Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5677 przypisów.
Dunne, John William (1875–1949) — brytyjski żołnierz, inżynier lotniczy i filozof, autor książki „Eksperyment z czasem” opowiadającej o jego snach prekognitywnych i teorii czasu, którą nazwał serializmem. [przypis edytorski]
Dunoyer, Charles (1786–1862) — francuski ekonomista, przedstawiciel francuskiej szkoły liberalnej. [przypis edytorski]
Dunoyer, Charles (1786–1862) — francuski ekonomista ze szkoły liberalnej. [przypis edytorski]
Dunoyer — prawdop. Barthélemy-Charles-Pierre-Joseph Dunoyer de Segonzac (1786–1862), ekonomista francuski. [przypis edytorski]
Duns Szkot, Jan (1266–1308) — szkocki filozof i teolog; jeden najważniejszych filozofów i teologów Europy Zachodniej w okresie średniowiecza (wraz z Tomaszem z Akwinu i Williamem Ockhamem); miał znaczący wpływ zarówno na myśl kościelną, jak i świecką. [przypis edytorski]
Dunstan z Canterbury (ok. 909–988) — angielski biskup, święty Kościoła katolickiego; urodzony w pobliżu Glastonbury, na płd. krańcu Brytanii, w młodości uczył się u mnichów irlandzkich, zamieszkujących ruiny pobliskiego opactwa; przyczynił się do odnowienia życia zakonnego w Anglii. [przypis edytorski]
Dunstan z Canterbury (ok. 909–988) — święty kościoła katolickiego (wspomnienie 19 maja), opat klasztoru Glastonbury, arcybiskup Canterbury (960–988), patron kowali, złotników, ślusarzy i muzyków. [przypis edytorski]
dunuga — spora fala morska, szczególnie przy brzegu. [przypis edytorski]
duoneliauti — elgetauti. [przypis edytorski]
duotis į ženklus (lenk.) — apsireikšti. [przypis edytorski]
duoti taboką — spirti. [przypis edytorski]
Dupanloup, Félix (1802–1878) — biskup francuski, filozof. [przypis edytorski]
du passé défini de l'indicatif (fr.) — z formy czasu przeszłego trybu oznajmującego. [przypis edytorski]
du petit cri cri (fr.) — tu coś w rodzaju: [generałowie] od małego kra, kra; dosł. małego krzyku, pokrzykiwania. [przypis edytorski]
du peuple (fr.) — ludu. [przypis edytorski]
du Peyrou, Pierre Alexandre (1729–1794) — dziedzic wielkiej fortuny, urodzony w Gujanie w Ameryce Płd. syn francuskiego hugenota, który dorobił się majątku na plantacjach w holenderskim Surinamie; osiadły od 1747 w Neuchâtel; przyjaciel i wykonawca testamentu Jana Jakuba Rousseau: opublikował pierwsze wydanie dzieł zebranych Rousseau (1782), w 30 tomach, obejmujące pierwszą część Wyznań, a następnie trzy kolejne tomy, zawierające listy oraz drugą część Wyznań (1789), opracowaną we współpracy z Isabelle de Charriere. [przypis edytorski]
duplawe (gw.) — o drzewie: mające w pniu dziurę, dziuplę (gw. dupla). [przypis edytorski]
Duplay, Eléonore (1768–1832) — malarka, córka stolarza Maurice'a Duplaya, w którego domu mieszkał Robespierre od połowy 1791 r. aż do śmierci, prawdopodobnie jego partnerka życiowa. Po przewrocie 9 Thermidora aresztowana. [przypis edytorski]
duplex i multiplex personality, double conscience (ang.) — podwójna i mnoga osobowość, podwójna świadomość. [przypis edytorski]
duplikować — podwajać. [przypis edytorski]
duplon — raczej: dublon, ale oryginalnie oznacza on złotą monetę hiszpańską bitą od XVI do XIX w., a tu mowa o monecie srebrnej. [przypis edytorski]
Du Prel, Karl (1839–1899) — spirytysta i okultysta niemiecki. [przypis edytorski]
Duprez, Gilbert (1806–1896) — sławny tenor opery fr., nauczyciel śpiewu w Paryżu, założył własną szkołę, komponował opery. [przypis edytorski]
Dupuis, Charles-François (1742–1809) — fr. uczony i polityk. [przypis edytorski]
Dupuytren, Guillaume (1777–1835) — francuski chirurg, wprowadził wiele nowych metod operacyjnych. [przypis edytorski]
duque de la Paz (hiszp.) — książę Pokoju. [przypis edytorski]
duràk (ros.) — dureń, głupiec. [przypis edytorski]
duraka walajut — walą głupa; udają głupiego. [przypis edytorski]
durak (ros.) — dureń. [przypis edytorski]
durak (ros.) — głupiec. [przypis edytorski]
dura lex, sed lex (łac.) — twarde prawo, lecz prawo; zwrot podkreślający konieczność podporządkowania się obowiązującemu prawu, nawet gdy jest ono surowe, uciążliwe. [przypis edytorski]
dura necessitas (łac.) — twarda konieczność. [przypis edytorski]
dura necessitas (łac.) — twarda konieczność (wyrażenie z Horacego, Pieśni III 24). [przypis edytorski]
Durango noble, y leal a la corona real (hiszp.) — Durango szlachetne i lojalne wobec królewskiej korony. [przypis edytorski]
Duranty, Louis Edmond (1833–1880) — powieściopisarz fr.; krytyk sztuki, zwolennik realizmu (również redaktor pisma „Réalisme” wyd. 1856–1857), następnie zaliczany do impresjonistów; był stałym bywalcem paryskiej Café Guerbois przy ulicy Batignolles i uczestnikiem dyskusji o sztuce, w których brali udział m.in. Édouard Manet, Émile Zola, Claude Monet, Auguste Renoir, Paul Cézanne, Camille Pissarro czy Edgar Degas, z którym Duranty się przyjaźnił; był autorem publikacji z zakresu historii i teorii sztuki, m.in. La Nouvelle Peinture („Nowe malarstwo” 1876) oraz szkiców umieszczających twórczość artystów takich jak Manet czy Adolphe Menzel w kontekście historii sztuki nowoczesnej; pisał również powieści: Le malheur d'Henriette Gérard (1860), La cause du beau Guillaume (1862), Les Combats de Françoise Du Quesnoy (1873), a także: Les six barons de Septfontaines , Les séductions du chevalier Navoni, Le Pays des arts oraz zbioru Théatre des marionnettes du Jardin des Tuileries (wyd. 1880, kompozycja 24 obrazków prozatorskich, w części z nich występują klasyczne postaci komedii dell'arte: Poliszynel, Pierrot i Arlekin; do najbardziej znanych należy nowela Le mariage de raison, czyli „Małżeństwo z rozsądku”); pisał recenzje prozy Champfleury'ego. [przypis edytorski]
durchfall a. durchwal — w gwarze obozowej: biegunka. [przypis edytorski]
durchfall (niem.) — w gwarze obozowej: biegunka. [przypis edytorski]
durchgang verboten (niem.) — przejście wzbronione. [przypis edytorski]
durchhalten (niem.) — kontynuować, przetrzymać. [przypis edytorski]
durch (niem.) — przez, poprzez, na wskroś. [przypis edytorski]
durch (z niem.) — na wskroś; dogłębnie. [przypis edytorski]
durch (z niem.) — na wylot, na wskroś, na przestrzał. [przypis edytorski]
durchzureißen — die Oberhand zu gewinnen. [przypis edytorski]
dur (daw.) — gorączka, choroba (por. „dur brzuszny”). [przypis edytorski]
dur (daw.) — odurzenie; obłęd; środek odurzający. [przypis edytorski]
dur (daw.) — stan odurzenia, obłęd, choroba. [przypis edytorski]
dur (daw.) — zamroczenie umysłu, odurzenie. [przypis edytorski]
durée (fr.) — trwanie. [przypis edytorski]
durée pure (fr.) — czyste trwanie. [przypis edytorski]
dur (gw.) — obłęd, ból. [przypis edytorski]
Durham Street — historyczna ulica londyńska. [przypis edytorski]
Durkheim, Émile (1858–1917) — francuski socjolog i filozof; profesor w Bordeaux i na paryskiej Sorbonie, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli socjologizmu. [przypis edytorski]
Durlach — wówczas miasto w Niemczech, dziś dzielnica miasta Karlsruhe w Badenii-Wirtembergii. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
durny (daw.) — szalony. [przypis edytorski]
dur — odurzenie. [przypis edytorski]
Duro — dziś popr.: Darro, rzeka w Grenadzie, dopływ Genilu. Jej nazwa pochodzi od złota (łac. aurum), które od czasów rzymskich wypłukiwano z piasku rzecznego. [przypis edytorski]
Du roi, de la reine, des infants… (fr.) — Króla, królowej, infantów (dzieci królewskich). [przypis edytorski]
durra — inaczej sorgo; roślna zbożowa, pastewna i przemysłowa, uprawiana na obszarach tropikalnych i subtropikalnych. [przypis edytorski]
durra — rodzaj trawy, której ziarno przetwarzane jest na mąkę, kaszę i stosowane jako pasza. [przypis edytorski]
dur — tu: środek odurzający. [przypis edytorski]
dur — tyfus; odurzenie, zamroczenie, chwilowy obłęd. [przypis edytorski]
Durum a stirpe genus… — Wergiliusz Eneida, ks. 9. [przypis edytorski]
Durutti, Buenaventura (1896–1936) — hiszpański robotnik, działacz związkowy, anarchista, jeden z najbardziej rozpoznawalnych działaczy CNT-FAI. [przypis edytorski]
Durville, Hector (1849–1923) — fr. okultysta i magnetyzer, redaktor założonego przez barona du Potet czasopisma poświęconego tej tematyce „Journal du Magnétisme” oraz fundator licznych instytucji okultystycznych, w tym: usytuowanego w Paryżu Uniwersytetu Nauk Wyższych z wydziałami Wiedzy Hermetycznej, Nauk Magnetycznych i Nauk Spirytystycznych, a także szkoły praktycznej masażu i magnetyzmu (na Mozart Avenue w Paryżu) oraz Zakonu Eudiaque, towarzystwa duchownego i inicjacyjnego, którego głównym celem jest „powiększenie osoby ludzkiej” i którego wyznawcy zgłębiają magnetyzm zwierzęcy i efekty działania hipnozy; publikacje Durville'a (wszystkie wyd. ok. 1890 r.) to: The Mysteries of Eleusis („Misteria Eleuzyjskie”, wyd. po ang.), Magnétisme Personnel ou Psyquique („Magnetyzm osobisty albo psychika”), Les Actions Psychiques à Distance („Działania psychiczne na odległość”), Pour devenir Magnétiseur („Aby zostać magnetyzerem”). [przypis edytorski]
durzyć (daw.) — zwodzić, bałamucić. [przypis edytorski]
durzyć (daw.) — zwodzić, oszukiwać. [przypis edytorski]
durzyć głowę (komuś) (daw.) — zawracać głowę. [przypis edytorski]
durzyć kogoś (daw.) — zwodzić, oszukiwać, bałamucić, zawracać głowę. [przypis edytorski]
durzyć — mamić, ogłupiać. [przypis edytorski]
durzyć — odurzać. [przypis edytorski]
durzyć się — kochać się w kimś. [przypis edytorski]
durzyć — tu: zwodzić, ogłupiać. [przypis edytorski]
duśba — tłok; por. czas. dusić. [przypis edytorski]
dušia — siela. [przypis edytorski]
dusa (gw.) — dusza. [przypis edytorski]
Du Sang, de la Volupté, et de la Mort (fr.) — O krwi, o pożądaniu i o śmierci. [przypis edytorski]
Duse-Chechi, Eleonora (1859–1924) — włoska aktorka tragiczna o światowej sławie. [przypis edytorski]
Duse, Eleonora Giulia Amalia (1858–1924) — włoska aktorka ciesząca się ogromną sławą oraz uznaniem ze względu na zaangażowanie w odtwarzane role, przy jednoczesnym ascetyzmie wyrazu. [przypis edytorski]
duser (daw.) — pochwała, komplement. [przypis edytorski]
duser — komplement. [przypis edytorski]
dusery (daw.) — pochlebstwa, słodkie słówka, komplementy. [przypis edytorski]
dusie — zdrobniale: dukaty; ogólniej: pieniądze. [przypis edytorski]
dusiołek — demon odwiedzający nocą śpiących i próbujący ich dusić, potrafi przybierać postać jakiegoś przedmiotu lub istoty żywej. [przypis edytorski]
dusiołek — w polskich wierzeniach ludowych demon odwiedzający nocą śpiących i próbujący ich dusić, potrafi przybierać postać jakiegoś przedmiotu lub istoty żywej. [przypis edytorski]
dusna — čia: nelaimė. [przypis edytorski]
Dussault, Fiévée, Geoffroy — umiarkowani rojaliści francuscy, współpracownicy pisma „Journal des débats”: Jean Joseph Dussault (1769–1824): bibliotekarz, dziennikarz i krytyk literacki; Joseph Fiévée (1767–1839): dziennikarz, pisarz, dramaturg; Julien Luis Geoffroy (1760–1828): krytyk literacki. [przypis edytorski]
Du sublime au ridicule il n'y a qu'un pas (fr.) — Od wzniosłości do śmieszności jest tylko jeden krok. [przypis edytorski]
du supplice encore mai lavée (fr.) — z tortur jeszcze nieobmyta. [przypis edytorski]
dusysz mene, panyczu (z ukr.) — dusisz mnie, paniczu. [przypis edytorski]
duszą kinie (starop.) — przeżyje chwilę ekstazy. [przypis edytorski]
dusza — hebr. נֶפֶשׁ (nefesz): 'dusza, istota żywa, jaźń, siła żywotna, siedlisko emocji, substancja lub istota oddychająca, anima, wewnętrzna istota [człowieka]'. W judaizmie istnieje sześć różnych słów na określenie różnych rodzajów/poziomów duszy. [przypis edytorski]
dusza i serce — Charles Rollin (1661–1741), francuski historyk i pedagog, często używał wyrażenia „dusza i serce” w popularnym dziele Traite des Etudes (1726–1728), z czego Wolter żartuje w swoich powiastkach filozoficznych. [przypis edytorski]
Dusza jak marny dym pod ziemię poszła… — Iliada XXIII 100–101, widmo Patroklosa. [przypis edytorski]
dusza — kawałek żelaza, po rozgrzaniu wkładany do żelazka. [przypis edytorski]
dusza mu patrzy w oku — w jego oczach widać jego duszę. [przypis edytorski]
dusza w żelazku — daw. żelazko składało się z dwóch części: obudowy z rączką i z podstawą zwężającą się łukowato ku przodowi oraz dopasowanego kształtem do obudowy wsadu, zwanego duszą, który rozgrzewano na piecu i umieszczano wewnątrz; całość była wykonana z żelaza (stąd dzisiejsza nazwa: żelazko). [przypis edytorski]
Dusza zaś z ciała jak ptak wymknęła się w bramy Hadesa… — Iliada XXII 362–363, śmierć Hektora. [przypis edytorski]
dusza z żelazka — dawniej żelazko składało się z dwóch części: obudowy z rączką i żelazną podstawą, zwężającą się łukowato ku przodowi, oraz dopasowanego kształtem do obudowy żelaznego wsadu, zwanego duszą, który rozgrzewano na palenisku pieca i umieszczano wewnątrz. [przypis edytorski]
dusze — dziś popr. forma D.lp: duszy. [przypis edytorski]
duszegubka (reg.) — łódka dłubanka, wydrążona w pniu drzewa, bardzo wywrotna, stąd określenie, oznaczające ”gubicielka dusz”. [przypis edytorski]
