Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6704 przypisów.
tur — wymarły przodek bydła domowego, ceniony dawniej jako zwierzyna łowna; najdłużej zachował się w Polsce: do XVII w. [przypis edytorski]
tur — wymarły ssak z rodziny pustorożców, przodek bydła domowego, odznaczał się potężnymi rogami. [przypis edytorski]
turybularz — kadzielnica. [przypis redakcyjny]
turyferariusz — ministrant odpowiadający za kadzidło podczas liturgii. [przypis edytorski]
Turyngia — kraina w środkowej części dzisiejszych Niemiec (obejmująca m. in. Weimar, Jenę, Erfurt i Eisenach); od V w. księstwo plemienia Turyngów, w połowie VI w. podbite przez Franków, schrystianizowane w VIII w., od początku w. IX (ok. 804 r.) jedna z marchii państwa Karola Wielkiego. [przypis edytorski]
Turyn — miasto w płn.-zach. Włoszech, stolica regionu Piemont. [przypis edytorski]
Turza Góra — dziś: Góra Zamkowa. [przypis edytorski]
Turza — miasto Tours we Francji nad Loarą. [przypis redakcyjny]
Turzon, Jan (1437–1508) — kupiec, przedsiębiorca i patrycjusz z węgierskiego rodu Thurzo von Bethlemfalva, urodzony w Lewoczy w rodzinie kupców i przedsiębiorców, został przez swego ojca do Wenecji i Padwy, aby pogłębiać wiedzę o hutnictwie, po powrocie rozwijał rodzinny interes, związany z wydobyciem rud ołowiu, srebra, złota i miedzi w Olkuszu w Polsce, w Górach Złotych na Dolnym Śląsku, Kutnej Horze w Czechach oraz na Węgrzech. [przypis edytorski]
turzyca — tu: sierść. [przypis edytorski]
Turzyma, Maria, właśc. Maria Wiśniewska z d. Głowacka (1860–1922) — działaczka feministyczna, pisarka, publicystka; współpracowała z Marią Siedlecką i Kazimierą Bujwidową; wydawczyni krakowskiego pisma „Nowe Słowo” (1902–1905), poświęconego emancypacji kobiet, podczas I wojny światowej działała w krakowskim kole Ligi Kobiet Galicji i Śląska; autorka zbioru nowel Nadbrzeżne Fale (1899) oraz tekstów publicystycznych (m.in. Handel kobietami i Potrójne więzy kobiety); działała na rzecz dopuszczenia kobiet do edukacji uniwersyteckiej oraz praw wyborczych dla kobiet, zwracała uwagę na problem zależności ekonomicznej kobiet od mężczyzn. [przypis edytorski]
tuście (daw.) — skrót od: tu jesteście. [przypis edytorski]
Tuśmy — tu, tj. pod Sokalem w bitwie z Tatarami w r. 1519. [przypis redakcyjny]
Tuśmy usiedli (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, dziś: „tu usiedliśmy”. [przypis edytorski]
Tu sapientium (…) Lyaeo — Horatius, Odae, III, 21, 14. [przypis tłumacza]
Tu sciebas, quid patiebar, nullus hominum (łac.) — Ty wiedziałeś, co cierpiałem, a nikt z ludzi (Augustyn, Wyznania VII 7). [przypis edytorski]
Tusculum — dawna miejscowość w Italii (5 km od Rzymu), dokąd wyjechał ze stolicy staroż. pisarz i filozof Cyceron i żyjąc samotnie w swojej posiadłości, pisał traktaty filozoficzne, m.in. Rozmowy tuskulańskie; przen. miejsce odpoczynku lub twórczości, oddalone od zgiełku miasta. [przypis edytorski]
Tusculum — dawna miejscowość w Italii (5 km od Rzymu), dokąd wyjechał ze stolicy staroż. pisarz i filozof Cyceron i żyjąc samotnie w swojej posiadłości, pisał traktaty filozoficzne, m.in. Rozmowy tuskulańskie; tu przen.: ustronie, zacisze z dala od świata i towarzystwa. [przypis edytorski]
Tusculum — miejscowość 5 km od Rzymu, w której Cyceron napisał Rozmowy tuskulańskie; przen. miejsce odpoczynku lub twórczości, oddalone od zgiełku miasta. [przypis edytorski]
Tu secanda (…) domos — Horatius, Odae, II, 16, 17. [przypis tłumacza]
Tuskańskie (morze) — Morze Tyrreńskie. [przypis redakcyjny]
tusząc (starop.) — mając nadzieję. [przypis edytorski]
tusza — tu: rozmiary ludzkiego ciała, zwłaszcza otyłego. [przypis edytorski]
tuszę (starop.) — mam nadzieję, spodziewam się. [przypis edytorski]
tuszemy sobie (daw.) — mamy nadzieję. [przypis edytorski]
tusze — nadzieje (od: tuszyć, mieć nadzieję, spodziewać się). [przypis redakcyjny]
Tuszkana — kraina w środkowych Włoszech, Toskania. [przypis redakcyjny]
tusz (…) sobie (starop.) — spodziewaj się, miej nadzieję. [przypis redakcyjny]
tusz sobie (starop.) — spodziewaj się. [przypis redakcyjny]
tusz (tu daw.) — prysznic. [przypis edytorski]
tusz — tu: prysznic. [przypis edytorski]
tuszyć czego (starop.) — spodziewać się czego. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — mieć nadzieję; por. otucha. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — mieć nadzieję; por.: otucha. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — mieć nadzieję; por.: otucha. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Charles Dickens, Dawid Copperfield, Dawid Copperfield, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Konstanty Ildefons Gałczyński, Ars Poetica czyli Sztuka rymotwórcza
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
tuszyć (daw.) — mieć nadzieję, spodziewać się; por. otucha. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — mieć nadzieję, spodziewać się. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — mieć nadzieję; tu: dawać nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — mieć nadzieje. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — myśleć, być przekonanym; spodziewać się. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — oczekiwać, spodziewać się. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — przypuszczać. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — spodziewać się czegoś, mieć nadzieję; por. otucha. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — spodziewać się czegoś. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — spodziewać się, mieć nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — spodziewać się, mieć nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — spodziewać się. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — spodziewać się; sądzić. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — uważać, sądzić; spodziewać się, mieć nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć — mieć nadzieję; por. wyraz pokrewny: otucha. [przypis edytorski]
tuszyć — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć — mieć nadzieję; tu: dawać nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć — mieć nadzieję; tu: przewidywać. [przypis edytorski]
tuszyć — mniemać, sądzić; mieć nadzieję. [przypis redakcyjny]
tuszyć (przestarz.) — mieć nadzieję, sądzić. [przypis redakcyjny]
tuszyć sobie co dobrego (starop.) — mieć nadzieję na co dobrego. [przypis edytorski]
tuszyć sobie co (starop.) — mieć nadzieję na co. [przypis edytorski]
tuszyć sobie (starop.) — mieć nadzieję na co. [przypis edytorski]
tuszyć sobie (starop.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć sobie (starop.) — mieć nadzieję, spodziewać się. [przypis edytorski]
tuszyć — spodziewać się, mieć nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — mieć nadzieję, spodziewać się. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — mieć nadzieję, spodziewać się; tu: przeczuwać, podejrzewać. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — mieć nadzieję, spodziewać się; tu: przeczuwać. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — przeczuwać, mieć nadzieję; tu: wróżyć, dawać przeczucie. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — spodziewać się, przeczuwać. [przypis redakcyjny]
tuszyć (starop.) — tu: dawać nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — tu: przypuszczać. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — tu: spodziewać się, przewidywać. [przypis edytorski]
tuszyć [swej wygranej] (starop. forma) — mieć nadzieję na wygraną. [przypis edytorski]
Tuszynek — polska wieś położona w województwie łódzkim, w gminie Tuszyn. [przypis edytorski]
tusz (z fr. touche: dotknięcie) — w szermierce: trafienie przeciwnika. [przypis edytorski]
Tutaj (…) nigdy — ustęp wzięty w nawias nie znajduje się w wydaniu oryginalnym. [przypis tłumacza]
Tutaj upadał na bok, a tam gdzieś znowu leżał na wznak… — Iliada XXIV 10–12, żal Achillesa po śmierci jego przyjaciela Patroklosa. [przypis edytorski]
Tutaj więc korzystne jest dla rządu tyrańskiego, że działa na dalekie przestrzenie (…) zwiększa swą siłę na odległość, tak jak dźwignia — To nie sprzeciwia się temu, co powiedziałem przedtem (księga II, rozdz. IX) o złych stronach państw wielkich. Tam chodziło bowiem o władzę rządu nad swymi członkami, a tutaj idzie o siłę jego przeciwko poddanym. Rozrzucani członkowie służą mu za punkty oparcia do działania na odległość wobec narodu, nie ma jednak żadnego punktu oparcia, by działać wprost na swoich członków. W jednym więc wypadku długość dźwigni powoduje jej słabość, w drugim zaś wypadku siłę. [przypis autorski]
tutaj w oryginale pojawia się inna piosenka (kolejna), zapewne autorstwa Charlotte Brontë, licząca kilka zwrotek, jednak tłumaczka tego wydania nie przełożyła jej tekstu:
My feet they are sore, and my limbs they are weary;
Long is the way, and the mountains are wild;
Soon will the twilight close moonless and dreary
Over the path of the poor orphan child.
Why did they send me so far and so lonely,
Up where the moors spread and grey rocks are piled?
Men are hard-hearted, and kind angels only
Watch o'er the steps of a poor orphan child.
Yet distant and soft the night-breeze is blowing,
Clouds there are none, and clear stars beam mild;
God, in His mercy, protection is showing,
Comfort and hope to the poor orphan child.
Ev'n should I fall o'er the broken bridge passing,
Or stray in the marshes, by false lights beguiled,
Still will my Father, with promise and blessing,
Take to His bosom the poor orphan child.
There is a thought that for strength should avail me,
Though both of shelter and kindred despoiled:
Heaven is a home, and a rest will not fail me;
God is a friend to the poor orphan child.
[przypis edytorski]
Tutaj znowu opuściliśmy nazwiska kilku naszych autorów. Kto wie, że zasługuje na pochwały Loty, odczuje to sercem, czytając ten ustęp, inni zaś nie potrzebują się dowiadywać niczego. [przypis autorski]
tuta (…) villis (łac.) — „Chwalę sobie swe małe, lecz bezpieczne mienie,/ A jeśli mi go braknie, to i tak żyć będę;/ Ale gdy mi fortuna poszczodrzy, to twierdzę,/ Że tylko ci są mądrzy oraz życie znają,/ Co na piękny dom łożą pieniądz i na włości” (Horatius, Epistulae, I, 15, 42; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
tut (białorus.) — tu, tutaj. [przypis edytorski]
tuteczność i tameczność, jak wyrażali się polscy filozofowie — neologizmy Bronisława Trentowskiego (zob.); tuteczność — świat doczesny, realny; tameczność — świat metafizyczny, sfera idei, zaświaty. [przypis edytorski]
tuteczny — rodem tutejszy. [przypis redakcyjny]
tutejsze akwarium — w Muzeum Oceanograficznym w Monako, zał. przez księcia Alberta, otwartym w 1910. [przypis edytorski]
tutek (gw.) — tutaj. [przypis edytorski]
tu — teraz. [przypis redakcyjny]
tuteur et pupille (fr.) — nauczyciel i uczeń. [przypis edytorski]
tutka — papier zwinięty w rożek, w ten sposób noszono dawniej różne drobne przedmioty: ciasteczka, owoce itp. [przypis edytorski]
tutki (ukr., dial.) — tutaj. [przypis edytorski]
tutki — (z niem.) tu: zwinięte torebki papierowe. [przypis redakcyjny]
Tutmozis — gr. Totmes, egip. Dżehutimes, imię noszone przez czterech faraonów Nowego Państwa, m.in. wielkiego zdobywcę Totmesa III. [przypis edytorski]
Tutmozis I, Totmes I (1506–1493 p.n.e.) — władca Egiptu z XVIII dynastii. W ekspedycjach wojskowych dotarł aż nad Eufrat. Podjął również wyprawy wojskowe do Nubii, poszerzając posiadłości egipskie na południu o tereny pomiędzy II a III kataraktą. Podczas pierwszej z ekspedycji osobiście zabił w bitwie króla Nubijczyków. Krwawo stłumił powstanie nubijskie, które wybuchło na świeżo podbitych terenach. [przypis edytorski]
tutok (gw.) — tutaj. [przypis edytorski]
Tu: Tora sze-be-al pe —- ustna tradycja. [przypis tłumacza]
tutor (daw., z łac.) — opiekun, wychowawca. [przypis edytorski]
tutor (łac.) — opiekun. [przypis edytorski]
Tu trzeba czasu użyteczniej użyć — Tu poeta przypomina, że spoczynek w kształceniu się moralnym jest rzeczą naganną. Stać w miejscu jest toż samo, co wstecz się cofać. Poprzednie porównanie trafnie tę myśl objaśnia. [przypis redakcyjny]
tutti guanti (wł.) — cała reszta. [przypis edytorski]
tutti (muz., wł.: wszyscy) — fragment utworu, gdzie grają jednocześnie wszystkie instrumenty. [przypis edytorski]
tutti quanti (wł.) — cała reszta. [przypis edytorski]
