Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5751 przypisów.
naści (reg.) — masz. [przypis edytorski]
naści — weź. [przypis edytorski]
naściże (daw., gw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; inaczej: masz, maszże. [przypis edytorski]
naśladować kobiety, będąc mężczyznami — w staroż. teatrze greckim wszystkie role odgrywali mężczyźni, także kobiece. [przypis edytorski]
Naśladowanie Chrystusa, właśc. O naśladowaniu Chrystusa (łac. De imitatione Christi) — bardzo popularna książka religijna, poradnik życia chrześcijańskiego, napisany ok. 1418–1427, przypisywany Tomaszowi à Kempis. [przypis edytorski]
Naśladowanie Chrystusa, właśc. O naśladowaniu Chrystusa (łac. De imitatione Christi) — bardzo popularna książka religijna, poradnik życia chrześcijańskiego, napisany ok. 1418–1427, przypisywany Tomaszowi à Kempis. [przypis edytorski]
naśladowanie (gr. mimesis) — tu: jako termin wywodzący się z estetyki (dziedziny filozofii zajmującej się pięknem) gr. filozofa Arystotelesa (384–322 p.n.e.). Mimesis to naśladowanie natury w dziele sztuki. Nie polega na wiernym oddawaniu rzeczywistości, ale jej artystycznym przetworzeniu. [przypis edytorski]
našlė — čia: našlaitė, t.y. gėlė. [przypis edytorski]
naśledni (daw.) — następny. [przypis edytorski]
naśli — dziś popr.: naszli. [przypis edytorski]
na śmiałego — śmiało, bez obawy. [przypis edytorski]
naśmieli się — dziś raczej: naśmiali się. [przypis edytorski]
naśmieszyć — dziś raczej: rozśmieszyć. [przypis edytorski]
naśmiewać się komu (starop.) — naśmiewać się z kogo. [przypis edytorski]
na środku ziemi siedzi, na samym jej pępku — w ośrodku kultowym Apolla w Delfach znajdował się kamień zwany omfalos (pępek), uważany za środek ziemi. [przypis edytorski]
na św. Antoniego — w dniu święta św. Antoniego z Padwy, obchodzonego w Kościele katolickim 13 czerwca. [przypis edytorski]
na świątnicach starych bogów krzyże dźwiga — chodzi o zaprowadzenie przez Jagiełłę chrześcijaństwa w pogańskiej dotąd Litwie. [przypis edytorski]
na świadki tu stawię (daw.) — przedstawiam tu jako świadków. [przypis edytorski]
na świat urodzona z piany oceanowej, szła matka rozkoszy — Afrodyta. [przypis edytorski]
na Świętą Łucją — tj. 13 grudnia. [przypis edytorski]
Na świętego Jana — w nocy z 23 na 24 czerwca, w wigilię dnia świętego Jana Chrzciciela. Jest to najkrótsza noc w roku. Obchodzono wówczas słowiańskie święto przesilenia letniego, o rodowodzie przedchrześcijańskim. [przypis edytorski]
na świętego Jura — tu: na święty nigdy (pot.). [przypis edytorski]
na świętego Marcina — 11 listopada. [przypis edytorski]
na świętego Piotra i Pawła — 29 czerwca; w oryginale: Lammas, czyli święto plonów, święto chleba, celebrowane od zachodu słońca 31 lipca do zachodu słońca 1 sierpnia. [przypis edytorski]
na Święto Jańskie — na dzień Świętego Jana, a właśc. w wigilię św. Jana w kalendarzu chrześcijańskim obchodzono święto u progu lata (w nocy z 23 na 24 czerwca; noc świętojańska, zw. też nocą Sobótki a. nocą Kupały) święto ustanowione dla zasymilowania przez tradycję chrześcijańską prastarego święta pogańskiego (znanego również w krajach anglosaskich jako ang. Midsummer, niem. Mittsommerfest; por. A Midsummer Night's Dream Shakespeare'a), związanego z przesileniem letnim i obrzędami płodności. [przypis edytorski]
na święty Jerzy — 23 kwietnia. [przypis edytorski]
na święty Marcin — 11 listopada; na ziemiach ruskich: 25 października. [przypis edytorski]
na święty Michał — 11 listopada. [przypis edytorski]
na święty Michał — 29 września. [przypis edytorski]
na świeżo malowane wrota nie patrzą filozofowie — we frazeologizmie: patrzeć, gapić się jak cielę na malowane wrota (tj. intensywnie i bezmyślnie). [przypis edytorski]
na św. Jan — święto Narodzenia św. Jana Chrzciciela 24 czerwca (ustanowione przez Kościół katolicki dla przezwyciężenia prastarej tradycji uroczystości Nocy Kupały, obchodzonej w okresie przesilenia letniego, przypadającego 21–22 lub 23-24 czerwca). [przypis edytorski]
na s. 310 — patrz rozdz. XVI. [przypis edytorski]
na sądziech — dziś popr. forma Msc.lm: na sądach. [przypis edytorski]
na sądziech — dziś popr. forma Msc.lm: na sądach. [przypis edytorski]
na sądziech — dziś popr.: na sądach. [przypis edytorski]
na sad — dziś popr.: do sadu. [przypis edytorski]
nasadlony — nasmarowany sadłem. [przypis edytorski]
nasadzać — nasyłać, przygotowywać zasadzki. [przypis edytorski]
nasadzać się (daw.) — przygotowywać zasadzkę. [przypis edytorski]
nasadzić (daw.) — nasłać. [przypis edytorski]
nasadzić — tu: nasłać. [przypis edytorski]
na sago — na ukos. [przypis edytorski]
na Saksy (pot.) — określenie emigracji zarobkowej, pochodzące od nazwy Saksonii, częstego w XIX w. celu tych wyjazdów za pracą. [przypis edytorski]
na salą — daw. forma B.lp r.ż.; dziś: na salę. [przypis edytorski]
nasamprzód a. najsamprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]
nasamprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]
nasamprzód (daw.) — tu: najpierw. [przypis edytorski]
nasamprzód — najpierw. [przypis edytorski]
nasamprzód (przestarz.) — najpierw. [przypis edytorski]
nascentes (łac.) — zrodzone. [przypis edytorski]
na schwał — nadzwyczajnie, doskonale. [przypis edytorski]
na schwał — zdrowo wyglądający, dobrze zbudowany, silny. [przypis edytorski]
nascy (gw.) — nasi. [przypis edytorski]
na (…) scy z Rzymu uciekają — w wydaniu źródłowym brak dwóch stron tekstu pomiędzy fragmentami „stojącego we drzwiach, na” a „scy z Rzymu uciekają”. [przypis edytorski]
nas dla (starop.) — dla nas. [przypis edytorski]
na, sehen Sie (niem.) — zobaczymy. [przypis edytorski]
na sejmiech — dziś popr. forma Msc.lm: na sejmach. [przypis edytorski]
na sesją — dziś popr. forma B. lp: na sesję. [przypis edytorski]
nas (gw.) — nasz. [przypis edytorski]
Nash, John Forbes (1928–2015) — amerykański matematyk, który wniósł zasadniczy wkład w teorię gier, laureat nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii; od 1959 cierpiał na schizofrenię paranoidalną; na podstawie jego biografii powstała książka oraz film pt. Piękny umysł. [przypis edytorski]
nash — samochód firmy Nash Motors, amerykańskiego przedsiębiorstwa branży motoryzacyjnej z siedzibą w Kenosha, założonego przez Charlesa Williamsa Nasha, daw. dyrektora generalnego General Motors; przedsiębiorstwo istniało w latach 1916–1957, zajmując się produkcją samochodów osobowych. Marka należała do amerykańskiego koncernu American Motors. [przypis edytorski]
Nashua — miasto w Stanach Zjednoczonych (w stanie New Hampshire). [przypis edytorski]
nasiąkniony (daw.) — dziś: nasiąknięty. [przypis edytorski]
nasiadł się — tu: zawziął się. [przypis edytorski]
na się (daw.) — na siebie. [przypis edytorski]
na się — dziś: na siebie. [przypis edytorski]
na się — dziś popr.: na siebie. [przypis edytorski]
na siebie tylko pamiętna — myśląc tylko o sobie. [przypis edytorski]
na siebie uraził — rozgniewał na siebie. [przypis edytorski]
Na siedemnasty — skrócone od: idzie mi na siedemnasty rok; rozpoczęłam siedemnaście lat. [przypis edytorski]
na sienie (daw. forma) — dziś: na sianie. [przypis edytorski]
na sienie (daw. forma) — na sianie. [przypis edytorski]
nasiona znowu i rośliny od innych bóstw — od Demeter, bogini zbóż, pól uprawnych i rolnictwa, oraz Dionizosa, boga winnej latorośli. [przypis edytorski]
na siostrzyczkę mało my dbali — dziś popr.: o siostrzyczkę mało dbaliśmy. [przypis edytorski]
na skórze piętno wypalę — jak piętnowano zbiegłych niewolników. [przypis edytorski]
na skoro (ros.) — byle prędzej. [przypis edytorski]
naskręcano wiór smolnych — dziś popr. forma: naskręcano wiórów (…). [przypis edytorski]
nas, którzy stanowiliśmy, prawem kaduka, codzienną kompanię Stacha. — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: „Sylwester” w Paonie (od lewej do prawej: Rakowski, Boy, Dagny, Janikowski, Oszacki, Antoni Wysocki, Przybyszewski, Starzewski, aktorka d'Yllier, Alfred Wysocki). [przypis edytorski]
Na sławu! Na szczastie! (ukr.) — Na sławę! Na szczęście! [przypis edytorski]
na słomie lecz, żebrak — prawdopodobnie: położyć się na słomie jak żebrak. [przypis edytorski]
nasłuchać — dziś: nasłuchać się. [przypis edytorski]
Nas, mówią, wielu. — ślad rosyjskiej składni, pomijającej orzeczenie; po polsku raczej: Nas, mówią, jest wielu. lub: Mówią, że jest ich dużo. [przypis edytorski]
na smugu — na łące. [przypis edytorski]
nasnadniejszy (starop. forma) — najsnadniejszy; tj. najłatwiejszy. [przypis edytorski]
nas — Niemców (wg. objaśnienia tłumacza). [przypis edytorski]
na sobotę każdy ma rybę i rosół z kluskami — w judaizmie sobota, czyli szabat (z hebr.) lub szabas, jest dniem świętym, którego uroczysty charakter podkreśla się m.in. wspólnym świątecznym posiłkiem. [przypis edytorski]
Naso — Owidiusz (Publius Ovidius Naso, 43 p.n.e.–18 n.e.) był jednym z najwybitniejszych, ale też ostatnich wielkich rzymskich poetów. Znany głównie z twórczości o tematyce miłosnej. Napisał Sztukę kochania oraz Pieśni miłosne, a także poemat epicki Metamorfozy. [przypis edytorski]
na sparze (starop.) — na widoku; spara: szpara. [przypis edytorski]
na spasenie Lacham (z ukr.) — na ratunek Polakom. [przypis edytorski]
naspisz się (starop.) — naśpisz się. [przypis edytorski]
naspiżować (daw.) — zaopatrzyć w żywność. [przypis edytorski]
naspiżowany (daw.) — zaopatrzony w żywność. [przypis edytorski]
na spódnicę — tu domyślnie: tkaninę na uszycie spódnicy. [przypis edytorski]
nasprawować (daw.) — sporządzić, przygotować. [przypis edytorski]
na sprobunek (daw.) — na spróbowanie. [przypis edytorski]
nasrożyć — tu: uzbroić. [przypis edytorski]
nas rządź — dziś popr.: nami rządź. [przypis edytorski]
nassi a. nasi (hebr.: książę) — jeden z pary zugot, tj. uczonych i żydowskich przywódców duchowych między I w. p.n.e. a I w. n.e.; nasi był przewodniczącym Sanhedrynu (tj. Wielkiej Rady, najwyższej instytucji sądowniczej i religijnej staroż. Izraela), drugi z pary mędrców był jego zastępcą (aw bet din) i przewodniczącym Izby Sądowej. [przypis edytorski]
nastąpić na kogoś (daw.) — zaatakować kogoś. [przypis edytorski]
nastąp się (gw.) — przesuń się (do krowy a. konia). [przypis edytorski]
