Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8456 przypisów.
zaprowadził — dziś: zawiózł. [przypis edytorski]
zaproże — dawniej: miejsce za progiem lub koło progu. [przypis edytorski]
zaprządz — dziś popr. pisownia: zaprząc. [przypis edytorski]
zaprządz — dziś: zaprząc. [przypis edytorski]
zaprzągać (starop.) — zaprzęgać. [przypis edytorski]
zaprzągł Josef wóz swój — «Osobiście zaprzągł konie do wozu, gdyż gorliwie pragnął okazać szacunek ojcu», zob. Raszi do 46:29. [przypis edytorski]
zaprzątać — zajmować kogoś jakimiś sprawami. [przypis edytorski]
zaprzątywać — dziś popr.: zaprzątać. [przypis edytorski]
zaprzało się — wyparło się. [przypis edytorski]
zaprzały (starop.) — zjełczały. [przypis edytorski]
zaprzaństwo (daw.) — dopuszczenie się zdrady, zaparcie się prawdy, ideałów itp. [przypis edytorski]
zaprzania (daw., gw.) — zaparcia [się]. [przypis autorski]
zaprzaniec — odstępca (od wiary), heretyk, zdrajca. [przypis edytorski]
zaprzaniec — odstępca, zdrajca. [przypis edytorski]
zaprzaniec — ten, który zaparł się wiary, pochodzenia etc.; synonim zdrajcy. [przypis edytorski]
zaprzaniec — ten, kto się czegoś zaparł, odszczepieniec, odstępca. [przypis edytorski]
zaprzeć a. zawrzeć (daw.) — zamknąć. [przypis edytorski]
zaprzeć (daw.) — tu: zablokować. [przypis edytorski]
zaprzeć (daw.) — zamknąć. [przypis edytorski]
zaprzeć (daw.) — zamknąć; tu forma: zaparto: zamknięto. [przypis edytorski]
zaprzeć (daw.) — zamknąć, zablokować. [przypis edytorski]
zaprzeć drzwi (daw.) — zamknąć drzwi. [przypis edytorski]
zaprzeć (tu daw.) — zamknąć. [przypis edytorski]
zaprzeć — tu: zamknąć. [przypis edytorski]
zaprzeć — tu: zamknąć. [przypis redakcyjny]
zaprzeczaszli — daw. konstrukcja z partykułą pytajną -li; znaczenie: czy zaprzeczasz. [przypis edytorski]
zaprzeczyć — tu: nie pozwolić. [przypis edytorski]
zaprzepadać się — dziś: przepadać a. zaprzepaszczać się. [przypis edytorski]
zaprzeszła wiosna — wiosna, która była przed tą ostatnią; przedostatnia wiosna. [przypis edytorski]
za przybyciem (daw.) — dziś: po przybyciu. [przypis edytorski]
za przybyciem — dziś: po przybyciu. [przypis edytorski]
Za przykładem Marlowe'a… — obłęd Zabiny w I części Tamerlana Wielkiego (V, 2). [przypis tłumacza]
za przyściem — za przyjściem, kiedy przyjdą. [przypis edytorski]
zaprzysiąc tornistrowi — wstąpić do wojska. [przypis edytorski]
zaprzysiągł mi — w przymierzu zawartym pomiędzy rozciętymi połówkami (Genesis 15), zob. Raszi do 24:7. Inne wyjaśnienie: podczas Związania Icchaka (Genesis 22), zob. Radak do 24:7. [przypis edytorski]
zaprzysięże (daw.) — zaprzysięgnie. [przypis edytorski]
zaprzysiężesz — dziś popr. forma: zaprzysięgniesz. [przypis edytorski]
za psy — za psami. [przypis redakcyjny]
zapuścić — tu: zasłonić. [przypis edytorski]
zapust (daw.) — obecnie raczej forma „zapusty”, oznaczająca karnawałowe ostatki; zapust to także lasek złożony z nowych drzew, młodnik. [przypis edytorski]
zapust (gw.), zapusty (daw.) — ostatnie dni karnawału; ostatki. [przypis edytorski]
zapustna niedziela (przestarz.) — ostatnia niedziela karnawału. [przypis edytorski]
zapustny (daw.) — karnawałowy. [przypis edytorski]
zapustny (daw.) — związany z zapustami, tj. hucznie i wesoło obchodzonymi ostatnimi dniami karnawału. [przypis edytorski]
zapustny — karnawałowy; zapusty (daw.) końcówka (ostatni tydzień) karnawału, kończący się środą popielcową, rozpoczynającą okres postu. [przypis edytorski]
zapust (starop.) — zagajnik. [przypis redakcyjny]
zapust — tu: gąszcz, plątanina. [przypis edytorski]
zapusty (daw.) — karnawał, przebierańce. [przypis edytorski]
zapusty (daw.) — karnawał. [przypis edytorski]
zapusty (daw.) — ostatnie dni karnawału; ostatki. [przypis edytorski]
zapusty — daw. ostatnie dni karnawału. [przypis edytorski]
zapusty (daw.) — ostatnie dni karnawału. [przypis edytorski]
zapusty — karnawał; czas po święcie Bożego Narodzenia (25 grudnia), a przed Wielkim Postem, stanowiącym okres obejmujący 40 dni przed świętem Wielkanocy (termin Wielkanocy jest zmienny i wypada w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca). [przypis edytorski]
zapusty — karnawał; okres po świętach Bożego Narodzenia, a poprzedzający Wielki Post, przypadający na styczeń i luty. [przypis edytorski]
zapusty — ostatnie dni karnawału; ostatki. [przypis edytorski]
zapusty — ostatnie dni karnawału. [przypis edytorski]
zapusty — ostatni tydzień karnawału. [przypis edytorski]
zapusty — tu: gąszcze. [przypis redakcyjny]
zapuszczony (tu daw.) — opuszczony, przymknięty; zapuścić powieki (daw.) — opuścić powieki, przymknąć oczy. [przypis edytorski]
zapyrzony — dziś: zaperzony. [przypis edytorski]
zapytać się (reg.) — zapytać. [przypis edytorski]
Zapytaj się kryminalistów, psychiatrów, (…) formułę Pascalowską: qui fait l'ange, fait bête — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 53–54. [przypis autorski]
zapytałem — «Zmienił porządek zdarzeń, bo wszak najpierw dał [jej podarki] a potem zadawał pytania, po to by nie złapali go za słowa mówiąc: jakże mogłeś dać jej [kosztowności], gdy ciągle nie wiedziałeś kim jest?» , zob. Raszi do 24:47. [przypis edytorski]
Zapytał Zofii o radę — dziś popr.: zapytał Zofię o radę. [przypis edytorski]
zapytamy się — czy chce ona odroczyć wyjazd, czy jechać od razu, zob. Raszbam do 24:57. «Stąd [wniosek], że nie wydaje się kobiety za mąż bez jej zgody», zob. Raszi do 24:57. [przypis edytorski]
zapytana od posażney niewiasty ateńskiey, co by przyniosła mężowi w posagu? z tym się poszczycić może, iż mu przynosi poczciwość — dziś popr. pytajnik rozdzielający zdania składowe powinien być zastąpiony przecinkiem; tu: pozostawiono przykład daw. interpunkcji. [przypis edytorski]
zapytywa — dziś popr. forma: zapytuje; pyta. [przypis edytorski]
zarabiać (starop.) — tu: zasługiwać. [przypis edytorski]
zarabiać* — tu: pracować na roli. [przypis redakcyjny]
za radą towarzyszącego sobie wielkich przymiotów Michała (…) ustąpił — w oryg. łac.: Recessit inde Boleslavus magni Michaelis consilio extra muros. Chodzi o Michała z rodu Awdańców, krewnego wojewody skarbimira, wychowawcy Bolesława Krzywoustego, oraz kanclerza Michała, któremu dedykowane są dwie pierwsze księgi Kroniki Galla Anonima. [przypis edytorski]
Zaradza się jeszcze tej samej wadzie przez ustanawianie urzędników pośredniczących… — porównaj księgę IV, rozdz. V O trybunacie. [przypis tłumacza]
zaradzić się — tu: poradzić się, prosić o radę. [przypis edytorski]
zaradzim (daw.) — tu: forma krótsza użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca; forma podst.: zaradzimy. [przypis edytorski]
zara — dziś popr.: zaraz; od razu. [przypis edytorski]
zara — dziś popr.: zaraz. [przypis edytorski]
zara (gw.) — zaraz; od razu. [przypis edytorski]
zara (gw.) — zaraz. [przypis autorski]
zara (gw.) — zaraz. [przypis edytorski]
Zaramo a. Samaro — wschodnioafrykańska grupa etniczna występująca wzdłuż wybrzeża Tanzanii, dominująca w Dar es Salaam i okolicach; w większości są muzułmanami. Uzaramo: w języku suahili przedrostek „u-” tworzy w szczególności nazwy terenów, np. Usaramo (ziemia Saramów), podczas gdy „wa-” określa grupę osób, np. Wasaramo (Saramowie). [przypis edytorski]
zaranek (daw.) — tu: poranek, początek. [przypis edytorski]
zaranek — poranek; D. lp. zaranku a. zaranka. [przypis edytorski]
zaranie — chwila wschodu słońca. [przypis edytorski]
zaranie — początek. [przypis edytorski]
Zaranie — w oryg. niem. Das Vorspiel als Epilog: Prolog jako epilog. [przypis edytorski]
zaranie — wschód słońca, jutrzenka; przen.: pierwszy okres. [przypis edytorski]
zaranku — dziś: poranka. [przypis edytorski]
za rano (daw.) — za wcześnie. [przypis edytorski]
zarastać — tu chodzi o związane z dojrzewaniem chłopców pojawienie się u nich zarostu. [przypis edytorski]
zaraszczać — dziś popr.: zarastać. [przypis redakcyjny]
Zaratustra Nietzschego — tytułowy bohater książki Tako rzecze Zaratustra (1883–1885) niemieckiego filozofa Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]
Zaratustra (ok. 628–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratustryzmem; przypisywane mu jest autorstwo Gaty, najstarszej części Awesty; imię to nosi główny bohater dzieła Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]
Zaratustra (ok. 628–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratusztrianizmem; tu przywołany jako główna postać dzieła Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]
Zaratustra (ok. 628–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratusztrianizmem; przypisywane jest mu autorstwo Gaty, najstarszej części Awesty. Pojawia się też w dziele Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]
Zaratustra — prorok i reformator religii staroirańskiej, mazdaizmu, żyjący prawdopodobnie na przełomie VII i VI w. p.n.e. [przypis redakcyjny]
Zaratusztra (ok. 628 p.n.e.–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratusztrianizmem; przypisywane jest mu autorstwo Gaty, najstarszej części Awesty. Pojawia się też w dziele Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego [przypis edytorski]
Zara — wł. nazwa portowego miasta Zadar nad Morzem Adriatyckim, ważnego centrum w płn. Dalmacji (dziś w Chorwacji), w staroż. osada iliryjskiego plemienia Liburnów. [przypis edytorski]
zaraz by w bagnie skąpał się ten plucha — Adam Mickiewicz, Grażyna, w. 43. [przypis edytorski]
Zaraz by w bagnie skąpał się ten plucha (…) — nie dziw więc, że Prusacy i pobratymcy ich Litwini czuli wieczną ku Niemcom nienawiść, która stała się wrodzoną prawie ich charakterowi. Za czasów pogańskich, a nawet po przyjęciu chrześcijaństwa, kiedy grzebano Litwina albo Prusaka, płaczkowie śpiewali nad nim: Idź nieboże z nędzy tego świata na lepszy, gdzie drapieżni Niemcy tobie panować nie będą, ale ty im; o czem świadczą Bielski i Stryjkowski. Dotąd w głębokiej Litwie, pod panowaniem pruskim, nazwać wieśniaka Niemcem jest to zelżyć go najsromotniej. [przypis autorski]
zaraz (daw.) — naraz, razem. [przypis edytorski]
zaraz (daw.) — tu: jednocześnie, zarazem. [przypis edytorski]
