Przypisy

fryc (daw.) — nowicjusz. [przypis redakcyjny]

fryc — początkujący, niedoświadczony. [przypis redakcyjny]

Fryderyk Barbarosa — Fryderyk Barbarossa (1122–1190), cesarz rzymsko-niemiecki. [przypis redakcyjny]

Fryderyk Barberousse, częściej Fryderyk I Barbarossa a. Fryderyk I Rudobrody — cesarz niem. w latach 1152–1190 (brzmienie przezwiska i imion francuskie: Staszic posiłkował się tu literaturą historyczną francuską). [przypis redakcyjny]

Fryderyk Henryk Lewenstam (1817–1878) — krytyk i publicysta, profesor literatury powszechnej w Szkole Głównej. [przypis redakcyjny]

Fryderyk II mówi o Polakach — zob. rozdz. Do szlachty. [przypis redakcyjny]

Fryderyk II wkroczył (…) do Saksonii — w r. 1756; początek Wojny Siedmioletniej. [przypis redakcyjny]

Fryderyk — zapewne mowa o głośnym w swoim czasie romansie Fiévée'go Frederic (1805). [przypis redakcyjny]

fryga — zabawka dziecięca, rodzaj bączka. [przypis redakcyjny]

frygijski (…) pasterz młody, / Kiedy na Idzie sądził trzech bogiń niezgody — zamiast: trojański (Troja sąsiadowała z Frygią), tj. Parys. [przypis redakcyjny]

frymarczę za sławę żywotem (starop.) — kupczyć żywotem za sławę; sprzedawać życie za sławę. [przypis redakcyjny]

frymarczono — handlowano, kupowano. [przypis redakcyjny]

frymarczyć — handlować, kupczyć. [przypis redakcyjny]

frymarczyć — tu: odmieniać (zazwyczaj słowo to oznaczało: handlować, kupczyć). [przypis redakcyjny]

frymarczy na sławę żywotem — wymienia żywot na sławę (frymarczyć nie ma tu dzisiejszego pejoratywnego znaczenia). [przypis redakcyjny]

frymark — handel, kupno. [przypis redakcyjny]

Fryne — właśc. Mnesarete (IV w. p.n.e.), słynna hetera grecka, kobieta lekkich obyczajów. Uważana była za wcielenie kobiecego piękna i wielokrotnie służyła jako model słynnym rzeźbiarzom i malarzom. [przypis redakcyjny]

fryszt — czas. [przypis redakcyjny]

fryszt (starop.) — zwłoka; [opóźnienie]. [przypis redakcyjny]

fryszt (z niem.) — czas wolny, wczas. [przypis redakcyjny]

fryzowie — nazwa plemienia germańskiego, tu: ciężkie konie niemieckie. [przypis redakcyjny]

ftyżan (z fr. petits gens: służba domowa, czeladź dworska) — sługa, pokojowiec. [przypis redakcyjny]

Fucci de Lazeri — z Pistoi, fanatyczny zwolennik gwelfów czarnych. Przytrzymany za kradzież świętych naczyń kościelnych, zrzucił winę na notariusza Vanni della Mona, w którego mieszkaniu złożył był skradzione rzeczy. Notariusz, niewinna ofiara swej uprzejmości, powieszonym był zamiast rzeczywistego złodzieja. [przypis redakcyjny]

fuchtel a. fukiel (z niem.) — płaz, uderzenie. [przypis redakcyjny]

fugas chrustas — charakterystyczne dla wymowy szlacheckiej wyrażenie makaroniczne, powstałe z łączenia wyrazów polskich z łacińskimi, oznacza: ucieka w chrust, w krzaki. [przypis redakcyjny]

fuga (starop.) — szpara, szczelina, wcięcie. [przypis redakcyjny]

fugatis aemulis (łac.) — rozproszywszy współzawodników. [przypis redakcyjny]

fuga — tu: szpara. [przypis redakcyjny]

fuga — utwór muzyczny wielogłosowy, w którym głosy powtarzające jeden temat jak gdyby uciekają od siebie (nazwa od włoskiego wyrazu fuga — ucieczka); w tekście w znaczeniu przenośnym. [przypis redakcyjny]

fuga (z łac.) — ucieczka. [przypis redakcyjny]

fugiendo pugnat, fugiendo vincit (łac.) — pierzchając walczy, pierzchając zwycięża. [przypis redakcyjny]

fugientes — uciekający. [przypis redakcyjny]

fugi — tu: rowki, nacięcia, w które wchodziłyby odpowiednie występy tafli szklanych. [przypis redakcyjny]

fugowana — spojona z części. [przypis redakcyjny]

fui in Gallia: vidi milites (łac.) — byłem we Francji: widziałem żołnierzy. [przypis redakcyjny]

fui in Germania: vidi principes (łac.) — byłem w Niemczech: widziałem książąt. [przypis redakcyjny]

fui in Italia: vidi praesules (łac.) — byłem we Włoszech: widziałem biskupów. [przypis redakcyjny]

fui in Polonia: vidi nobiles (łac.) — byłem w Polsce: widziałem szlachciców. [przypis redakcyjny]

fukać (daw.) — łajać, gromić. [przypis redakcyjny]

fuk (daw.) — łajanie, krzyk, groźba. [przypis redakcyjny]

fuki (daw.) — łajania, krzyki, groźby. [przypis redakcyjny]

Fukier — słynna winiarnia Fukierów z obszernymi piwnicami w zabytkowej kamienicy z XVI w. na Rynku Starego Miasta (zburzonej w czasie powstania warszawskiego, obecnie odbudowanej). [przypis redakcyjny]

fukliwy (daw.) — [tu:] groźny. [przypis redakcyjny]

fuków — pogróżek i łajań. [przypis redakcyjny]

fular — chustka z cienkiego jedwabiu. [przypis redakcyjny]

Fulgozy Antonius — Genueńczyk, poeta z przydomkiem Odludek „Fileremo”. [przypis redakcyjny]

fullonika — folusz, gdzie także przepierano togi. [przypis redakcyjny]

Full pace (ang.) — pełny bieg. [przypis redakcyjny]

fundować się — tu: umacniać się, utwierdzać. [przypis redakcyjny]

Fundusz zrobił — złożył fundusz na cele dobroczynne. [przypis redakcyjny]

funkcja — tu: urząd. [przypis redakcyjny]

funt — dawna jednostka wagi, funt warszawski był równy dzisiejszym 405 gramom. [przypis redakcyjny]

funt — jednostka wagi (ok. pół kg). [przypis redakcyjny]

funzione — ceremonia religijna lub świecka (Hiszpania). [przypis redakcyjny]

furażerka — czapka wojskowa bez daszka. [przypis redakcyjny]

furaż — pasza, obrok. [przypis redakcyjny]

furaż — żywność. [przypis redakcyjny]

furgon — kryty wóz ładowny. [przypis redakcyjny]

furia francese (wł.) — francuska porywczość. [przypis redakcyjny]

Furiis agitatus Orestes (łac.) — Orestes, gnany przez Furie (po zabiciu matki). [przypis redakcyjny]

furtki, której może Kant nie zauważył (…) — zob. Wstęp. [przypis redakcyjny]

Fusberta — szabla Rynalda. [przypis redakcyjny]

fuse (łac.) — obszernie. [przypis redakcyjny]

fusius (łac.) — obszerniej. [przypis redakcyjny]

fusta (daw.) — okręt. [przypis redakcyjny]

Fuszko — Tomasz Fuszko, wychowawca, a później sekretarz kardynała Hipolita d'Este. [przypis redakcyjny]

futur — tu w znaczeniu: kolega, kompan. [przypis redakcyjny]