Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 448 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 13750 przypisów.
pośledniejszy (daw.) — gorszy. [przypis edytorski]
pośledniejszy — gorszy od innych tego samego rodzaju. [przypis edytorski]
pośledni — gorszy; mający mniejsze znaczenie. [przypis edytorski]
pośledni — gorszy. [przypis edytorski]
pośledni — ostatni; najgorszy. [przypis edytorski]
pośledni — ostatni. [przypis edytorski]
pośledny (z ros.) — ostatni. [przypis edytorski]
pośledzej (daw.) — później, jako ostatni. [przypis edytorski]
pośledzej (daw.) — później. [przypis edytorski]
pośliednieje (ros. последнее) — ostatnie. [przypis edytorski]
pośli (gw.) — poszli. [przypis edytorski]
pośliśmy — dziś popr.: poszliśmy. [przypis edytorski]
pośli (starop. forma) — 3.os.lm cz. przesz., dziś: poszli; tu: wyszli, wyrośli. [przypis edytorski]
pośli (starop. forma) — dziś popr.: poszli; w prętkie pośli nogi: pośpieszyli, poszli co prędzej. [przypis edytorski]
pośli (starop. forma) — poszli. [przypis edytorski]
pośliznięcie — dziś popr. forma: poślizgnięcie. [przypis edytorski]
pośmieciuszka — dzierlatka: gatunek skowronka. [przypis edytorski]
Po śmierci (…) Mieszka (…) małym chłopięciem Kazimierz (…) pozostał — Kazimierz, syn Mieszka II miał 19 lat, gdy w 1034 r. (9 lat po śmierci Bolesława Chrobrego) zmarł jego ojciec. [przypis edytorski]
po śmierci zaś tegoż [Mieszka II] za przekonaniem ludu swego wojewoda naczelny i chorąży — w oryg.: Post mortem Meschonis, Mazowiae, gentis sui persuasione, princeps existebat et signifer; w innym tłum.: po śmierci tegoż we własnym przekonaniu książę i naczelnik Mazowsza. [przypis edytorski]
pośmiewiskiem —«Jeśli będziesz jej dalej szukał, sprawa nabierze rozgłosu i będzie wstyd», zob. Raszi do 38:23. [przypis edytorski]
pośniadać (daw.) — zjeść śniadanie. [przypis edytorski]
pośniadać (starop.) — tu: posilić się. [przypis edytorski]
pośniadamy — zjemy śniadanie. [przypis edytorski]
pośpieć (daw.) — zapomnieć, omieszkać. [przypis edytorski]
pośpieć (daw.) — zdążyć. [przypis edytorski]
pośpieć — pospieszyć się, zdążyć. [przypis edytorski]
pośpieć — zdążyć. [przypis edytorski]
pośpieją (daw.) — zdążą. [przypis edytorski]
pośpieni (daw.) — uśpieni, śpiący. [przypis edytorski]
pośpiesza z gałęzią — nadchodzi z symbolem poselstwa, zawieszenia broni; w późniejszych wiekach zamiast gałęzi zaczęto używać białej chorągwi. [przypis edytorski]
pośrebrzać — dziś popr.: posrebrzać [przypis edytorski]
pośredniość — tu: przeciętność. [przypis edytorski]
pośród (starop.) — oboczna forma pisowni występująca w staropolszczyźnie XVI w. u Reja: pośrzod. [przypis edytorski]
pośród zgromadzenia — tj. w towarzystwie. [przypis edytorski]
pośrodku ogromnej białej róży Elżbieta, księżna Yorku (…) obok niej stał Henryk VII, którego postać wyłaniała się z takiejże róży czerwonej — herbem angielskiego rodu Yorków była biała róża, zaś herbem rodu Lancasterów była czerwona róża. W latach 1455–1485 toczyła się w Anglii wojna domowa o władzę pomiędzy tymi dwoma rodami, zwana Wojną Dwóch Róż. Wojnę zakończyło zwycięstwo w bitwie pod Bosworth (1485) spokrewnionego z Lancasterami Henryka Tudora (1457–1509), który został nowym władcą Anglii, jako Henryk VII, i poślubił Elżbietę York (1465–1503), córkę jednego ze swych poprzedników na tronie, Edwarda IV Yorka. [przypis edytorski]
pośrzednik — dziś popr.: pośrednik. [przypis edytorski]
pośrzodkiem czego — tu: pomiędzy czym. [przypis edytorski]
po świacie — dziś popr.: po świcie. [przypis edytorski]
poświadomić (daw.) — powiadomić, poinformować, wtajemniczyć. [przypis edytorski]
po świadomu (starop. forma) — świadomie. [przypis edytorski]
po światu (daw.) — po świecie. [przypis edytorski]
po światu — dziś popr.: po świecie. [przypis edytorski]
poświęć jego krople dla Kronosa syna — mowa o libacji, tradycyjnej ofierze z pierwszych kropli pitego wina, tu przeznaczonej dla Zeusa. [przypis edytorski]
poświęcenie kościoła gnieźnieńskiego — 1 maja 1097 r. [przypis edytorski]
poświętnik a. skarabeusz, Scarabaeus sacer (biol.) — czarny chrząszcz znany z toczenia kul ulepionych z nawozu, czczony w staroż. Egipcie jako symbol boga wschodzącego Słońca; wg dawnej klasyfikacji: Ateuchus sacer. [przypis edytorski]
po świętym Pietrze — po świętym Piotrze, tj. po 29 czerwca. [przypis edytorski]
po święty Wit — do dnia św. Wita, tj. do 15 czerwca. [przypis edytorski]
poświetla — dziś: poświata. [przypis edytorski]
poświetl — dziś: poświata. [przypis edytorski]
poświetl (neol.) — poświata. [przypis edytorski]
po św. Stanisławie biskupie — po dniu 8 maja, kiedy w kościele katolickim obchodzona jest uroczystość św. Stanisława ze Szczepanowa, biskupa i męczennika, patrona Polski. [przypis edytorski]
posądek (daw.) — czyn, postępek. [przypis edytorski]
posąg Achillesa — w Hyde Parku; w mit. gr. Achilles to najdzielniejszy z Greków walczących w wojnie trojańskiej. [przypis edytorski]
posąg Memnona — Memnon: w mit. gr. syn Eos (Jutrzenki), król Etiopów, uczestnik wojny trojańskiej; zginął z ręki Achillesa. Kolosy Memnona: posągi faraona Amenhotepa III postawione ok. 1370 p.n.e. w Tebach Zachodnich, nazywane tak, ponieważ od czasu, gdy jeden z nich został uszkodzony przez trzęsienie ziemi w 27 r. p.n.e., rankiem wydobywał się z niego dźwięk, interpretowany przez Greków i Rzymian jako wołanie Memnona do matki. Zjawisko to wywołane było ulatywaniem ogrzewającego się powietrza przez szczelinę w posągu i ustało po jego naprawie. [przypis edytorski]
posąg rzymskiego stoika — cesarza rzymskiego Marka Aureliusza (121–180), zwolennika stoicyzmu, którego konny posąg z brązu znajduje się w Rzymie. [przypis edytorski]
posąpny — dziś popr.: posępny. [przypis edytorski]
posążnica — pieśń ludowa, dumka. [przypis edytorski]
posada (daw.) — tu: podstawa bytu materialnego. [przypis edytorski]
posada (daw.) — tu: podstawa, fundament. [przypis edytorski]
posada — fundament. [przypis edytorski]
posada (hiszp.) — zajazd. [przypis edytorski]
posadero (hiszp.) — właściciel gospody. [przypis edytorski]
posadny — zapewne: o solidnych podstawach. [przypis edytorski]
Posadowa — dawna wieś w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, u stóp góry Majdan (503 m) i Ostryż (448 m). [przypis edytorski]
posady — tu: osady, posiadłości. [przypis edytorski]
posadził do wioseł — tj. zesłał na galery, niewolniczą pracę przy wiosłowaniu na statku. [przypis edytorski]
posag — dobro materialne wnoszone przez żonę przy zawarciu małżeństwa. [przypis edytorski]
posag — majątek wnoszony do małżeństwa przez żonę. [przypis edytorski]
posag — majątek wnoszony mężowi przez żonę przy zawieraniu małżeństwa. [przypis edytorski]
posag — tu: dziedzictwo; naleciałość. [przypis edytorski]
posażna żona — Andromacha. [przypis edytorski]
posażne (środki) — pieniądze z posagu. [przypis edytorski]
posażny (daw.) — dotyczący posagu, tu: pochodzący z posagu. [przypis edytorski]
posędzieleć (daw.) — posiwieć. [przypis edytorski]
posępne lirniki — dziś popr. forma M. lm grup rzecz. m.-os.: posępni lirnicy. [przypis edytorski]
posępno — dziś: posępnie. [przypis edytorski]
posedańskie cesarstwo — tj. to, które powstało „po Sedanie”; wojna francusko-pruska (1870–1871) między Cesarstwem Francuskim a Królestwem Prus, wspieranym przez inne kraje niemieckie, zakończyła się straszliwą klęską wojsk francuskich w bitwie pod Sedanem, a następnie proklamacją założycielską zjednoczonego Cesarstwa Niemieckiego. [przypis edytorski]
posed (gw.) — poszedł. [przypis edytorski]
Posejdonios (ok.135–ok.50 p.n.e.) — gr. filozof i uczony, astronom, geograf i historyk; wyliczył obwód Ziemi metoda odmienną niż Eratostenes, uzyskując 240 000 stadionów. [przypis edytorski]
Posejdon (mit. gr.) — bóg mórz, swoim trójzębem wzburzający fale, powodujący sztormy i trzęsienia ziemi; brat Zeusa. [przypis edytorski]
Posejdon (mit. gr.) — bóg morza, żeglarzy, trzęsień ziemi. Brat Zeusa. Przedstawiany z trójzębem. [przypis edytorski]
Posejdon (mit. gr.) — bóg morza, żeglarzy, trzęsień ziemi, brat Zeusa; przedstawiany z trójzębem. [przypis edytorski]
Posejdon (mit. gr.) — bóg morza, żeglarzy, trzęsień ziemi, brat Zeusa; przedstawiany z trójzębem. [przypis edytorski]
Posejdon (mit. gr.) — bóg morza, żeglarzy, trzęsień ziemi; przedstawiany z trójzębem. [przypis edytorski]
Posejdon (mit.gr.) — władca mórz, brat Zeusa; jego atrybutem był trójząb. [przypis edytorski]
poseł (gw.) — poszedł. [przypis edytorski]
poseł rosyjski w Rio Janeiro. Zastał on w porcie Santosu statek finlandzki — Wielkie Księstwo Finlandii, istniejące w latach w latach 1809–1917, było prowincją Imperium Rosyjskiego. [przypis edytorski]
poseł — tu: ambasador. [przypis edytorski]
po sercu — zgodnie z pragnieniem serca; por. po myśli. [przypis edytorski]
posesja — posiadłość; wydzielony teren stanowiący czyjąś własność, wraz z budynkami na nim stojącymi. [przypis edytorski]
posesjonat (daw., z łac.) — właściciel nieruchomości miejskiej lub posiadłości wiejskiej. [przypis edytorski]
posesjonat — właściciel dużej posiadłości miejskiej lub wiejskiej. [przypis edytorski]
posesjonat — właściciel posiadłości ziemiskiej. [przypis edytorski]
posesjonat (z łac.) — bogaty szlachcic, posiadacz ziemski. [przypis edytorski]
posesjonat (z łac.) — posiadacz ziemski. [przypis edytorski]
posesor — właściciel; tu: rządca majątku. [przypis edytorski]
posiądziem — dziś popr.: posiądziemy. [przypis edytorski]
posiadający wartości 100,000 rubli — dziś popr.: posiadający wartość. [przypis edytorski]
posiadają — usiądą. [przypis edytorski]
posiadanie wieczne — według Talmudu (Ketubot 110b): «tam będę wam Bogiem. I kto mieszka poza tym Krajem, podobny jest komuś, kto jak gdyby nie miał Boga», zob. Raszi do 17:8. «I chociaż na pewien czas zostaną z tej [ziemi] wygnani, będzie to ich „wieczne posiadanie” i powrócą do niej, i „będę im Bogiem”», zob. Radak do 17:8. [przypis edytorski]
