Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 119290 przypisów.
zakał — dziś: zakała; wyrodek, odszczepieniec. [przypis edytorski]
zakałem — wadą. [przypis edytorski]
zakał — przyczyna wstydu. [przypis edytorski]
zakał — tu: hańba. [przypis edytorski]
zakalać — dziś popr.: skalać, pokalać. [przypis edytorski]
zakarbować (daw.) — dobrze zapamiętać. [przypis edytorski]
zakarbować — tu: zapisać. [przypis edytorski]
zakarbować — zaznaczyć karbami, tj. nacięciami. [przypis edytorski]
za karę przyczytane — policzone jako odbyta kara. [przypis edytorski]
zakasłać się — zanieść się kaszlem. [przypis edytorski]
zakaszlać się — zanieść się kaszlem, nie mogąc go opanować. [przypis edytorski]
za katy (daw.) — do licha (łagodne przekleństwo). [przypis edytorski]
za każdą razą — dziś popr.: za każdym razem. [przypis edytorski]
za każdą razą — dziś: za każdym razem. [przypis edytorski]
zakazała mi ją — dziś popr.: zakazała mi jej. [przypis edytorski]
zakazali gorzałki w Ameryce — od roku 1919 do 1933 na terenie całych Stanów Zjednoczonych zakazana była produkcja i sprzedaż alkoholu. [przypis edytorski]
zakazujesz (starop.) — zalecasz się. [przypis edytorski]
Zakiela (gw.) — zanim. [przypis edytorski]
Zakint, Same, Dulichion — wyspy sąsiadujące z Itaką. [przypis edytorski]
zakis (daw.) — zakiśnięcie, fermentacja; tu: ciasta pod wpływem dodanego zakwasu (zaczynu). [przypis edytorski]
zakis — ferment, zaczyn. [przypis edytorski]
zakisy — zakisły; skwaśniały. [przypis edytorski]
zakitować — uszczelnić kitem: masą plastyczną twardniejącą pod wpływem powietrza. [przypis edytorski]
zakładać „sieci” — popr. zastawiać sieci. [przypis edytorski]
zakładając głównie swe nadzieje na owych siedmiu gąskach — dziś: pokładając (…) swe nadzieje w owych (…). [przypis edytorski]
zakładał do wózka szkapinę — zaprzęgał konia do wozu. [przypis edytorski]
zakład asekuracyjny — instytucja ubezpieczeniowa. [przypis edytorski]
zakład (daw.) — zastaw, rękojmia; por.: zakładnik. [przypis edytorski]
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Ossolineum — fundacja założona we Lwowie w 1817 roku przez Józefa Maksymiliana Ossolińskiego (1748–1826), pisarza, działacza kulturalnego. Prowadziła jedną z największych polskich bibliotek, wydawnictwo i muzeum. Po drugiej wojnie światowej zbiory przeniesiono do Wrocławia. [przypis edytorski]
zakład — tu: instytucja naukowa a. artystyczna. [przypis edytorski]
Zakład — tu w znaczeniu: zakład leczenia zdrowia psychicznego. [przypis edytorski]
Zakład Witrażów S.G. Żeleński — pracownia założona w 1902 r. przez Stanisława Gabriela Żeleńskiego (1873–1914), brata autora. Po jego śmierci zakład prowadziła jego żona Izabela, a potem syn Adam. W XXI w. firma działa nadal, a obok pracowni znajduje się muzeum witrażu. [przypis edytorski]
zakład w Studzieńcu — zakład poprawczy dla chłopców w Studzieńcu pod Żyrardowem, założony w 1876 r. i funkcjonujący nadal w XXI w.; w 1929 r. w zakładzie wybuchł skandal, kierownictwo usłyszało oskarżenia o złe zarządzanie, nadużycia i malwersacje finansowe, placówka przeszła pod zarząd Ministerstwa Sprawiedliwości i została zreorganizowana. [przypis edytorski]
zakłady graficzne u Koziańskich — drukarnia powstała w Krakowie w 1881; w 1919 Koziańscy w wyniku licytacji nabyli upadającą warszawską firmę Olgelbrandów, zmieniając jej nazwę na „Zakłady Graficzne Eugeniusza i Dr. Kazimierza Koziańskich, dawniej Samuela Orgelbranda Synów”. [przypis edytorski]
zakłady Kruppa — założone w 1811 roku przez Friedricha Kruppa, od 1903 funkcjonujące jako spółka akcyjna Friedrich Krupp AG, od 1999 jako ThyssenKrupp AG; firma zajmowała się wydobyciem rudy żelaza, produkcją stali, sprzętu kolejowego, maszyn przemysłowych oraz broni i amunicji, co w roku 1880 zapewniało połowę obrotów przedsiębiorstwa. [przypis edytorski]
zakład zastawniczy — dawne określenie lombardu. [przypis edytorski]
zakłyźni (gw.) — zapewne przen.: zagryzie. [przypis edytorski]
zakląć (tu daw.) — przysiąc. [przypis edytorski]
zaklasła — dziś popr.: zaklasnęła. [przypis edytorski]
zaklataja (ukr.) — zaklęta. [przypis edytorski]
zaklęcia — tak! w tym przypadku u Cylkowa jest 'zaklęcie', gdyż w hebr. oryginale jest tu słowo אָלָה (ala): ‘zaklinać, przeklinać, składać przysięgę, której złamanie wiąże się z byciem przeklętym’. [przypis edytorski]
zaklęli moc Boga w kształt godny człowieka — mowa o kolosie rodyjskim, jednym z siedmiu cudów świata. [przypis edytorski]
zaklęsły (gw.) — zapadły, wklęsły. [przypis edytorski]
zaklęsły — zapadły, wklęsły. [przypis edytorski]
zaklęto — postraszono klątwą. [przypis edytorski]
zakleksać — w oryginale beklecksen: upaprać, zasmolić; prawdop. winno tu być: przylepić. [przypis edytorski]
zakleksany (daw.) — pobrudzony kleksami z atramentu. [przypis edytorski]
Zakliczyn — miasto w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim. [przypis edytorski]
zaklinać przez — dziś popr. forma: zaklinać na. [przypis edytorski]
zakluczył — tu: zawiązując koniec rzemienia, zamknął pętlę. [przypis edytorski]
zakochałem się (…) na pierwszy rzut oka — popr.: zakochałem się od pierwszego wejrzenia. [przypis edytorski]
Zakochany lew (fr. Le Lion amoureux) — popularna komedia historyczna Francois Ponsarda z 1866; Ponsard otrzymał w 1845 nagrodę Akademii Francuskiej za „postawienie tamy fali romantyzmu”, w 1855 został wybrany członkiem Akademii. [przypis edytorski]
zakochuje się (…) w potwór moralnego tematu — chodzi zapewne o twór będący pochodną moralnego tematu. [przypis edytorski]
za kolana go obłapić — obejmowanie pod kolana było gestem błagania i zarazem uznania czyjejś wyższości. [przypis edytorski]
zakolebać się (gw.) — zakołysać się. [przypis edytorski]
zakoli jewo (ros.) — zakłuj go. [przypis edytorski]
Zakon Boży — nauka religii w szkołach rosyjskich. [przypis edytorski]
zakon boży — prawo boże, dziesięć przykazań. [przypis edytorski]
zakon Boży — prawo Boże, przykazania. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — powinność religijna a. prawna; wiara, religia. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — prawo; nakazy moralne. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — prawo, powinność prawna a. religijna; wiara, religia. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — prawo, powinność religijna a. prawna; Nowy Zakon: Nowy Testament, chrześcijańska część Biblii. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — prawo, powinność religijna a. prawna. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — prawo, powinność religijna a. prawna; wiara, religia. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — prawo, prawidła. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — prawo. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — prawo. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — prawo. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — prawo; tu: Prawo Mojżeszowe, powinności religijne nakazywane w biblijnym Pięcioksięgu Mojżeszowym. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — prawo; żyć w zakonie (bożym): żyć zgodnie z prawem. [przypis edytorski]
Zakon (daw.) — Testament jako część Biblii. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — tu: Biblia. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — tu: prawo, przykazanie, wiara, religia. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — tu: prawo. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — tu: prawo, zasada. [przypis edytorski]
zakon (daw.) — tu: zasady wiary; wyznanie; religia. [przypis edytorski]
zakonkludować (daw., z łac.) — dojść do konkluzji, zakończyć wypowiedź wnioskiem. [przypis edytorski]
zakonkludować — zakończyć rozważania (dyskusję) wnioskami. [przypis edytorski]
Zakon Maltański — pot. joannici, szpitalnicy, kawalerowie maltańscy; pełna nazwa zakonu: Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników Świętego Jana, z Jerozolimy, z Rodos i z Malty (łac. Supremus Militaris Ordo Hospitalarius Sancti Ioannis Hierosolymitani Rhodiensis et Melitensis); katolicki zakon rycerski wywodzący się z bractw i zakonów rycerskich powstałych na Bliskim Wschodzie na fali pierwszych wypraw krzyżowych w średniowieczu. Znaczenie zakonu wiązało się z posiadanym potencjałem militarnym, w tym znakomitą flotą wojenną. [przypis edytorski]
Zakon Młodych Niemiec — organizacja paramilitarna działająca w Republice Weimarskiej od roku 1921. [przypis edytorski]
zakonodawca (daw.) — prawodawca. [przypis edytorski]
zakonodawca — prawodawca. [przypis edytorski]
zakonodawca — tu: dawca zakonu, tj. zasad religii. [przypis edytorski]
zakonotować (daw.) — zapamiętać. [przypis edytorski]
zakonotować — tu: zapamiętać. [przypis edytorski]
zakonotować — zapamiętać. [przypis edytorski]
zakon — prawo. [przypis edytorski]
zakon — prawo, zbiór zasad. [przypis edytorski]
Zakon Św. Jana z Jerozolimy — pot. joannici, szpitalnicy a. kawalerowie maltańscy: zakon rycerski założony w XII w., pierwotnie zajmujący się strzeżeniem bezpieczeństwa wewnętrznego w Królestwie Jerozolimskim. Po upadku Królestwa w 1291 zakon przeniósł się razem z templariuszami na Cypr; w 1309 zajęli wyspę Rodos (odtąd zwani Kawalerami Rodyjskimi). Po likwidacji zakonu templariuszy w 1317 papież przekazał joannitom większość ich dóbr i ziem. W 1522 Rodos została zdobyta przez Imperium Osmańskie, w 1530 cesarz Karol V roku pozwolił Kawalerom Rodyjskim osiedlić się na Malcie, gdzie przyjęli używaną do dziś nazwę Kawalerów Maltańskich. W 1798 Maltę zajęła flota Napoleona; po upadku Napoleona odzyskali część posiadłości, ale trudności finansowe zmusiły zakon do ich porzucenia i przeniesienia siedziby do Rzymu. Funkcjonują jako instytucja dobroczynna, opiekująca się chorymi i rannymi. [przypis edytorski]
zakon seraficzny a. zakon seraficki — nazwa używana w odniesieniu do wszystkich trzech gałęzi zakonu franciszkanów, związana z legendą mówiącą, że kiedy św. Franciszek otrzymał dar stygmatów na górze La Verna (łac. Alvernia) w Toskanii, ukazał mu się Jezus pod postacią Serafina, czyli anioła o sześciu skrzydłach. W miejscu tego objawienia założono pustelnię franciszkańską. [przypis edytorski]
zakonserwowan — daw. forma skrócona od: zakonserwowany. [przypis edytorski]
zakon (starop.) — prawo, zbiór praw; także: wyznanie, religia. [przypis edytorski]
zakon stary (daw.) — Stary Testament, judaistyczna część Biblii. [przypis edytorski]
zakon (tu daw.) — prawo, kanon zasad. [przypis edytorski]
zakon (tu daw.) — prawo; przepisy religijne zawarte w Biblii. [przypis edytorski]
zakon (tu daw.) — prawo, przepisy religijne zawarte w Biblii. [przypis edytorski]
zakon (tu daw.) — prawo, reguła; zbiór praw. [przypis edytorski]
Zakon — tu: prawo Boże. [przypis edytorski]
zakon — tu: prawo, przepisy religijne. [przypis edytorski]
