Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4077 przypisów.
Los Borrachos — tj. „Pijacy” alternatywny tytuł Triumf Bachusa, powst. w l. 1628–1629 obraz barokowego malarza Velasqueza. [przypis edytorski]
los hermanos (hiszp.) — bracia. [przypis edytorski]
los hiszpańskich hidalgos w Kalifornii — znikną pod naciskiem świeżych, zdrowych sił obcych przybyszów — Kalifornia została skolonizowana przez osadników hiszpańskich, a w 1821 stała się częścią niepodległego Meksyku, jednak do jej północnej części zaczęli przybywać traperzy i osadnicy z USA oraz Kanady; wskutek wojny amerykańsko-meksykańskiej (1846–1848) Kalifornię podzielono pomiędzy Meksyk a USA, zaś napływ ok. 300 tys. ludzi z USA i z całego świata podczas tzw. kalifornijskiej gorączki złota (1848–1855) spowodował gwałtowny wzrost zaludnienia, zmianę struktury etnicznej i szybki rozwój regionu, wcześniej głównie rolniczego. [przypis edytorski]
los jego przyjaciół: Rylejewa lub Bestużewa — poeta Rylejew i pisarz Bestużew jako jedni z czołowych organizatorów i przywódców powstania zostali skazani na śmierć i powieszeni. [przypis edytorski]
loska (lenk.) — malonė. [przypis edytorski]
Los, los (niem.) — Dalej, jazda. [przypis edytorski]
Los, los, verfluchte Bettel (niem.) — Dalej, dalej, przeklęty żebraku. [przypis edytorski]
los mądrego Sokratesa — tj. oskarżenie o bezbożność i psucie młodzieży, zakończone procesem i skazaniem na śmierć. [przypis edytorski]
los moscos, lp. mosca (hiszp.) — mucha; tu: owad. [przypis edytorski]
los na mnie padł do Wielkiej Rady… — co roku w Atenach wybierano przez losowanie członków Rady Pięciuset (Bule), przy czym przez 1/10 część roku państwem zarządzała 1/10 część członków Rady, tj. zespół 50 urzędników, prytanów. Codziennie kolegium prytanów wybierało spośród siebie drogą losowania przewodniczącego, epistatesa, który sprawował tę funkcję przez dobę i nie mógł być wybrany po raz drugi. Przewodniczył on Radzie Pięciuset i Zgromadzeniu Ludowemu, przyjmował posłów zagranicznych oraz miał pod swoją opieką pieczęcie i klucze do świątyń, gdzie znajdował się skarbiec i archiwa państwowe. Pod koniec wyniszczającej wojny peloponeskiej, w roku 406 p.n.e. do Rady został wylosowany Sokrates. Rola przewodniczącego przypadła mu w dniu, kiedy miał odbyć się proces wodzów spod Arginuz. Oskarżono ich przed Zgromadzeniem Ludowym, że po zwycięskiej dla Aten bitwie morskiej nie ratowali rozbitków, i proponowano uznanie tego za zdradę. Sokrates żartuje, że nie potrafił zarządzić głosowania. Wnioskowano o głosowanie nad winą i karą śmierci dla wszystkich wodzów zbiorczo i bez zachowania tajności oddawanych głosów, ponadto nie zapewniono oskarżonym przewidzianego prawem czasu na obronę, dlatego Sokrates odmówił poddania tego wniosku pod głosowanie jako bezprawnego. Jako jedyny z prytanów nie ustąpił, mimo że lud krzyczał, by tych, którzy nie zgadzają się na głosowanie, również sądzić za zdradę. Następnego dnia wszystkich ośmiu dowódców uznano za winnych i stracono obecnych w mieście sześciu. Ateńczycy żałowali później tej decyzji (zob. Ksenofont, Dzieje Hellady I 7). [przypis edytorski]
los (niem.) — dalej, ruchy. [przypis edytorski]
los! (niem.) — jazda! [przypis edytorski]
Los! (niem.) — Szybciej! [przypis edytorski]
losowanie — tu: pobór rekrutów spośród chłopstwa, który w zaborze rosyjskim odbywał się przez losowanie. [przypis edytorski]
los padres (hiszp.) — ojcowie, tu: misjonarze. [przypis edytorski]
los padres — ojcowie. [przypis edytorski]
los Reyes Catolicos (hiszp.) — katoliccy królowie; tu: katolicka para królewska. [przypis edytorski]
Los senores de Europa (hiszp.) — panowie z Europy. [przypis edytorski]
losy dany nam szczęsnemi — dany nam dzięki szczęśliwemu losowi. [przypis edytorski]
losy — dziś popr. forma N.lm: losami. [przypis edytorski]
Los zajrzał twoim wawrzynom — los zazdrościł ci twojej chwały. [przypis edytorski]
lota — kartelė šiaudams prispausti dengiant stogą, klostis. [przypis edytorski]
lot (ang.) — działka; parcela. [przypis edytorski]
Lotaryngia — kraina historyczna, obecnie region administracyjny w płn.-wsch. Francji. [przypis edytorski]
Lotaryngia — kraina hist. w płn.-wsch. Francji. [przypis edytorski]
Lot — bohater biblijny, bratanek patriarchy Abrahama; jego żona za nieposłuszeństwo wobec Boga została zamieniona w słup soli. [przypis edytorski]
Lot — bratanek Abrahama, towarzyszył mu w podróży do Charanu, a później do Egiptu; po opuszczeniu Egiptu osiadł w Sodomie. Kiedy Bóg zesłał karę na miasto, Lot jako jedyny sprawiedliwy, wraz z córkami, opuścił miasto żywy. Zamieszkał wraz z nimi w jaskini. Córki, myśląc, że są jedynymi ocalałymi z katastrofy ludźmi, upiły Lota i obcowały z nim. W następstwie urodziły synów Moaba i Ben-Ammiego, z których tradycyjnie pochodzą plemiona Moabitów i Ammonitów (Rdz 19:37–38). [przypis edytorski]
Lot — bratanek biblijnego patriarchy Abrahama; jego żona uratowała się z zagłady Sodomy, jednak została zamieniona w słup soli, złamała bowiem zakaz oglądania się za siebie w trakcie ucieczki. [przypis edytorski]
lotem spojrzała — dziś: przelotnie spojrzała. [przypis edytorski]
lotem — szybko. [przypis edytorski]
Lothar, Ernst, właśc. Ernst Lothar Müller (1890–1974) — austriacki pisarz i reżyser teatralny, w latach 1938–45 na emigracji, zakazany w III Rzeszy; autor m.in. powieści Romanca F-dur (1935), mającej formę pamiętnika młodej, uzdolnionej muzycznie dziewczyny, której pasja staje się źródłem konfliktu z ojcem. [przypis edytorski]
Lothario — postać z tragedii Nicholasa Rowe'a The Fair Penitent (1703): pozbawiony skrupułów uwodziciel kobiet; jego imię w kulturze angielskiej stało się synonimem uwodziciela. [przypis edytorski]
Lothar Schmidt — austriacki pisarz (Nur ein Traum). [przypis edytorski]
Loth — też: Lot; postać biblijna, ocalony w ucieczce z Sodomy po wygnaniu przez Boga. Żona Lota mimo zakazu obejrzała się w stronę Sodomy i została zamieniona w słup soli za nieposłuszeństwo wobec Boga. [przypis edytorski]
Loti, Pierre (pseud.), właśc. Julien Viaud (1850–1923) — francuski oficer marynarki i pisarz, znany z dziennika podróży do Maroka oraz powieści i opowiadań, których akcja rozgrywa się w egzotycznych krajach. [przypis edytorski]
Loti, Pierre (pseud.), właśc. Louis-Marie-Julien Viaud (1850–1923) — francuski pisarz, oficer marynarki, członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]
Loti, Pierre, właśc. Louis Marie-Julien Viaud (1850–1923) — fr. oficer marynarki, autor powieści o tematyce egzotycznej. [przypis edytorski]
Lotka — nowela Lottka została wydana w 1871 r. w zbiorze Ein neues Novellenbuch. [przypis edytorski]
lotny dąb — przenośnia: szybka łódź z dębowego pnia. [przypis edytorski]
Lotofagowie (mit. gr.) — lud żywiący się lotosami, żyjący na płn. wybrzeżu Afryki; członkowie załogi Odyseusza po spożyciu lotosu popadli w apatyczną błogość i chcieli na zawsze pozostać w kraju Lotofagów, zapominając o ojczyźnie. [przypis edytorski]
Lotofagowie — według mitologii greckiej lud żywiący się lotosem, który miał właściwość wywoływania amnezji. [przypis edytorski]
lotos — ciernisty krzak z małymi jajowatymi liśćmi, dziś jego owoc nazywa się jujuba. [przypis edytorski]
lotos — tropikalna roślina nawodna o pływających liściach i pięknych kwiatach. [przypis edytorski]
Lot — postać biblijna, bratanek patriarchy Abrahama; jego żona została zamieniona w slup soli za niezastosowanie się do boskiego nakazu. [przypis edytorski]
Lotta libera pel campionato del mondo (wł.) — walka o mistrzostwo świata, za darmo. [przypis edytorski]
Lotte, was ist los (niem.) — Lotte, co się dzieje? [przypis edytorski]
Lotte, wonach schmeckt das? Wonne! Schnauben Sie nach Luft (niem.) — Lotte, czym to pachnie? Rozkosz! Niech pani odetchnie tym powietrzem. [przypis edytorski]
lot — tu z port. lote: działka gruntu. [przypis edytorski]
lotus — dziś popr.: lotos. [przypis edytorski]
lotus — hebr. לט (lot): ‘mirra, ladanum (lub labdanum)’. Brązowa żywica z krzewów z rodzaju cistus. [przypis edytorski]
lotusu — hebr. לט (lot): ‘mirra, ladanum (lub labdanum)’. Brązowa żywica z krzewów z rodzaju cistus. [przypis edytorski]
loty — dziś popr. forma N. lm: lotami. [przypis edytorski]
loty (starop. forma) — dziś N.lm: lotami. [przypis edytorski]
Lot z dwiema córkami (bibl.) — postacie z Księgi Rodzaju: córki Lota po ucieczce z Sodomy w góry, sądząc, że w kataklizmie zginęli wszyscy ludzie na ziemi, upiły swojego ojca i obcowały z nim, żeby nie wyginęła ludzkość (Rdz 19, 30–36). [przypis edytorski]
Lotze, Rudolph Hermann (1817–1881) — niemiecki filozof i fizjolog, jeden z najpopularniejszych myślicieli XIX w. [przypis edytorski]
Loubet, Émile François (1838–1929) — prezydent Francji w latach 1899–1906, współtwórca Ententy. [przypis edytorski]
Loudun — miejscowość w środkowo-zach. części Francji. [przypis edytorski]
Louis de Rouvroy de Saint-Simon (1675–1755) — fr. polityk i wojskowy, związany z dworem Ludwika XIV; znany szczególnie jako autor wydanych w 1830 r. Pamiętników. [przypis edytorski]
Louis Roederer — producent szampana z siedzibą w Reims we Francji. [przypis edytorski]
Louis Veuillot (1813–1883) — fr. dziennikarz i literat, publicysta katolicki. [przypis edytorski]
Louisville — miasto we wschodniej części Stanów Zjednoczonych, w stanie Kentucky; leży na południowym brzegu rzeki Ohio. [przypis edytorski]
Lourse, Semadeni, Udziałowa — warszawskie kawiarnie. [przypis edytorski]
Lousy and hungry (ang.) — Biedny i głodny. [przypis edytorski]
Louvel, Louis Pierre (1783–1820) — zamachowiec, zabójca księcia de Berry, skazany na śmierć. [przypis edytorski]
Louvet de Couvray, Jean-Baptiste (1760–1797) — pisarz francuski, autor m.in. powieści Przygody miłosne kawalera de Faublas (1787–90). [przypis edytorski]
Louvois, François Michel Le Tellier de (1641–1691) — francuski polityk, wybitny minister wojny Ludwika XIV. [przypis edytorski]
Louvois' — François Michel le Tellier, Marquis de Louvois (1641–91); Kriegsminister Ludwigs XIV., hatte bedeutenden Einfluss auf den König. [przypis edytorski]
Louÿs, Pierre (1870–1925) — francuski pisarz, przedstawiciel symbolizmu; twórca zbioru poematów prozą — Pieśni Bilitis (1894). [przypis edytorski]
Louÿs, Pierre, właśc. Pierre Félix Louis (1870–1925) — francuski pisarz i poeta, mistrz fr. literatury erotycznej; założyciel (1891) czasopisma literackiego „La Conque” (Muszla) poświęconego twórczości fr. parnasistów i symbolistów, ale publikującego także utwory debiutantów, takich jak Paul Valéry czy André Gide. Używał różnych pseudonimów, m.in. Pierre Chrysis, Peter Lewys i Pibrac. Autor m.in. zbioru erotyków pt. Astarte (1894), zbioru erotycznych lesbijskich utworów pisanych prozą poetycką pt. Pieśni Bilitis (wyd. w 1894 r. jako rzekome teksty jednej z gr. poetek staroż. z kręgu Safony, imieniem Bilitis; do trzech utworów z tego tomu Claude Debussy skomponował muzykę); powieści: debiutanckiej, opisującej życie kurtyzany w staroż. Aleksandrii pt. Afrodyta (oryg. Aphrodite — mœurs antiques, tj. „Afrodyta — antyczne obyczaje”, 1896) oraz Kobieta i pajac (oryg. La femme et le pantin 1898; adaptację filmową stanowi ostatni obraz Luisa Buñuela pt. Mroczny przedmiot pożądania), a także czysto libertyńskie w duchu: Les Aventures du roi Pausole („Przygody króla Pausole'a”, 1901) czy Pervigilium Mortis (1916). [przypis edytorski]
Love of liberty brought us here (ang.)— Umiłowanie wolności przywiodło nas tutaj. [przypis edytorski]
lovininkas — seniau: teisėjo padejėjas. [przypis edytorski]
Lowelas — bohater romansu Richardsona Historia Clarissy Harlowe (1748); jego imię stało się nazwą pospolitą oznaczającą uwodziciela (lowelas). [przypis edytorski]
lowelas — [przypis edytorski]
lowelas — uwodziciel; od imienia bohatera romansu Richardsona Historia Clarissy Harlowe (1748). [przypis edytorski]
lower-deck (ang.) — dolny pokład na statku. [przypis edytorski]
Lowlands — nizinna, południowa część Szkocji. [przypis edytorski]
Lowton — wieś w Anglii, w hrabstwie Wielki Manchester. [przypis edytorski]
Loyola, Ignacy (1491–1556) — hiszpański ksiądz, założyciel zakonu jezuitów; kanonizowany w 1622. [przypis edytorski]
Loyola, Ignacy (1491–1556) — hiszpański ksiądz, założyciel zakonu jezuitów; kanonizowany w 1622. [przypis edytorski]
Loyola, Ignacy (1491–1556) — hiszpański święty, ksiądz, założyciel zakonu jezuitów; kanonizowany w 1622. [przypis edytorski]
Loyola, Ignacy (1491–1556) — święty Kościoła katolickiego, teolog, założyciel zakonu jezuitów. [przypis edytorski]
Loyson, Hiacynt, właśc. Charles Jean Marie Loyson (1827–1912) — słynny francuski zakonnik rzymskokatolicki i kaznodzieja; w głoszonych w katedrze Notre Dame kazaniach starał się pogodzić katolicyzm z nowoczesnymi ideami; w przemówieniu na zjeździe Międzynarodowej Ligi na rzecz Pokoju i Wolności stwierdzał m.in., że religia żydowska, katolicka i protestancka są „trzema wielkimi religiami ludów cywilizowanych”, co ściągnęło na niego surową krytykę kościelną; w 1869 protestował przeciwko sposobowi zwołania soboru watykańskiego, zaś w odpowiedzi na nakaz wycofania się ze swoich twierdzeń opublikował głośny list otwarty przeciwko „świętokradczemu wypaczaniu Ewangelii” trwającemu od dawna w Kościele; został ekskomunikowany, porzucił zakon i powrócił do świeckiego imienia; pochwalał pozbawienie papieży władzy świeckiej, w odezwie do biskupów katolickich krytykował dogmat o nieomylności papieskiej jako „bezbożny”. [przypis edytorski]
loża — małe, kilkuosobowe pomieszczenie wyodrębnione w teatrach, salach widowiskowych itp. [przypis edytorski]
loża — tu: ganek albo antresola. [przypis edytorski]
lozak, właśc. luzak — sługa obozowy. [przypis edytorski]
Lozanna — miasto w zach. Szwajcarii, siedziba administracyjna kantonu Vaud. [przypis edytorski]
lśniący kryształ — lustro. [przypis edytorski]
lśniały (starop. forma) — lśniły. [przypis edytorski]
lśnistszy (neol.) — bardziej lśniący. [przypis edytorski]
lśnistych — lśniących. [przypis edytorski]
lśniwo — blask, lśnienie. [przypis edytorski]
lśniwo (poet.) — lśniąca powierzchnia. [przypis edytorski]
L. S. — locum sigilli (łac.): miejsce pieczęci. [przypis edytorski]
luba (przestarz.) — miła; ulubiona; ukochana. [przypis edytorski]
Lubart Dymitr Giedyminowicz (ok. 1313 – przed 1386) — syn Giedymina, książę połocki, włodzimierski i halicki. [przypis edytorski]
lubaszka — gatunek śliwki. [przypis edytorski]
Lubbock, John (1834–1913) — ang. antropolog, archeolog, biolog, polityk i arystokrata, 1. baron Avebury; członek parlamentu od 1870; interesował się prehistorią Europy (jako pierwszy wprowadził podział epoki kamiennej na paleolit i neolit), a także społecznym życiem owadów; autor prac: Prehistoric Times (1865); Ants, Bees, and Wasps (1882), The Pleasures of Life (1887–1889). [przypis edytorski]
lubczyk — zioło, któremu przypisywano moc wzbudzania miłości. [przypis edytorski]
lub (daw.) — czy. [przypis edytorski]
Lub do bezpiecznej uciekła przystani, Lub była jednym… (daw.) — dziś popr.: albo… uciekła…, albo była jednym. [przypis edytorski]
