Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4077 przypisów.
lulka — fajka. [przypis edytorski]
Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Dziennik Franciszki
Krasińskiej
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
lulka (z ukr.) — fajka. [przypis edytorski]
Lulli, Giovanni Battista a. Lully, Jean-Baptiste (1632–1687) — urodzony we Włoszech wielki kompozytor francuski epoki baroku; stworzył francuską operę narodową, nadając jej swoisty, odmienny od włoskiego styl. [przypis edytorski]
Lulli, Giovanni Battista a. Lully, Jean-Baptiste (1632–1687) — urodzony we Włoszech wielki kompozytor fr. epoki baroku; stworzył francuską operę narodową, nadając jej swoisty, odmienny od włoskiego styl. [przypis edytorski]
lumbago — postrzał: nagły, ostry ból pleców w okolicy lędźwiowej. [przypis edytorski]
lumber (ang.) — tarcica; obrobione drzewo budulcowe. [przypis edytorski]
lumen Christi — światło Chrystusa. [przypis edytorski]
lumen cognitionem significat (łac.) — światło oznacza poznanie (wiedzę). [przypis edytorski]
lumen (łac.) — światło. [przypis edytorski]
lumen mundi (łac.) — światło świata. [przypis edytorski]
luminal — środek o działaniu nasennym i uspokajającym, należący do grupy barbituranów, w 1912 r. wprowadzony pod tą nazwą handlową przez firmę farmaceutyczną Bayer. [przypis edytorski]
luminarz — osoba godna szacunku; zasłużony uczony, pedagog a. artysta (tu ironicznie). [przypis edytorski]
luminarz — osoba wybitna, sławna w dziedzinie nauki lub kultury. [przypis edytorski]
luminarz (z łac.) — człowiek wybitny w dziedzinie nauki lub kultury. [przypis edytorski]
luminarz (z łac. lumen: światło) — osoba wybitna, przodująca, znakomitość. [przypis edytorski]
luminarz (z łac. lumen: światło) — osoba wybitna, sławna, znakomitość. [przypis edytorski]
luminarz (z łac. lumen: światło) — osoba wybitna, sławna, znakomitość; tu: bóstwo, heros. [przypis edytorski]
lumpa a. lumpowanie (daw. pot.) — włóczenie się po knajpach, hulanie. [przypis edytorski]
Lump, du hast sich tot gefressen (niem.) — Łajdaku, obżarłeś się na śmierć. [przypis edytorski]
lumpenproletariat (pogardl.) — warstwa społeczna składająca się z miejskiej biedoty, ludzi trwale bezrobotnych żyjących na marginesie społeczeństwa. [przypis edytorski]
lunąć — tu: walnąć, uderzyć. [przypis edytorski]
luna (daw.) — księżyc. [przypis edytorski]
Luna (łac.: księżyc; mit. rzym.) — bogini księżyca. [przypis edytorski]
L'un a porté ses bottes Et l'autre a porté les siennes (fr.) — Jeden nosił jego buty/a inny nosił własne. Trawestacja fragmentu popularnej w XVIII i XIX w. piosenki francuskiej Malbrough s'en va-t-en guerre (Malbrough idzie na wojnę). [przypis edytorski]
luna — tu: księżyc. [przypis edytorski]
Lunatyczka — opera Vincenza Belliniego (1801–1835). [przypis edytorski]
lunatyk — osoba cierpiąca na lunatyzm, mówiąca i wykonująca różne czynności we śnie. [przypis edytorski]
lunatyk — osoba nieświadomie wykonująca przez sen różne czynności. [przypis edytorski]
lunatyk — tu: szaleniec. [przypis edytorski]
lunatyzm (pot.) — somnambulizm; zaburzenie, które polega na nieświadomym wykonywaniu różnych czynności w fazie głębokiego snu. [przypis edytorski]
luna (z łac.) — księżyc. [przypis edytorski]
lunch (ang.) — posiłek jedzony około południa. [przypis edytorski]
Lunden — Lunten. [przypis edytorski]
Lungarno — ulice wzdłuż rzeki Arno. [przypis edytorski]
luntem — dziś popr.: lontem. [przypis edytorski]
luoba — nerangus, tingus žmogus. [przypis edytorski]
luotas — iš medžio išskobtas laivelis, valtis. [przypis edytorski]
lupanar (daw.) — dom publiczny. [przypis edytorski]
lupanar (daw., z łac.) — dom publiczny. [przypis edytorski]
lupanar — dom publiczny, od łac. lupa — prostytutka. [przypis edytorski]
lupanar — dom publiczny, od łac. lupa: prostytutka. [przypis edytorski]
lupanar (z łac.) — przestarz. dom publiczny. [przypis edytorski]
Luperkał a. Lupercal (mit. rzym.) — jaskinia poświęcona Panowi, bogowi opiekuńczemu pól i lasów, w której wilczyca wykarmiła Romulusa i Remusa, synów Marsa i Rei Sylwii; w tym miejscu miał być później założony Rzym. [przypis edytorski]
luperkalia — rzymskie święto, związane z legendą o wilczycy, która wykarmiła założycieli Rzymu, obchodzone 14 i 15 lutego. [przypis edytorski]
Luperkalia — święto obchodzone w staroż. Rzymie 14–15 lutego, na cześć fauna Luperkusa. [przypis edytorski]
Luperkowie — kapłani Pana, którego czcili na wiosnę, tańcząc przebrani w koźle skóry. [przypis edytorski]
Luptak a. Liptak — góral z Liptowa, krainy w Słowacji obejmującej Kotlinę Liptowską oraz stoki otaczających ją pasm górskich, od północy sąsiadującej z Orawą oraz, przez grzbiet Tatr, z polskim Podhalem. [przypis edytorski]
luptowska strona — południowa strona Tatr, gdzie żyją Luptacy (Liptacy), czyli mieszkańcy Liptowa, krainy hist. w środkowo-północnej części ob. Słowacji. [przypis edytorski]
lupus a. toczeń — choroba autoimmunologiczna, jednym z jej objawów jest silny rumieniec na twarzy w kształcie skrzydeł motyla. [przypis edytorski]
lupus insatiabilis (łac.) — nienasycony wilk. [przypis edytorski]
lupus (łac.) — wilk. [przypis edytorski]
Lupus z Troyes (fr. Loup de Troyes; zm. ok. 479) — święty Kościoła katolickiego, biskup Troyes, któremu udało się przekonać Attylę, wodza Hunów, do oszczędzenia miasta. [przypis edytorski]
lura — napój rozwodniony, bez smaku. [przypis edytorski]
Luria Aszkenazi, Izaak ben Szlomo (1534–1572) — rabin, kabalista, znany jako Ari (ha-Ari); czynny w XVI wieku w Safedzie w Palestynie; nowoczesny nurt mistycyzmu żydowskiego zwany jest od jego nazwiska kabałą luriańską. [przypis edytorski]
luśnia (daw.) — część wozu drabiniastego: okuty żelazem drążek wraz z kłonicą podtrzymujący drabinę. [przypis edytorski]
luśnia (daw.) — element wozu drabiniastego. [przypis edytorski]
luśnia (daw.) — w wozie drabiniastym drąg dodatkowo podtrzymujący drabinę. [przypis edytorski]
luśnia (daw.) — w wozie drabiniastym, drąg dodatkowo podtrzymujący drabinę. [przypis edytorski]
luśnia (gw.) — drążek służący do podtrzymania drabiny wozu. [przypis edytorski]
Lusławice — wieś w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim. [przypis edytorski]
Lusoi — staroż. miasto greckie w Arkadii na Peloponezie. [przypis edytorski]
Lust am Trug (niem.) — przyjemność z oszustwa. [przypis edytorski]
lustavoti — linksmintis, pramogauti. [przypis edytorski]
lustige Bursche (niem.) — młodzi żartownisie. [przypis edytorski]
lustmörder (niem.) — morderca na tle seksualnym, zboczeniec. [przypis edytorski]
lustmord (z niem) — morderstwo popełnione z nadmiaru pożądania. [przypis edytorski]
lustracja — przegląd. [przypis edytorski]
lustr (daw.) — blask. [przypis edytorski]
lustr — dziś D.lm raczej: luster. [przypis edytorski]
lustrynowy (daw.) — wykonany z lustryny, tj. lśniącej, cienkiej tkaniny z wełny lub z bawełny. [przypis edytorski]
lustrynowy — wykonany z lustryny (fr. lustrine), tj. cienkiej, lśniącej tkaniny wełnianej a. bawełnianej. [przypis edytorski]
lustrzyć się (daw.) — błyszczeć. [przypis edytorski]
lustyk a. lusztyk (daw., z niem. lustig: wesoły) — biesiada, zabawa, hulanka. [przypis edytorski]
lustykować a. lusztykować (daw.) — bawić się, hulać; od: lustyk a. lusztyk (daw., z niem. lustig: wesoły) — biesiada, zabawa, hulanka. [przypis edytorski]
lusztyk (daw., z niem.) — bankiet, wesele, radość, hulanka. [przypis edytorski]
lusztyk (daw., z niem. lustig: wesoły) — biesiada, wesoła hulanka. [przypis edytorski]
lusztyk (z niem.) — biesiada, uczta. [przypis edytorski]
luta — sroga. [przypis edytorski]
lutenizacja (biol.) — następujące po owulacji przekształcenie pęcherzyka jajnikowego w ciałko żółte, które produkuje progesteron, hormon przygotowujący błonę śluzową macicy do przyjęcia zarodka powstałego z zapłodnionej komórki jajowej i umożliwienia jego rozwoju. [przypis edytorski]
luter (daw. pot.) — wyznawca luteranizmu, protestant, heretyk. [przypis edytorski]
Luter (…) djabłem się chlubi, iż od niego na zburzenie Mszej ś. rozumu dostał — zob. Luter, De Missa Privata and Sacerdotum Unctione; tekst ten Luter skierował do swoich rzymskokatolickich krytyków, zachowały się jego trzy kolejne wersje robocze, dyskusja z diabłem pojawia się dopiero w ostatniej z nich i jest najwyraźniej zabiegiem literackim. [przypis edytorski]
Luter, Marcin (1483–1546) — niemiecki reformator religijny, współtwórca luteranizmu, jednego z nurtów protestantyzmu, doktor teologii. Pierwszy tłumacz Biblii na język niemiecki, autor dzieł Mały katechizm, Duży katechizm, Wyznanie o wieczerzy Pańskiej. Początek działalności reformacyjnej Lutra związany jest z ogłoszeniem 95 tez krytykujących sprzedawanie odpustów na rzecz budowy Bazyliki św. Piotra zainicjowane przez papieża Leona X. [przypis edytorski]
Luter, Marcin (1483–1546) — niemiecki reformator religijny, współtwórca luteranizmu, jednego z nurtów protestantyzmu, doktor teologii. [przypis edytorski]
Luter, Marcin (1483–1546) — niemiecki teolog i reformator religijny, inicjator reformacji, współtwórca luteranizmu. [przypis edytorski]
Luter, Marcin (1483–1546) — niemiecki teolog i reformator religijny, współtwórca luteranizmu. [przypis edytorski]
Luter, Marcin, właśc. Martin Luther (1483–1546) — niemiecki reformator religijny, teolog, współtwórca luteranizmu; jako jeden z momentów wyznaczających początek reformacji wskazywany jest jego sławny akt przybicia na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze 95 tez potępiających sprzedaż odpustów przez Kościół katolicki (31 października 1517). [przypis edytorski]
Luter, Marcin, właśc. Martin Luther (1483–1546) — niem. reformator religijny, teolog, współtwórca luteranizmu; jako jeden z momentów wyznaczających początek reformacji wskazywany jest jego sławny akt przybicia na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze 95 tez potępiających sprzedaż odpustów przez Kościół katolicki (31 października 1517). [przypis edytorski]
Luter, Martin (1483–1546) — doktor teologii, ideolog i inicjator reformacji (jego pierwsze wystąpienie było skierowane przeciw odpustom); przełożył Biblię na niem., jest autorem wielu tekstów (m.in. katechizmu) i pieśni religijnych kościoła ewangelickiego. [przypis edytorski]
Luter, Martin (1483–1546) — niemiecki reformator religijny i teolog. [przypis edytorski]
Luter, Martin (1483–1546) — niemiecki reformator religijny, teolog i inicjator reformacji. [przypis edytorski]
Luter, Martin (1483–1546) — niemiecki teolog, inicjator reformacji, tłumacz Biblii. [przypis edytorski]
luter (pot.) — chrześcijanin wyznania ewangelicko-augsburskiego, założonego przez Marcina Lutra. [przypis edytorski]
luter — pot. wyznawca luteranizmu, heretyk. [przypis edytorski]
Luther, Martin (1483–1546) — niem. teolog, mnich augustiański, reformator religijny; jako autor 95 tez potępiających praktykę sprzedaży odpustów przez kościół rzymski i odrzucających możliwość kupienia łaski Bożej, a także autor licznych polemik i katechez, stał się współtwórcą luteranizmu, a także skupił wokół siebie zróżnicowaną opozycję wobec kościoła katolickiego. Naukę Lutra streszczają hasła: sola fide (tylko wiara), sola gratia (tylko łaska), solus Christus (tylko Chrystus), solum Verbum (tylko Słowo), sola Scriptura (tylko Pismo); z jego inicjatywy powstał pierwszy przekład Biblii na język narodowy (niemiecki). Kościoły anglikańskie uznają Lutra za świętego (czczonego 18 lutego). [przypis edytorski]
lutnią — dziś popr. forma B. lp: lutnię. [przypis edytorski]
lutnia — dawny instrument strunowy. [przypis edytorski]
lutnia — instrument strunowy. [przypis edytorski]
lutnia — instrument strunowy szarpany. [przypis edytorski]
lutnia (muz.) — dawny instrument strunowy szarpany. [przypis edytorski]
lutnia — tu: symbol poezji, sztuki poetyckiej. [przypis edytorski]
