Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10888 przypisów.
kutas (daw.) — sznurkowa ozdoba w kształcie pędzla. [przypis edytorski]
kutas — frędzel; ozdoba pasmanteryjna. [przypis edytorski]
kutasik (daw., gw.) — frędzel, pompon; element dekoracyjny stroju wykonany ze związanego w pędzel pęczka nici. [przypis edytorski]
kutasik — tu: część rośliny, przypominająca pędzelek. [przypis edytorski]
kutas (starop.) — frędzel, chwost. [przypis edytorski]
kutasy (daw.) — frędzle; ozdoba pasmanteryjna. [przypis edytorski]
kutas — zwisająca ozdoba ze sznura w formie pędzla. [przypis edytorski]
kuternoga (daw.) — kulawy. [przypis edytorski]
kuternoga — kanclerz Duprat, który zdusił parlament, zmuszając go do przyjęcia konkordatu. [przypis tłumacza]
kuternoga — kulawy, beznogi. [przypis edytorski]
kuternoga — kulawy. [przypis edytorski]
kutia — kasza z makiem i z miodem. [przypis redakcyjny]
kutia — tradycyjna potrawa z gotowanej pszenicy i maku z dodatkiem bakalii, rodzynek i migdałów. [przypis edytorski]
Kutiepow, Aleksander Pawłowicz — generał Imperium Rosyjskiego, uczestnik wojny z Japonią, I wojny światowej i walk z bolszewikami; od 1921 na emigracji, po śmierci gen. Wrangla został przewodniczącym Rosyjskiego Związku Ogólnowojskowego, emigracyjnej wojskowej organizacji antykomunistycznej; 26 stycznia 1930 został porwany w Paryżu przez agentów OGPU. [przypis edytorski]
kut kie kut (zniekszt. fr.: coûte que coûte) — za wszelką cenę. [przypis edytorski]
kutnarski (daw.) — podły, kiepskiej jakości. [przypis redakcyjny]
kutnerek (z niem.) — puszek. [przypis edytorski]
kutner (z fr.) — kosmatość na suknie, włos. [przypis redakcyjny]
Kutno — polskie miasto, obecnie w województwie łódzkim, siedziba powiatu. [przypis edytorski]
Kutorv, właśc. Kutorvet (norw. dosł.: krowi rynek) — potoczna nazwa rolniczego placu targowego w Christianii (ob. Oslo), obecnie noszącego nazwę Youngstorget (plac Younga). [przypis edytorski]
kutwa — człowiek chciwy, skąpy nawet dla samego siebie. [przypis edytorski]
kutwa — skąpiec. [przypis edytorski]
kuty (daw.) — czyny, dzieła. [przypis redakcyjny]
kuty (daw.) — skutki, rzeczy. [przypis edytorski]
Kuty — miasteczko w płd.-zach. części Ukrainy, położone nad Czeremoszem, blisko granicy z Rumunią; w latach 1919–1939 w granicach Polski. [przypis edytorski]
kutymi dziobami okrętów — drewniane dzioby starożytnych okrętów wojennych okuwano metalem w celu zwiększenia ich odporności podczas taranowania jednostek przeciwnika. [przypis edytorski]
ku wam (daw.) — do was. [przypis edytorski]
kuwiekać — w języku myśliwych oznacza wabienie. [przypis edytorski]
ku wielkiej świata stolicy — tj. ku Paryżowi. [przypis edytorski]
Kuźma, pohodi (białorus.) — Kuźma, chodź. [przypis edytorski]
kuźnia Cyklopa (mit. rzym.) — kuźnia Cyklopów miała się znajdować we wnętrzu Etny. [przypis edytorski]
kuźnia — warsztat kowalski. [przypis edytorski]
kuźnia — w staroż. Grecji zwyczajowe miejsce noclegu dla biednych podróżnych. [przypis edytorski]
kuźnia Wulkana — kuźnię boskiego kowala w mit. rzym., Wulkana (odpowiednik Hefajstosa w mit. gr.) umiejscawiano w kraterze Etny, wulkanu na Sycylii. [przypis edytorski]
„Kuźnica” — tygodnik społeczno-literacki, wyd. w latach 1945–1950, początkowo w Łodzi, następnie w Warszawie. [przypis edytorski]
„Kuźnica” — tygodnik społeczno-literacki zrzeszający twórców o poglądach lewicowych, marksistowskich (m.in. Mieczysław Jastrun, Zofia Nałkowska, Leon Kruczkowski, Jerzy Putrament, Jan Kott, Kazimierz Brandys, Adam Ważyk), wychodzący w l. 1945–1950 w Łodzi, a nast. w Warszawie pod red. Stefana Żółkiewskiego, a od 1948 r. Pawła M. Hoffmana, w 1950 r. połączony z tygodnikiem „Odrodzenie” (1944–1950) w jedno czasopismo „Nowa Kultura”. Na łamach „Kuźnicy”, nawiązującej do tradycji realizmu, racjonalizmu i dydaktyzmu, toczyły się m.in. dyskusje na temat roli i statusu inteligencji. [przypis edytorski]
Kuźnice — część Zakopanego, położona na wysokości ok. 1010 m n.p.m. [przypis edytorski]
Kuźnice — dzielnica Zakopanego. [przypis edytorski]
Kuźnice — obecnie część Zakopanego, położona w Dolinie Bystrej. [przypis edytorski]
kuźnik (starop.) — kowal. [przypis redakcyjny]
kużda (gw.) — każda. [przypis edytorski]
kużden (gw.) — każdy. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
kużden kamuszczek (gw.) — każdy kamyczek. [przypis edytorski]
ku żywym nie umie ukryć pożądania — jadowicie, z przyciskiem. [przypis tłumacza]
ku zachodu — dziś popr. forma C.: ku zachodowi. [przypis edytorski]
kuzaka — na Białorusi: szczypawka, turkuć podjadek a. podobny owad; tu przypuszczalnie żmija. [przypis edytorski]
ku zamku — dziś popr. forma C. lp: ku zamkowi. [przypis edytorski]
Kuzari — traktat religijno-filozoficzny Jehudy Halewiego (XIII w.). [przypis tłumacza]
kuzynek zająca — Królikowski, wydawca Dnia Dzisiejszego. [przypis redakcyjny]
kwaczek — kij obwiązany na końcu szmatą. [przypis edytorski]
kwacz (gw. środ.) — areszt. [przypis edytorski]
kwacz — pędzel z pakuł lub szmat na kiju, używany do smarowania smołą, rozprowadzania farby itp. [przypis edytorski]
kwacz — rodzaj statku. [przypis autorski]
kwadra — faza Księżyca, podczas której widoczna jest połowa jego tarczy. [przypis edytorski]
kwadra — faza Księżyca, podczas której widoczna jest połowa półkuli. [przypis edytorski]
kwadrans (daw.) — czwarta część godziny, tj. 15 minut; kiedy zegar wybijał cztery kwadranse, oznaczało to pełną godzinę. [przypis edytorski]
kwadrans (daw.) — czwarta część godziny, tj. 15 minut. [przypis edytorski]
kwadrans na czwartą (daw.) — kwadrans po trzeciej. [przypis edytorski]
kwadrans na dwunastą — piętnaście minut po jedenastej. [przypis edytorski]
kwadrans na dziesiątą wieczór — jest to godzina zarezerwowana w Rzymie na pogrzeb książąt. Kondukt mieszczan ma miejsce o zachodzie słońca, drobna szlachta grzebana jest o pierwszej w nocy; kardynałowie i książęta o pół do trzeciej w nocy, co 11 września odpowiadało godzinie za piętnaście dziesiąta. [przypis autorski]
kwadrans na dziewiątą — dziś: ósma piętnaście. [przypis edytorski]
kwadrans na dziewiątą — piętnaście minut po ósmej; kwadrans po ósmej. [przypis edytorski]
kwadrans na jedenastą — tj. kwadrans po dziesiątej. [przypis edytorski]
kwadrans na ósmą (daw.) — dziś: kwadrans po siódmej; siódma piętnaście. [przypis edytorski]
kwadrans na pierwszą (daw.) — kwadrans po dwunastej; piętnaście minut po dwunastej. [przypis edytorski]
kwadrans na siódmą — dziś: piętnaście minut po szóstej. [przypis edytorski]
kwadrans na siódmą — piętnaście minut po szóstej. [przypis edytorski]
kwadrans na szóstą (daw.) — kwadrans po piątej. [przypis edytorski]
kwadrans — piętnaście minut; ćwierć godziny. [przypis edytorski]
kwadrant — ćwiartka koła lub kąt odpowiadający takiej ćwiartce, czyli kąt prosty; pół kwadranta to 45°. [przypis edytorski]
kwadrant — dawny przyrząd astronomiczny. [przypis redakcyjny]
kwadrat magiczny — kwadratowa tablica, w której wiersze i kolumny wpisano liczby w taki sposób, że ich suma w każdym wierszu, w każdej kolumnie i w każdej przekątnej jest taka sama; znane w starożytnych Chinach i Indiach, za pośrednictwem źródeł arabskich kwadraty magiczne stały się popularne w Europie w okresie renesansu, przypisywano im specjalne moce jako talizmanom. [przypis edytorski]
kwadratura koła — jeden z trzech wielkich problemów geometrycznych postawionych w starożytności, polegający na skonstruowaniu metodą klasyczną (przy użyciu wyłącznie cyrkla i linijki bez podziałki) takiego kwadratu, którego pole jest równe polu danego koła; przez setki lat tego trudnego problemu nie udało się rozwiązać ani wykazać, że rozwiązanie nie istnieje; w 1882 udowodniono, metodą niegeometryczną, że taka konstrukcja jest niewykonalna; dziś pot.: zadanie niewykonalne. [przypis edytorski]
kwadratura koła (pot.) — zadanie niewykonalne. [przypis edytorski]
kwadratura koła, świat większy — Również aluzja do ustępów w Próbach Montaigne'a (II, 12, 14). [przypis tłumacza]
kwadrować — odpowiadać, pasować. [przypis redakcyjny]
kwadrować — szykować. [przypis redakcyjny]
kwadryga (daw.) — rydwan zaprzężony w czwórkę koni ustawionych w jednym rzędzie. [przypis edytorski]
kwadryga (łac.) — dwukołowy rydwan zaprzężony w cztery konie, używany do wyścigów i uroczystych pochodów. [przypis edytorski]
kwadryga — rydwan zaprzęgany w czwórkę koni ustawionych równolegle. [przypis edytorski]
kwadryga — zaprzęg czterokonny. [przypis redakcyjny]
kwadryga (z łac.) — rydwan zaprzężony w cztery konie „w poręcz”, tj. jeden przy drugim. [przypis redakcyjny]
kwadryka — właśc. kwadryga, rydwan zaprzężony w czwórkę koni. W biblijnej księdze Ezechiela opisany został zstępujący pośród ognia rydwan Boga, ciągnięty przez cztery istoty przypominające postaci ludzkie, lecz mające po cztery twarze i cztery skrzydła. [przypis edytorski]
kwagga, Equus quagga quagga (biol.) — podgatunek zebry stepowej, żyjący w Afryce Płd. do XIX w.; od innych zebr kwagga odróżniała się występowaniem wzoru brązowych i białych pasów wyłącznie na przedniej części ciała; w 1878 wymarły ostatnie kwaggi żyjące w stanie dzikim, zaś w 1883 ostatni osobnik żyjący w niewoli. [przypis edytorski]
kwagga, Equus quagga quagga (biol.) — podgatunek zebry stepowej, żyjący w Afryce Płd. do XIX w.; od innych zebr kwagga odróżniała się występowaniem wzoru brązowych i białych pasów wyłącznie na przedniej części ciała. Powieść powstała w latach 1874–1875, w 1878 wymarły ostatnie kwaggi żyjące w stanie dzikim, zaś w 1883 ostatni osobnik żyjący w niewoli. Onagry (…) stanowiące coś pośredniego zebrą a kwaggą — onagry to dzikie osły i razem z zebrami i końmi należą do rodzaju Equus (koń), ale biologicznie nie są zwierzętami pośrednimi między kwaggą a innymi zebrami. [przypis edytorski]
kwagga, Equus quagga quagga (biol.) — podgatunek zebry stepowej, żyjący w Afryce Płd. do XIX w.; od innych zebr odróżniała się występowaniem wzoru brązowych i białych pasów wyłącznie na przedniej części ciała; obecnie wymarłe. [przypis edytorski]
kwagga — podgatunek zebry stepowej, żyjący w Afryce Płd. do XIX w.; od innych zebr odróżniała się występowaniem wzoru brązowych i białych pasów wyłącznie na przedniej części ciała; obecnie wymarłe. [przypis edytorski]
kwagga — podgatunek zebry stepowej, żyjący w Afryce Płd. do XIX w.; od innych zebr odróżniała się występowaniem wzoru brązowych i białych pasów wyłącznie na przedniej części ciała; obecnie wymarłe. [przypis edytorski]
kwakający — dziś popr.: kwaczący. [przypis edytorski]
kwakier — członek protestanckiej grupy wyznaniowej. [przypis edytorski]
kwakier — jeden z członków Religijnego Towarzystwa Przyjaciół, którzy siebie nazywali właśnie przyjaciółmi (friends), zaś popularnie byli określani prześmiewczo jako kwakrzy (z ang. quakers: drżący), co miało się odnosić do fizycznych reakcji towarzyszących praktykom doświadczenia mistycznego; kwakrzy, będący odłamem ang. purytanizmu, podkreślali wagę bezpośredniego (niewymagającego osób duchownych ani sformalizowanych nabożeństw), osobistego, wewnętrznego objawienia, nie tylko wierności Biblii, jak wiele wspólnot protestanckich; początki tej grupy religijnej sięgają 1646 r. i działalności George'a Foxa (1621–1691), kwakrzy byli prześladowani (co spowodowało ich emigrację m.in. do Ameryki i Niemiec) i dopiero w 1689 r. na mocy dekretu tolerancyjnego uzyskali wolność wyznania w Anglii; wśród zasad, którymi kierują się kwakrzy, wylicza się pacyfizm, zakaz składania przysiąg, zakaz służby wojskowej oraz powstrzymywanie się od hucznych zabaw: puszczanie latawców raczej nie należy do takich. [przypis edytorski]
kwakier — potoczne określenie członka chrześcijańskiej wspólnoty noszącej nazwę Religijne Towarzystwo Przyjaciół, wywodzącej się z purytanizmu, silnie akcentującej rolę osobistego wewnętrznego objawienia, głoszącej pokojowe zasady i prostotę sposobu życia, rozpowszechnionej głównie w Anglii i Stanach Zjednoczonych, dokąd wyemigrowali w wyniku prześladowań w XVII w. Członkowie wspólnoty byli określani prześmiewczo jako kwakrzy (z ang. quakers: drżący), co miało się odnosić do fizycznych reakcji towarzyszących praktykom doświadczenia mistycznego. [przypis edytorski]
kwakier — potoczne określenie członka chrześcijańskiej wspólnoty noszącej nazwę Religijne Towarzystwo Przyjaciół, wywodzącej się z purytanizmu, silnie akcentującej rolę osobistego wewnętrznego objawienia, głoszącej pokojowe zasady i prostotę sposobu życia, rozpowszechnionej głównie w Anglii i Stanach Zjednoczonych, dokąd członkowie wspólnoty wyemigrowali w wyniku prześladowań w XVII w.; byli określani prześmiewczo jako kwakrzy (z ang. quakers: drżący), co miało się odnosić do fizycznych reakcji towarzyszących praktykom doświadczenia mistycznego. [przypis edytorski]
kwakrzy — chrześcijańska wspólnota o nazwie Religijne Towarzystwo Przyjaciół, wywodząca się z purytanizmu, silnie akcentująca rolę osobistego wewnętrznego objawienia, głosząca pokojowe zasady i prostotę sposobu życia; początki tej grupy religijnej sięgają 1646 i działalności George'a Foxa (1621–1691), prześladowania spowodowały ich emigrację m.in. do Ameryki i Niemiec i dopiero w 1689 na mocy dekretu tolerancyjnego uzyskali wolność wyznania w Anglii; popularnie byli określani prześmiewczo jako kwakrzy (z ang. quakers: drżący), co miało się odnosić do fizycznych reakcji towarzyszących praktykom doświadczenia mistycznego. [przypis edytorski]
kwakrzy — chrześcijańska wspólnota o nazwie Religijne Towarzystwo Przyjaciół, wywodząca się z purytanizmu, silnie akcentująca rolę osobistego wewnętrznego objawienia, głosząca pokojowe zasady i prostotę sposobu życia; prześladowania w XVII w. spowodowały ich emigrację m.in. do Stanów Zjednoczonych; popularnie byli określani prześmiewczo jako kwakrzy (z ang. quakers: drżący), co miało się odnosić do fizycznych reakcji towarzyszących praktykom doświadczenia mistycznego. [przypis edytorski]
k'wam (daw.) — ku wam; do was. [przypis edytorski]
k'wam (daw.) — ku wam, do was. [przypis edytorski]
kwanda, monsiorów — Tak nazywały się małe tygielki do wypalania szlachetnych metali. [przypis tłumacza]
kwapiąc się (starop.) — pośpieszając; idąc szybko. [przypis edytorski]
kwapić (daw.) — spieszyć się. [przypis edytorski]
