Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | zoologia
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3895 przypisów.
Grażyna (z lit. grażas: piękny) — dosł.: piękna. [przypis edytorski]
Grazie! Mille Grazie! (wł.) — dziękuję, stokrotnie dziękuję. [przypis edytorski]
grazie (wł.) — dziękuję. [przypis edytorski]
Graz — miasto w płd.-wsch. Austrii, stolica kraju związkowego Styria. [przypis edytorski]
Grazzini, Anton Francesco, zwany il Lasca (1505–1584) — florencki pisarz, autor zbioru nowel o tematyce obyczajowej (Cene, 1556). [przypis edytorski]
grdykać (gw.) — tu: grzmotnąć. [przypis edytorski]
grdyka — uwydatnienie chrząstki krtani widoczne na szyi człowieka, rozwijające się po dojrzewaniu, przede wszystkim u mężczyzn; także: wyniosłość krtaniowa, jabłko Adama. [przypis edytorski]
grdyk, grdyń (gw.) — grosz. [przypis edytorski]
gręba (gw.) — pagórek. [przypis edytorski]
Grécourt, Jean-Baptiste de (1684–1743) — francuski duchowny i poeta, autor frywolnych, często libertyńskich opowieści i wierszy. [przypis edytorski]
grępla (a. grępel, gręplarka) — urządzenie stosowane do rozczesywania surowych, zmierzwionych włókien bawełnianych, wełnianych, lnianych itp. [przypis edytorski]
gręplować — rozplątywać przy pomocy specjalnego urządzenia włókna wełny, bawełny lub lnu. [przypis edytorski]
Grétry, André (1741–1813) — kompozytor francuski pochodzenia belgijskiego, znany jako autor oper komicznych. [przypis edytorski]
gręzy (daw.) — męty, osad, fusy. [przypis edytorski]
grease (ang.) — smar; maź; tłusta substancja. [przypis edytorski]
great attraction (ang.) — wielka atrakcja. [przypis edytorski]
great event (ang.) — wielkie wydarzenie. [przypis edytorski]
Great God (ang.) — Dobry Boże. [przypis edytorski]
Greathed, Edward (1812–1881) — brytyjski oficer; podczas powstania sipajów dowodził kolumną, która pokonała i rozproszyła powstańców w bitwie pod Agrą w sierpniu 1857; brał ataku na Delhi oraz odsieczy Lucknow. [przypis edytorski]
grebsować a. grypsować — nielegalnie porozumiewać się (między więźniami). [przypis edytorski]
Grecja, mówię ci — aluzja do orgii ukazywanych w sztuce starożytnych Aten w VI–V w. p.n.e. albo do seksu analnego, nazywanego greckim. [przypis edytorski]
grecka litera Π — tu: szubienica (ze względu na podobieństwo kształtu. [przypis edytorski]
Greckie — dziś popr. małą literą: greckie. [przypis edytorski]
Greckie „e” — tzn. ręcznie pisana litera „e” o kształcie podobnym do greckiej litery epsilon (є). [przypis edytorski]
greco a. grecale — w klimacie śródziemnomorskim: wiatr południowy. [przypis edytorski]
Greco niks bandito. Greco gut — Grek nie bandyta. Grek dobry. [przypis edytorski]
Grecyi — dziś popr. Grecji. [przypis edytorski]
Grecyi — zgodnie z melodią wiersza wyraz ten należy czytać jak trzysylabowy: Gre-cy-i. [przypis edytorski]
Grecyjej (daw. forma) — (w) Grecji. [przypis edytorski]
Grecyjej (starop. forma) — dziś: (w) Grecji. [przypis edytorski]
Grecy —tu: starożytni Grecy; aluzja do wojen domowych w Helladzie, może też do wojny trojańskiej, w której Grecy walczyli z Azjatami, a bezpośrednim powodem konfliktu była kobieta, piękna Helena. [przypis edytorski]
gredytura — gruby, ciężki materiał jedwabny. [przypis edytorski]
Green Park (ang. Zielony Park) — jeden z królewskich parków (ang. Royal Parks) w Westminsterze, w przeszłości teren rekreacyjny rodziny królewskiej. [przypis edytorski]
Green Park — królewski park w Londynie. [przypis edytorski]
Greenwich — daw. przedmieście Londynu, ob. dzielnica tego miasta, słynne z Królewskiego Obserwatorium Astronomicznego, przez które przechodzi linia południka zerowego, nazywanego także „południkiem Greenwich”. [przypis edytorski]
Greenwich Pier (ang.: Przystań Greenwich) — przystań na Tamizie w londyńskiej dzielnicy Greenwich. [przypis edytorski]
Greenwich — przywrócono pisownię oryginalną; w wydaniu źródłowym: Grinwicz. [przypis edytorski]
Grefsen — obecnie dzielnica norweskiej stolicy, Oslo. [przypis edytorski]
Grefsenveien — historyczna ulica w Oslo. [przypis edytorski]
Gregor Samsa — bohater opowiadania Przemiana Franza Kafki; w spisie treści wiersz występuje jako żyletki. [przypis edytorski]
greitesniai — greičiau. [przypis edytorski]
Greki — dziś popr. forma B.lm: Greków. [przypis edytorski]
Greki — dziś popr. forma M. lm.: Grecy. [przypis edytorski]
Grekowie — dziś popr.: Grecy. [przypis edytorski]
Grekowie i rzymskiej historiej pisarze etc. — sam Mickiewicz napisał Żywilę archaizowaną polszczyzną, co wymusiło nietypowe decyzje redakcyjne. Uaktualniono zatem interpunkcję i fonetykę, unikając zmian składniowych i leksykalnych, a bardzo ostrożnie modyfikując fleksję. Innymi słowy, tekst docelowo ma sprawiać wrażenie archaizacji dokonanej współcześnie. [przypis edytorski]
Grek — tu w znaczeniu „zdrajca” bądź „filozof”. [przypis edytorski]
gremialne — masowe. [przypis edytorski]
gremialnie — masowo. [przypis edytorski]
gremialny — masowy. [przypis edytorski]
gremialny — ogólny, masowy. [przypis edytorski]
gremialny — tu: grupowy. [przypis edytorski]
grenada — dziś: granat. [przypis edytorski]
Grenada — miasto na południu Płw. Iberyjskiego, u podnóża gór Sierra Nevada, w dolinie rzeki Genil; założone w 711; w 1238–1492 stolica emiratu Grenady, jedynego od 1248 państwa muzułmańskiego na Płw. Iberyjskim; największe i najbogatsze ówcześnie miasto półwyspu; w 1492 zajęta przez Kastylię jako ostatni punkt oporu muzułmańskiego. [przypis edytorski]
grenada — owoc granatu. [przypis edytorski]
grenadier — od XVIII w.: żołnierz doborowego oddziału przeznaczonego do ataków na bagnety; na grenadierów wybierano rosłych i silnych mężczyzn. [przypis edytorski]
grenadierskie — przeznaczone dla grenadierów, czyli członków wojskowych oddziałów pieszych, których zadaniem było rzucanie granatów ręcznych. [przypis edytorski]
grenadier — żołnierz, należący do rodzaju pieszej formacji bojowej. [przypis edytorski]
grenadier (z fr.) — członek pieszej formacji wojskowej wyspecjalizowanej początkowo w miotaniu granatów ręcznych, a od wieku XVIII w atakach na bagnety. [przypis edytorski]
grenadyjer — grenadier; w XVIII w.: żołnierz oddziałów wyborowych, przeznaczonych do ataków na bagnety. [przypis edytorski]
Grenlandia — autonomiczne terytorium zależne Danii, położone na wyspie. [przypis edytorski]
Grenoble — francuska miejscowość i gmina w regionie Owernia-Rodan-Alpy, w departamencie Isère. [przypis edytorski]
Grenoble — miasto w płd.-wsch. Francji, u podnóża Alp; centrum przemysłowe i naukowe z trzema uniwersytetami, ośrodek turystyki i sportów zimowych. [przypis edytorski]
Gretchen an Spinnrade — Małgorzata przy kołowrotku, pieśń Schuberta z 1814 do fragmentu tekstu z dramatu Faust Goethego. [przypis edytorski]
Gretchen — Małgorzata, postać z Fausta Johanna Wolfganga Goethego. [przypis edytorski]
Gretchen (niem.) — Małgosia, Gosia; zdrobn. od imienia: Małgorzata, odwołanie do bohaterki Fausta Goethego. [przypis edytorski]
Gretchen — niem. zdrobn. Małgorzata; bohaterka dramatu J.W. Goethego Faust; synonim pełnej oddania kochanki. [przypis edytorski]
Gretchen — ukochana głównego bohatera dramatu Faust J. W. Goethego; w sztuce jest używana także pełna forma jej imienia: Margarete, czyli Małgorzata. [przypis edytorski]
Gretna Green — miejscowość w Szkocji, tuż przy granicy z Anglią. [przypis edytorski]
Greuze, Jean-Baptiste (1725–1805) — francuski malarz i rysownik, wolnomularz; autor portretów i sentymentalnych scen rodzajowych o wymowie moralizatorskiej. [przypis edytorski]
Greuze, Jean Baptiste (1725–1805) — rokokowy malarz francuski; autor licznych, ocierających się o kicz obrazów dzieci ze zwierzętami oraz portretów młodych dziewcząt, których przedstawienia podszyte są niezdrowym erotyzmem (np. stałym motywem u Greuze'a jest naga, odsłonięta mimowolnie, nie w pełni jeszcze ukształtowana pierś dziewczęca); jednym z jego obrazów jest Milkmaid (Dojarka, 1780). [przypis edytorski]
Greuze, Jean Baptiste (1725–1805) — rokokowy malarz fr.; autor licznych, ocierających się o kicz obrazów dzieci ze zwierzętami (kotami, pieskami gołębiami itp.) oraz portretów młodych dziewcząt, których przedstawienia podszyte są niezdrowym erotyzmem (np. stałym motywem u Greuze'a jest naga, odsłonięta mimowolnie, nie w pełni jeszcze ukształtowana pierś dziewczęca). [przypis edytorski]
Greuze, Jean Baptiste (1725–1805) — rokokowy malarz fr.; autor licznych, ocierających się o kicz obrazów dzieci ze zwierzętami (kotami, pieskami, gołębiami itp.) oraz portretów młodych dziewcząt, których przedstawienia podszyte są niezdrowym erotyzmem (np. stałym motywem u Greuze'a jest naga, odsłonięta mimowolnie, nie w pełni jeszcze ukształtowana pierś dziewczęca). [przypis edytorski]
Greveplatz — Place de Gréve, heute Place de l'Hôtel de Ville; früher Ort öffentlicher Hinrichtungen. [przypis edytorski]
Grevius, Johannes a. Johann Greve (1584–1622) — niemiecki pastor, teolog; w 1621 opublikował pracę Tribunal reformatum, w której potępił tortury jako niezgodne z prawem Bożym i naturalnym oraz chrześcijańską miłością, ponadto nieefektywne z powodu bezwartościowości zeznań uzyskanych tą metodą, co ukazywał na przykładach procesów, w większości domniemanych czarownic. [przypis edytorski]
grįžtė — nušukuotų linų ar kanapių susukta kelių saujų pynė. [przypis edytorski]
griaduszczyj cham (ros.) — nadchodzący cham (tytuł utworu Dmitrija S. Mereżkowskiego z 1906 r.). [przypis edytorski]
Gribojedow, Aleksandr Siergiejewicz (1795–1829) — dramatopisarz i dyplomata ros., także pianista i kompozytor, autor Mądremu biada (ros. Горе от ума). [przypis edytorski]
Grieg, Edvard Hagerup (1843–1907) — norweski kompozytor, pianista i dyrygent, autor lirycznych, nastrojowych utworów, twórca narodowej szkoły norweskiej w muzyce. [przypis edytorski]
Grieg, Edvard Hagerup (1845–1907) — norweski kompozytor, pianista i dyrygent, autor lirycznych, nastrojowych utworów, twórca narodowej szkoły norweskiej w muzyce. [przypis edytorski]
griekas — nuodėmė. [przypis edytorski]
griekas (sl.) — nuodėmė. [przypis edytorski]
griešnas — nuodėmingas. [przypis edytorski]
griešnas (sl.) — nuodėmingas. [przypis edytorski]
Grifonetto Baglioni (…) Astorr (…) Atalanta — członkowie rodziny szlacheckiej kontrolującej włoskie miasto Perugię, bohaterowie krwawej rzezi i zemsty w roku 1500. [przypis edytorski]
Grigo ratai — Didieji Grįžulio Ratai, žvaigždynas. [przypis edytorski]
Grillparzer, Franz (1791–1872) — austriacki dramatopisarz i prozaik, autor m.in. sztuki Die Jüdin von Toledo (Żydówka z Toledo, 1851), opartej na historii romansu pomiędzy królem Alfonsem VIII Kastylijskim (1155–1214) a Żydówką Rachelą la Fermosa (właśc. Rachel Esra, ok. 1165–1195). [przypis edytorski]
Grillparzer, Franz (1791–1872) — austriacki dramatopisarz. [przypis edytorski]
Grimm, Friedrich Melchior (1723–1807) — francuskojęzyczny dziennikarz i krytyk sztuki, współpracownik Wielkiej Encyklopedii Francuskiej. [przypis edytorski]
Grimm, Friedrich Melchior von (1723–1807) — niemiecki pisarz, wydający w Paryżu dziennik „Correspondance litteraire”; przyjaciel Diderota i Rousseau, który później uważał go za swego wroga. [przypis edytorski]
Grimod de la Reynière, Alexandre Balthazar Laurent (1758–1838) — fr. pisarz i znany kawalarz; podczas swojego awanturniczego życia pisał o literaturze, uciechach życia i gastronomii. [przypis edytorski]
grimoire (fr.) — księga magiczna, zwł. stara. [przypis edytorski]
Grimsby — angielskie miasto w hrabstwie Lincolnshire. [przypis edytorski]
Grimsel — przełęcz w Alpach Berneńskich. [przypis edytorski]
grinčutė — malon. gryčia. [przypis edytorski]
Gringamur — w oryginale ang.: Gringamore. [przypis edytorski]
gringo (hiszp., lm: gringos) — cudzoziemiec, osoba dla której językiem ojczystym nie jest hiszpański. [przypis edytorski]
grinyčia — troba. [przypis edytorski]
Gripenberg, Alexandra (1857–1913) — fińska publicystka i feministka, założycielka pierwszego w Finlandii stowarzyszenia działającego na rzecz praw kobiet. [przypis edytorski]
Grisi, Julia (1811–1869) — włoska śpiewaczka operowa. [przypis edytorski]
griūšia — kriaušė. [przypis edytorski]
