Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 117381 przypisów.
słuszne-ment — żartobliwa stylizacja, dodanie do polskiego słowa fr. formantu przysłówka -ment: słusznie, z pewnością. [przypis edytorski]
słusznieli — czy słusznie (czasownik z partykułą). [przypis edytorski]
słuszniey, moie itp. — zachowano oryginalny zapis joty; por. Wstęp. [przypis edytorski]
słusznie zwiesz się stróżem, po świata obszarze ty czujny wędrowniku — Hermes był posłańcem bogów i opiekunem podróżujących. [przypis edytorski]
słuszny (daw.) — o człowieku: słusznego wzrostu i postury; wysoki, postawny. [przypis edytorski]
słuszny (daw.) — o człowieku: wysoki, postawny. [przypis edytorski]
słuszny (daw.) — zacny, godny. [przypis edytorski]
słuszny — godny, zacny. [przypis edytorski]
słuszny — tu: potężny, znacznych rozmiarów. [przypis edytorski]
słuszny — tu: słusznego wzrostu i postury; wysoki i postawny, barczysty. [przypis edytorski]
służały (daw.) — długo pozostający w służbie wojskowej; doświadczony. [przypis edytorski]
służały (daw.) — zasłużony; taki, który długo służy. [przypis edytorski]
służały — mający za sobą długą służbę (w domyśle: w wojsku), doświadczony. [przypis edytorski]
służalce — dziś popr. forma lm: służalcy. [przypis edytorski]
służalce, starce — dziś popr. M. lm: służalcy, starcy. [przypis edytorski]
służba Boża — zakonnicy zobowiązani są m. in. do codziennego odmawiania modlitw o określonych porach dnia, co określa się mianem liturgii godzin. [przypis edytorski]
służba (starop.) — tu: zastawa stołowa; naczynia służące podczas posiłku. [przypis edytorski]
służbęm moją tak wyszkolił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: służbę moją tak wyszkoliłem. [przypis edytorski]
służbisty — posłuszny rozkazom. [przypis edytorski]
służby powinien (daw.) — jest zobowiązany do służby. [przypis edytorski]
Służcie Panu Bogu ze wszystkiego serca waszego, a nie puszczajcie się za próżnościami… — 1 Sm 12, 20–21. [przypis edytorski]
służęć — wyraz służę z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
służebnę — dziś forma B.lp: służebną. [przypis edytorski]
służebnica teologii, łac. ancilla theologiae — średniowieczne określenie funkcji filozofii w stosunku teologii, uznające ją za dziedzinę pomocniczą i podporządkowaną. [przypis edytorski]
służebnice — dziś popr. forma D. l. poj.: służebnicy (zniekształcone dla rymu). [przypis edytorski]
służebnice (starop. forma) — służebnicy. [przypis edytorski]
służebny Bogomodlca — osoba służąca komuś swoją modlitwą do Boga. [przypis edytorski]
służebny — dziś popr. forma D. l. poj.: służącej (zniekształcone dla rymu). [przypis edytorski]
służka (daw.) — tu: służący, kawaler pozostający na usługi damy. [przypis edytorski]
służka (daw.) — zdr. od sługa; stosowane bez względu na płeć osoby. [przypis edytorski]
służka (daw.) — zdr. od sługa; stosowane bez względu na płeć osoby. [przypis edytorski]
służka (daw.) — zdr. od sługa; tu: kawaler pozostający na usługi damy. [przypis edytorski]
służyć-em gotowa — dziś: gotowa jestem służyć. [przypis edytorski]
służyć — tu: pomagać. [przypis edytorski]
służyć — tu: pracować. [przypis edytorski]
służy (starop. forma) — daw. forma trybu rozkazującego lp; dziś: służ. [przypis edytorski]
służywa (starop. liczba podwójna) — (niechaj ci) służymy. [przypis edytorski]
słychał (daw.) — słyszał. [przypis edytorski]
słychamy (daw.) — słyszymy. [przypis edytorski]
Słychaneż to rzeczy — znaczenie: czy ktoś słyszał takie rzeczy (konstrukcja z partykułą pytającą -że, skróconą do -ż). [przypis edytorski]
słychany (starop.) — słyszany; mało słychany: niesłychany, rzadko spotykany. [przypis edytorski]
słyches (slicha) — modlitwa o przebaczenie, którą Żydzi odmawiają od północy do rana przez dziesięć dni, począwszy od uroczystości „Trąbek” do Dnia Sądnego. [przypis edytorski]
słychiwać — forma cz. przesz. czasownika dotycząca czynności powtarzanej; dziś tylko: słyszał (wielokrotnie). [przypis edytorski]
słychiwać — forma cz. przesz.: słyszeć od czasu do czasu. [przypis edytorski]
słynną przepowiednię Lenina — być może chodzi o „przepowiednię” Lenina zawartą w książce Państwo i rewolucja (1917), dotyczącą nieuchronności stopniowego zaniku państwa w procesie rozwoju historycznego: przekształcanie się państwowości kapitalistycznej w socjalistyczną, a następnie socjalistycznej w komunistyczny samorząd powoduje równocześnie obumieranie państwa, zbędnego w komunizmie. [przypis edytorski]
słynnego pojedynkiem — dziś: słynnego z pojedynku. [przypis edytorski]
słynnie dzielny — dziś: słynny z dzielności. [przypis edytorski]
słynny posążek w Brukseli — Manneken pis (Siusiający chłopiec), atrakcja turystyczna Brukseli, wykonana z brązu figurka-fontanna z XVII w., przedstawiająca nagiego, sikającego chłopca. [przypis edytorski]
słysta (gw.) — słyszcie. [przypis edytorski]
Słysząc się złym (daw. składnia) — słysząc, że jest zły; słysząc, że mówią o nim, że jest zły a.: słysząc, że mówią o nim źle. [przypis edytorski]
Słyszałam, królu, żeś się zobowiązał/ Twojego domu progu nie przekroczyć — w późn. wyd. tłumaczenie poprawiono: „Słyszałam, królu, żeś się zobowiązał/ Twojego domu bramy nie otwierać”; w oryg. I hear your grace hath sworn out house-keeping: „Słyszałam, że wasza miłość odprzysiągł się gościnności”. Księżniczka wytyka Królowi sprzeciwienie się świętemu nakazowi przyjęcia gości do domu. [przypis edytorski]
słyszał był — przykład użycia czasu zaprzeszłego, konstrukcja dziś już zanikająca w polszczyźnie, wyrażała czynność wcześniejszą niż działania opisywane w czasie przeszłym. [przypis edytorski]
słysz (daw.) — słuchaj. [przypis edytorski]
słyszeć było (starop.) — było słychać. [przypis edytorski]
słyszeć — dziś popr. forma w zdaniu bezosobowym: słychać. [przypis edytorski]
słyszeć (starop. forma) — tu: słychać. [przypis edytorski]
słyszemy (starop. forma) — dziś: słyszymy. [przypis edytorski]
słyszny — dziś: słyszalny. [przypis edytorski]
słyszny — słyszany, słyszalny. [przypis edytorski]
Słysz, polaczyszka! (ros.) — Słuchaj, Polaczku! [przypis edytorski]
słyszy (…) nieprzyjacioły on raz wychwalając (starop. konstrukcja zdaniowa) — słyszy nieprzyjaciół wychwalających ów cios. [przypis edytorski]
Slaný — miasto w Czechach, położone ok. 30 km na płn.-zach. od Pragi. [przypis edytorski]
slave market (ang.) — targ niewolników. [przypis edytorski]
Slavi (wł.) — Słowianie a. niewolnicy. [przypis edytorski]
Slavus (łac.) — Słowianin; sclavus (łac.): niewolnik; podobne skojarzenia etymologiczne można znaleźć m.in. w wykładach paryskich Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]
slężak (daw.) — ślężak; gatunek sukni. [przypis edytorski]
sledowatielno (ros.) — poza tym, w końcu. [przypis edytorski]
sleeping (ang.) — sypialny (wagon). [przypis edytorski]
sleeping (ang.) — wagon sypialny. [przypis edytorski]
sleeping (ang.) — wagon sypialny w pociągu. [przypis edytorski]
sleeping car (ang.) — wagon sypialny. [przypis edytorski]
sleeping (z ang.) — przedział w wagonie sypialnym. [przypis edytorski]
Sloan, Samuel (1817–1907) — amerykański polityk i biznesmen, członek senatu stanu Nowy Jork, wieloletni prezes spółki kolejowej Delaware, Lackawanna & Western Railroad; w 1899 uhonorowany pomnikiem w Hoboken. [przypis edytorski]
slöjd (szw.) — prace ręczne, wprowadzone po raz pierwszy do szkół w Finlandii w 1865 roku przez Una Cyngaeusa. [przypis edytorski]
slojd — specyficzna metoda nauczania rękodzieła, a zarazem pierwszy uporządkowany dydaktycznie system nauczania pracy rękodzielniczej, zapoczątkowany w Szwecji. [przypis edytorski]
slow-foks — inaczej: powolny fokstrot; taniec angielski. [przypis edytorski]
slowutny (czes.) — sławetny. [przypis edytorski]
slums (z ang. lm) — dzielnica nędzy w wielkim mieście. [przypis edytorski]
slup — typ ożaglowania żaglowej jednostki pływającej, która ma jeden maszt (grotmaszt), a jego podstawowe ożaglowanie to grot (żagiel główny) oraz podnoszony na sztagu (tj. linie przymocowanej na stałe) fok (żagiel pomocniczy). [przypis edytorski]
slup — żaglowiec mający jeden maszt i dwa żagle: grot (główny) oraz trójkątny fok, rozpinany przed masztem; jednomasztowe jachty mające dwa lub trzy przednie żagle nazywa się obecnie kutrami; slup wojenny — niewielki okręt pomocniczy używany we flotach od końca XVII do poł. XIX w., dwu- lub trójmasztowy. [przypis edytorski]
Sly — wym.: Slaj. [przypis edytorski]
smaczno — dziś: smacznie. [przypis edytorski]
smagać — bić rózgą, biczem, szpicrutą, rzemieniem (przedmiotem długim i wiotkim). [przypis edytorski]
smagławy — o nieco ciemnej karnacji (od: smagły). [przypis edytorski]
smagły — ciemny, o oliwkowym odcieniu (zazw. o skórze, twarzy itp). [przypis edytorski]
smagły — (o cerze) ciemny, oliwkowy. [przypis edytorski]
smagły — (o cerze, skórze) ciemny, oliwkowy. [przypis edytorski]
smagły — o ciemnej, oliwkowej cerze. [przypis edytorski]
smagły — o ciemnej, oliwkowej karnacji. [przypis edytorski]
smagły — (o skórze) ciemny. [przypis edytorski]
smagły — posiadający ciemną, oliwkową cerę. [przypis edytorski]
smagnienie — dziś: smagnięcie. [przypis edytorski]
smakowała (…) lepiej — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]
smakownie — dziś popr.: ze smakiem; gustownie. [przypis edytorski]
smakują w pieczonym mięsiwie — dziś: zasmakowało im pieczone mięso. [przypis edytorski]
smalić cholewki (daw.) — zalecać się. [przypis edytorski]
smalić cholewki — zalecać się do kogoś; flirtować z kimś. [przypis edytorski]
smalić cholewki — zalecać się. [przypis edytorski]
smalić — opalać, palić. [przypis edytorski]
smalić — tu: opalać. [przypis edytorski]
