Przypisy

wżdy (starop.) — przynajmniej, choć, tylko, aby; zgoła, całkiem; przecież, wszakże. [przypis edytorski]

wżdy (starop.) — zawsze, przecież. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — do tyłu; tu: z powrotem. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — do tyłu, w tył. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — do tyłu; z powrotem. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — do tyłu, z powrotem. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — tu: z tyłu. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — w tył, do tyłu. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — w tył, do tyłu, z powrotem. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — w tył. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — z powrotem. [przypis edytorski]

w zamiany (starop.) — w zamian. [przypis edytorski]

w zawody (starop.) — na wyścigi; szybko. [przypis edytorski]

wzdy a. wżdy (starop.) — przecież, zawsze; tu: ciągle. [przypis edytorski]

wzgardzić coś (starop.) — dziś: wzgardzić czymś. [przypis edytorski]

wzgórę (starop.) — w górę; wzwyż. [przypis edytorski]

wziąć coś przed się (starop.) — przedsięwziąć coś. [przypis edytorski]

wziąć serce (starop.) — nabrać odwagi. [przypis edytorski]

wziąć się gdzie (starop.) — wybrać się gdzie; tu: dostać się gdzie. [przypis edytorski]

wziąwszy serce (starop.) — odzyskawszy odwagę. [przypis edytorski]

wzjawić (starop.) — objawić, ukazać. [przypis edytorski]

wzjawić (starop.) — wyjawić. [przypis edytorski]

wzjawiono będzie (starop.) — będzie wyjawione; będzie ujawnione. [przypis edytorski]

wzjewić (starop.) — wyjawić. [przypis edytorski]

w złey dobie (starop.) — w niepomyślnym czasie (momencie). [przypis edytorski]

wzmierzić (starop.) — zmierzić; obrzydzić. [przypis edytorski]

wzmierziony (starop.) — wstrętny, obmierzły. [przypis edytorski]

wznak paść (starop.) — paść na wznak; paść na twarz. [przypis edytorski]

wznak (starop.) — na wznak (leżał). [przypis edytorski]

wzrokeś (…) niosła (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: niosłaś wzrok. [przypis edytorski]

wzrokuć nie odbierze (starop.) — skrót od: nie odbierze ci wzroku. [przypis edytorski]

wzrokuś (…) dostała (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: dostałaś wzroku [odzyskałaś wzrok]. [przypis edytorski]

wzrzęda (starop.) — zbytnia troskliwość. [przypis edytorski]

wzwód (starop.) — most zwodzony; popuszczono wzwodu: zaczęto opuszczać most zwodzony. [przypis edytorski]

wzwód (starop.) — most zwodzony. [przypis edytorski]

y tam y sam (starop.) — tu i tam. [przypis edytorski]

źdrzejemy (starop.) — dojrzewamy. [przypis edytorski]

źrały a. źrzały (starop.) — dojrzały. [przypis edytorski]

źrały (starop.) — dojrzały. [przypis edytorski]

źródło (starop.) — oboczna forma pisowni występująca u Reja: źrzódło. [przypis edytorski]

źrzenica (starop.) — źrenica. [przypis edytorski]

źrzenice (starop.) — dziś popr. D.lp r.ż.: (ze) źrenicy; tu: z oczu. [przypis edytorski]

źrzódło (starop.) — dziś: źródło. [przypis edytorski]

źwierze (starop.) — dziś M.lm: zwierzęta. [przypis edytorski]

żądny (starop.) — proszący, potrzebujący; wnoszący żarliwą, gorącą prośbę. [przypis edytorski]

żadenby temu (…) nie wierzył (starop.) — nikt nie uwierzyłby temu. [przypis edytorski]

żadnem kształtem (starop.) — żadnym sposobem. [przypis edytorski]

żadni (starop.) — żaden. [przypis edytorski]

żadnym kształtem (starop.) — w żaden sposób. [przypis edytorski]

żadnym obyczajem (starop.) — w żaden sposób. [przypis edytorski]

żadny (starop.) — żaden, nikt. [przypis edytorski]

żadny (starop.) — żaden. [przypis edytorski]

żałosny (starop.) — przejęty żalem; rozżalony. [przypis edytorski]

żalić (daw., starop.) — konstrukcja złożona z zaimka pytajnego zali: czy, czyż oraz partykuły -ci (skróconej do -ć) w funkcji wzmacniającej. [przypis edytorski]

żali, właśc. zali (daw., starop.) — czy; czyż. [przypis edytorski]

żaliż (daw., starop.) — konstrukcja złożona z zaimka pytajnego zali: czy, czyż oraz partykuły -że (skróconej do -ż) w funkcji wzmacniającej. [przypis edytorski]

żartki a. żardki (starop.) — żwawy, rączy; ognisty. [przypis edytorski]

żartkość (starop.) — żwawość, żarliwość. [przypis edytorski]

żeby to beło z ujmą twej zwierzchności (starop.) — że byłoby to z ujmą twej zwierzchności; że przyniosłoby to ujmę twojemu stanowisku. [przypis edytorski]

żeby (…) wstawił (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką trybu przypuszczającego czasownika; inaczej: że wstawiłby. [przypis edytorski]

że go pamiątka żadna nie zostanie (starop.) — że nie zostanie po nim wcale pamięć; będzie zapomniany. [przypis edytorski]

że krzywdę cierpiała (starop.) — tu: ponieważ cierpiała krzywdę; ponieważ doznała krzywdy. [przypis edytorski]

żeleśca (starop.) — żelazne ostrza. [przypis edytorski]

życzliwość, którą po niem znała (starop.) — życzliwość, z której go znała. [przypis edytorski]

żyła (starop.) — tu: męski członek. [przypis edytorski]

żywegobym go raczej rada miała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: rada [tj. chętnie] miałabym go [dostałabym go] raczej żywego. [przypis edytorski]

żywie (daw., starop.) — dziś popr. forma 3 os. lp: żyje. [przypis edytorski]

żywotem (…) miała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: żywot miałam; życie miałam. [przypis edytorski]

żżec (starop.) — spalić; żżono: palono. [przypis edytorski]

za a. aza (starop.) — czy, czyż, czyżby; za po polsku nie rozumiesz: czy nie rozumiesz po polsku. [przypis edytorski]

zabawa (starop.) — zajęcie. [przypis edytorski]

zabawiać się (starop.) — zajmować się. [przypis edytorski]

zabawić się (starop.) — zająć, zatrzymać; tu: zahaczyć o coś, zaczepić szatą. [przypis edytorski]

zabawiony (starop.) — zajęty. [przypis edytorski]

zabawny (starop.) — zajęty, zatrudniony; skłopotany. [przypis edytorski]

zabawy (starop.) — zajęcia. [przypis edytorski]

zabiegać (starop.) — tu: zapobiegać. [przypis edytorski]

zableszczyć na strony oczy (starop.) — przewrócić oczyma. [przypis edytorski]

zać (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą ci, skróconą do -ć; znaczenie: czy, czyż. [przypis edytorski]

zachwycić (starop.) — pochwycić. [przypis edytorski]

zachwycić (starop.) — tu: pochwycić. [przypis edytorski]

zachwycony (starop.) — pochwycony. [przypis edytorski]

zaczem (starop.) — po czym; następnie. [przypis edytorski]

zaczem (starop.) — po czym. [przypis edytorski]

zaczem (starop.) — po czym; tu: w wyniku czego. [przypis edytorski]

zafrasować się (starop.) — zmartwić się, zasmucić się. [przypis edytorski]

zajegoć (starop.) — zaraz; pojim zajegoć żonę: weź (sobie) niezwłocznie żonę. [przypis edytorski]

za jego dzielnością (starop.) — z powodu jego dzielności; dzięki jego dzielności. [przypis edytorski]

zajrzeć (starop.) — zazdrościć. [przypis edytorski]

zajrzysz (starop.) — zazdrościsz. [przypis edytorski]

zajutra (starop.) — nazajutrz. [przypis edytorski]

zajźrzeć (starop.) — zazdrościć. [przypis edytorski]

zajźrzeć (starop.) — zazdrościć; zayźrzawszy iey kęs: zazdroszcząc jej trochę, tu w znaczeniu: będąc o nią zazdrosny [wobec swego brata, Goffreda]. [przypis edytorski]

zakazujesz (starop.) — zalecasz się. [przypis edytorski]

zakon (starop.) — prawo, zbiór praw; także: wyznanie, religia. [przypis edytorski]

zakowany (starop.) — zakuty; wzmocniony (żelaznym) okuciem. [przypis edytorski]

zakusić (starop.) — zakąsić; ugryźć; spróbować. [przypis edytorski]

zalegać (starop.) — tu: rozciągać się. [przypis edytorski]

zali (starop.) — czy, czy też. [przypis edytorski]