Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5211 przypisów.
laufer (daw., z niem.) — sługa biegnący przed pojazdem swego pana; goniec. [przypis edytorski]
laufer — goniec (figura szachowa); najsłynniejsza partia Rudolfa Charouska, po którym być może nazwany jest bohater powieści, to jego zwycięstwo nad mistrzem świata Emanuelem Laskerem odniesione w trakcie turnieju w Norymberdze w roku 1896. Charousek zagrał wówczas odgałęzienie gambitu królewskiego zwane gambitem gońca (1.e4 e5 2. f4 exf4 3.Gc4). [przypis edytorski]
laufer — goniec. [przypis edytorski]
laufer — sługa biegnący przed karetą i torujący jej drogę. [przypis edytorski]
laufer — w gwarze obozowej: goniec obozowy, więzień funkcyjny. [przypis edytorski]
laufer (z niem.) — goniec, biegnący przed orszakiem wielkopańskim. [przypis edytorski]
laufer (z niem.) — goniec, biegnący przed orszakiem wielkopańskim. [przypis redakcyjny]
laufer (z niem.) — goniec, posłaniec. [przypis edytorski]
laufer (z niem.) — goniec. [przypis edytorski]
laufer (z niem.) — goniec; również w szachach. [przypis edytorski]
laufer (z niem.: Läufer) — biegacz. [przypis redakcyjny]
laufer (z niem.) — tutaj: giermek, chłopiec. [przypis redakcyjny]
laufpas (daw.) — wypędzenie ze służby. [przypis edytorski]
Laughton, Charles (1899–1962) — aktor angielski, wybitny odtwórca ról szekspirowskich. Laureat Oscara za rolę pierwszoplanową w filmie Prywatne życie Henryka VIII (1933). [przypis edytorski]
Laura — adresatka sonetów Petrarki. [przypis edytorski]
Laura — imię to, któremu poetycki walor nadał słynny zbiór wierszy Petrarki (1304–1374) Canzoniere, było bardzo rozpowszechnione w sentymentalnej i romantycznej poezji miłosnej. [przypis redakcyjny]
Laura — ukochana Petrarki, której poświęcony jest tom Canzoniere (Sonety do Laury). [przypis edytorski]
Laura — ukochana włoskiego poety Francesco Petrarki (1304–1374), adresatka jego sonetów. [przypis edytorski]
Laura — zapewne Laura Dianti, kochanka księcia Alfonsa I d'Este. [przypis redakcyjny]
Laurencia prima fetida — glon należący do krasnorostów. [przypis edytorski]
Laurens, Jean-Paul (1838–1921) — malarz i rzeźbiarz francuski. [przypis edytorski]
laurentyńska epoka (daw. geol.) — czasy prekambryjskie, przed erą paleozoiczną; od nazwy Płaskowyżu Laurentyńskiego we wsch. Kanadzie, zbudowanego z powstałych wówczas skał magmowych i metamorficznych. [przypis edytorski]
Laurenty — ojciec Laurenty, jedna z postaci wyżej podanej tragedii. [przypis redakcyjny]
laurka — papier ozdobiony obrazkiem. [przypis redakcyjny]
l'Aurore (fr.) — Jutrzenka. [przypis edytorski]
laur — roślina o wiecznie zielonych liściach, symbol zwycięstwa. [przypis edytorski]
laur — symbol wybitnych osiągnięć, tak odznaczano w starożytnej Grecji zarówno mistrzów w dziedzinie sportu, jak np. literatury; stąd pochodzi: laureat, czyli uwieńczony laurem. [przypis edytorski]
laur — wawrzyn; w starożytności pierwotnie nagroda w konkurencjach sportowych, potem przyznawana także poetom. [przypis edytorski]
laur — wieniec laurowy był w starożytnej Grecji tradycyjną nagrodą olimpijską. [przypis edytorski]
laur — wieniec z liści wawrzynu w starożytnej Grecji i Rzymie służący do dekoracji zwycięzców. [przypis edytorski]
laury Milcjadesa — nawiązanie do zwycięstwa Ateńczyków w bitwie pod Maratonem w 490 r. p.n.e.; ich wódz (Milicjades) na znak zwycięstwa z Persami wysłał do Aten posłańca z gałązką laurową. Niestety droga była tak męcząca, że posłaniec ten tuż po przekroczeniu bram miasta umarł z wycieńczenia. [przypis edytorski]
Laus Deo, bone intelligo (łac.) — Chwała Bogu, dobrzy rozumiem (powinno być bene: dobrze, zamiast bone, tj. bonae: dobrzy, dobrego a. dobremu). [przypis edytorski]
Laus Tibi, Christe (łac.) — Chwała tobie, Chryste. [przypis edytorski]
Laus tibi, femina! (łac.) — Chwała Tobie, kobieto! [przypis edytorski]
Laus tibi, femina… (łac.) — Chwała tobie, kobieto… [przypis edytorski]
l'autel et le trône (fr.) — ołtarz i tron. [przypis redakcyjny]
l'autorité, l'honneur et la gloire (fr.) — znaczenie, honor i sławę. [przypis edytorski]
lavabo (łac., fr.) — umywalka; umywalnia. [przypis edytorski]
lavabo (łac.) — umywalnia. [przypis redakcyjny]
La Valette a. Lavalette, Antoine (1708–1767) — francuski jezuita, przełożony misji na Martynice. Zaciągnięte przez niego ogromne długi i odmowa spłaty należności przez zakon spowodowały w 1760 wyrok sądowy nakazujący zwrot sumy pod rygorem zajęcia ich mienia. Jezuici odwołali się do parlamentu paryskiego, który w maju 1761 wydał orzeczenie na ich niekorzyść; zbadano nauczanie zakonu począwszy od XVI wieku i oceniono jako szkodliwe. W 1763 zamknięto kolegia jezuickie, w 1764 król podpisał edykt o wygnaniu zakonników z kraju. [przypis edytorski]
Lavalette, Antoine Marie de (1769–1830) — francuski polityk i wojskowy, stronnik Napoleona; po upadku cesarstwa skazany na śmierć (21 listopada 1815), w nocy poprzedzającej wykonanie wyroku uciekł z celi w ubraniu żony, która pozostała w wiezieniu zamiast niego, i przedostał się za granicę. [przypis edytorski]
La Valette — stolica Malty. [przypis edytorski]
La Vallière, Louise de (1644–1710) — faworyta króla Francji Ludwika XIV; jednym z głównych wątków powieści przygodowej A. Dumasa Wicehrabia de Bragelonne (1847–1850) jest nieszczęśliwa miłość tytułowego bohatera do Luisy de La Vallière, która chce zostać dwórką króla. [przypis edytorski]
Lavater, Johann Caspar (1741–1801) — szwajcarski poeta, duchowny i kaznodzieja, zwolennik tezy, że nauki przyrodnicze poświadczają słuszność objawienia, odwołując się do nauk przyrodniczych; w medycynie autor koncepcji mówiącej o odwzorowaniu duszy w rysach twarzy i kształcie czaszki (fizjonomiki). [przypis edytorski]
Lavater, Johann Kaspar (1741–1815) — szwajcarski poeta, pisarz i kaznodzieja, znany ze swojej pracy na temat poznawania charakterów ludzkich z fizjonomii; od 1774 znajomy Goethego. [przypis edytorski]
Lavater — Johann Kaspar Lavater uważał całe Pismo Św. za słowo Boże w dosłownym znaczeniu. Stanowisko to uwydatnił zwłaszcza w dziele Aussichten in die Ewigkeit. [przypis redakcyjny]
La véritable image de madame Hańska (fr.) — prawdziwy obraz pani Hańskiej. [przypis edytorski]
Lavedan, Henri (1859–1940) — francuski dramatopisarz, autor m.in. sztuki Markiz de Priola (1902). [przypis edytorski]
Lavedan, Henri Léon Emile (1859–1940), francuski dramatopisarz, intelektualista, liberalny dziennikarz. [przypis edytorski]
La vengeance est un morceau de Roi (fr.) — Zemsta to królewski kąsek. [przypis edytorski]
L'Avenir de la science (fr.) — (pol. Przyszłość nauki) ostatnie dzieło Renana, opublikowane w 1890 r., poświęcone filozofii nauki i religii. [przypis edytorski]
la vertu cutanée surpasse tout (fr.) — cnota (wytrzymałości) skóry przewyższa wszystko. [przypis edytorski]
la vie de la reine Christine (fr.) — życie królowej Krystyny. [przypis edytorski]
la Vôtre (fr.) — Waszą. [przypis edytorski]
lawaterz (łac.) — miednica ozdobna do mycia rąk przed mszą. [przypis redakcyjny]
lawatywa (z łac. lavare: myć) — dziś: lewatywa, płukanie jelita grubego. [przypis edytorski]
Lawerna (mit. rzym.) — bogini złodziei i oszustów. [przypis edytorski]
Lawinia — córka Amaty, która się powiesiła z gniewu i rozpaczy, mniemając, że Eneasz zabił Turnusa, narzeczonego jej córki, i sam jej córkę chciał porwać (Eneida, księga XII). [przypis redakcyjny]
Lawinia (mit. rzym.) — księżniczka z Lacjum w Italii, jedna z bohaterek Eneidy Wergiliusza. [przypis edytorski]
lawirować — płynąć zakosami, raz w jedną, raz w drugą stronę. [przypis redakcyjny]
Law, John (1671–1729) — szkocki finansista i ekonomista; w uzgodnieniu z władzami w 1716 stworzył w Paryżu bank, który jako pierwszy we Francji emitował banknoty; na jego wniosek bank znacjonalizowano i nadano mu nazwę Banque Royale: 3/4 jego kapitału stanowiły rządowe obligacje i banknoty; założył także finansowaną przez Banque Royale Kompanię Missisipi, która otrzymała monopol na handel z francuskimi koloniami w Ameryce; w 1720 został mianowany generalnym kontrolerem finansów Francji; Kompania nie przyniosła jednak spodziewanych zysków i nastąpił krach finansowy; Law uciekł z Francji i do końca życia zajmował się hazardem. [przypis edytorski]
Law, John a. Law, Jean (1671–1729) — szkocki ekonomista i finansista, uważany za wynalazcę pieniądza kredytowego; generalny kontroler w absolutystycznej Francji. [przypis edytorski]
lawless (ang.) — niepoddany prawom, nieprzestrzegający praw, samowolny. [przypis edytorski]
lawn-tennis (ang.) — tenis na trawie. [przypis edytorski]
lawowy — wykonany z zakrzepłej lawy. [przypis edytorski]
„Law/Public Policy Research Paper” No. 2005–7. http://ssrn.com/abstract=687963, (dostęp 11.03.2014), s. 932. [przypis autorski]
lawunek — technika malarska (lawowanie), jeden z jej etapów albo powstały tą techniką obraz, dający efekt głębi, przestrzenności, uzyskiwany przez cieniowanie i nakładanie kolejnych warstw koloru za pomocą pędzla a. piórka; tu: warstwa. [przypis edytorski]
Layamon (XII/XIII w.) — angielski poeta, znany nam wyłącznie ze wzmianek o sobie samym, zawartych w jego poemacie narracyjnym Brut (Brutus), wg których był duchownym w Areley Kings w hrabstwie Worcester; jego poemat o historii Wielkiej Brytanii, napisany w języku średnioangielskim ok. roku 1190 i noszący tytuł od imienia legendarnego Brutusa z Troi, rzekomego pierwszego króla Wielkiej Brytanii, powstał w dużej mierze na podst. normandzkiego Roman de Brut autorstwa Wace'a, jest jednak dłuższy i zawiera rozszerzoną o nowe elementy narrację o życiu i czynach króla Artura. [przypis edytorski]
Lay aside the wretched formalities of a King, and speak to your subjects with the spirit of a man, and in the language of a gentelman[!]. Tell them you have been fatally deceived. The acknowledgment will be no disgrace, but rather an honour to your understandig — Odłóż na bok nędzny formalizm króla i przemów do swych podwładnych duchem człowieka, a językiem dżentelmena. Powiedz im, że zostałeś fatalnie oszukany. Przyjmą to do wiadomości nie jako kompromitację, lecz raczej uczczą twoją zrozumienie [rzeczy]. [przypis edytorski]
Laymann, Paul (1574–1635) — austriacki jezuita, jeden z najważniejszych specjalistów teologii moralnej i prawa kanonicznego w swoich czasach, płodny autor; wykładał na uniwersytetach w Monachium i Dillingen. [przypis edytorski]
laźć na bałuku — leźć na czworakach. [przypis redakcyjny]
lazaret (daw.) — miejsce kwarantanny lub odosobnienia chorych zakaźnie, zwłaszcza dla trędowatych; później także: szpital polowy. [przypis edytorski]
lazaret (daw.) — szpital wojskowy, zwłaszcza polowy, przeznaczony do opatrywania rannych na polu walki oraz izolacji i leczenia chorych żołnierzy. [przypis edytorski]
lazaret — szpital polowy. [przypis edytorski]
lazaret — szpital wojskowy bądź przytułek. [przypis edytorski]
lazaret — szpital wojskowy lub więzienny. [przypis edytorski]
lazaret — szpital wojskowy lub więzienny. [przypis edytorski]
lazaret — szpital wojskowy. [przypis edytorski]
lazaret — wojskowy szpital polowy. [przypis edytorski]
Lazar I Hrebeljanović (ok. 1329–1389) — książę Serbii (od 1371), zginął w wielkiej bitwie przeciwko Turkom na Kosowym Polu; bohater licznych legend i poezji ludowej powstałej wokół jego osoby i bitwy, która odegrała ogromną rolę w kształtowaniu świadomości narodowej Serbów. [przypis edytorski]
lazaroństwo (daw., z wł. lazzarone: łazik, bezdomny, włóczęga) — włóczęgostwo. [przypis edytorski]
lazaron (daw., z wł.) — bezdomny włóczęga uliczny, żebrak. [przypis edytorski]
lazaron (daw., z wł. lazzarone) — bezdomny włóczęga uliczny, żebrak. [przypis edytorski]
lazaron (z wł. lazzarone) — żebrak, włóczęga uliczny we Włoszech. [przypis edytorski]
Lazarus dormit — et deinde dixit: Lazarus mortuus est (łac.) — J 11, 11 i 14. „Łazarz śpi — a potem powiedział: Łazarz umarł”. [przypis tłumacza]
Lazarus — Łazarz, postać z Ewangelii wskrzeszona przez Jezusa. [przypis edytorski]
lazarysta — członek Zgromadzenia Misjonarzy, założonego w Paryżu w 1625 przez Wincentego à Paulo, powołanego do pracy misyjnej, szkolnictwa i opieki nad chorymi w małych miejscowościach. [przypis edytorski]
Lazdona — bóstwo opiekuńcze leszczyn. [przypis edytorski]
Lazdony dziedzina — zarośla leszczynowe; Lazdona była bóstwem opiekuńczym tego drzewa. [przypis edytorski]
lazom (gw.) — lezą; wchodzą. [przypis edytorski]
lazur — błękit nieba, bardzo intensywny i czysty. [przypis redakcyjny]
lazur — kolor jasnoniebieski, barwa nieba w słoneczny dzień; od nazwy lazurytu, minerału od starożytności używanego jako naturalny błękitny barwnik. [przypis edytorski]
lazur — kolor jasnoniebieski, barwa nieba w słoneczny dzień. [przypis edytorski]
lazur — kolor jasnoniebieski; tu raczej: lazuryt, minerał od starożytności używany jako naturalny błękitny barwnik. [przypis edytorski]
lazur — kolor (prawie przezroczysty), jasny błękit. [przypis edytorski]
lazur — niebo mające jasnoniebieski kolor, charakterystyczne dla słonecznej pogody. [przypis edytorski]
lazurowsze (daw.) — dziś: bardziej lazurowe. [przypis edytorski]
lazurowy — błękitny. [przypis edytorski]
lazurowy — jasnoniebieski, błękitny. [przypis edytorski]
lazurowy — jasnoniebieski. [przypis edytorski]
