Przypisy

by namniej (starop.) — choćby najmniej, choć odrobinę. [przypis edytorski]

By nas piekła pozbawił — obecnie śpiewa się raczej: by nas z piekła wybawił. [przypis edytorski]

by nawet był to — tu skrót od: choćby nawet był to. [przypis edytorski]

by nawet (daw.) — choćby nawet. [przypis edytorski]

by — niby, jakby, tak jak. [przypis edytorski]

by — niby. [przypis edytorski]

by nie opuścić nic — dziś popr.: by nie opuścić niczego. [przypis edytorski]

by nie (starop.) — tu: gdyby nie. [przypis edytorski]

Byrd, Richard Evelyn (1888–1957) — amerykański badacz polarny, oficer marynarki, kontradmirał; w 1928–30 kierował pierwszą amerykańską wyprawą antarktyczną, w 1929 jako pierwszy dokonał przelotu nad biegunem południowym, w 1933–35, 1939–41, 1946–47 i 1955–56 kierował kolejnymi wyprawami na Antarktydę. [przypis edytorski]

Byron, George Gordon (1788–1824) — angielski poeta i dramaturg okresu wczesnego romantyzmu; większość utworów Byrona posiada powikłaną i nie do końca jasną fabułę, dla której charakterystyczne są gwałtowne zwroty akcji i niedomówienia. [przypis edytorski]

Byron, George Gordon (1788–1824) — angielski poeta i dramaturg. [przypis edytorski]

Byron, George Gordon (1788–1824) — angielski poeta i dramaturg romantyczny, przyjaciel Shelleya. [przypis edytorski]

Byron, George Gordon (1788– 1824) — angielski poeta i dramaturg romantyczny. [przypis edytorski]

Byron, George Gordon (1788–1824) — angielski poeta romantyczny. [przypis edytorski]

Byron, George Gordon (1788–1824) — ang. poeta i dramaturg okresu wczesnego romantyzmu; stał się niemal legendarnym wzorem osobowym epoki, choć deklaratywnie był zwolennikiem estetycznych zasad klasycyzmu, podobnie mimowolnie został ikoną odrodzenia Grecji, ponieważ zmarł w Missolungi podczas wojny o jej wyzwolenie spod dominacji tureckiej; autor m.in.: poematu dygresyjnego Wędrówki Childe Harolda (1812–1818), powieści poetyckich Giaur (1813), Korsarz (1814), Mazepa (1819), dramatów: Manfred (1817) Kain (1821), Don Juan (1819–1824). [przypis edytorski]

Byron, George Gordon (1788–1824) — czołowy angielski poeta i dramaturg okresu wczesnego romantyzmu. [przypis edytorski]

Byron, George Gordon (1788–1824) — czołowy angielski poeta i dramaturg okresu wczesnego romantyzmu; stał się niemal legendarnym wzorem osobowym epoki, choć deklaratywnie był zwolennikiem estetycznych zasad klasycyzmu, podobnie mimowolnie został ikoną odrodzenia Grecji, ponieważ zmarł w Missolungi podczas wojny o jej wyzwolenie spod dominacji tureckiej; autor m.in.: poematu dygresyjnego Wędrówki Childe Harolda, powieści poetyckich Giaur, Korsarz, Mazepa, dramatów: Manfred, Kain, Don Juan. [przypis edytorski]

Byron, George Gordon (1788–1824) — czołowy angielski poeta i dramaturg okresu wczesnego romantyzmu; stał się niemal legendarnym wzorem osobowym epoki, choć deklaratywnie był zwolennikiem estetycznych zasad klasycyzmu, podobnie mimowolnie został ikoną odrodzenia Grecji, ponieważ zmarł w Missolungi podczas wojny o jej wyzwolenie spod dominacji tureckiej. [przypis edytorski]

Byron, George Gordon (1788–1824) — jeden z największych angielskich poetów i dramaturgów, autor m.in. poematu dygresyjno-heroikomicznego Don Juana. [przypis edytorski]

Byron, George Gordon (1788–1824) — poeta, czołowy przedstawiciel angielskiego romantyzmu; zwolennik europejskich ruchów niepodległościowych; autor m.in. obszernego poematu dygresyjno-heroikomicznego Don Juan (1818–1823) oraz poematu dygresyjnego Wędrówki Childe Harolda (1809–1818), którego główny bohater, mroczny, buntowniczy indywidualista, stał się pierwowzorem podobnych mu tzw. bohaterów bajronowskich. [przypis edytorski]

Byron, George Gordon (1788–1824) — poeta, czołowy przedstawiciel angielskiego romantyzmu; zwolennik europejskich ruchów niepodległościowych. [przypis edytorski]

Byron, Georges (1788–1824) — jeden z największych poetów angielskich, czołowy przedstawiciel romantyzmu. [przypis edytorski]

Byron, Georges (1788–1824) — poeta, czołowy przedstawiciel angielskiego romantyzmu; zwolennik europejskich ruchów niepodległościowych. [przypis edytorski]

Byron, Georges Gordon (1788–1824) — poeta, czołowy przedstawiciel angielskiego romantyzmu; zwolennik europejskich ruchów niepodległościowych. [przypis edytorski]

Byron, John (1723–1786) — brytyjski oficer marynarki i odkrywca; wysłany z misją na Atlantyk i Pacyfik, opłynął świat (1764–1766); relacja z tej podróży ukazała się drukiem pt. Voyage round the world, in his Majesty's ship the Dolphin, commanded by the Honourable Commodore Byron, in which is contained, a faithful account of the several places, people, plants, animals, &. seen on the voyage, and, among other particulars, a minute and exact description of the streights of Magellan, and of the gigantic people called Patagonians, together with an accurate account of seven islands lately discovered in the South Seas (Podróż dookoła świata na statku Jego Królewskiej Mości Delfin, dowodzonym przez szanownego komandora Byrona, w której zawarta jest wierna relacja o wielu miejscach, ludziach, roślinach, zwierzętach etc., widzianych podczas podróży, oraz między innymi szczegółowy i dokładny opis Cieśniny Magellana i gigantycznego ludu zwanego Patagończykami, wraz z dokładnym opisem siedmiu niedawno odkrytych wysp na Morzu Południowym). [przypis edytorski]

byronowski — taki jak u romantycznych bohaterów buntujących się przeciwko panującemu porządkowi społecznemu, typowych dla twórczości George'a Byrona (1788–1824). [przypis edytorski]

By rozum był przy młodości / Nigdy takiej obfitości / Pereł morze i ziemia złota nie urodzi, / Żeby tego nie mieli tym dostawać młodzi — nie ma takich skarbów na ziemi, żeby za nie mogli młodzi kupić sobie rozum. [przypis edytorski]

Byrsa a. Bosra — fenicka nazwa Kartaginy, oznaczająca „królewski zamek”; istnieje także bajeczna etymologia, wywodząca tę nazwę od gr. słowa oznaczającego skórę, co wiąże się z legendą, że Dydona kupiła tyle ziemi pod swoją nową siedzibę w płn. Afryce, ile objąć może skóra wołu (por. kupiwszy ziemi tyle, ile się zamyka byrsą), jednak sprytna królowa poleciła pociąć skórę na wąskie rzemienie i opasać nimi odpowiednią dla założenia miasta przestrzeń. [przypis edytorski]

Byrsa — cytadela nadmorska w staroż. Kartaginie, zniszczona w 146 r. p.n.e. podczas trzeciej wojny punickiej przez Rzymian. [przypis edytorski]

Byście niesfornym stanęli oporem — abyście stawili opór tym, którzy okażą się niesforni (tj. nie podporządkują się wydanemu nakazowi). [przypis edytorski]

byś miał — słowa 'byś miał' dodane przez Cylkowa, nie ma ich w oryginale. [przypis edytorski]

byśmy równo na to przyśli — byśmy równocześnie do tego doszli. [przypis edytorski]

byśmy się byli nie jęli (starop.) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: gdybyśmy [wcześniej] nie zabrali się za co; gdybyśmy [wcześniej] nie wzięli się za co. [przypis edytorski]

byśwa byli (gw.) — byście byli. [przypis edytorski]

byśwa (gw.) — byśmy. [przypis edytorski]

by się było przydało — daw. forma czasu zaprzeszłego, używanego dla wyrażenia czynności (zdarzenia, stanu itp.) poprzedzającej inną czynność (zdarzenie, stan itp.) wyrażoną w czasie przeszłym zwykłym; znaczenie: kiedy by się przydało (wcześniej). [przypis edytorski]

byss — cienka, kosztowna tkanina lniana, używana na szaty dla dostojników. [przypis edytorski]

by (starop.) — gdyby. [przypis edytorski]

by (starop.) — jakby, niby; by na tryumfie więźnie prowadziła. [przypis edytorski]

by (starop.) — jakby, niby. [przypis edytorski]

by (starop.) — niby; tak jak. [przypis edytorski]

by (starop.) — niby to, jakby; tu: sugerując. [przypis edytorski]

by (starop.) — tu: choćby. [przypis edytorski]

by (starop.) — tu: gdyby; jeśliby. [przypis edytorski]

by (starop.) — tu: gdyby. [przypis edytorski]

by (starop.) — tu: niby, jakby, jak. [przypis edytorski]

by (starop.) — tu: niby, jakby. [przypis edytorski]

by (starop.) — tu: niby, jak. [przypis edytorski]

bystrość Augustyna z moralnością Grzegorza, głębokość myśli Hieronima z pięknym stylem Ambrożego — Augustyn z Hippony (354–430): filozof i teolog chrześcijański, polemista, czołowy autorytet teologii, jeden z tzw. ojców oraz doktorów Kościoła; Grzegorz z Nazjanzu (ok. 330–390): patriarcha Konstantynopola, doktor Kościoła, słynny ze swoich mów; Hieronim ze Strydonu (ok. 347–420): tłumacz Biblii na łacinę, autor komentarzy biblijnych i polemicznych pism teologicznych; Ambroży z Mediolanu (ok. 339–397): ojciec i doktor Kościoła, autor licznych traktatów teologicznych. [przypis edytorski]

bystrość (starop.) — tu: popędliwość; nadmierna szybkość w działaniu. [przypis edytorski]

bystro (starop.) — szybko, prędko. [przypis edytorski]

bystro — tu: stromo. [przypis edytorski]

bystroumny — sprytny, przemyślny. [przypis edytorski]

bystrszy (daw.) — bardziej bystry; szybszy. [przypis edytorski]

by strumień — niby strumień. [przypis edytorski]

bystry (daw.) — szybki, zwinny. [przypis edytorski]

bystry — szybki. [przypis edytorski]

bystry — szybki; tu: stromy. [przypis edytorski]

bystry — tu: stromy. [przypis edytorski]

bystry — tu: szybki, prędki. [przypis edytorski]

bystry — tu: szybki. [przypis edytorski]

Byszewski, Arnold Anastazy (1740–1800) — generał lejtnant wojsk koronnych, ostatni adiutant króla Augusta Poniatowskiego. [przypis edytorski]

by też była (starop.) — choćby nawet była. [przypis edytorski]

by też (daw.) — choćby; choćby nawet. [przypis edytorski]

by też (daw.) — choćby nawet. [przypis edytorski]

by też najlepsze (daw.) — choćby i najlepsze. [przypis edytorski]

by the bye (ang.) — nawiasem mówiąc. [przypis edytorski]

by tik — kad tik. [przypis edytorski]

bytność — tu: wizyta. [przypis edytorski]

Bytom — być może Bytów, gród na Pomorzu. [przypis edytorski]

Bytom — tu: Bytom Odrzański w płn. części Dolnego Śląska, 20 km od Głogowa. [przypis edytorski]

by — tu: choćby, chociaż. [przypis edytorski]

by — tu: choćby; nawet. [przypis edytorski]

by — tu: choćby. [przypis edytorski]

by — tu: gdy choćby. [przypis edytorski]

by — tu: jakby, niby, jak. [przypis edytorski]

by — tu: jakby. [przypis edytorski]

by — tu: jak, niby. [przypis edytorski]

by — tu: jak. [przypis edytorski]

by — tu: niby, jakby, jak. [przypis edytorski]

by — tu: niby, jakby; jak. [przypis edytorski]

by — tu: niby, jakby. [przypis edytorski]

by — tu: niby, jakby, tak jak. [przypis edytorski]

by — tu: niby, jak. [przypis edytorski]

by — tu: niby. [przypis edytorski]

By — tu: niby. [przypis edytorski]

by — tu: niby; tak jak. [przypis edytorski]

by — tu: niby, tak jak. [przypis edytorski]

by — tu skrócone: niby, jakby. [przypis edytorski]

by — tu skrót od: choćby. [przypis edytorski]

by — tu w znaczeniu: jakby, niby. [przypis edytorski]

by — tu w znaczeniu: jakby. [przypis edytorski]

by — tu w znaczeniu takim jak: choćby. [przypis edytorski]

bywać (daw.) — udzielać się towarzysko; uczęszczać na przyjęcia i imprezy (premiery teatralne, koncerty itp.), na których spotyka się elita towarzyska. [przypis edytorski]

bywają rozmowy — w wyd. z 1816 r.: dzieją się umowy. [przypis edytorski]

bywajcież (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż; znaczenie: bywajcie zatem, bywajcie więc (pozdrowienie na pożegnanie). [przypis edytorski]

Bywaj! (daw.) — Do mnie!; Chodźcie tu! itp. [przypis edytorski]

bywaj (daw.) — przybywaj, chodź. [przypis edytorski]

bywaj (daw.) — przybywaj. [przypis edytorski]

Bywaj dziewczę zdrowe… — utwór bywa też tytułowany: Pożegnanie. [przypis edytorski]