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Homer, Iliada (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Homer, Odyseja (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Heinrich von Kleist, Pentesilea (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Maria Konopnicka, Z przeszłości. Fragmenty dramatyczne, Vesalius (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

William Shakespeare (Szekspir), Hamlet (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Henryk Sienkiewicz, Krzyżacy, Krzyżacy, tom pierwszy (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Józef Szczepański, Pałacyk Michla (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Józef Szczepański, Piosenka batalionu szturmowego "Parasol" (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Gabriela Zapolska, Menażeria ludzka, Małpa (źródło na Platformie Redakcyjnej)

imać (daw.) — chwytać, tu: pojmać. [przypis edytorski]

Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

imać (daw.) — dotykać; tu: brać, ująć. [przypis edytorski]

Wiktor Gomulicki, Cudna mieszczka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

imać (daw.) — łapać, chwytać. [przypis edytorski]

Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie (źródło na Platformie Redakcyjnej)

imać (daw.) — trzymać; tu: więzić. [przypis edytorski]

Cyprian Kamil Norwid, Święty-pokój (źródło na Platformie Redakcyjnej)

imać (daw.) — tu: ująć, aresztować. [przypis edytorski]

Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (źródło na Platformie Redakcyjnej)