Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 24152 przypisów.
pętlina — przegub w nodze końskiej przy kostce, pęcina. [przypis redakcyjny]
pęto (starop.) — okowy na nogi, sznury. [przypis redakcyjny]
pean — hymn. [przypis redakcyjny]
pean — hymn (w tym wypadku Bogurodzica). [przypis redakcyjny]
pean — uroczysta pieśń, tu Te Deum. [przypis redakcyjny]
pean — u staroż. Greków uroczysta pieśń na cześć bogów. [przypis redakcyjny]
pech (daw.) — węch. [przypis redakcyjny]
Pecorne — tytuł zbiorku nowel będącego naśladownictwem Dalmmerorw; autorem jego jest Giovanni Fiorentino, włoski nowelista z końca XIV w. [przypis redakcyjny]
pedancie rycerzu — a więc zbyt skrupulatnie przestrzegający zasad honoru rycerskiego. [przypis redakcyjny]
pedogra (właśc. podagra) — choroba stawów nóg. [przypis redakcyjny]
pedogra, właśc. podagra (z gr.) — ból stopy (szczególnie wielkiego palca) pochodzenia artretycznego. [przypis redakcyjny]
pegaz — tu: koń. [przypis redakcyjny]
pejerarunt (łac.) — złamali przysięgę. [przypis redakcyjny]
Pejto (mit. gr.) — bogini namowy. [przypis redakcyjny]
pekeflejsz (z niem.) — mięso peklowane (konserwowane). [przypis redakcyjny]
pektoraliki — małe zegarki, noszone na piersiach. [przypis redakcyjny]
pełgać — o ogniu a. świetle: palić się nierówno. [przypis redakcyjny]
pełgnąć — spłonąć; pełgnęła wstydem: spłonęła wstydem, [zapłoniła się ze wstydu]. [przypis redakcyjny]
pełna miłosierdzia Pani — Ta bezimienna a pełna miłosierdzia pani, jest to Maryja, Matka Boska, którą we wszystkich językach ludów chrześcijańskich nazywamy: Panią, Królową, Matką i Orędowniczką naszą. [przypis redakcyjny]
Pełna współczucia niewiasta — Matylda. [przypis redakcyjny]
Pełne ptaków, pełne psów i kotek fundusze — wedle zwyczaju tureckiego. [przypis redakcyjny]
pełniący się rozkoszą — napełniający się rozkoszą. [przypis redakcyjny]
pełnić srogie losy — dopełnić srogie przeznaczenie; tj. przen. zakończyć życie. [przypis redakcyjny]
Pelagio Palagi (1775–1860) — włoski malarz, rzeźbiarz i architekt. [przypis redakcyjny]
Pelegrino Rossi (1787–1848) — profesor prawa na uniwersytecie genewskim, później w Paryżu, następnie poseł francuski w Rzymie, zginął jako minister państwa kościelnego w czasie rewolucji rzymskiej 15 listopada 1848 roku. [przypis redakcyjny]
pelerynka — narzucona na sutannę, była oznaką kanonika, wyższej godności kościelnej. [przypis redakcyjny]
peletron — miara grecka, my byśmy powiedzieli: morga [morga: daw. miara powierzchni, równa od 0,33 do 1 hektara; red. WL]. [przypis redakcyjny]
Pelijas (właśc. Pelias) — król Jolkos w Tesalii. Zabiły go własne córki zwiedzione przez Medeę, która dała im zioła mające jakoby po wygotowaniu w nich ciała Peliasa przywrócić mu młodość. [przypis redakcyjny]
Pelopidów plemię — Pelops był ojcem Atreusza, pierwszym grzesznikiem w rodzie Pelopidów. [przypis redakcyjny]
Pelorum — przedgórze sycylijskie, według zdania geologów, wnoszących z pokładów ziemi, przez zatop morski od lądu Włoch oddzielone. [przypis redakcyjny]
Pembrocya — hrabstwo Pembrocke w Anglii. [przypis redakcyjny]
Pembroza — hrabstwo Pembroke w płd. Walii w Anglii. [przypis redakcyjny]
Penelopa — żona Odyseusza, jednego z głównych bohaterów Iliady i Odysei Homera, wzór wierności małżeńskiej. [przypis redakcyjny]
penetrować (z łac.) — przenikać, rozumieć. [przypis redakcyjny]
penitencjariusz — duchowny katolicki upoważniony do udzielania rozgrzeszenia w wypadku ciężkiego przewinienia. [przypis redakcyjny]
penitencjariusz (z łac.) — ksiądz, mający prawo rozgrzeszania w szczególnych wypadkach. [przypis redakcyjny]
penitentów — [tu:] żałujących, przystępujących do spowiedzi. [przypis redakcyjny]
penowany — karany. [przypis redakcyjny]
pens — drobna moneta brytyjska, 1/2 szylinga. [przypis redakcyjny]
pensja — stała zapłata. [przypis redakcyjny]
pensja — tzw. „lista cywilna”; pensją — dziś popr. forma B. lp: pensję. [przypis redakcyjny]
Pensja — według Korzona dochody Stanisława Augusta wynosiły w roku rachunkowym 1788/89 ogółem z górą 7.600 tys. zł. polskich. [przypis redakcyjny]
pensum (łac.) — dzienna praca, zadanie; tu B. lm pensa: zadania. [przypis redakcyjny]
pensum (z łac.) — zadanie. [przypis redakcyjny]
Pentesylea — królowa Amazonek, przybyła Trojanom z pomocą; zabita przez Achillesa. [przypis redakcyjny]
Penteus (mit. gr.) — król Teb, który sprzeciwiał się zaprowadzeniu kultu Dionizosa; rozgniewany bóg straszliwie go za to ukarał: matka jego, Agawa, w szale bachicznym rozszarpała go, sądząc, że ma przed sobą lwa; los jego jest tematem tragedii Eurypidesa Bachantki. [przypis redakcyjny]
peplos (z gr.) — wierzchnie okrycie kobiece w starożytnej Grecji. [przypis redakcyjny]
peplum — obszerna, wspaniała szata. [przypis redakcyjny]
per absentiam (łac.) — przez nieobecność. [przypis redakcyjny]
per amicitiam (łac.) — z powodu przyjaźni. [przypis redakcyjny]
per amorem dei nolite pisiare (łac.) — na miłość Boga, nie moczcie. [przypis redakcyjny]
per amorem gentis nostrae (łac.) — z miłości ku narodowi naszemu. [przypis redakcyjny]
per appellationem (łac.) — przez apelację; zwrot sądowy, tu: żart. [przypis redakcyjny]
per ardua (łac.) — dzięki trudnościom. [przypis redakcyjny]
per arendam (łac.) — dzierżawą. [przypis redakcyjny]
per bellum intestinum (łac.) — przez wojnę domową. [przypis redakcyjny]
percepcja — dochód, wpływ pieniężny. [przypis redakcyjny]
per ceram erasam (łac.) — przez zeskrobanie wosku. [przypis redakcyjny]
per certum numerum personarum (łac.) — przez pewną liczbę osób. [przypis redakcyjny]
per confertas (…) (łac.) — przez ściśnięte tłumy, wbrew swemu i wszystkich oczekiwaniu. [przypis redakcyjny]
per consequens (łac.) — w następstwie. [przypis redakcyjny]
per curiositatem (łac.) — przez ciekawość. [przypis redakcyjny]
per deputatos (łac.) — przez deputatów, przez delegatów. [przypis redakcyjny]
per deputatos (łac.) — przez deputatów, przez przedstawicieli. [przypis redakcyjny]
Perditio tua ex te (łac.) — Zginienie twoje z ciebie, o Izraelu! (Ozeasz XIII, 9). Chełmski chciał powiedzieć: „Sameś sobie winien, dobijając się tak o tę arendę i gwałtem mię wypierając z Olszówki. Mógłbym rzec teraz: Dobrze ci tak, alem chrześcijanin” itd. [przypis redakcyjny]
per Dominum Nostrum (łac.) — przez Pana Naszego. [przypis redakcyjny]
perduellium (łac.) — wrogów. [przypis redakcyjny]
pereant hostes (łac.) — niech zginą wrogowie. [przypis redakcyjny]
pereat umbra (łac.) — niech giną ciemności. [przypis redakcyjny]
peregrinationis (łac.) — podróżowania. [przypis redakcyjny]
peregrynacja (z łac.) — wędrówka. [przypis redakcyjny]
peregrynacji — podróży, pielgrzymki. [przypis redakcyjny]
peregrynować — podróżować. [przypis redakcyjny]
perełki Wschodu — młodociane piękności. [przypis redakcyjny]
perenne gloriae monumentum (łac.) — wieczysty pomnik sławy. [przypis redakcyjny]
perenne monumentum (łac.) — wiecznotrwałym pomnikiem. [przypis redakcyjny]
perennis gloriae (łac.) — chwały wieczystej. [przypis redakcyjny]
per exdivisionem (łac.) — przez podział. [przypis redakcyjny]
per fas et nefas (łac.) — godziwą lub niegodziwą drogą. [przypis redakcyjny]
per fas et nefas (łac.) — godziwym i niegodziwym sposobem. [przypis redakcyjny]
perfumy Atkinsona — luksusowe perfumy angielskie. [przypis redakcyjny]
per gradus (łac.) — przez stopnie, kolejno. [przypis redakcyjny]
periclitanti patriae (łac.) — zagrożonej ojczyźnie. [przypis redakcyjny]
pericula denuntiando imminentia (łac.) — oznajmiając grożące niebezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]
periculosae plenum est opus aleae (łac.) — sprawa ta jest pełna niebezpiecznego hazardu (Horacy). [przypis redakcyjny]
periculose (łac.) — niebezpiecznie. [przypis redakcyjny]
periculosissima incendia (łac.) — najniebezpieczniejsze pożary. [przypis redakcyjny]
periculosissime (łac.) — bardzo niebezpiecznie. [przypis redakcyjny]
periculosus (łac.) — niebezpieczny; tu M. lp r.ż. periculosa: niebezpieczna. [przypis redakcyjny]
periculum in mora (łac. ) — niebezpieczeństwo w zwłoce (hasło wyrażające potrzebę szybkiego działania). [przypis redakcyjny]
periculum (łac.) — niebezpieczeństwo, tu M. lm pericula: niebezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]
periculum libertatis (łac.) — niebezpieczeństwo dla wolności. [przypis redakcyjny]
per importunas instantias (łac.) — przez natrętne prośby. [przypis redakcyjny]
per instrumenta (łac.) — za pomocą. [przypis redakcyjny]
period (z gr.) — okres. [przypis redakcyjny]
period (z łac.) — okres; tu: pojęcie z zakresu retoryki, okres retoryczny, czyli zdanie o konstrukcji zgodnej z zaleceniami retoryki. [przypis redakcyjny]
period (z łac.) — okres; tu: (w daw. brzmieniu) ciężkie peryjody w znaczeniu: ciężkie czasy, trudne przeprawy. [przypis redakcyjny]
peripatetici (łac.) — [perypatetycy]; tak zwano uczniów Arystotelesa, dlatego że filozof ten zwykł był wykładać w peripatos (z gr.: miejsce przechadzek) ateńskiego Liceum. Stąd przeszła nazwa na całą szkołę filozoficzną. [przypis redakcyjny]
Perkuna tete (…) przyjmuje kąpielą znużone i zapylone słońce i wypuszcza je nazajutrz omyte i błyszczące — zresztą to nie mit, zupełnie nie zgadza się z wszystkim innym, co o litewskim kulcie słońca wiemy; jest to wstęp z bajki o sierocie, rycerzu itd, co w pogoni za czymś na dwór słońca się dostaje, przyjęty przez matkę czy siostrę, nim słońce wróci, a bajkę tę słyszał Żmudzin od Polaka lub Rusina; p. Jakub ustęp z klechdy, kwalifikujący się tylko do „folkloru”, do mitologii przeniósł. [przypis redakcyjny]
per litteras brevibus denuntiare (łac.) — listownie pokrótce uwiadomić. [przypis redakcyjny]
