Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11662 przypisów.
siedlarz — dziś: siodlarz. [przypis edytorski]
Siedlce — miasto w województwie mazowieckim. [przypis edytorski]
Siedlce — polskie miasto na prawach powiatu w województwie mazowieckim, na Podlasiu Południowym. [przypis edytorski]
Siedleckie — historyczne ziemie wokół Siedlec (na Podlasiu Południowym), w centralnej Polsce. [przypis edytorski]
siedle — dziś popr.: siodle. [przypis edytorski]
siedliszcze — siedzisko, miejsce do siedzenia. [przypis edytorski]
siedm (daw.) — dziś: siedem. [przypis edytorski]
siedm (daw.) — siedem. [przypis edytorski]
siedmdziesiąt (daw.) — dziś popr. forma: siedemdziesiąt. [przypis edytorski]
siedmdziesiąt (daw.) — dziś: siedemdziesiąt. [przypis edytorski]
siedmdziesiąty (przestarz. forma liczebnika) — dziś popr.: siedemdziesiąty. [przypis edytorski]
siedm — dziś popr.: siedem. [przypis edytorski]
siedm — dziś: siedem. [przypis edytorski]
siedmiobycza tarcza — tarcza z siedmiu warstw byczej skóry. [przypis edytorski]
Siedmiogród a. Transylwania — kraina hist. w centralnej Rumunii, zamieszkała m.in. przez liczną mniejszość węgierską. Król węgierski Andrzej Drugi sprowadził tam krzyżaków w 1212 dla obrony pogranicza przed koczownikami, lecz wygnał ich w 1225 za próbę zerwania zależności lennej. [przypis edytorski]
Siedmiogród — księstwo położone na terenie dzisiejszej płn.-zach. Rumunii, zależne od Imperium Osmańskiego, zamieszkane przez Rumunów, Sasów (Niemców) i Wegrów; księciem siedmiogrodzkim był król Polski Stefan Batory (1533–1578). [przypis edytorski]
Siedmiogrodzianie — mieszkańcy Siedmiogrodu, krainy znajdującej się w centralnej części dzisiejszej Rumunii. Księstwo to pozostawało w XVI i XVII w. zależne od Imperium Osmańskiego, potem podporządkowane Austrii i Węgrom. Z Siedmiogrodu pochodził król Polski Stefan Batory (1533–1586). [przypis edytorski]
Siedmiogrodzianin — mieszkaniec Siedmiogrodu: krainy hist. położonej obecnie w centralnej Rumunii. [przypis edytorski]
Siedmiogrodziany — dziś popr. forma M. lm: Siedmiogrodzianie; Siedmiogród a. Transylwania — kraina w środkowej części dzisiejszej Rumunii, zasiedlona w średniowieczu przez osadników węgierskich i niemieckich. W XVI i XVII w. księstwo zależne od tureckiego Imperium Osmańskiego, potem przeszło pod władzę Austrii i Węgier. Z Siedmiogrodu pochodził król Polski Stefan Batory (1533–1586). [przypis edytorski]
siedmiopłomienny świecznik — siedmioramienny świecznik (menora) stanowi podstawowy symbol judaizmu. [przypis edytorski]
siedmiorackie — dziś popr.: siedmiorakie. [przypis edytorski]
siedmiorogi Nil — Nil o siedmiu odnogach. [przypis edytorski]
siedmioro jagniąt — hebr. słowa שבע (szewa): ‘siedem’ i שבועה (szewua): ‘przysięga’ brzmią podobnie i oparte są na tym samym rdzeniu. «A ponieważ zawarli przymierze siedmioma owcami i przysięgą, dlatego miejsce to zostało nazwane Beer Szewa» dosł. ‘studnia siedmiu/studnia przysięgi’, zob. Radak do 21:28. [przypis edytorski]
siedmi (starop. forma) — dziś popr. D.lp: (z) siedmiu (skór). [przypis edytorski]
siedmiu braci śpiących — odniesienie do legendy o siedmiu młodzieńcach, którzy w czasach prześladowań chrześcijan skryli się przed rzymskimi żołnierzami w jaskini i zostali tam zamurowani żywcem; zapadli w trwający dwieście lat sen, a gdy się zbudzili, chrześcijaństwo było dominująca religią. [przypis edytorski]
siedmiu mędrców — siedmiu greckich mężów stanu, prawodawców i myślicieli, żyjących w VII i VI w. p.n.e., znanych ze swojej mądrości życiowej wyrażanej w sentencjach. [przypis edytorski]
siedmkroć (starop. forma) — siedemkroć; siedem razy. [przypis edytorski]
siedmnaście — dziś: siedemnaście. [przypis edytorski]
siedmnasty — dziś popr.: siedemnasty [przypis edytorski]
siedm niedziel (daw.) — siedem tygodni. [przypis edytorski]
siedm (starop. forma) — dziś: siedem. [przypis edytorski]
siedzą przeciw południowi i ku wschodowi (starop.) — mają swoje siedziby na przeciw południa (tj. na północy) i na wschodzie. [przypis edytorski]
siedziało książę — w dawnej polszczyźnie wyraz „książę” miał rodzaj nijaki. [przypis edytorski]
Siedział tak pięknie — raczej: tak przyjemnie mu się siedziało (w oryg. niem. schön). [przypis edytorski]
siedziba Erechteja — Erechtejon, świątynia na Akropolu ateńskim, miejsce kultu związanego z legendarnymi początkami Aten, poświęcona Atenie, Posejdonowi i Erechteuszowi, mitycznemu królowi-herosowi. [przypis edytorski]
siedziba rządowa — Boma, stolica Konga Belgijskiego. [przypis edytorski]
Siedzi dziewczynka bosa i sprzedaje zapałki — nawiązanie do baśni Hansa Christiana Andersena (1805–1875) Dziewczynka z zapałkami. [przypis edytorski]
siedzieć gdzie — dziś raczej: (…) gdzieś. [przypis edytorski]
siedzieć kamieniem — bardzo długo przebywać w jednym miejscu. [przypis edytorski]
siedzieć nie mówiący — siedzieć, nie mówiąc. [przypis edytorski]
siedzieć — tu: znajdować się. [przypis edytorski]
siedzieć w kozie (pot.) — być aresztowanym, przebywać w areszcie. [przypis edytorski]
siedzieć w kozie (pot.) — być aresztowanym, przebywać w areszcie; tu: zostać za karę w szkole po lekcjach, być zamkniętym za karę w jakimś pomieszczeniu. [przypis edytorski]
siedzieliśwa (daw.) — siedzieliśmy we dwoje. [przypis edytorski]
sie — dziś popr.: się. [przypis edytorski]
siedzi schowany przeważnie w pałacu, jak kobieta — w okresie klasycznym Atenki były całkowicie podległe władzy ojców lub mężów i niemal całe dnie spędzały w domu, w pokojach kobiecych. [przypis edytorski]
siedzi teraz w solówce — słone kąpiele uważano za metodę leczenia chorób wenerycznych. [przypis edytorski]
Siegesallee (niem.: aleja Zwycięstwa) — dawna reprezentacyjna aleja w Berlinie, powstała na polecenie cesarza Wilhelma II, mająca długość 750 m, ozdobiona ponad trzydziestoma marmurowymi posągami margrabiów i elektorów brandenburskich oraz królów pruskich, przy czym każdej z głównych postaci towarzyszyły dwa popiersia ważnych osób z jej czasów. [przypis edytorski]
Sieg um jeden Preis. Heil (niem.) — Zwycięstwo za wszelką cenę. Niech żyje. [przypis edytorski]
Sieh, Brasilianer aus Polen. (niem.) — Patrz, Brazylianie z Polski! [przypis edytorski]
Siehst du, das ist ein Geschäft, / Das bringt noch was ein,/ Doch es muss verstanden sein (niem.) — widzisz, to jest interes, który jeszcze co przynosi, jednak musi być zrozumiany (ale pojąć trzeba, czym jest). [przypis edytorski]
Sie ist verlobt (…) Struka (niem.) — jest zaręczona z panem Głębockim ze Strugi. [przypis edytorski]
siejba (poet.) — okres siewu. [przypis edytorski]
siejba (poet.) — siew, okres siewu. [przypis edytorski]
siejba — siew, sianie. [przypis edytorski]
siejba — wysiewanie ziaren zboża; okres siewu. [przypis edytorski]
siejczas (z ros.) — teraz. [przypis edytorski]
siejo-hreczka (reg.) — ktoś kto sieje hreczkę, czyli grykę; hreczkosiej; ubogi, pospolity szlachcic. [przypis edytorski]
siekierka — tu: ciupaga. [przypis edytorski]
siekira (gw.) — siekiera. [przypis edytorski]
sieksnis — ilgio matas, lygus 2,13 m. [przypis edytorski]
Sielanka — przedwojenna restauracja w Świdrze na obrzeżach Warszawy. [przypis edytorski]
Sielanki — (niem.) Idyllen, zbiór poetycki Salomona Gessnera (1730–1788) z 1756 r. [przypis edytorski]
Sielanki sorrenckie — niem. Lieder aus Sorrent, 1852–1853. [przypis edytorski]
sielawa — bardzo smaczna, wysoko ceniona ryba z rodziny łososiowatych, żyjąca w czystych, głębokich jeziorach. [przypis edytorski]
sielawa — bardzo smaczna, wysoko ceniona ryba z rodziny łososiowatych, żyjąca w czystych, głębokich jeziorach. [przypis edytorski]
sieli — dziś popr.: siali. [przypis edytorski]
sieli — regionalna forma z gwary mazowieckiej; w języku ogólnopolskim czasownik brzmiałby: siali. [przypis edytorski]
sielna — silna, potężna, wielka, dorodna. [przypis edytorski]
sielnie (gw.) — bardzo, mocno. [przypis edytorski]
sielnie (gw.) — dzielnie. [przypis edytorski]
sielnie (gw.) — silnie, bardzo. [przypis edytorski]
sielnie (gw.) — silnie, mocno; bardzo. [przypis edytorski]
sielnie (gw.) — silnie, mocno. [przypis edytorski]
sielny (gw.) — mocny, dorodny, bujny. [przypis edytorski]
sielny (gw.) — mocny, porządny. [przypis edytorski]
sielny (gw.) — silny, mocny, porządny. [przypis edytorski]
sielny (gw.) — silny, mocny. [przypis edytorski]
sielny (gw.) — silny, potężny, wielki. [przypis edytorski]
sielny (gw.) — silny. [przypis edytorski]
sielny (gw.) — silny, wspaniały. [przypis edytorski]
sielny — silny, potężny, wielki; tu: ironicznie. [przypis edytorski]
sielskich wierszy (…) śpiewak — Wergiliusz jako autor Bukolik i Georgik; sielski: związany tematyką wiejską. [przypis edytorski]
sielski — tu: wiejski, prowincjonalny. [przypis edytorski]
sielski — wiejski. [przypis edytorski]
Siemaszkowa, Wanda (1867–1947) — polska aktorka teatralna, występująca od 1887 gł. w Krakowie i Lwowie; reżyserka, dyrektorka teatrów w Bydgoszczy, Poznaniu i Rzeszowie. [przypis edytorski]
Siemaszkowa, Wanda (1867–1947) — polska aktorka teatralna, występująca od 1887 gł. w Krakowie i Lwowie; reżyserka, dyrektorka teatrów w Bydgoszczy, Poznaniu i Rzeszowie. [przypis edytorski]
Siemaszkowa, Wanda (1870–1946) — aktorka tragiczna teatru krakowskiego. [przypis edytorski]
Siemens — koncern z branży energetycznej, elektrotechnicznej i telekomunikacyjnej, który podczas II wojny zajmował się produkcją na potrzeby armii niemieckiej, wykorzystując pracę robotników przymusowych, jeńców wojennych oraz więźniów obozów koncentracyjnych. [przypis edytorski]
siemię (daw.) — nasiono; ziarno zboża. [przypis edytorski]
siemię (daw.) — tu: ziarno. [przypis edytorski]
siemię lniane — nasiona lnu zwyczajnego, działające na żołądek osłaniająco, łagodnie przeczyszczająco; zawierają duże ilości śluzu i oleju. [przypis edytorski]
siemię — tu: ziarno. [przypis edytorski]
siemię — ziarno lnu. [przypis edytorski]
Siemieński, Lucjan (1807–1877) — polski poeta, pisarz, publicysta, krytyk literacki i tłumacz. [przypis edytorski]
Siemieński, Lucjan Hipolit (1807–1877) — poeta, pisarz, uczestnik powstania listopadowego; przetłumaczył m.in. Odyseję, twórczość Horacego, Michała Anioła, ludową poezję ukraińską; był jednym z najważniejszych krytyków literackich z grupy konserwatystów: „Czasu” i „Przeglądu Polskiego”. [przypis edytorski]
siemieniata — koloru siemienia, jasno brązowa. [przypis edytorski]
Siemionowa, Katarzyna Siemionowna (1786–1849) — ros. aktorka. [przypis edytorski]
Siemiradzki, Henryk (1843–1902) — malarz polski, mieszkający w Rzymie, tematy do swych obrazów czerpiący ze starożytności greckiej i rzymskiej. [przypis edytorski]
Siemiradzki, Henryk (1843–1902) — malarz, przedstawiciel akademizmu, specjalizujący się w płótnach o tematyce starożytnej i religijnej. [przypis edytorski]
