Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 117381 przypisów.
stoicyzm — kierunek w filozofii zapoczątkowany w III w. p.n.e. przez Zenona z Kition, który wywarł znaczący wpływ na etykę chrześcijańską. Stoicy postulowali osiągnięcie szczęścia poprzez ćwiczenie się w dyscyplinie moralnej, skrupulatne wypełnianie swoich obowiązków i powściąganie emocji, co miało zapewnić uniezależnienie się od zewnętrznych wpływów świata, zmienności losu itp. Nazwa pochodzi od gr. słowa stoa, oznaczającego portyk, ponieważ miejscem spotkań pierwszych stoików był tzw. kolorowy portyk, budynek w Atenach. [przypis edytorski]
stoicyzm — staroż. kierunek filozoficzny zalecający sumienność w obowiązkach, zachowanie umiaru i spokoju wewnętrznego niezależnie od okoliczności zewnętrznych. [przypis edytorski]
stoicyzm — starożytny kierunek filozoficzny zalecający sumienność w obowiązkach, zachowanie umiaru i spokoju wewnętrznego niezależnie od okoliczności zewnętrznych. [przypis edytorski]
stoicyzm — tu: obojętność. [przypis edytorski]
stoicznie (z gr. stoikós) — stoicyzm był kierunkiem filoz. w staroż. Grecji, zakładającym, że do prawdziwego szczęścia prowadzi tylko panowanie nad sobą i obojętność wobec cierpień. Stoicznie to dziś tyle, co w sposób spokojny, opanowany. [przypis edytorski]
stoiczny — dziś: stoicki. [przypis edytorski]
stoiczny — dziś: stoicki; zalecany przez staroż. filoz. szkołę stoików: charakteryzujący się umiarem, opanowaniem i spokojem wewnętrznym niezależnie od sytuacji życiowych. [przypis edytorski]
stoi (daw., pot.) — jest napisane, wydrukowane. [przypis edytorski]
sto i dziesięć ludzi — dziś popr.: stu dziesięciu ludzi a. sto dziesięcioro ludzi. [przypis edytorski]
stoik — osoba podzielająca poglądy staroż. kierunku filozoficznego zalecającego sumienność w obowiązkach, zachowanie umiaru i spokoju wewnętrznego niezależnie od okoliczności zewnętrznych, zapoczątkowanego w III w. p.n.e. w Atenach przez Zenona z Kition. [przypis edytorski]
stoik — osoba podzielająca poglądy staroż. kierunku filozoficznego zalecającego sumienność w obowiązkach, zachowanie umiaru i spokoju wewnętrznego niezależnie od okoliczności zewnętrznych. [przypis edytorski]
stoik — wyznawca stoicyzmu, doktryny filozoficznej uznającej za najwyższe dobro cnotę, rozumianą jako życie według zasad rozumu. [przypis edytorski]
stoik — zwolennik filoz. szkoły stoików, pot. człowiek wyznający równowagę duchową nie zakłóconą radością ani smutkiem. [przypis edytorski]
stoim (daw., gw.) — skrócona forma czasownika 1 os. lm; dziś: stoimy. [przypis edytorski]
stoim (gw.) — stoimy. [przypis edytorski]
stoi święty Jan Nepomucen — tj. stoi figura świętego Jana Nepomucena. [przypis edytorski]
stoi (starop. forma) — daw. forma trybu rozk., dziś: stój. [przypis edytorski]
stoisz mi na oczach — dziś: stoisz mi przed oczami. [przypis edytorski]
stoi — tu: mieszka, stacjonuje, ma swą siedzibę. [przypis edytorski]
stoi — tu: wystarcza. [przypis edytorski]
stoi w hotelu — tu: zatrzymał się w hotelu. [przypis edytorski]
Stoi wierzba płacząca (…) — cytowane fragmenty pochodzą z wiersza Adama Asnyka Wierzba na pustkowiu. [przypis edytorski]
stoi w (…) księgach — jest napisane w księgach. [przypis edytorski]
stoi wypisano — dziś: stoi napisane; jest napisane. [przypis edytorski]
stojąć — stoją ci. [przypis edytorski]
stojący — dziś: na stojący. [przypis edytorski]
stojący na czatach — stojący na warcie. [przypis edytorski]
stojący — tu: w pozycji stojącej. [przypis edytorski]
stojać — dziś popr.: stać. [przypis edytorski]
stojak — tu: bezczynne, daremne stanie w miejscu. [przypis edytorski]
stojałbym (gw.) — stałbym. [przypis edytorski]
stojał (gw.) — stał. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
stojało (gw.) — stało. [przypis edytorski]
Stojałowski, Stanisław (1845–1911) — ksiądz katolicki i polityk, poseł na sejm galicyjski i do parlamentu austriackiego, wydawca pism „Wieniec” i „Pszczółka”; był zwolennikiem panslawizmu i agraryzmu (tj. przekonania o wiodącej roli rolnictwa w gospodarce państwowej), opowiadał się za parcelacją wielkiej własności ziemskiej (uwłaszczeniem chłopów), wprowadzeniem bezpłatnego szkolnictwa, a także za rozdziałem kościoła od państwa i wybieraniem hierarchów kościelnych przez wiernych; w 1896 został obłożony klątwą przez kościół rzymskokatolicki, ekskomunikę cofnięto w 1897 r. po złożeniu w Watykanie wyjaśnień przez księdza Stojałowskiego. [przypis edytorski]
stojas (gw.) — stoisz. [przypis edytorski]
stok (daw.) — źródło a. strumień. [przypis edytorski]
stok (daw.) — źródło. [przypis edytorski]
stokfisz — ryba wysuszona na wolnym powietrzu w niskiej temperaturze, uprzednio pozbawiona ogona i wnętrzności. [przypis edytorski]
sto koni — tj. sto koni mechanicznych; koń mechaniczny (KM) to jednostka używana do określenia mocy silników spalinowych, wymyślona w XIX w. w celu porównania mocy maszyn parowych z koniem. [przypis edytorski]
stok — prawdopodobnie sztok, tj. kawałek drewna. [przypis edytorski]
stokroć — tu zgr. od: stokrotka. [przypis edytorski]
stokrocie (daw.) — stokrotki. [przypis edytorski]
stokrocie — dziś: stokrotki. [przypis edytorski]
stokrotne plony — hebr. מאה שערים (mea szearim): ‘stukrotna miara’. Oszacowali spodziewany i otrzymany plon, by wydzielić z niego dziesięcinę, zob. Raszi do 26:12. [przypis edytorski]
stok (tu daw.) — źródło. [przypis edytorski]
stok — źródło. [przypis edytorski]
stoła (daw. forma) — dziś D.lp: stołu. [przypis edytorski]
stoła — dziś popr. forma D. lp r.m.: stołu. [przypis edytorski]
stoła — dziś popr. forma D. lp: stołu. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
stoła — dziś popr. forma D.: stołu. [przypis edytorski]
stoła — stuła. [przypis edytorski]
stołb a. stołp (daw.) — wieża obronna, wolno stojąca, wzniesiona w obrębie murów zamku; donżon. [przypis edytorski]
stołb a. stołp (daw.) — wolno stojąca wieża obronna, wzniesiona w obrębie murów zamku; donżon; tu: podwyższenie, na którym wewnątrz budynku umieszczono ołtarz itp. [przypis edytorski]
stołb a. stołp — średniowieczna wieża obronna o znacznej wysokości (30–50 m) i grubości murów (3–5 m), zbudowana na planie koła, owalu, prostokąta a. wieloboku, niezamieszkiwana podczas pokoju. [przypis edytorski]
stołb (daw., starop.) — tron. [przypis edytorski]
stołeczek (daw. pot.) — stolczyk, tj. zdrobnienie od słowa stolec, wypróżnienie się. [przypis edytorski]
stołek w cenzurze — w 1930 Gałczyński przez kilka miesięcy pracował jako referent cenzury w Komisariacie Rządu w Warszawie. [przypis edytorski]
Stołowicze — miasteczko na Białorusi. [przypis edytorski]
stołownia (daw.) — jadalnia; stołówka. [przypis edytorski]
stołp — śrdw. wieża obronna. [przypis edytorski]
stołują się co dzień w innym domu żydowskim — stąd przyjęte wśród uczniów znaczenie wyrazu „dzień”. [przypis edytorski]
…stoły się uginają, tyle tam chleba i mięsa… — Odyseja IX 8–10, uczta u Alkinoosa. [przypis edytorski]
stola — długa szata noszona przez szlachetnie urodzone Rzymianki na tunice, rozcięta z boków. [przypis edytorski]
stolarz — osoba wykonująca z drewna meble. [przypis edytorski]
stolaż — popr.: stolarz. [przypis edytorski]
stolcu — tron władcy; por. stolica. [przypis edytorski]
stolec (daw.) — krzesło, tron; por.: stolica. [przypis edytorski]
stolec (daw.) — siedzisko. [przypis edytorski]
stolec (daw.) — stołek, krzesło, tron; tu: synonim pozycji społecznej. [przypis edytorski]
stolec (daw.) — tron. [przypis edytorski]
stolec (daw.) — tron. [przypis edytorski]
stolec (daw.) — tron władcy; por. stolica. [przypis edytorski]
stolec (starop.) — tron. [przypis edytorski]
stolec — tron, krzesło władcy; por.: stolica. [przypis edytorski]
stolec (tu daw.) — tron. [przypis edytorski]
stolec — tu: sedes. [przypis edytorski]
stoletni — dziś popr.: stuletni. [przypis edytorski]
stolica biskupia świętego Marcina — św. Marcin był w IV w. biskupem w Tours. [przypis edytorski]
stolica Boża i Barankowa — por. Ap 22, 3 (w nowszych tłumaczeniach: tron Boga i Baranka). [przypis edytorski]
stolice (starop. forma) — dziś Msc.lp: [w] stolicy. [przypis edytorski]
stolic — Lwów był wówczas stolicą województwa ruskiego. [przypis edytorski]
stolic przedniejszych królestwa — tj. Wrocławia, Krakowa i Sandomierza. [przypis edytorski]
stolika, przy którym ja, H., siedzę — odniesienie do szkicu umieszczonego w źródle. [przypis edytorski]
stolnica (daw.) — blat stołu. [przypis edytorski]
stolnikowa — żona stolnika, dawnego tytularnego urzędnika ziemskiego (jego tytuł pochodził z czasów średniowiecza, kiedy dworski stolnik miał obowiązek zajmowania się stołem królewskim). [przypis edytorski]
stolnik — urzędnik dworski opiekujący się kuchnią. [przypis edytorski]
stolowanie — belkowanie; piętro. [przypis edytorski]
stolowanie (białorus.) — stoĺ (zapis fonetyczny): pułap. [przypis edytorski]
Stonehenge — budowla z wielkich głazów ustawionych w kręgu, pochodząca z epoki neolitu i brązu, znajdująca się w płd. Anglii. [przypis edytorski]
Stones of Venice — trzytomowy traktat o sztuce i architekturze weneckiej autorstwa angielskiego historyka sztuki Johna Ruskina, opublikowany po raz pierwszy w latach 1851–1853. [przypis edytorski]
„Sto nowych nowel” (fr. Cent nouvelles nouvelles) — zbiór stu opowiadań, wzorowany na Dekameronie Boccaccia. Powstał w 1462 r. na dworze i z inspiracji księcia Burgundii, Filipa III Dobrego, autorstwo pozostaje przedmiotem sporu. [przypis edytorski]
stooki strażnik pawi — Argos (gr. Ἄργος, łac. Argus), w mit. gr. olbrzym o stu wiecznie czuwających oczach, postawiony przez Herę na straży jałówki, w którą została zamieniona nimfa Io, z którą miał miejsce Zeus. Ostatecznie Argos został przechytrzony przez Zeusa: w celu wykradzenia kochanki gromowładny wysłał boga kupców i złodziei, Hermesa, ten uśpił Argosa grą na flecie, a następnie odciął strażnikowi głowę. Hera przeniosła oczy Argosa na ogon poświęconego tej bogini ptaka, pawia. [przypis edytorski]
stopa (ang. foot, lm feet) — ang. miara długości, dziś ok. 30,48 cm (daw. w Europie 27–35 cm). Sześć stóp to ok. 180-190 cm; w XIX i na początku XX w., zwłaszcza w trudnych warunkach północnych, ludzie rzadko osiągali tak wysoki wzrost. [przypis edytorski]
stopa — anglosaska jednostka długości, ok. 30 cm. [przypis edytorski]
stopa — anglosaska jednostka długości, ok. 30 cm. [przypis edytorski]
stopa — anglosaska miara długości wynosząca ok. 30,5 cm; 40 stóp to ok. 12 m. [przypis edytorski]
stopa — anglosaska miara długości wynosząca ok. 30,5 cm; 74 stopy to ok. 22,55 m. [przypis edytorski]
stopa — anglosaska miara długości wynosząca ok. 30,5 cm; sześć stóp to ok. 180 cm. [przypis edytorski]
stopa — anglosaska miara długości wynosząca ok. 30 cm. [przypis edytorski]
stopa — anglosaska miara długości wynosząca ok. 30 cm; sześć stóp to ok. 180 cm. [przypis edytorski]
