Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10266 przypisów.
Walhalla (mit. nordycka) — zamek najwyższego boga Odyna, w którym gości on poległych chwalebnie na polu bitwy wojowników. Często używane błędnie na określenie siedziby bogów, Asgardu. [przypis edytorski]
Walhalla (mit. skand.) — „pałac poległych”, pałac Odyna; miejsce, w którym polegli wojownicy ucztują razem z bogami. [przypis edytorski]
Walia — część Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, celtycka kraina historyczna; książę Walii to tytuł następcy brytyjskiego tronu. [przypis edytorski]
Walia — księstwo w Anglii. [przypis redakcyjny]
walić (daw. pot.) — jechać a. iść. [przypis edytorski]
Waligóra i Wyrwidąb — bohaterowie legend, bliźniacy o nadludzkiej sile, symbol zgody braterskiej. [przypis edytorski]
waligóra — olbrzym. [przypis edytorski]
Waligóra — olbrzym znany z baśniowych opowieści. Mógł unosić lub wywracać góry, stąd jego nazwa. [przypis edytorski]
waligród — ten, który niszczy miasta. [przypis edytorski]
wali rząd — tu: burzy porządek. [przypis edytorski]
Waliszewski, Zygmunt (1897–1936) — malarz, należący do grupy kapistów. [przypis edytorski]
wali — tu: nadchodzi, nadciąga. [przypis edytorski]
Walką z bolszewictwem, z bolszewizmem, z naszym polskim półbolszewizmem były moje mowy rektorskie, walką były o duszę młodzieży — Pod tym tytułem wyszły w Wilnie 1927 r. [przypis autorski]
walka czerwcowa w Paryżu — powstanie robotnicze w Paryżu w dniach 22–26 czerwca 1848, wywołane zamknięciem Warsztatów Narodowych przez Rząd Tymczasowy oraz dekretem o przymusowym poborze do armii wszystkich zatrudnionych w nich mężczyzn; krwawo stłumione przez wojsko. [przypis edytorski]
walka francuska (daw.) — odmiana zapasów, w której wolno atakować tylko górną połowę ciała. [przypis edytorski]
Walka kobiet — komedia Augustina Eugène'a Scribe'a z 1851 r. [przypis edytorski]
walka, która się rozpoczęła o godzinie dziewiątej w nocy, ustała o godzinie piątej w dzień — walka rozpoczęła się według naszej rachuby czasu o trzeciej w nocy i trwała do jedenastej przed południem. [przypis tłumacza]
walka nierządna — tu: niedowodzona przez nikogo; taka, podczas której nikt nie sprawował rządów nad oddziałami. [przypis edytorski]
walka sił wewnętrznych i rozbratanie onych — Genesis z Ducha. [przypis autorski]
walkę Młodej Polski z przybyszewszczyzną, czyli walkę sztuki opartej na sercu Chrystusa ze sztuką koźlich nóg, kabały i błyskotek stylowych — list Ignacego Maciejowskiego do Maryli Wolskiej z 22 III 1899; w: Miscellanea literackie 1864–1910, pod red. S. Pigonia, Wrocław 1957, s. 334–335. [przypis autorski]
Walkhirie — właśc. Walkirie, w mit. nordyckiej córki Odyna, boginie, dziewice-wojowniczki, jeżdżące na skrzydlatych koniach a. wilkach, zbrojone we włócznie i tarcze; zajmowały się sprowadzaniem dusz najdzielniejszych wojowników z pola bitwy do Walhalli oraz usługiwały podczas odbywających się tam uczt Odynowi i jego gościom. [przypis edytorski]
walki Białej i Czerwonej Róży — tzw. Wojna Dwóch Róż: tocząca się w Anglii w latach 1455–1485 wojna domowa o władzę pomiędzy rodem Yorków, których herbem była biała róża, a rodem Lancasterów, których herbem była czerwona róża. [przypis edytorski]
walki pod Salaminą — wojna morska Greków z Persami w 480 r. p.n.e. [przypis edytorski]
Walkiria (mit. germ.) — jedna z pomniejszych bogiń, dziewic-wojowniczek dosiadających skrzydlatych koni, odprowadzających cienie poległych w boju do Walhalli. Spopularyzowała je opera WagneraWalkiria (1870) Richarda Wagnera, stanowiąca drugą część dramatu muzycznego Pierścień Nibelunga, a szczególnie Cwał Walkirii, wstęp do III aktu tej opery, jeden z najbardziej znanych utworów tego kompozytora. [przypis edytorski]
Walkirie (mit. germ.) — pomniejsze boginie, dziewice-wojowniczki dosiadające skrzydlatych koni, odprowadzające cienie poległych w boju do Walhalli; spopularyzowała je opera Wagnera Walkiria (1870) Richarda Wagnera, stanowiąca drugą część dramatu muzycznego Pierścień Nibelunga, a szczególnie Cwał Walkirii, wstęp do III aktu tej opery, jeden z najbardziej znanych utworów tego kompozytora. [przypis edytorski]
Walkirie (mit. nordycka) — córki Odyna, boginie, dziewice-wojowniczki, jeżdżące na skrzydlatych koniach a. wilkach, zbrojone we włócznie i tarcze; zajmowały się sprowadzaniem dusz najdzielniejszych wojowników z pola bitwy do Walhalli oraz usługiwały podczas odbywających się tam uczt Odynowi i jego gościom. [przypis edytorski]
Walkirie (mit. skand.) — córki boga Odyna, dziewice-wojowniczki, uzbrojone, dosiadające skrzydlatych koni lub wilków, były wysłanniczkami ojca i wychodziły na spotkanie wojownikom, ginącym bohatersko w bitwach. [przypis edytorski]
walki w duszy Sanda — Karla Sanda, studenta niemieckiego, zabójcy dramaturga Augusta von Kotzebue (1819). [przypis redakcyjny]
Walküra a. Walkiria (mit. germ.) — jedna z dziewic kierujących z woli boga Odyna losami bitew; miały odprowadzać cienie poległych do Walhalli i podawać pierwsze czasze niebiańskiego napoju. Przebywały na szczytach gór, pędziły w chmurach na rumakach. Spopularyzowała je opera Wagnera Die Walküre; Walkirie pędzą w niej na szczyty górskie (słynny „galop Walkirii”). [przypis redakcyjny]
Wallace, Alfred Russel (1823–1913) — bryt. podróżnik, przyrodnik, antropolog; niezależnie od K. Darwina sformułował teorię ewolucji drogą doboru naturalnego; autor wielu publikacji, m.in. książki Archipelag Malajski (1869). [przypis edytorski]
Wallace, Alfred Russel (1823–1913) — brytyjski przyrodnik i podróżnik, niezależnie od Darwina stworzył teorię ewolucji. [przypis edytorski]
Wallace'ów, Fletcherów, Leblanków, Pitigrillich — Edgar Wallace (1875– 1932): pisarz angielski, autor licznych, bardzo poczytnych powieści awanturniczo-kryminalnych; Joseph Smith Fletcher (1863–1935): pisarz angielski, autor ponad 200 książek, znany przede wszystkim z poczytnych kryminałów; Maurice Leblanc (1864–1941): francuski pisarz i nowelista, autor cyklu powieści kryminalnych, których bohaterem jest Arsène Lupin, dżentelmen-włamywacz; Pitigrilli, właśc. Dino Segre (1893–1975): włoski pisarz, autor skandalizujących książek, uważany za pornografa. [przypis edytorski]
Wallenrod — tytułowy bohater powieści poetyckiej Adama Mickiewicza (1798–1855) Konrad Wallenrod. [przypis edytorski]
Wallenrod — tytułowy bohater powieści poetyckiej Adama Mickiewicza Konrad Wallenrod (1823), człowiek, który pozornie służył swoim wrogom, żeby faktycznie im zaszkodzić. [przypis edytorski]
Wallenrod — tytułowy bohater powieści poetyckiej Adama Mickiewicza Konrad Wallenrod (1823), człowiek, który pozornie służył swoim wrogom, żeby faktycznie im zaszkodzić. [przypis edytorski]
Wallenstein, Albrecht von (1583–1634) — czeski dowódca i polityk z czasów wojny trzydziestoletniej, walczący po stronie katolickiej. [przypis edytorski]
Wallenstein, Albrecht von (1583–1634) — niemiecki polityk i dowódca pochodzenia czeskiego. Friedrich Schiller poświęcił jego dziejom dramat Trylogia o Wallensteinie i wojnie trzydziestoletniej. [przypis edytorski]
Wallenstein, Albrecht von (1583–1634) — wódz i polityk pochodzenia czeskiego z okresu wojny trzydziestoletniej, zginął oskarżony o zdradę 25 lutego 1634 w Chebie (łac. Egra). Friedrich Schiller napisał oparty na faktach z awanturniczego życia Wallensteina dramat w trzech aktach Trylogia o Wallensteinie i wojnie trzydziestoletniej, oryg. Wallenstein-Trilogie (1799): Obóz Wallensteina (Wallensteins Lager), Dwaj Pikkolominowie: Rzecz w pięciu aktach (Die Piccolomini), Śmierć Wallensteina (Wallensteins Tod). [przypis edytorski]
Wallenstein — chodzi zapewne o całość lub jedną z części Trylogii o Wallensteinie i wojnie trzydziestoletniej Friedricha Schillera (1759-1805); historycznie pierwowzór tytułowej postaci, Albrecht Václav Eusebius z Valdštejna był żyjącym na przełomie XVI i XVIIw. zręcznym wodzem pochodzenia czeskiego, walczącym w obronie interesów cesarza Ferdynanda II Habsburga, na którego rozkaz został prawdopodobnie zamordowany. [przypis redakcyjny]
Wallensteinowska — sonata fortepianowa nr 21 C-dur opus 53 Beethovena, znana jako sonata Waldsteinowska (1804), zaczynająca się od serii szybko powtarzających się akordów, granych pianissimo. Dedykowana księciu von Waldstein (niektórzy członkowie tego rodu nosili nazwisko Wallenstein). [przypis edytorski]
Wallensteinplatz — jedna z głównych ulic w dzielnicy Brigittenau. [przypis edytorski]
Wallenstein — potoczna nazwa trylogii dramatycznej Friedricha Schillera z 1799 r.: Obóz Wallensteina (Wallensteins Lager), Piccolomini i Śmierć Wallensteina (Wallensteins Tod). [przypis edytorski]
walliet — następca tronu. [przypis autorski]
Wallnerstrasse — historyczna ulica w centrum Wiednia. [przypis edytorski]
Wall Street — ulica w Nowym Jorku, w płd. części Manhattanu, gdzie znajdują się najważniejsze instytucje finansowe USA, w tym siedziba nowojorskiej giełdy. [przypis edytorski]
Wally — jedna z najwcześniejszych i najlepszych powieści tego poety, przez długi czas była niejako kodexem szkoły poetyczno-filozoficznej, znanej pod nazwą: Młodej Germanii. [przypis tłumacza]
Walmiki — mędrzec i święty indyjski, któremu przypisywane jest autorstwo sanskryckiego eposu Ramajany, powstałego między II w. p.n.e a II w. n.e. [przypis edytorski]
Walmiki — staroż. ryszi (mędrzec) i święty indyjski; wg tradycji autor Ramajany oraz wynalazca śloki, najważniejszego metrum poezji sanskryckiej; nie wiadomo nic o jego życiu: podobno był rozbójnikiem, który zakończywszy swój proceder, w ramach pokuty tak długo siedział w bezruchu, aż mrówki pokryły jego ciało. [przypis edytorski]
walnieś się spisał (daw.) — doskonale się spisałeś. [przypis edytorski]
walny (daw.) — decydujący, rozstrzygający. [przypis edytorski]
walny (daw.) — dzielny, chwacki. [przypis edytorski]
walny (daw.) — główny, zasadniczy, rozstrzygający. [przypis edytorski]
walny (daw.) — zasadniczy, decydujący. [przypis edytorski]
walny — decydujący, ostateczny. [przypis edytorski]
walny — główny, zasadniczy. [przypis edytorski]
walny — istotny, ważny. [przypis edytorski]
walny — mający decydujące znaczenie. [przypis edytorski]
walny — tu: decydujący. [przypis edytorski]
walny — tu: obfity. [przypis edytorski]
walny — tu: solidny, doskonały; fajny. [przypis edytorski]
walny — tu: wielki. [przypis edytorski]
walny — tu: zdecydowany, decydujący. [przypis edytorski]
walny — ważny, decydujący. [przypis edytorski]
walny — zasadniczy, decydujący. [przypis edytorski]
walów, właśc. waleni — walenie (łac. Cetacea): ssaki wodne, głównie oceaniczne, do rzędu których należy wiele gatunków, m.in. delfiny, morświn, kaszalot, płetwal błękitny. [przypis edytorski]
walonki — wysokie, ciepłe obuwie wytwarzane z wojłoku (filcowanej owczej wełny), z gumowymi lub skórzanymi podeszwami albo używane jak skarpety, pod obuwie skórzane lub kalosze; noszone podczas mrozów do chodzenia po suchym śniegu. [przypis edytorski]
walonki (z ros. валенки) — wysokie, ciepłe obuwie wytwarzane z wojłoku (filcowanej owczej wełny), z gumowymi lub skórzanymi podeszwami albo używane jak skarpety, pod obuwie skórzane lub kalosze; noszone podczas mrozów do chodzenia po suchym śniegu. [przypis edytorski]
walor — cena, wartość. [przypis redakcyjny]
walor — cenę, wartość. [przypis redakcyjny]
walor i respekt — znaczenie i poważanie. [przypis redakcyjny]
Walorozę — odmiana właściwa dziś dla nazwisk; imiona zakończone na -o odmieniamy dziś: brata swego Waloroza. Podobnie rzecz się ma z imionami Bulbo, Seriozo i Mrukiozo. [przypis edytorski]
walory (daw.) — tu: papiery wartościowe emitowane przez banki. [przypis edytorski]
walory — waluta albo papiery wartościowe. [przypis redakcyjny]
Walowskiego — właśc. Walewski, Aleksander, chorąży sieradzki. [przypis redakcyjny]
Walpole, Horacy (1717–1797) — pochodzący z arystokratycznej rodziny pisarz angielski, żył długi czas we Francji, gdzie wiązała go serdeczna przyjaźń z margrabiną du Deffand. [przypis tłumacza]
Walpurgis — noc Walpurgii; obchodzone nocą z 30 kwietnia na 1 maja święto zmarłych (a także noc złych duchów) u daw. Germanów, patronowała mu surowa bogini nocy i śmierci Hel; później: noc sabatu czarownic na górze Brocken (szczególnie w literaturze romantycznej); nazwa pochodzi od imienia św. Walburgi, która wraz ze św. Bonifacemu brała udział w nawracaniu Germanów na chrześcijaństwo w VIII w. [przypis edytorski]
Walsall — miasto w środkowej Anglii, w hrabstwie West Midlands. [przypis edytorski]
Walstetten — właściwie: Vierwaldstätter, tj. Jezioro Czterech Kantonów. [przypis redakcyjny]
w altanie umyślnie na to wystawionej przy drodze — miejsce, gdzie była ta altana, jeszcze jest widoczne. [przypis autorski]
Walter, Bruno, właśc. Schlesinger (1876–1962) — wybitny niemiecki dyrygent, pianista i kompozytor; w 1933 r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. [przypis edytorski]
Walter Map (ok. 1130–ok. 1210) — angielski duchowny i pisarz pochodzenia walijskiego, związany z dworem Henryka II; starofrancuski cykl prozy arturiańskiej z początku XIII w., zwany dziś często Cyklem Wulgaty (tj. wersji powszechnej), podaje, że jego autorem jest Gautier Map, chociaż nie wydaje się to prawdopodobne; cykl ten rozwija treść poematów Roberta de Boron i Chrétiena de Troyes, uzupełniając je o dodatkowe szczegóły i historie poboczne oraz łącząc je w jedną spójną opowieść. [przypis edytorski]
Walter Raleigh (ok. 1554–1618) — ang. odkrywca, który poszukiwał El Dorado na terenie dzisiejszej Gujany i Wenezueli. [przypis edytorski]
Walter Scott (1771–1832) — szkocki autor powieści historycznych (m.in. Ivanhoe, Rob Roy) i poeta, bardzo popularny w swojej epoce. [przypis edytorski]
Walter Scott (1771–1832) — szkocki pisarz, który ukształtował model powieściowy; związek Lilli Wenedy z Panią jeziora polega na występowaniu w obu utworach motywu zemsty, u Słowackiego realizacją jest Roza Weneda, u Schotta Klimalea, która zrodzi syna-mściciela. [przypis edytorski]
Walter-Skot — Walter Scott (1771–1832) ogromnie popularny w XIX w. powieściopisarz, twórca stylu powieści historycznej, w której fakty wymieszane były z legendami, ludowymi wierzeniami i wątkami fabularnymi; jego nazwisko pojawia się tu w zdeformowanej, wygodnie spolszczonej formie. Nie wiadomo o jaką przepowiednię Waltera Scotta chodziło tu tłumaczowi. [przypis edytorski]
Walterskot, właśc. Walter Scott (1771–1832) — szkocki adwokat, powieściopisarz i poeta; jego powieści (m.in. Waverley, Rob Roy, Ivanhoe, Narzeczona z Lammermoor, Kenilworth), mające historyczne tło akcji i starające się oddać przede wszystkim koloryt epoki oraz miejsca wywarły ogromny wpływ na romantyzm europejski. [przypis edytorski]
Walter z Hamburga — chodzi o Waltera Dunninga, niemieckiego boksera i kapo w Auschwitz. [przypis edytorski]
Waltham Cross — miasto 20 km na północ od centralnego Londynu, zalicza się do londyńskiego obszaru metropolitalnego. [przypis edytorski]
waltornia — blaszany instrument dęty w postaci metalowej rury zagiętej w pętlę, rozszerzającej się na końcu. [przypis edytorski]
waltornie — duże naczynie do picia trunków w kształcie waltorni (dęty instrument muzyczny). [przypis redakcyjny]
Wal (…) trzy — z Epistoły Marota: Frippelines, valet de Maort, à Sagon. [przypis tłumacza]
Walumbroza — w Toskanii; poeta przeniósł dowolnie tę miejscowość do Francji (w 1. wyd. było Valspinosa). [przypis redakcyjny]
wama (gw.) — wam. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
w ambarasie — w zakłopotaniu; zaambarasowany. [przypis edytorski]
Wam czewo? (ros.) — czego pan sobie życzy? [przypis edytorski]
wam gwoli (daw.) — dla was, ze względu na was. [przypis edytorski]
Wampir — powieść mylnie przypisywana Byronowi [red. WL: autorem opowiadania Wampir (1819), wprowadzającego postać wampira do literatury romantycznej, był John Polidori (1795–1821), były sekretarz Byrona; opowiadanie po raz pierwszy opublikowano w „New Monthly Magazine”, bez zgody autora, jako utwór Byrona]. [przypis autorski]
wampir z Düsseldorfu — Peter Kürten, niemiecki seryjny morderca, skazany w 1931 roku. [przypis edytorski]
wam rzecz inna w głowie — poezja Eurypidesa. [przypis tłumacza]
wam wasze boki tak wyprawię, że już będą same jak rzemienie (ego vostra faciam latera lorea) — od harapów rzemiennych. [przypis tłumacza]
