Przypisy

patetyczny — pełen patosu, podniosły, uroczysty; tu: przesadnie poważny. [przypis edytorski]

Pathé & Co. — firma założona przez braci Charlesa, Emila, Jacquesa i Teofila Pathé w 1896 r. (początkowo jako Pathé-Frères). Produkowała kinematografy, fonografy i sprzęt projekcyjny, stając się potentatem w tej branży na rynku międzynarodowym. W 1897 powstało Pathé Cinema zajmujące się produkcją filmów. [przypis edytorski]

patieka — paguoda, džiaugsmas. [przypis edytorski]

patientia (łac.) — cierpliwość. [przypis edytorski]

patiko — čia: sutiko. [przypis edytorski]

patinuks — trump.: patinukas, patinas. [przypis edytorski]

patio (hiszp.) — wewnętrzny dziedziniec. [przypis edytorski]

pati (sen.) — žmona. [przypis edytorski]

pati — žmona. [przypis edytorski]

Patmos — wyspa gr. na Morzu Egejskim, blisko wybrzeży tureckich; należy do archipelagu Dodekanez. Na Patmos przebywał przymusowo św. Jan, autor Apokalipsy, i Grota Apokalipsy jest do dziś celem pielgrzymek chrześcijan. [przypis edytorski]

patoka — miód pszczeli w stanie płynnym. [przypis edytorski]

patoka — płynny miód otrzymany zaraz po wyciśnięciu go z plastrów. [przypis edytorski]

patoka — płynny miód. [przypis edytorski]

patoka — płynny miód pszczeli. [przypis edytorski]

patoka — płynny, świeży miód. [przypis edytorski]

patoka — tu napar (dosł.: płynny miód pszczeli). [przypis edytorski]

patos dystansu — określenie z pism Fryderyka Nietzschego, wyrażające poczucie dystansu pomiędzy człowiekiem a człowiekiem odzwierciedlającego hierarchię w relacjach międzyludzkich. [przypis edytorski]

Patouillet, Louis (1699–1779) — francuski jezuita, polemista; pisał przeciwko parlamentom, zjadliwie atakował ówczesnych filozofów. [przypis edytorski]

PAT — Polska Agencja Telegraficzna. [przypis edytorski]

patrakę — pakvaišę. [przypis edytorski]

Patras — portowe miasto greckie na północnym Peloponezie, na zach. wybrzeżu Grecji, nad Zat. Patraską. [przypis edytorski]

patrempti — pažeminti. [przypis edytorski]

Patria (łac.) — Ojczyzna. [przypis edytorski]

patriarcal (fr.) — patriarchalny. [przypis edytorski]

patriarcha — głowa rodu; w Biblii: jeden z legendarnych przodków Izraela, np. Abraham, Izaak, Jakub. [przypis edytorski]

patriarcha Juda miał uwiązać swego osiołka do winnej latorośli i zmaczać płaszcz w soku winnym — por. Rdz 49, 10–11 (błogosławieństwo patriarchy Jakuba dla Judy). [przypis edytorski]

patriarchalnie — w sposób właściwy dla patriarchy, głowy rodu; poważnie, uroczyście. [przypis edytorski]

patriarcha — tu: głowa rodziny. [przypis edytorski]

patriarchów — ze względu na rytm czytamy czterosylabowo („patryjarchów”); patriarcha — w Biblii: jeden z legendarnych przodków Izraela, np. Abraham, Izaak, Jakub. [przypis edytorski]

patriarchowie — biblijni przodkowie rodów, od których wywodzili swoje początki Izraelici: Abraham, Izaak, Jakub. [przypis edytorski]

patriarsze Abrahamowi zaplątany w krzakach baran, którego miast syna Izaaka Panu na całopalenie złożył — zob. Rdz 22, 13. [przypis edytorski]

patricios (łac.) — patrycjusze; w staroż. Rzymie uprzywilejowana, najwyższa warstwa społeczna, sprawująca władzę i mająca największe przywileje; patricios zhasał: prześcignął, pokonał starszą i najbardziej zasłużoną szlachtę. [przypis edytorski]

Patrie Française — nacjonalistyczne ugrupowanie powstałe pod koniec XIX w.; jego idee kontynuowała grupa skupiona wokół czasopisma „Action Française”, zmierzająca ku faszyzmowi. [przypis edytorski]

patrii sermonis egestas (łac.) — ubóstwo mowy ojczystej. [przypis edytorski]

patri patriae (łac.) — ojcu ojczyzny. [przypis edytorski]

Patrokles a. Patroklos — przyjaciel Achillesa; założył zbroję Achillesa, kiedy ten obraził się na Agamemnona i nie chciał dalej walczyć z Trojańczykami. Patrokles zginął i Achilles wrócił do walki, aby go pomścić. [przypis edytorski]

Patrokles — bohater Iliady Homera, wojownik grecki, najlepszy przyjaciel Achillesa, zginął z ręki Hektora podczas ataku na Troję. [przypis edytorski]

Patrokles — bohater Iliady Homera, wojownik grecki, najlepszy przyjaciel Achillesa, zginął z ręki Hektora podczas ataku na Troję. [przypis edytorski]

Patrokles (mit. gr.) — towarzysz Achillesa, wychowujący się z nim od dzieciństwa, kiedy to uciekł na dwór Peleusa, chcąc się uchronić przed karą za zabicie rówieśnika w sprzeczce wynikłej podczas gry w kości; jeden z bohaterów Iliady Homera. [przypis edytorski]

Patrokles (mit. gr.) — wojownik grecki, najlepszy przyjaciel Achillesa, zginął z ręki Hektora podczas ataku na Troję. [przypis edytorski]

Patrokles (mit. gr.) — wojownik grecki, najlepszy przyjaciel Achillesa, zginął z ręki Hektora podczas ataku na Troję. [przypis edytorski]

Patrokles — (także Patroklos) w mitologii greckiej przyjaciel Achillesa. U jego boku walczył w wojnie trojańskiej. Zginął w natarciu na Troję z ręki Hektora. [przypis edytorski]

Patrokles — towarzysz Achillesa, wychowujący się z nim od dzieciństwa, kiedy to uciekł na dwór Peleusa, chcąc się uchronić przed karą za zabicie rówieśnika w sprzeczce wynikłej podczas gry w kości. [przypis edytorski]

Patrokles — wojownik grecki, najlepszy przyjaciel Achillesa, zginął z ręki Hektora podczas ataku na Troję. [przypis edytorski]

Patrokles — wojownik grecki, najlepszy przyjaciel Achillesa, zginął z ręki Hektora podczas ataku na Troję. [przypis edytorski]

Patrokles — wojownik grecki, najlepszy przyjaciel Achillesa. Zginął z ręki Hektora podczas ataku na Troję. [przypis edytorski]

Patrokl omdlonym głosem itd. — Patrokles widzi w chwili śmierci przyszłość Hektora i przepowiada mu ją. [przypis edytorski]

Patroklos a. Patrokles (mit. gr.) — wojownik grecki, najlepszy przyjaciel Achillesa, zginął z ręki Hektora podczas ataku na Troję. [przypis edytorski]

Patroklos — przyjaciel Achillesa. Zginął podczas ataku na Troję. [przypis edytorski]

Patroklos — wojownik grecki, najlepszy przyjaciel Achillesa, zginął z ręki Hektora podczas ataku na Troję. [przypis edytorski]

patrona pana rządcy święto — imieniny rządcy. [przypis edytorski]

patron (daw.) — tu: prawdopodobnie: pracodawca, zwierzchnik. [przypis edytorski]

patron deszczu — Dezydery (Dezyderiusz) z Bourges a. Święty Dezyderat (zm. 8 maja 550), arcybiskup Bourges, święty katolicki. [przypis edytorski]

patronesa (daw., z fr.) — dama opiekująca się instytucją dobroczynną. [przypis edytorski]

patron (hiszp.) — szyper, dowódca mniejszego statku lub dużej łodzi. [przypis edytorski]

patronka (lenk.) — globėja. [przypis edytorski]

patronowie — tu: opiekunowie, gospodarze. [przypis edytorski]

patron — prawnik nadzorujący pracę aplikanta. [przypis edytorski]

patron (przestarz.) — nabój. [przypis edytorski]

patron — szablon w postaci tektury lub deseczki z wyciętym wzorem, który przez malowanie przenosi się na dekorowaną ścianę, sufit itp. [przypis edytorski]

patron (…) trybunalski czy foralny — adwokat w trybunale albo na innym forum. [przypis edytorski]

patron — tu: adwokat. [przypis edytorski]

Patron, vamos? (port.) — Szefie, idziemy? [przypis edytorski]

patrony (daw.) — naboje. [przypis edytorski]

patrony — tu: szablony do nanoszenia wzorów na ścianach. [przypis edytorski]

patropyti (lenk.) — sugebtėti, galėti. [przypis edytorski]

patrotyt (brus.) — pamesti. [przypis edytorski]

patrūbočius — muzikantas, grojantis dūda. [przypis edytorski]

patrukti — uždelsti. [przypis edytorski]

patrycjat miejski — grupa najbogatszych i najbardziej wpływowych mieszczan, zasiadających w radzie miasta i sprawujących władzę ekonomiczną i polityczną. [przypis edytorski]

patrycjusz — członek jednego z rodów posiadających najwyższe prawa i przywileje w starożytnym Rzymie. [przypis edytorski]

patrycjusz — członek jednego z rodów posiadających najwyższe prawa i przywileje w starożytnym Rzymie. [przypis edytorski]

patrycjusze — wpływowe rody arystokratyczne, sprawujące władzę w Rzymie. [przypis edytorski]

patrycjusze — w staroż. Rzymie uprzywilejowana, najwyższa warstwa społeczna, sprawująca władzę i mająca największe przywileje. [przypis edytorski]

patrycjuszka — włoska arystokratka, przedstawicielka uprzywilejowanego rodu. [przypis edytorski]

patrycjusz — tu: członek bogatej rodziny należącej do rządzącej miastem warstwy patrycjatu. [przypis edytorski]

patrycjusz — w staroż. Rzymie członek najwyższej warstwy społecznej, sprawującej władzę i mającej największe przywileje; z patrycjuszy składał się senat rzymski. [przypis edytorski]

patryota — dziś pisownia: patriota. [przypis edytorski]

patrystyczna teoria (od łac. patres: ojcowie) — poglądy tzw. Ojców Kościoła, pisarzy i teologów chrześc., którzy ukształtowali doktrynę ortodoksyjną w pierwszych wiekach. [przypis edytorski]

patrząc — błąd składni, winno być: gdy patrzę. [przypis edytorski]

patrząc — dziś popr.: gdy patrzył. [przypis edytorski]

patrząc na ciebie, słabo mi się robi — konstrukcja dziś niepoprawna, bo imiesłowowy równoważnik zdania powinien mieć ten sam podmiot, co zdanie główne; dziś popr.: gdy patrzę na ciebie, słabo mi się robi. [przypis edytorski]

Patrząc sprzed ciężkich kolumn (…), wygląda to na cmentarz — popr. np.: Jeśli patrzy się sprzed ciężkich kolumn (…), wygląda to (…). [przypis edytorski]

patrząc — tu: wyglądając. [przypis edytorski]

…PATRZĄC Z WYSOKIEGO STANOWISKA EWOLUCJI W NIESKOŃCZONĄ OTCHŁAŃ PRZYSZŁOŚCI, DOSTRZEGAMY TAM NIE ROZPACZLIWE MROKI WIECZNEJ ŚMIERCI, LECZ ŻYWIĄCE BLASKI WIECZNEGO I WCIĄŻ POTĘŻNIEJĄCEGO ŻYCIA. — ten tekst znajduje się na cokole pomnika nagrobnego ojca autorki, Wacława Nałkowskiego (1851–1911), polskiego geografa, pedagoga, publicysty i działacza społecznego; badacze podkreślają, że zdanie to stanowi esencję poglądów Nałkowskiego, zaznaczają również odniesienie do myśli Charlesa Darwina (1809–1882): „Wzniosły zaiste jest to pogląd, że Stwórca natchnął życiem kilka form lub jedną tylko, i że gdy planeta nasza, podlegająca ścisłym prawom ciążenia, dokonywała swych obrotów, z tak prostego początku zdołał się rozwinąć i wciąż rozwija nieskończony szereg form najpiękniejszych i najbardziej godnych podziwu” (O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, Warszawa 1959, s. 515). [przypis edytorski]

Patrza (…), a jem patrza pilniej — Patrzy i patrzy, a im uważniej patrzy. [przypis edytorski]

patrzać (daw.) — patrzeć. [przypis edytorski]

patrzać, patrzajcie (daw.) — dziś popr.: patrzeć, patrzcie. [przypis edytorski]

patrzając — dziś: patrząc a. spoglądając. [przypis edytorski]

patrzając — dziś popr. forma: patrząc. [przypis edytorski]

patrzający — dziś popr.: patrzący. [przypis edytorski]

patrzają — dziś: patrzą. [przypis edytorski]

patrzają — dziś popr. forma: patrzą. [przypis edytorski]

patrzaj (daw.) — patrz. [przypis edytorski]

patrzajmyż — dziś raczej: patrzmy (1 os. lm. tr.rozkaz.); na końcu wyrazu dodana została partykuła wzmacniająca -ż. [przypis edytorski]

patrzała — dziś popr. forma: patrzyła. [przypis edytorski]

patrzała — dziś popr.: patrzyła. [przypis edytorski]

patrzał — dziś popr. forma 1 os. lp: patrzył. [przypis edytorski]

patrzał — dziś popr. forma 3 os. lp cz.przesz.: patrzył. [przypis edytorski]

patrzał — dziś popr. forma 3 os. lp cz.przesz.: patrzył. [przypis edytorski]