Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 480 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 24152 przypisów.
Komu zawżdy nad szyją wisi miecz goły — aluzja do miecza Damoklesa: Damokles, ulubieniec Dionizjosa, tyrana Syrakuz (405–367 r. p.n.e.), gdy zazdrościł władcy szczęśliwego losu został posadzony pod mieczem zawieszonym na końskim włosie, by mógł wczuć się w sytuację władcy w każdej chwili narażonego na nieszczęście. [przypis redakcyjny]
komża (z łac.) — biała koszula, wkładana na odzież przez księży. [przypis redakcyjny]
koń bił się — w znaczeniu: przebijał się. [przypis redakcyjny]
koń — drewniany koń z ukrytymi wewnątrz Grekami. [przypis redakcyjny]
koń maneżowy — wierzchowiec ujeżdżony na maneżu; od maneż: pomieszczenie do nauki konnej jazdy, ujeżdżalnia koni. [przypis redakcyjny]
koński ząb — ludowa nazwa kukurydzy pastewnej. [przypis redakcyjny]
koń stadniczy — żyjący w stadzie, dziki. [przypis redakcyjny]
koncent (daw.) — harmonia. [przypis redakcyjny]
koncent (daw., z łac.) — współbrzmienie, harmonia, muzyka. [przypis redakcyjny]
koncent — zgodny okrzyk. [przypis redakcyjny]
koncent (z łac.) — harmonia, melodia, śpiew. [przypis redakcyjny]
konceptach — pomysłach. [przypis redakcyjny]
koncept z kalendarza — osiemnastowieczne, szczególnie saskie jeszcze kalendarze, jedyna lektura ciemnej prowincjonalnej szlachty, podawały bałamutne wiadomości, prognostyki pogody, przepowiednie wypadków historycznych i klęsk żywiołowych. Pełne były również niewybrednych żartów i konceptów. [przypis redakcyjny]
koncerz — długi miecz. [przypis redakcyjny]
koncerz — miecz prosty i szeroki do pchnięć z konia. [przypis redakcyjny]
koncerz — miecz. [przypis redakcyjny]
koncha — muszla; tu: ozdoba z drogich kamieni. [przypis redakcyjny]
koncha — wyobraża figurę kręgów piekielnych szerszych w obwodzie, a zwężonych u spodu. [przypis redakcyjny]
koncypient jurysta (z łac.) — praktykant adwokacki. [przypis redakcyjny]
koncypowali — układali. [przypis redakcyjny]
koncyrz — właśc. koncerz: długi, prosty miecz używany przez polską husarię. [przypis redakcyjny]
kondekorowany — ozdobiony, udekorowany. [przypis redakcyjny]
kondemnata — myśl: „Ponieważ nie otrzymałeś w trybunale kondemnaty na Myszkowskim, więc starasz się mu w inny sposób szkodzić, rujnując margrabię”. [przypis redakcyjny]
kondemnata (z łac.) — termin prawny oznaczający nieposłuszeństwo w stawieniu się przed sądem, po odebraniu pozwu, w terminie rozprawy. Otrzymanie kondemnaty czyni ukaranego niezdolnym do wszelkich funkcji publicznych. [przypis redakcyjny]
kondemnaty — wyroki potępiające. [przypis redakcyjny]
kondemnaty — wyroki skazujące. [przypis redakcyjny]
kondemnaty — zaoczne wyroki. [przypis redakcyjny]
kondescencja (z łac.) — zjazd sądu na grunt, na miejsce sporu. [przypis redakcyjny]
kondescensje — sądy zjazdowe w dawnej Polsce; por. objaśnienie w dalszym ciągu tekstu. [przypis redakcyjny]
kondescensje — urzędników grodzkich. [przypis redakcyjny]
Kondeusz, książę de Luynes (…) — wyliczeni tu są przedstawiciele arystokracji francuskiej, dworzanie Ludwika XIV. [przypis redakcyjny]
Kondeusz — tu: ks. Enghien, syn Kondeusza, kandydat do tronu pol. [przypis redakcyjny]
kondolencja — mowa żałobna. [przypis redakcyjny]
kondycją (forma B.lp r.ż.) — warunek. [przypis redakcyjny]
kondycja — stan, stanowisko społeczne. [przypis redakcyjny]
kondycja — warunek. [przypis redakcyjny]
kondycje (daw., z łac.) — warunki. [przypis redakcyjny]
kondycje (łac. conditio) — warunki. [przypis redakcyjny]
kondyktową — [B.lp r.ż.] umowną, polubowną. [przypis redakcyjny]
kondymentami — zaprawami. [przypis redakcyjny]
kondyment (daw.) — przyprawa. [przypis redakcyjny]
kondymenty (lm) — przyprawy. [przypis redakcyjny]
kondyment (z łac.) — przyprawa. [przypis redakcyjny]
kondys, kondysek — nazwy gatunku psa, a zarazem przytyk do imienia księcia Kondeusza. [przypis redakcyjny]
kondys (starop.) — pies podwórkowy. [przypis redakcyjny]
Koneczny, Feliks —- aluzja do artykułu dra Feliksa Konecznego, redaktora „Świata słowiańskiego”, pt. Teoria Grunwaldu. („Przegląd Powszechny”, 1910, lipiec). Artykuł ten znany był autorowi z przedruku w „Widnokręgach” z dn. 10 sierpnia 1910. Z. X–XII. Wzmianka o nim powtarza się jeszcze w Pamiętniku we wpisie z dnia 3 II. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
koneksja — stosunek. [przypis redakcyjny]
koneksje — złączenie, związek. [przypis redakcyjny]
koneksjom — związkom, pokrewieństwom. [przypis redakcyjny]
koneser — znawca. [przypis redakcyjny]
Konfederaci — zobacz przypisek w Introdukcji. [przypis redakcyjny]
Konfederacja Dysydentów — w r. 1767, zawiązana z poduszczenia rosyjskiego; sama przez się bezsilna; znaczenie jej wynikało jedynie stąd, że, odwoławszy się do współwierczych dworów o opiekę, dała im pozór mieszania się do spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej na żądanie jej własnych obywateli. [przypis redakcyjny]
Konfederacja jest w Polsce tym, czym była w Rzymie dyktatura — por. Wstęp. [przypis redakcyjny]
Konfederacja Radomska — pod wodzą Karola Radziwiłła. [przypis redakcyjny]
konferencja — rozmowa. [przypis redakcyjny]
konferować — tutaj: zdawać na kogo, udzielać. [przypis redakcyjny]
konferowany — dany. [przypis redakcyjny]
konfesaty — zeznania. [przypis redakcyjny]
konfessaty (lm) — zeznania; istniały dwa rodzaje konfessaty: libera confessata (wolne zeznania) i confessata torturata (zeznania na torturach, wymuszone). [przypis redakcyjny]
konfidenci — powiernicy, zausznicy. [przypis redakcyjny]
konfidencją — poufałość. [przypis redakcyjny]
konfidencja — poufałość. [przypis redakcyjny]
konfidencja — zaufanie. [przypis redakcyjny]
konfidencja (z łac.) — zażyłość, zaufanie. [przypis redakcyjny]
konfidencyja — poufałość. [przypis redakcyjny]
konfident (z łac.) — poufały przyjaciel. [przypis redakcyjny]
konfident (z łac., przestarz.) — tu: zaufany przyjaciel, ktoś, na kim można polegać (dziś: donosiciel). [przypis redakcyjny]
konfidować — zwierzać się. [przypis redakcyjny]
konfirmacją — [forma B.lp r.ż.] zatwierdzenie. [przypis redakcyjny]
konfirmował — zatwierdzał. [przypis redakcyjny]
konfiskacją — zabraniem majątku przez urząd. [przypis redakcyjny]
konformować — układać. [przypis redakcyjny]
konfraterni — pobratymstwa. [przypis redakcyjny]
konfrontować — porównać, zestawić. [przypis redakcyjny]
konfundować — niepokoić, straszyć. [przypis redakcyjny]
konfundować — tu: robić wyrzuty, gromić. [przypis redakcyjny]
konfuzja — nieszczęście. [przypis redakcyjny]
konfuzja — zawstydzenie, srom. [przypis redakcyjny]
konfuzja (z łac.) — zamieszanie, trwoga; konfuzyjej: daw. forma D.lp. [przypis redakcyjny]
konfuzja (z łac.) — zmieszanie. [przypis redakcyjny]
konfuzja (z łac.) — zmieszanie, zawstydzenie. [przypis redakcyjny]
kongestia (daw.) — uderzenie krwi. [przypis redakcyjny]
kongregaci — zgromadzeni. [przypis redakcyjny]
Kongregacja Sancti Officii — komisja kardynalska badająca doktrynalną zgodność z katolicyzmem zakwestionowanych przez władze kościelne poglądów. [przypis redakcyjny]
konicz — koniczyna. [przypis redakcyjny]
Koniec części drugiej. Osjan opowiada teraz o rozmowie Armina z Karmorem, a następnie śpiewa pieśni Armina o stracie dzieci. [przypis redakcyjny]
Koniecpolski, Aleksander herbu Pobóg (1620–1659) — książę, chorąży wielki koronny, magnat i starosta kresowy, uczestnik wojen kozackich, syn hetmana Stanisława Koniecpolskiego. [przypis redakcyjny]
Koniecpolski ojciec — Koniecpolski, Stanisław (1591–1646), hetman wielki koronny w latach 1632–1646, kasztelan krakowski, uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich wodzów. [przypis redakcyjny]
Koniecpolski, Stanisław (1591–1646) — hetman wielki koronny w latach 1632–1646, kasztelan krakowski, uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich wodzów. [przypis redakcyjny]
konieczna jest (forma bezosob.) — dziś: jest konieczne. [przypis redakcyjny]
koniecznie — zaprawdę. [przypis redakcyjny]
konie dyszlowe — zaprzężone do dyszla. [przypis redakcyjny]
konie lejcowe — chodzące w lejcach, przed końmi dyszlowymi albo obok nich. [przypis redakcyjny]
koniowi wypuszczał — wypuszczał wodze, ruszał biegiem. [przypis redakcyjny]
koniunkcja — połączenie. [przypis redakcyjny]
koniuszy koronny — Matczyński, Marek, przyjaciel króla, od marca 1676 koniuszy koronny. [przypis redakcyjny]
konkiety — podboje. [przypis redakcyjny]
konkludować — wnosić. [przypis redakcyjny]
konkludować (z łac.) — kończyć, dochodzić do wniosku końcowego; tu przen.: kończyć walkę. [przypis redakcyjny]
konkokcji — trawienia, strawności. [przypis redakcyjny]
