Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5439 przypisów.
duchem — tu: szybko, prędko. [przypis edytorski]
duchem — w wyd. źródłowym: ducha; zmieniono po porównaniu z innymi wydaniami i opracowaniami. [przypis edytorski]
duchem — żwawo, szybko. [przypis edytorski]
duchess (ang.) — księżna. [przypis edytorski]
duchesse (fr.) — księżna. [przypis edytorski]
duch idzie od nich — czuć ich zapach, aromat. [przypis edytorski]
du chinois (fr.) — po chińsku; chińszczyzna, coś niezrozumiałego. [przypis edytorski]
duch Kopernika wcielił się w Gwiazdora — astronom Mikołaj Kopernik (1473–1543) dokonał przewrotu w myśleniu uczonych o świecie, przedstawiając w naukowej formie wizję wszechświata, w którego środku znajduje się Słońce, a nie Ziemia, jak to powszechnie uznawano w jego czasach. [przypis edytorski]
duch, który otrzymał w żywocie matki wszystkie idee metafizyczne — Kartezjusz przyjmował, że fundamentalne idee w umyśle ludzkim są wrodzone, nie zostają nabyte na drodze doświadczenia lub rozumowania. [przypis edytorski]
Duch ludzki już jest w Elizejskich Polach — w tym miejscu na marginesie poniższego wywodu znajduje się adnotacja: „Sokrates”. [przypis edytorski]
duch mocny, tylko ciało niecierpliwe — nawiązanie do biblijnego określenia: duch ochoczy, ale ciało słabe (Mk 14, 38). [przypis edytorski]
duchóm — dziś popr. forma C. lm: duchom. [przypis edytorski]
duch ochoczy, ciało mdłe — chciałbym, ale nie mam siły; nawiązanie do słów Jezusa Chrystusa, skierowanych do apostołów a zapisanych w Biblii (Mt. 26:41). [przypis edytorski]
duchom, szczo was proklinaje — duchem, który was przeklina. [przypis edytorski]
„Duchowidz” (Geisterseher) — tytuł polskiego tłumaczenia brzmi Spirytualista. [przypis edytorski]
duchowieństwo obydwóch obrządków — księża katoliccy i prawosławni. [przypis edytorski]
duchowieństwo trzech obrządków — tj. obrządku rzymskokatolickiego, greckiego i ormiańskiego. [przypis edytorski]
duchowny — tu daw.: duchowy, związany z duszą. [przypis edytorski]
Duch praw — składający się z 31 ksiąg traktat polityczny Monteskiusza, opublikowany w 1748, zawierający analizę znanych ówcześnie form ustrojowych i popularyzujący koncepcję trójpodziału władzy. [przypis edytorski]
duch roku siedemdziesiątego szóstego — nawiązanie do uchwalonej w 1776 roku Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych, dzięki której Amerykanie uzyskali niezależność od Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]
Duch ś. karności ucieka od obłudnego — Mdr 1, 5. [przypis edytorski]
Duch Światłości — być może Sienkiewicz czyni tu aluzję do imienia Lucyfera, pochodzącego od łac. lux ferrens: niosący światło. [przypis edytorski]
Duch Święty zstąpił zarówno na synów, jak i na córki — parafraza Dz 2, 17. [przypis edytorski]
duch słaby — dziś popr.: ducha słabego. [przypis edytorski]
duch Szu — egipski bóg powietrza powstały z tchnienia Amuna; jego imię znaczy dosł.: pustka. Wspierający niebo ojciec boga ziemi Geba i bogini nieba Nut. Dawca ożywczego tchnienia i orzeźwiającego wiatru. [przypis edytorski]
ducht (gw.) — dukt; prosta droga leśna powstała przez wycięcie drzew. [przypis edytorski]
Duch twój ma ogromną masę wiadomości wnętrznych i wchodzi w ciało Homera (…) — w tym miejscu na marginesie poniższego wywodu znajduje się adnotacja: „Homer jako rewelator”. [przypis edytorski]
Duch twój (…) wymyślił ową Sfinksa postać — w tym miejscu na marginesie poniższego wywodu znajduje się adnotacja: „Tłumaczenie Sfinksa”. [przypis edytorski]
duchu — dziś popr. forma D. l. poj.: ducha. [przypis edytorski]
duchu śledzili — sprawdzali, czy oddycha. [przypis edytorski]
duch w Makbecie — w sztuce Shakespeare'a Makbetowi ukazuje się podczas uczty duch jego zamordowanego przyjaciela, Banka, niewidoczny dla pozostałych zebranych przy stole; Banko był ofiarą Makbeta, został zabity na jego zlecenie, ponieważ istniało prawdopodobieństwo, że domyśla się poprzedniej zbrodni, zabicia króla Dunkana, i może zagrozić trwałości zdobytej w drodze tego morderstwa władzy; porównanie widma młodego rzeźnika do ducha Banka, będącego symbolem wyrzutów sumienia, wydaje się tu tyleż niedokładne, co żartobliwe. [przypis edytorski]
duchy dziadów — duchy przodków rodziny. [przypis edytorski]
duchy — dziś popr. forma N.lm: duchami. [przypis edytorski]
Duchy się robią z nich czyste i potem chodzą po ziemi… — Hezjod, Prace i dnie 121. [przypis edytorski]
duchże twój inkwizytorem? — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy twój duch [jest] inkwizytorem. [przypis edytorski]
„duch z prawej strony” — por. Dziady, część III A. Mickiewicza: Prolog, Sceny II i III. [przypis edytorski]
Duclos, Grimm, Crébillon — Charles Pinot Duclos (1704–1772): francuski historyk i pisarz, współpracownik Wielkiej Encyklopedii Francuskiej; Fryderyk Melchior Grimm (1723–1807): francuskojęzyczny dziennikarz i krytyk sztuki, współpracownik Encyklopedii; Crébillon: tu zapewne Claude Prosper Jolyot de Crébillon (1707–1777), pisarz francuski znany w paryskich salonach dzięki publicznie odczytywanym tam libertyńskim opowiadaniom i dialogom o tematyce erotycznej, zwany Crébillonem synem dla odróżnienia od swego ojca Prospera Jolyota de Crébillona, dramaturga znanego z tragedii o akcji osadzonej w starożytnym Rzymie. [przypis edytorski]
du comme il faut (fr.) — jak należy; tu: wzór dobrych manier. [przypis edytorski]
duda a. dudarz, a. dudziarz — muzykant grający na dudach. [przypis edytorski]
dudek (daw.) — głupek. [przypis edytorski]
dudek (daw.) — głupiec. [przypis edytorski]
dudek (daw., pot.) — głupek. [przypis edytorski]
dudek (daw., pot.) — głupiec. [przypis edytorski]
Honoré de Balzac, Stracone złudzenia, Wielki człowiek z prowincji w Paryżu
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
dudek — głupek. [przypis edytorski]
Dudek — krotochwila Georges'a Feydeau. [przypis edytorski]
dudek — przen. głupek. [przypis edytorski]
dudek — średniej wielkości ptak z czubem z piór na głowie; pot.: głupek. [przypis edytorski]
dudek — średniej wielkości ptak z czubem z piór na głowie; pot.: głupek. [przypis edytorski]
dudek — średniej wielkości ptak z czubem z piór na głowie. [przypis edytorski]
dudek — tu: głupiec. [przypis edytorski]
Dudieu — nazwisko znaczące: fr. du dieu oznacza boski, związany z bogiem. [przypis edytorski]
dudka — fujarka, piszczałka. [przypis edytorski]
dudki a. dudy — instrument ludowy składający się z piszczałek, do których powietrze tłoczono za pomocą skórzanego miecha. [przypis edytorski]
dudki (reg.) — pieniądze. [przypis edytorski]
dudki — zdrobnienie od „dudy”, instrument ludowy złożony z piszczałek, do których powietrze było wtłaczane ze skórzanego worka. [przypis edytorski]
Dudley — galeria sztuki w dawnym budynku wystawowym Egyptian Hall przy ulicy Piccadilly w Londynie, zbudowanym w 1812, zburzonym w 1905. [przypis edytorski]
Dudley, Guildford (1535–1554) — angielski arystokrata, mąż królowej Jane Grey (od 1553); aresztowany i ścięty razem z żoną. [przypis edytorski]
dudlić (gw.) — grać na instrumencie. [przypis edytorski]
dudlić (reg.) — grać, zwł. na instrumencie dętym. [przypis edytorski]
dudniało — dziś popr.: dudniło. [przypis edytorski]
dudniały — dziś popr.: dudniły. [przypis edytorski]
Duduleus — Chrisostomus Duduleus Westfalus, autor publikacji rozwijającej mit o Ahaswerusie; w swym dziele zaświadczał m.in. uroczyście, że Ahaswerus był widziany przez wielu świadków w 1601 r. w Lubece i w tym samym mniej więcej czasie w Revel w Livorni (tj. Inflantach) i w Krakowie w Polsce; deklaracja ta, kończące dzieło, datowana jest właśnie z Revel, 1 sierpnia 1613 r. [przypis edytorski]
dudy — instrument ludowy składający się z piszczałek, do których powietrze tłoczono za pomocą skórzanego miecha. [przypis edytorski]
dudy — tu: płacze. [przypis edytorski]
dudy w miech (daw., przysł.) — tracić rezon, pokornieć. [przypis edytorski]
dudy w miechy — przen.: koniec zabawy; zbierać się do odejścia. [przypis edytorski]
Dühring, Eugen Karl (1833–1921) — niem. filozof i ekonomista, socjalista, materialista, krytyk marksizmu, żarliwy przeciwnik wszelkich systemów religijnych, antysemita. [przypis edytorski]
Dühring, Eugen Karl (1833–1921) — niemiecki filozof i ekonomista; krytyk założeń filozofii marksistowskiej, zwolennik pozytywizmu i kantyzmu. [przypis edytorski]
Dürer, Albrecht (1471–1523) — malarz niemiecki. [przypis edytorski]
Dürer, Albrecht (1471–1528) — malarz, rytownik i matematyk niemiecki. [przypis edytorski]
Dürer, Albrecht (1471–1528) — niemiecki malarz, rysownik, grafik i teoretyk sztuki (m.in. Cztery księgi o proporcjach ciała człowieka), wybitny przedstawiciel renesansu. [przypis edytorski]
Dürer, Albrecht (1471–1528) — niemiecki malarz, rysownik, grafik i teoretyk sztuki, najwybitniejszy artysta niemieckiego renesansu. [przypis edytorski]
düßelten — sannten heimlich auf. [przypis edytorski]
Duę — właśc. Douai, miasto w północnej Francji, znane z aktywności naukowej, która później, w XVI w., zaowocowała założeniem tam uniwersytetu. [przypis edytorski]
duenia, właśc. dueña (z hiszp.) — pani; gospodyni. [przypis edytorski]
duenna (daw., z hiszp. dueña) — ochmistrzyni, dama do towarzystwa młodej kobiety, towarzysząca jej w wyjściach poza dom; przyzwoitka. [przypis edytorski]
duenna (daw., z hiszp. dueña) — ochmistrzyni, dama do towarzystwa młodej kobiety, towarzysząca jej w wyjściach poza dom; przyzwoitka. [przypis edytorski]
duenna — ochmistrzyni. [przypis edytorski]
duenna — przyzwoitka. [przypis edytorski]
due signori (wł.) — dwie panie. [przypis edytorski]
duettino (z wł.) — skromna, prosta partia duetowa o zwięzłej formie. [przypis edytorski]
dufać (daw.) — dziś: ufać. [przypis edytorski]
dufać (daw.) — nazbyt wierzyć we własne siły. [przypis edytorski]
dufać (daw.) — ufać, mieć nadzieję. [przypis edytorski]
dufać (daw.) — ufać. [przypis edytorski]
dufać (daw.) — ufać, wierzyć, pokładać nadzieję. [przypis edytorski]
dufać (daw.) — ufać, wierzyć. [przypis edytorski]
dufać (daw.) — ufać, zwłaszcza nadmiernie; wierzyć. [przypis edytorski]
dufać (starop.) — ufać, mieć zaufanie. [przypis edytorski]
dufać (starop.) — ufać. [przypis edytorski]
dufać — tu: ufać. [przypis edytorski]
dufać — ufać, zwł. nadmiernie. [przypis edytorski]
dufać w co (starop.) — ufać czemu, mieć zaufanie do czego, pokładać nadzieję w czym. [przypis edytorski]
dufałość (daw.) — zaufanie. [przypis edytorski]
dufność (starop.) — tu: zaufanie. [przypis edytorski]
dufność — zaufanie, pewność, zwł. nadmierne. [przypis edytorski]
dufny — pewny siebie, zarozumiały. [przypis edytorski]
duga (gw.) — tu: kabłąk, łukowaty element uprzęży końskiej. [przypis edytorski]
duga, użwy, hołoble — elementy uprzęży końskiej w zaprzęgu jednokonnym używanym na wschodzie: duga to kabłąk z drewna ponad chomątem, utrzymujący je w stałym położeniu i rozpychający na boki dwa boczne dyszle, zwane hołoblami; chomąto z dugą oraz z hołoblami łączono za pomocą użew, pętli rzemiennych. [przypis edytorski]
dugena (z hiszp. dueña) — ochmistrzyni, dama do towarzystwa panny a. młodej mężatki; guwernantka. [przypis edytorski]
