Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8083 przypisów.
naskręcano wiór smolnych — dziś popr. forma: naskręcano wiórów (…). [przypis edytorski]
na skrzypcu — naczynie do ciągnienia złoczyńców dla wyciągnienia od nich jakiego zeznania. [przypis redakcyjny]
nas, którzy stanowiliśmy, prawem kaduka, codzienną kompanię Stacha. — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: „Sylwester” w Paonie (od lewej do prawej: Rakowski, Boy, Dagny, Janikowski, Oszacki, Antoni Wysocki, Przybyszewski, Starzewski, aktorka d'Yllier, Alfred Wysocki). [przypis edytorski]
naskuść — dziś popr.: naskubać. [przypis redakcyjny]
na skutek istniejących przepisów o służbie wojskowej — Dziennik Praw Królestwa Polskiego, I, s. 150, 363 i nast.; II, s. 135. [przypis redakcyjny]
Na sławu! Na szczastie! (ukr.) — Na sławę! Na szczęście! [przypis edytorski]
na słomie lecz, żebrak — prawdopodobnie: położyć się na słomie jak żebrak. [przypis edytorski]
nasłuchać — dziś: nasłuchać się. [przypis edytorski]
na służbie — w miejscu, gdzie się przechowuje naczynia stołowe. [przypis redakcyjny]
Nas, mówią, wielu. — ślad rosyjskiej składni, pomijającej orzeczenie; po polsku raczej: Nas, mówią, jest wielu. lub: Mówią, że jest ich dużo. [przypis edytorski]
na smoka — bo Adrastos, najprzedniejszy wśród najeźdźców, miał smoka wyrzeźbionego na tarczy. [przypis redakcyjny]
Na smutek, co się skarży — Smutek jest tu uosobiony (w pacholęciu) [raczej: „na smutek, na który się skarży” pacholę mało zważają obecni przy tej skardze; Red. WL]. [przypis redakcyjny]
Na smutną wieść przyjechał stary komisarz — Werter popełnił samobójstwo w mieście; komisarz przyjechał z leśniczówki. [przypis redakcyjny]
nasnadniejszy (starop. forma) — najsnadniejszy; tj. najłatwiejszy. [przypis edytorski]
nasnadniejszy (starop.) — najłatwiejszy. [przypis redakcyjny]
nas — Niemców (wg. objaśnienia tłumacza). [przypis edytorski]
na sobotę każdy ma rybę i rosół z kluskami — w judaizmie sobota, czyli szabat (z hebr.) lub szabas, jest dniem świętym, którego uroczysty charakter podkreśla się m.in. wspólnym świątecznym posiłkiem. [przypis edytorski]
nas obu — Werter utożsamia swój los z losem parobczaka. Już w liście z 4 września 1772 porównywał się z nim. [przypis redakcyjny]
na sofie (in lecto) — sofy, pokryte kobiercami, na których biesiadnicy leżeli przy stołach. [przypis tłumacza]
Naso — Owidiusz (Publius Ovidius Naso, 43 p.n.e.–18 n.e.) był jednym z najwybitniejszych, ale też ostatnich wielkich rzymskich poetów. Znany głównie z twórczości o tematyce miłosnej. Napisał Sztukę kochania oraz Pieśni miłosne, a także poemat epicki Metamorfozy. [przypis edytorski]
na sparze (starop.) — na widoku; spara: szpara. [przypis edytorski]
na spasenie Lacham (z ukr.) — na ratunek Polakom. [przypis edytorski]
naspisz się (starop.) — naśpisz się. [przypis edytorski]
naspiżować (daw.) — zaopatrzyć w żywność. [przypis edytorski]
naspiżowany (daw.) — zaopatrzony w żywność. [przypis edytorski]
na spódnicę — tu domyślnie: tkaninę na uszycie spódnicy. [przypis edytorski]
na spotkanie — słowa 'na spotkanie' dodane przez Cylkowa, nie ma ich w oryginale. [przypis edytorski]
nasprawować (daw.) — sporządzić, przygotować. [przypis edytorski]
na sprobunek (daw.) — na spróbowanie. [przypis edytorski]
nasrożyć — tu: uzbroić. [przypis edytorski]
nas rządź — dziś popr.: nami rządź. [przypis edytorski]
nassi a. nasi (hebr.: książę) — jeden z pary zugot, tj. uczonych i żydowskich przywódców duchowych między I w. p.n.e. a I w. n.e.; nasi był przewodniczącym Sanhedrynu (tj. Wielkiej Rady, najwyższej instytucji sądowniczej i religijnej staroż. Izraela), drugi z pary mędrców był jego zastępcą (aw bet din) i przewodniczącym Izby Sądowej. [przypis edytorski]
nastąp (daw.) — natarcie, nawała. [przypis redakcyjny]
nastąpić na kogoś (daw.) — zaatakować kogoś. [przypis edytorski]
nastąpił przełom w stosunkach wewnętrznych Galicji i zaczął się nowy okres w jej życiu — więcej o gminie i urządzeniach władz miejscowych w Galicji patrz w komentarzach. [przypis autorski]
nastąp się (gw.) — przesuń się (do krowy a. konia). [przypis edytorski]
nastąp się pan — prawdop.: odsuń się pan. [przypis edytorski]
nastąp się (pot. pogard.) — odsuń się, przesuń się (gw.: do krowy a. konia). [przypis edytorski]
na stacjach — [na] postojach. [przypis redakcyjny]
nastał był — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: nastał wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
nastalać — utwierdzać, utwardzać. [przypis edytorski]
na staniu — w stajni. [przypis redakcyjny]
na stanowczym odrzuceniu wszelkiego związku między istnieniem Boga a moralnością — Już Bayle uważał za możliwe istnienie państwa złożonego z samych ateuszów. [przypis tłumacza]
nastarczać (starop.) — nadążać. [przypis edytorski]
nastarczać — zapewniać odpowiednią ilość czegoś. [przypis edytorski]
Nastarczało (gw.) — wystarczyło. [przypis edytorski]
na starość godzi — sens: zamierza dożyć podeszłego wieku. [przypis edytorski]
nastateczniejszy — najbardziej stały, poważny. [przypis redakcyjny]
na statek człowiek mało dbały — mało stateczny (w dzieciństwie i młodości). [przypis redakcyjny]
nastawa (daw.) — 3. os. lp: nastaje; nastawać: nalegać, usilnie do czegoś dążyć. [przypis edytorski]
nastawa — dziś popr. forma: nastaje. [przypis edytorski]
nastawa (starop. forma) — dziś: nastaje. [przypis edytorski]
nastawia — dziś popr.: nadstawia. [przypis edytorski]
na Stawki na plac — mowa o Umschlagplatz (niem.: placu przeładunkowym), usytuowanym przy skrzyżowaniu ul. Stawki i Dzikiej; początkowo służył on wymianie towarów między gettem a światem zewnętrznym, później gromadzono na nim ludzi wywożonych do Treblinki. [przypis edytorski]
nastawywać — nastawiać. [przypis edytorski]
następca Fryderyka II — chodzi o bratanka Fryderyka II Wielkiego, Fryderyka Wilhelma II (1744–1797), króla pruskiego i elektora brandenburskiego od 1786 r. [przypis edytorski]
Następca jego Albinus — rok 63 n.e. [przypis tłumacza]
następcę tronu Saxe-Gotha — księcia Saksonii-Gotha-Altenburg Fryderyka Ludwika (1735–1756), syna Fryderyka III. [przypis edytorski]
następców Aleksandra, niezdolnych do zdzierżenia społem królestwa — po śmierci Aleksandra Wielkiego w 323 r. p.n.e. najwyżsi dowódcy jego armii rozpoczęli tzw. wojny diadochów, które doprowadziły do podziału macedońskiego imperium między dowódców. [przypis edytorski]
Następczyni tronu — chodzi o delfinę Francji, żonę następcy tronu, najstarszego syna Ludwika XV, Ludwika Ferdynanda; była nią Maria Józefa Saska (1731–1767), córka Augusta III, elektora Saksonii i króla Polski. [przypis edytorski]
następ (daw.) — natarcie, nawała. [przypis redakcyjny]
następ (gw.) — cofnij się. [przypis redakcyjny]
następna (daw.) — tu: następująca. [przypis edytorski]
następne — dziś: następujące. [przypis edytorski]
Następnego roku — rok 404/403. Attycki rok zaczyna się w lecie (w lipcu), miesiącem Hekatombaion. [przypis tłumacza]
Następnego roku — rok 406/05, dwudziesty szósty rok wojny. [przypis tłumacza]
Następnie — po Apaturiach, nie podczas świąt. [przypis tłumacza]
następnieś się cofnął — inaczej: następnie się cofnąłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
następnie — tak tłumaczę εχου, u Dindorfa w nawiasie ἐξ οὗ; Pape (I, 750b pod. 4): eine Zeitfolge. [przypis tłumacza]
następnie — wedle tradycyjnego pojmowania wiedzy biologicznej pierworodnym z dwojga bliźniąt był w rzeczywistości Jakub, ponieważ «Jakub został poczęty z pierwszej kropli [nasienia] a Esaw z drugiej […], zatem Esaw, który został ukształtowany później wyszedł jako pierwszy, a Jakub stworzony jako pierwszy wyszedł ostatni. I Jakub chciał go powstrzymać i być pierwszym urodzonym, tak jak był spłodzony jako pierwszy, by „otworzyć łono [swojej matki]” i dostać należny mu prawnie status pierworodnego», zob. Raszi do 25:26. [przypis edytorski]
Następnie wyrecytowawszy Modlitwę Czystości mimo pozostawania w tym świecie — chin. Chu shijie fan jie, jap. Sho sekai bon no ge. Kwiat losotu zakorzeniony jest w błotnistej wodzie ale jego piękne kwiaty kwitną ponad i nie ulegają zabrudzeniu. Kwiat lotosu jest zatem symbolem bodhisattwy, który po to aby pomagać żyjącym istotom, pozostaje w „błocie” świata narodzin i śmierci nie wchodząc w stan nirwany, ale którego umysł pozostaje czysty, ponieważ urzeczywistnił on pustkę wszystkich zjawisk przez co nie lgnie do nich. Przebywanie w tym świecie, podobnym do pustej przestrzeni,/ przypomina kwiat lotosu w błotnistej wodzie./ Całkowicie czysty umysł przekracza go./ Czynimy pełny pokłon przed Najczcigodniejszym. [przypis tłumacza]
następnik — w oryginale: Korollarium. [przypis tłumacza]
następnych dni — dziś: w następne dni; w ciągu następnych dni. [przypis edytorski]
następnych dwóch dni — dziś raczej: w następnych dwóch dniach. [przypis edytorski]
następny (daw.) — następujący. [przypis edytorski]
następny (daw.) — następujący; taki oto. [przypis edytorski]
następny (daw.) — tu: następujące. [przypis edytorski]
następny (daw.) — tu: następujący. [przypis edytorski]
następny (daw.) — tu: następujący; taki oto. [przypis edytorski]
następny — dziś: następujący. [przypis edytorski]
następny — kolejny. [przypis edytorski]
następnymi — następującymi. [przypis edytorski]
Następnym znakiem jest C2 (…) Rozdział drugi — jeśli litera „C” występuje jako skrót angielskiego słowa chapter: rozdział. [przypis edytorski]
następny — tu: następujący. [przypis edytorski]
następować (daw.) — atakować. [przypis edytorski]
następstwa kompleksów jakościowych — w terminologii przyjętej pierwsze będą to „przedmioty immanentne”, drugie „transcendentne”; rozróżnienie według mnie zbyteczne. [przypis autorski]
następstwo jakości — przy czym przez nieuwzględnianie istnienia w (AT) względnie stałego kompleksu (XN) specjalnych: dotyku wewnętrznego i zewnętrznego, czyli ciała, zapomina się o roli czuć muskularnych i „zaznaczonych ruchów” przy konstytuowaniu się, w związku z wyobraźnią dotykową, tego, co nazywamy potem „aktami intencjonalnymi zwróconymi ku ich przedmiotom”. [przypis autorski]
następ — tu: następstwo. [przypis edytorski]
następy — następstwa. [przypis edytorski]
na stepie — syberyjskim… [przypis redakcyjny]
na stojączkę — dziś popr.: na stojąco. [przypis edytorski]
na stołka — tak w źródle; zapewne powinno być: ani stołka. [przypis edytorski]
Na stolicy Piotrowej zasiadł papież-schyłkowiec, papież-dekadent… — Leon X, właśc. Giovanni di Lorenzo de' Medici (1475–1521), papież od 1513; młodszy syn władcy Florencji, Wawrzyńca Medyceusza, bliski współpracownik i następca Juliusza II; mecenas sztuki; ostatni papież niemający święceń kapłańskich w chwili wyboru; znany z wprowadzenia sprzedaży odpustów na budowę Bazyliki św. Piotra, co doprowadziło do wystąpienia Marcina Lutra (1517). [przypis edytorski]
nastoperczyć (daw.) — postawić na sztorc; nastroszyć. [przypis edytorski]
na str. 184 — Wydanie Montaigne'a, którym się Pascal posługiwał. (I, 40.). [przypis tłumacza]
na str. 28 — paginacja tyczy się widocznie pierwszego wydania Krzyku. Chodziło tu o ustępy pisane na chwałę Jadwigi, a poniżające Dagny. [przypis autorski]
na strawę — na poszukiwanie pożywienia. [przypis redakcyjny]
na straży (starop. forma) — dziś B.: na straż; na straży przypadnie: wpadnie na straż, dopadnie straży. [przypis edytorski]
na straży w nocy u mogiły — wtrącenie w nawiasie jest najprawdopodobniej wyjaśnieniem słowa pochodzącym od autora Wycieczek po Litwie. [przypis edytorski]
Nastrój?… — słowa zwrócone przeciw poszukiwaniu „nastrojów”, znamiennych dla sztuki modernistycznej (Stimmung), ale tu raczej dla modnej wówczas postawy, podporządkowującej zachowanie się zmiennym, lecz przeważnie posępnym lub marzycielskim nastrojom, odpowiadającym pesymizmowi w poglądzie na świat. [przypis redakcyjny]
