Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 119751 przypisów.
nieznany (starop.) — tu: nierozpoznany. [przypis edytorski]
nie zniósłby był — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą niż opisana czasem przeszłym lub, jak w tym przypadku, niezrealizowaną możliwość. [przypis edytorski]
nieznośno — dziś: nieznośne. [przypis edytorski]
nie zorywa — nie orze, nie uprawia. [przypis edytorski]
Nie zostawiłam tutaj żadnego dziedzica — tu i dalej nawiązania do wiersza Juliusza Słowackiego Testament mój. [przypis edytorski]
nie z powodu piękności ciała, ale duszy — wg Homera przeciwnie, Ganimedes został porwany na Olimp właśnie z powodu pięknego ciała, zob. Iliada XX 235. [przypis edytorski]
nie zrealizowałam — tu: z ang. I haven't realized: nie zauważyłam, nie zdałam sobie sprawy. [przypis edytorski]
niezróżniczkowana — dziś popr.: niezróżnicowana. [przypis edytorski]
niezróżniczkowane (tu daw.) — dziś poza znaczeniem matematycznym: niezróżnicowane. [przypis edytorski]
niezróżniczkowany — dziś: niezróżnicowany. [przypis edytorski]
niezróżniczkowany — dziś popr.: niezróżnicowany. [przypis edytorski]
nie zrozumieli jeden mowy drugiego — według żydowskiej tradycji na świecie istnieje 70 języków, co wynika z poprzedniego rozdziału, w którym wymienionych jest 70 potomków Noacha, por. Talmud, Szabat 88b. [przypis edytorski]
nie zrywam, a palę kajdany — dziś popr.: nie zrywam kajdan, lecz [je] palę. [przypis edytorski]
nie z Salaminy — mieszkańców wyspy Salaminy uważano za świetnych wioślarzy. [przypis edytorski]
niezupełnym koleżeńskim stosunku — popr.: niezupełnie koleżeńskim stosunku. [przypis edytorski]
niezwalczony — niemożliwy do zwalczenia. [przypis edytorski]
Nie z winy gwiazd, drogi Brutusie, lecz z własnej winy jesteśmy poddanymi — Shakespeare, Juliusz Cezar (The Tragedy of Julius Caesar ), akt I, scena 2, kwestia Kasjusza (w oryg. „The fault, dear Brutus, is not in our stars, but in ourselves, that we are underlings”) [przypis edytorski]
nie zwłócząc — dziś popr.: nie zwlekając. [przypis edytorski]
nie zwłócząc — nie zwlekając. [przypis edytorski]
Nie zwłócz — Nie zwlekaj. [przypis edytorski]
nie zwłoczyć — (daw.) nie zwlekać. [przypis edytorski]
nie zwlekał — u Cylkowa: 'nie omieszkał'; uzasadnienie korekty: uwspółcześnienie. [przypis edytorski]
niezwrotny — bez powrotu. [przypis edytorski]
nie zwyciężą, jak w przemądrym dramacie Ibsena, Haakonowie, zaś ulegną Skule'owie — chodzi o dramat z wczesnego okresu twórczości Henryka Ibsena (1828–1906) pt. Pretendenci do tronu (oryg. Kongs-Emnerne, 1863). [przypis edytorski]
niezwyczajny do czego (daw.) — tu: nieprzyzwyczajony. [przypis edytorski]
nie zwykła była — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, tj. wyrażająca czynność wcześniejszą od tej wyrażonej zwykłym czasem przeszłym. [przypis edytorski]
nie zwykła (starop. forma ort.) — dziś popr.: niezwykła. [przypis edytorski]
niezwykło (starop. forma) — niezwykle. [przypis edytorski]
nie zwykłych (starop. forma ort.) — dziś popr.: niezwykłych. [przypis edytorski]
niezwykły (daw.) — nieprzyzwyczajony. [przypis edytorski]
nie zwykli byli płakać — daw. forma czasu zaprzeszłego dla czynności wielokrotnej, powtarzalnej; znaczenie: nie mieli w zwyczaju płakać niegdyś (tzn. przed czasami opisywanymi); dziś tylko: nie płakali. [przypis edytorski]
nie zyszczesz (daw.) — nie zyskasz. [przypis edytorski]
Niflheim (mit. nordycka) — Kraina Mgły, królestwo lodu i zimna, którym włada bogini Hel, córka Lokiego. [przypis edytorski]
Nifo, Agostino (ok.1470–1538) — włoski filozof, medyk; autor m.in. dwuczęściowego dzieła De Pulchro et de Amore (1549), w którym opisał Joannę Aragońską jako wzór piękna. [przypis edytorski]
nigdybym beła temu nie wierzyła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika w daw. formie czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; inaczej: nie wierzyłabym nigdy wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.); nie uwierzyłabym nigdy wcześniej. [przypis edytorski]
nigdyby (starop.) — dziś popr.: nigdy by. [przypis edytorski]
nigdy już! — być może aluzja do nastrojowego poematu Kruk (1845) Edgara Allana Poe, o mężczyźnie zrozpaczonym po stracie ukochanej, w którym powtarza się kluczowy wers Quoth the Raven: Nevermore (Rzekł Kruk: Nigdy więcej). [przypis edytorski]
nigdy liczba — w innej wersji tekstu: „nie wielka liczba”. [przypis edytorski]
nigdym dotąd nie słyszał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nigdy dotąd nie słyszałem. [przypis edytorski]
nigdym nie lubił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nigdy nie lubiłem. [przypis edytorski]
nigdym (…) nie prosił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nigdy nie prosiłem. [przypis edytorski]
nigdym (…) nie spuściła — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nigdy nie spuściłam. [przypis edytorski]
nigdym (…) nie uciekł — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: nigdy nie uciekłem. [przypis edytorski]
nigdym (…) nie uczynił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nigdy nie uczyniłem. [przypis edytorski]
nigdym (…) nie walczyła — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: nigdy nie walczyłam. [przypis edytorski]
Nigdym (…) nie widziała — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; znaczenie: nigdy nie widziałam. [przypis edytorski]
nigdym (…) nie widział — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nigdy nie widziałem. [przypis edytorski]
nigdym nie zaznał — nigdy nie zaznałem. [przypis edytorski]
nigdym się tak jeszcze nie przestraszyła — inaczej: nigdy się tak jeszcze nie przestraszyłam (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
Nigdym tu nie był sam (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: Nigdy nie byłem tu sam. [przypis edytorski]
nigdy nie był przypuszczał — daw. forma czasu zaprzeszłego, używanego dla wyrażenia czynności (zdarzenia, stanu itp.) poprzedzającej inną czynność (zdarzenie, stan itp.) wyrażoną w czasie przeszłym zwykłym; znaczenie: nigdy nie przypuszczał (wcześniej). [przypis edytorski]
nigdyś (…) chybaś nie śniło — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: nigdy chyba nie śniłaś/śniłeś (dziecko). [przypis edytorski]
nigdyś (…) mnie nie lubił — inaczej: nigdy mnie nie lubiłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
nigdyś nie przeczytał — dziś: nigdy nie przeczytałeś. [przypis edytorski]
nigdyś nie przybył — inaczej: nigdy nie przybyłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
nigdziej (starop. forma) — dziś: nigdzie. [przypis edytorski]
nigdziej (starop.) — nigdzie. [przypis edytorski]
nigdzieśmy nie widzieli — przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nigdzie nie widzieliśmy. [przypis edytorski]
nigdzie zapisanego forum niemające — (spory o dług) dla których nie przewidziano formalnego trybu rozstrzygnięcia. [przypis edytorski]
Niger — trzecia pod względem długości i powierzchni dorzecza rzeka w Afryce Zachodniej. [przypis edytorski]
nigger (ang.) — czarnuch; pogardliwe określenie osoby czarnoskórej. [przypis edytorski]
nigger (ang.) — pierwotnie: czarny, określenie osób rasy czarnej; od XVII–XVIII w. pogardliwe: czarnuch. [przypis edytorski]
Nightingale, Florence (1820–1910) — znana angielska pielęgniarka. [przypis edytorski]
Ni go bracia, ni siostry nie uczczą pogrzebem, Ale go psy w kawały rozszarpią pod niebem — wg greckiej mitologii człowiek, który nie został pogrzebany, nie zazna spokoju i będzie się po wsze czasy błąkał po ziemi. [przypis edytorski]
Nihil admirari (łac.) — niczemu się nie dziwić a. niczym się nie zachwycać. [przypis edytorski]
nihil habentes, omnia possidentes (łac.) — nic nie mają, a posiadają wszystko (2 Kor 6, 10, w tłumaczeniu Wulgaty). [przypis edytorski]
nihilizm — nurt społeczny w XIX wieku odrzucajacy wszelkie społeczne normy i wartości. Nihilista to osoba żyjąca według zasad nihilizmu. [przypis edytorski]
nihilizm — tu: nurt intelektualny i społeczny w drugiej połowie XIX wieku w Rosji, odrzucający społeczne normy, wartości i tradycje; stopniowo przeszedł do krytyki niesprawiedliwości społecznych i zbliżył się do anarchizmu; nihilista to osoba żyjąca według zasad nihilizmu. [przypis edytorski]
nihilizm (z łac. nihil: nic) — różnorodnie rozumiany termin filozoficzny, którego kluczowym pojęciem jest brak, negowanie czegoś, np. nihilizm ontologiczny głosi nieistnienie bytów (lub nieistnienie pewnych aspektów rzeczywistości), nihilizm moralny neguje obowiązywanie norm i nakazów moralnych, nihilizm egzystencjalny głosi, że życie nie ma celu, sensu ani wartości. [przypis edytorski]
nihil novi sub sole (łac.) — nic nowego pod słońcem. [przypis edytorski]
Nija a. Nyja — bóg (tu: bogini) świata podziemnego w mitologii słowiańskiej; odpowiednik Plutona w mit. rzym.. [przypis edytorski]
nijednej (starop.) — żadnej. [przypis edytorski]
nikady (gw.) — nigdy. [przypis edytorski]
nikaj (gwar.) — nigdzie. [przypis edytorski]
nikaj — (gwarowe) nigdzie. [przypis edytorski]
nikaj (gw.) — nigdzie. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Nikaj (gw.) — nigdzie. [przypis edytorski]
nikam (reg.) — nigdziem. [przypis edytorski]
Nika, własc. Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa; tu: galion, figura na dziobie okrętu, może także symbol losu, szczęścia w morskiej podróży lub walce. [przypis edytorski]
nikczemnie — niehonorowo. [przypis edytorski]
Nikczemnieś całkiem i sromotnie postąpił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: Nikczemnie całkiem i sromotnie postąpiłeś. [przypis edytorski]
nikczemność (daw.) — nic nieznaczenie; marność, mizerność. [przypis edytorski]
nikczemność — tu: nic nieznaczenie; znikomość w strukturze społecznej. [przypis edytorski]
nikczemny (daw.) — mało warty, marny, mizerny. [przypis edytorski]
nikczemny (daw.) — marny, niewiele wart. [przypis edytorski]
nikczemny — daw. także: mały, niski. [przypis edytorski]
nikczemny — tu: mało warty, marny. [przypis edytorski]
nikczemny — tu: nędzny, niegodny wojownika, jakim jest Parys. [przypis edytorski]
nikczemny — tu: o malej wartości materialnej. [przypis edytorski]
Nike Fidiaszowa — Nike rozwiązująca sandał; płaskorzeźba wykonana w V w. p.n.e., w okresie klasycznym sztuki starożytnej Grecji, pierwotnie znajdowała się w świątyni Ateny Nike na Akropolu. Wedle współczesnych badań wykonanie płaskorzeźby postaci Nike przypisywane jest Kallimachosowi, a czynność, którą wykonuje bogini w tym przedstawieniu interpretowana jest nie jako zawiązywanie sandału rozwiązanego w biegu (jak we wcześniejszej tradycji i u Wyspiańskiego), ale jako rozwiązywanie sandałów przed wejściem do świątyni. [przypis edytorski]
Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa. [przypis edytorski]
Nike (mit gr.) — bogini zwycięstwa. [przypis edytorski]
Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa. [przypis edytorski]
Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa, także: samo zwycięstwo. [przypis edytorski]
Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa (Wyspiański odchodzi nieco od mitologii, mówiąc o wielu Nike, a w dodatku wiążąc niektóre z bitwami przegranymi). [przypis edytorski]
nik (gw.) — nikt. [przypis edytorski]
Nikiasz (ok. 470–413 p.n.e.) — polityk i wódz ateński, podczas wojny peloponeskiej był jednym z trzech dowódców nieudanej wyprawy na Sycylię w celu opanowania Syrakuz; armię ateńską okrążono i rozbito (413 p.n.e.), a tych, którzy przeżyli, sprzedano w niewolę. [przypis edytorski]
Nikiasz (ok. 470–413 p.n.e.) — wódz i polityk ateński okresu wojny peloponeskiej; po śmierci Peryklesa przywódca obozu umiarkowanego, kontynuator defensywnej doktryny wojennej, przeciwnik polityczny radykała Kleona; doprowadził do zawarcia pokoju ze Spartą w 421 p.n.e.; mimo sprzeciwu wobec planów opanowania Syrakuz wybrany na jednego z dowódców wyprawy sycylijskiej, podczas której trafił do niewoli spartańskiej i został stracony. [przypis edytorski]
Nikiasz (ok. 470–413 p.n.e.) — wódz i polityk ateński okresu wojny peloponeskiej; po śmierci Peryklesa przywódca obozu umiarkowanego, kontynuator defensywnej doktryny wojennej, przeciwnik polityczny radykała Kleona; doprowadził do zawarcia pokoju ze Spartą w 421; mimo sprzeciwu wobec planów opanowania Syrakuz wybrany na jednego z dowódców wyprawy sycylijskiej, podczas której trafił do niewoli spartańskiej i został stracony. [przypis edytorski]
Nikiasz (…) ze swymi braćmi, których trójnogi szeregiem stoją w gaju Dionizosa — trójnogi z brązu to nagrody za zwycięstwa w konkursach teatralnych lub muzycznych, organizowanych w Atenach podczas świąt boga Dionizosa. Majętni obywatele Aten byli wyznaczani przez władze na choregów, tj. sponsorów zobowiązanych do wystawienia na własny koszt chóru w sztuce biorącej udział w konkursie, opłacenia kostiumów, dekoracji, efektów specjalnych i akompaniujących muzyków. Nagrodą za wkład choregów było przyznawanie nagród za zwycięskie przedstawienie wspólnie dramaturgom i choregom. [przypis edytorski]
