Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10888 przypisów.
krzykniono — dziś popr. forma: krzyknięto. [przypis edytorski]
krzyna — odrobina. [przypis edytorski]
krzynę (daw.) — trochę. [przypis edytorski]
krzynkę (daw.) — odrobinę. [przypis edytorski]
krzypota (daw.) — kaszel, u Sienkiewicza konsekwentnie: choroba. [przypis edytorski]
krzypota (daw.) — niedomaganie, choroba. [przypis edytorski]
krzystał (starop.) — kryształ. [przypis edytorski]
Krzysztof Kamil Baczyński ps. „Jan Bugaj” (1921–1944) — poeta, podharcmistrz Szarych Szeregów, żołnierz AK, w powstaniu żołnierz batalionu „Parasol”, poległ 4 sierpnia. [przypis edytorski]
Krzysztof Kolumb jest grzebany w Hiszpanii, w St. Domingo i w Hawannie. [przypis autorski]
Krzysztof Kosiński herbu Rawicz (1545–1593) — polski szlachcic, który po utracie majątku został hetmanem kozackim. Zorganizowany przez niego najazd, mający pierwotnie na celu odzyskanie dóbr ziemskich pod Kijowem, przeistoczył się w bunt kozacki przeciwko Polakom. [przypis edytorski]
Krzysztofor Urswik — w oryg. Christopher Urswick. [przypis edytorski]
Krzysztof Sporadoz — w wersji z 1804 r. rywal Błażeja Hervasa nazywa się Emanuel Esparvez. [przypis edytorski]
Krzysztof Wilhelm Hufeland (1762–1836) — lekarz niemiecki, był od r. 1809 profesorem uniwersytetu w Berlinie. Jako lekarz cieszył się wielkim wzięciem, zarówno dzięki swemu charakterowi, jak i uczoności. Życie prowadził bardzo czynne, był założycielem różnych instytucji lekarskich i autorem wielu dzieł z zakresu medycyny teoretycznej i praktycznej. Najsławniejszym stała się jego Makrobiotyka, czyli sztuka, jak życie ludzkie przedłużyć, tłumaczona prawie na wszystkie języki europejskie. [przypis tłumacza]
Krzysztof Zbaraski (zm. 1627) — w latach 1622–1624 wykazał się wielkimi zdolnościami dyplomatycznymi jako poseł króla polskiego do sułtana tureckiego. Między innymi doprowadził do uwolnienia hetmana Stanisława Koniecpolskiego. [przypis edytorski]
Krzysztoń, Jerzy (1931–1982) — pisarz, dramaturg i scenarzysta, autor m. in. trzytomowej powieści Obłęd. [przypis edytorski]
krzywa (daw., gw.) — niechętna, urażona, zagniewana. [przypis edytorski]
krzywa (daw.) — niechętna. [przypis edytorski]
krzyw (daw., gw.) — pogniewany, urażony. [przypis edytorski]
krzyw (daw.) — niechętny. [przypis edytorski]
krzyw (daw.) — winien. [przypis redakcyjny]
krzyw (daw.) — winien (w wyrażeniach typu ja temu nie krzyw: to nie moja wina). [przypis edytorski]
krzywdęm ci wyrządził (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: krzywdę ci wyrządziłem. [przypis edytorski]
krzywdów (gw.) — [D.lm] krzywd. [przypis autorski]
krzywdować się (daw.) — czuć się pokrzywdzonym. [przypis edytorski]
krzywdować sobie (reg.) — uważać się za skrzywdzonego, mieć żal, narzekać na coś. [przypis edytorski]
krzywdy wyrządzone przez Temisona i Teodora w sprawie Oropu — wspomniany proces Kalistrata i Chabriasa; Teodor i Temison, tyrani Eretrii i zausznicy Teb, ułatwili im zajęcie Oropos. [przypis tłumacza]
Krzywdzisz, pielgrzymie… — [Romeo i Julia, akt I, scena 5; red. WL]; ustępy z Romea i Julii Szekspira w przekładzie Jana Kasprowicza. [przypis tłumacza]
Krzywe Koło — nazwa jednej z ulic Starego Miasta w Warszawie. [przypis edytorski]
krzywe [piersi] (starop.) — krzywe, złe, nieodpowiednie. [przypis edytorski]
krzywe żelaza (starop.) — sierpy do żęcia zboża. [przypis redakcyjny]
krzywiąc nosem — dziś: kręcąc nosem a. krzywiąc nos. [przypis edytorski]
Krzywicka, Irena (1899–1994) — polska pisarka żydowskiego pochodzenia, publicystka i tłumaczka literatury pięknej; feministka, propagatorka świadomego macierzyństwa, antykoncepcji i edukacji seksualnej; od 1965 zamieszkała we Francji. [przypis edytorski]
Krzywicki dwukrotnie przeprowadził ich [modernizmem] obronę przed pseudonaukowym czy pseudomoralnym potępieniem (…) gwałtownie uderzył na obserwatorów modernizmu zajmujących takie stanowisko: Max Nordau, Teodor Jeske-Choiński — K. R. Żywicki Z Niemiec. Max Nordau, „Prawda” 1892, nr 45; Jeden z pogromców, „Prawda” 1894, nr 40–42. [przypis autorski]
Krzywicki, Ludwik (1859–1941) — polski myśliciel marksistowski, socjolog i ekonomista, pedagog, działacz społeczny, polityk; prekursor i jeden z twórców polskiej socjologii. [przypis edytorski]
Krzywicki (…) zmuszony był wiosną 1891 r. opuścić Warszawę (…) po studiach w Berlinie i pobycie w Stanach Zjednoczonych, powrócił był dopiero późną jesienią 1893 r. (…) — K. Krzeczkowski, Zarys życia i pracy Ludwika Krzywickiego, w: Ludwik Krzywicki, s. LVI–LIX. [przypis autorski]
krzyw [jest] (starop.) — szkodzi. [przypis redakcyjny]
krzywka — element konstrukcji mechanicznej o zakrzywionej powierzchni roboczej, umożliwiający zamianę ruchu obrotowego w okresowy ruch posuwisty innego elementu. [przypis edytorski]
krzyw, krzywy (starop.) — winien. [przypis redakcyjny]
krzyw mej duszy — winien przede mną. [przypis redakcyjny]
krzyw — nieprzychylny, nieżyczliwy, nieprzyjazny. [przypis edytorski]
krzywo dąb nie przysiągł — dąb był właśnie Zeusowi poświęcony. [przypis tłumacza]
Krzywonos a. Krywonos, Maksym (ok. 1600–1648) — pułkownik kozackiego wojska zaporoskiego, jeden z głównych przywódców powstania Chmielnickiego; brał udział m.in. w bitwach pod Żółtymi Wodami, Korsuniem, Konstantynowem i Piławcami, zdobył m.in. Bar, Krzemieniec i Połonne. [przypis edytorski]
Krzywonos, Maksym (ukr. Krywonis, zm. 1648) — jeden z przywódców powstania Chmielnickiego, brał udział w bitwach pod Korsuniem i pod Piławcami, zdobył Bar, Krzemieniec i Połonne oraz Wysoki Zamek we Lwowie, gdzie zmarł kilka dni po bitwie. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Krzywonos, Maksym (ukr. Krywonis, zm. 1648) — pułkownik kozackiego wojska zaporoskiego, jeden z głównych przywódców powstania Chmielnickiego; brał udział m.in. w bitwach pod Żółtymi Wodami, Korsuniem, Konstantynowem i Piławcami, zdobył m.in. Bar, Krzemieniec i Połonne. [przypis edytorski]
krzywoprzysięsce potomstwo — potomstwo krzywoprzysięscy. [przypis edytorski]
krzywoprzysięstwo — mowa o zeznaniach dochodu dla wymiaru podatku dziesiątego grosza. [przypis redakcyjny]
krzywo (starop.) — krzywe, złe, nieodpowiednie. [przypis edytorski]
Krzywoszewski, Stefan (1866–1950) — pisarz, publicysta i dramaturg, w 1903 roku założyciel czasopisma „Świat”, redaktor „Kuriera Polskiego”, prezes kilku związków kulturalnych, m.in. dyrektor Teatrów Miejskich w Warszawie w latach 1931–1934. [przypis edytorski]
Krzywousta — archaiczna forma przydomka Bolesława Krzywoustego. [przypis edytorski]
krzyw (starop.) — winien. [przypis redakcyjny]
krzyw — tu: niechętny, zagniewany. [przypis edytorski]
krzyw — tu: winny. [przypis redakcyjny]
krzywuła — drewniany instrument dęty o zakrzywionej rurze. [przypis edytorski]
krzywuła — flet. [przypis edytorski]
krzywuła — instrument dęty drewniany o zakrzywionej rurze. [przypis edytorski]
krzywuła — wygięty flet, popularny w muzyce renesansowej, a dziś używany w folkowej. [przypis edytorski]
krzywulec — tu: hak. [przypis edytorski]
krzywy (daw.) — fałszywy, niesprawiedliwy. [przypis edytorski]
krzywy (daw.) — niechętny. [przypis edytorski]
krzywy (daw.) — nieprzychylny; niesprawiedliwy. [przypis edytorski]
krzywy (daw.) — nieprzychylny, wrogi. [przypis edytorski]
krzywy (daw.) — niesprawiedliwy. [przypis redakcyjny]
krzywym być — być złym; źle postępować. [przypis edytorski]
krzywy (starop.) — [tu:] winny. [przypis redakcyjny]
krzywy (starop.) — tu: zły, złośliwy, przeciwny; niebu krzywy: sprzeciwiający się niebu. [przypis edytorski]
krzywy (starop.) — zły; krzywem grozi okiem: patrzy groźnie, złym (pełnym złości) wzrokiem. [przypis edytorski]
krzywy (starop.) — zły, złowrogi. [przypis edytorski]
krzywy — tu: kulawy. [przypis edytorski]
krzywy — tu: nieprawy, niemoralny, zdrajca narodu; Słowacki nawiązuje tu do orderów rosyjskich, przyznawanych zdrajcom narodu po powstaniu listopadowym. [przypis edytorski]
Krzyżacy (…) otrzymali go w drodze układów — [zob.] [Teodor] Narbutt, Dzieje narodu litewskiego, t VI, s. 407 i dalsze. [przypis autorski]
Krzyżacy — Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, założony w czasie krucjat (ok. 1191), po upadku Królestwa Jerozolimskiego usiłował stworzyć sobie państwo w Europie na ziemiach pogańskich Prusów i na terenie Litwy. [przypis edytorski]
krzyżak — cenne futro litewskiego lisa z dwoma krzyżującymi się czarnymi pasami. [przypis edytorski]
Krzyżaki — dziś popr. forma N. lm: Krzyżakami. [przypis edytorski]
krzyżaki — futra lisie z czarnemi pręgami na krzyż. [przypis redakcyjny]
Krzyżakóm, Lachóm — dziś popr. forma C. lm: Krzyżakom, Lachom. [przypis edytorski]
Krzyżakow — dziś popr. pisownia: Krzyżaków. [przypis edytorski]
krzyżak — rodzaj lisa pręgowatego. [przypis redakcyjny]
krzyża nad brzegiem Prypeci lub Szczary (…) — po utonionym flisie towarzysze jego zwykli na brzegu rzeki stawiać krzyże; takich krzyżów wiele spotykamy nad brzegami naszych rzek śpiewnych. [przypis autorski]
Krzyżanowski, Julian (1892–1976) — historyk literatury, badacz literatury ludowej, folklorysta. [przypis edytorski]
Krzyż Chrystusów (stpol.) — krzyż Chrystusowy. [przypis edytorski]
krzyż — część kręgosłupa w okolicach miednicy. [przypis edytorski]
krzyżem czerwonym na piersiach — znakiem uczestników krucjat, średniowiecznych wypraw wojennych przeciw muzułmanom, mających na celu zdobycie Ziemi Świętej, zwłaszcza Jerozolimy. [przypis edytorski]
krzyże zdarte z cerkwi — Zaporożcy w czasie swych napadów nie oszczędzali nikogo i niczego. Do czasów Chmielnickiego nie było wcale cerkwi w Siczy. Pierwszą właśnie Chmielnicki wystawił; nie pytano tam również nikogo o wyznanie i to, co opowiadają o religijnym nastroju Niżowców, jest bajką. [przypis autorski]
krzyż kawalerski Franciszka Józefa — order wojenny Cesarstwa Austriackiego nadawany w latach 1917–1918. [przypis edytorski]
krzyż Legii Honorowej — Order Narodowy Legii Honorowej to najwyższe francuskie odznaczenie nadawane wojskowym i cywilom. Ustanowił je Napoleon Bonaparte w 1802 r., od 1805 r. dzieli się na 5 klas: Krzyż Wielki, Wielki Oficer, Komandor, Oficer, Kawaler. [przypis edytorski]
krzyżmo — tu: koszulka do chrztu, zwyczajowy podarek matki chrzestnej. [przypis edytorski]
krzyżmo — tu: uroczyste namaszczenie; krzyżmo to mieszanka oliwy i wonnego balsamu, którą używa się w chrześcijaństwie przy udzielaniu różnych sakramentów (chrztu, bierzmowania, święceń kapłańskich). [przypis edytorski]
krzyżmo (z łac. chrisma) — mieszanka oliwy i wonnego balsamu, używana do symbolicznego namaszczania podczas sakramentów: chrztu, bierzmowania, święceń kapłańskich, ślubów wieczystych, konsekracji biskupów, a także przy konsekracji kościołów i ołtarzy. [przypis edytorski]
krzyż niespodziany — góralska swastyka. [przypis autorski]
krzyżów (daw.) — dawna forma dopełniacza lm rzeczownika krzyż, dziś: krzyży. [przypis edytorski]
krzyżów — dziś popr. forma D. lm: krzyży. [przypis edytorski]
krzyżówka, serek, szóstka, oczko, sienkiewicz, koniar — pot. nazwy stalówek różnych firm lub kształtów. [przypis edytorski]
krzyżować (żegl.) — płynąć zakosami, wykonując wielokrotne zwroty, halsować. [przypis edytorski]
krzyżowa — krzyżowa sztuka: pojedynek na białą broń. [przypis redakcyjny]
krzyżowanie — dekoracja architektoniczna w postaci krzyżujących się belek na fasadzie budynku. [przypis edytorski]
krzyżowe ziele (pot.) — dziurawiec zwyczajny, ziele używane lecznictwie ludowym, uznawane też za odpędzające złe moce i zażegnujące skutki uroków. [przypis edytorski]
Krzyżowski — w wersji czeskiej: Křížkovský; tu mowa o istniejącym w latach 20. XX w. w Pradze towarzystwie śpiewaczym, którego patronem był XIX-wieczny czeski kompozytor Pavel Křížkovský (1820–1885). [przypis edytorski]
Krzyż Południa (astr.) — najbardziej charakterystyczny, łatwo rozpoznawalny gwiazdozbiór nieba południowego. Jego gwiazdy tworzą figurę krzyża, którego dłuższe ramię wskazuje w przybliżeniu południowy biegun niebieski, podobnie jak na niebie północnym Gwiazda Polarna w Małej Niedźwiedzicy wskazuje biegun północny. Na półkuli północnej Krzyż Południa jest widoczny wyłącznie w okolicach tropikalnych, położonych nie dalej niż ok. 20° od równika, przez kilka godzin nocnych zimą i wiosną, nisko nad horyzontem. [przypis edytorski]
Krzyż Południa — najmniejszy co do wielkości gwiazdozbiór nieba, charakterystyczny dla nieba południowego. [przypis edytorski]
krzyż — przen.: cierpienie. [przypis edytorski]
