Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11662 przypisów.
samodzierczy a. samodzierżczy (daw.) — związany władzą absolutną, jedynowładztwem, tyranią. [przypis edytorski]
samodzierstwo (daw.) — władza absolutna, jedynowładztwo. [przypis edytorski]
samodzierżca — jedynowładca, władca absolutny. [przypis edytorski]
samodzierż (daw.) — jedynowładca, samodzierżca, władca absolutny. [przypis edytorski]
samodzierżec lub raczej samodzierżca — władca rządzący niepodzielnie, władca absolutny. [przypis edytorski]
Samodzierżyca Rusów — władczyni absolutna Rosji, caryca Katarzyna II; w wydaniu z 1816 r. zamiast „jarzma Samodzierżycy Rusów” wydrukowano: „jarzma cudzego”. [przypis edytorski]
samodzierzstwo (z ros.) — samodzierżawie, tj. władza absolutna. [przypis edytorski]
samogonka — wódka pędzona nielegalnie, przez prywatne osoby domowym sposobem; bimber. [przypis edytorski]
samoho (ukr.) — samego. [przypis edytorski]
samoistny — tu: osobisty, dokonywany osobiście. [przypis edytorski]
samo jedne — dziś popr.: samo jedno. [przypis edytorski]
samojedź (starop.) — ludożerca. [przypis edytorski]
Samojedzi — grupa ludów zamieszkujących płn.-zach. Syberię. [przypis edytorski]
Samojedzi — wspólna nazwa kilku narodów zamieszkujących zach. Syberię. [przypis edytorski]
Samojłowicz, Rudolf (1881–1939) — radziecki badacz polarny, profesor (1928), doktor nauk geograficznych (1934); kierownik radzieckiej wyprawy ratunkowej, która w 1928 na lodołamaczu „Krasin” uratowała zaginioną ekspedycję arktyczną Umberto Nobilego ze sterowca „Italia”; kierownik naukowej części międzynarodowej wyprawy na sterowcu „Graf Zeppelin” (1931), w kolejnych latach kierownik wypraw na lodołamaczach; aresztowany w 1938, w 1939 rozstrzelany, został zrehabilitowany w 1957. [przypis edytorski]
samołówka — pułapka, tu: zasadzka. [przypis edytorski]
samołówka — pułapka zamykająca się samoczynnie po wpadnięciu zdobyczy. [przypis edytorski]
samołów — pułapka na dzikie zwierzęta. [przypis edytorski]
samolot Fi-156 Storch — Fieseler Fi 156 „Storch” („Bocian”) — trzyosobowy niemiecki samolot rozpoznawczo-łącznikowy, produkowany od 1935 roku, używany przez Luftwaffe na wszystkich frontach II wojny światowej, uzbrojony w jeden karabin maszynowy MG 15 kal. 7,92 mm. [przypis edytorski]
samopał — długa prymitywna broń palna, używana w XVI-XVII w. [przypis edytorski]
samopał — prymitywna broń palna, używana w XVI i XVII w. [przypis edytorski]
samopał — ręczna broń palna, rodzaj rusznicy. [przypis edytorski]
samopał — rodzaj dawnej długiej broni palnej. [przypis edytorski]
samopał — rodzaj dawnej ręcznej broni palnej. [przypis edytorski]
samopas (daw.) — bez opieki. [przypis edytorski]
samopas (daw.) — bez opieki, w pojedynkę. [przypis edytorski]
samopas (daw.) — sam jeden. [przypis edytorski]
samopiąt (daw.) — w pięć osób; sam z czterema towarzyszami. [przypis edytorski]
samopięć (daw.) — sam z pięcioma towarzyszami; w sześciu. [przypis edytorski]
samopięt, samodziesięć (daw.) — w pięciu, w dziesięciu; sam z czterema lub dziewięcioma towarzyszami. [przypis edytorski]
samopięt — sam z czterema towarzyszami. [przypis edytorski]
samopięt (starop.) — w pięciu. [przypis edytorski]
samora (reg.) a. samura — samica świni domowej, maciora. [przypis edytorski]
samorództwo — teoria mówiąca tym, że niektóre organizmy mogą powstawać samorzutnie, bez udziału podobnych organizmów żywych (np. muchy powstające bezpośrednio z gnijącego mięsa), ostatecznie obalona przez Ludwika Pasteura. [przypis edytorski]
samorództwo — teoria o powstawaniu życia z formy nieożywionej. Pasteur ostatecznie ją obalił, co zdecydowanie ułatwiło pracę naukową jego następcom. [przypis edytorski]
samorzutnie — tu: samodzielnie. [przypis edytorski]
samosam (daw.) — samotnie, w pojedynkę. [przypis edytorski]
Samosierra — przełęcz w Hiszpanii, 30 listopada 1808 zdobyta przez polskich ułanów na służbie Napoleona. [przypis edytorski]
samosiódm (daw.) — w siedem osób; sam z sześcioma towarzyszami. [przypis edytorski]
Samos — mowa o wspomnianej wcześniej wyspie Same. [przypis edytorski]
samostrzał — rodzaj kuszy. [przypis edytorski]
Samos — wyspa, jedna z Cyklad na Morzu Egejskim u wybrzeża Azji Mniejszej, na której mieściła się sławna świątynia Hery (w mit. rzym.: Junony). [przypis edytorski]
Samos — wyspa na Morzu Egejskim, ośrodek kultu Hery. [przypis edytorski]
samosześć (daw.) — w sześć osób (najczęściej: osoba mówiąca albo gł. bohater opowieści z pięcioma towarzyszami). [przypis edytorski]
samosześć (daw.) — w sześciu ludzi. [przypis edytorski]
samotnia — schronienie samotnika; pustelnia. [przypis edytorski]
samotno — dziś: samotnie. [przypis edytorski]
samotnym — hebr. ערירי (ariri): 'bezdzietny, ogołocony, zniszczony'. [przypis edytorski]
samotnym — w oryg. niem. kahlen, raczej: ogołocony. [przypis edytorski]
Samotraka — wyspa grecka w płn. części Morza Egejskiego; znajdowało się na niej jedno z ogólnogreckich centrów religijnych: Sanktuarium Wielkich Bogów. [przypis edytorski]
samotrzask — pułapka. [przypis edytorski]
samotrzeć (daw.) — sam w towarzystwie dwóch osób; we trzech. [przypis edytorski]
samotrzeć (daw.) — sam, z dwoma towarzyszami. [przypis edytorski]
samotrzeć (daw.) — sam z dwoma towarzyszami, tj. we trzech. [przypis edytorski]
samotrzeć (daw.) — sam z dwoma towarzyszami; we trójkę. [przypis edytorski]
samotrzeć (daw.) — sam z dwoma towarzyszami; we trójkę. [przypis edytorski]
samotrzeć (daw.) — sam z dwoma towarzyszami; we trzech. [przypis edytorski]
samotrzeć (daw.) — tylko w trzy osoby. [przypis edytorski]
samotrzeć (daw.) — we trzech. [przypis edytorski]
samotrzeć (daw.) — w trzy osoby. [przypis edytorski]
samotrzeć (przestarz.) — w trzy osoby. [przypis edytorski]
samotrzeć — samemu z dwoma towarzyszami; we trzech. [przypis edytorski]
samotrzeć (starop.) — samemu z dwoma towarzyszami; we trzech. [przypis edytorski]
samotrzeć (starop.) — sam z nimi dwoma, tj. razem we trzech. [przypis edytorski]
samotrzeć — we trzech. [przypis edytorski]
samotrzeć — z dwoma towarzyszami. [przypis edytorski]
samotrzeci (daw.) — sam z dwoma towarzyszami. [przypis edytorski]
samotrzeci (starop.) — w towarzystwie dwóch osób, razem we trzy osoby. [przypis edytorski]
samotrzeci — wraz z dwoma towarzyszącymi osobami (w sumie: we trzech). [przypis edytorski]
samouczek — tu: samouk. [przypis edytorski]
samowar — daw. urządzenie do przygotowywania herbaty. [przypis edytorski]
samowar — metalowe naczynie do gotowania wody i przygotowywania herbaty, rozpowszechnione głównie w Rosji. [przypis edytorski]
samowar — naczynie metalowe do gotowania wody i parzenia herbaty ogrzewane węglem drzewnym lub elektrycznie. [przypis edytorski]
samowar — urządzenie do gotowania wody i przyrządzania herbaty. [przypis edytorski]
samowtór (daw.) — sam z kimś drugim (wtórym), w dwie osoby. [przypis edytorski]
samowtór (daw.) — sam z kimś, we dwóch; przysłówek oznaczający wykonywanie jakiejś czynności przez dwie osoby; samotrzeć — sam z dwoma towarzyszami, we trzech; samoczwór — sam z trzema towarzyszami, we czterech; samopiąt — sam z czterema towarzyszami, w pięciu; samoszóst — sam z pięcioma towarzyszami, w sześciu itd. [przypis edytorski]
samowtór (daw.) — sam z kimś wtórym, w dwie osoby. [przypis edytorski]
samowtór (daw.) — sam z kimś wtórym, we dwóch. [przypis edytorski]
samowtór (daw.) — sam z towarzyszem; we dwóch. [przypis edytorski]
samowtór (daw.) — sam z towarzyszem; we dwóch (we dwie, we dwoje). [przypis edytorski]
samowtór (daw., starop.) — we dwóch. [przypis edytorski]
samowtór (daw.) — w dwie osoby. [przypis edytorski]
samowtór (daw.) — w dwie osoby; sam z jednym towarzyszem. [przypis edytorski]
samowtór (daw.) — w dwie osoby; sam z jednym towarzyszem; tu: w cztery oczy, bez świadków. [przypis edytorski]
samowtór (daw.) — w dwie osoby; sam z kimś drugim. [przypis edytorski]
samowtór (daw.) — we dwóch: osoba, o której mowa wraz z osobą towarzyszącą. [przypis edytorski]
samowtór (daw.) — we dwóch. [przypis edytorski]
samowtór (daw.) — we dwójkę. [przypis edytorski]
samowtór (daw.) — we dwoje. [przypis edytorski]
samowtór — sam z jedną osobą towarzyszącą; w dwóch (we dwie, we dwoje). [przypis edytorski]
samozaufany — pewny siebie. [przypis edytorski]
Samozwaniec, Magdalena, właśc. Magdalena Niewidowska, primo voto Starzewska, z domu Kossak (1894–1972) — polska pisarka satyryczna. [przypis edytorski]
sampan — rodzaj azjatyckiej łodzi wiosłowej. [przypis edytorski]
sam po matce swojej — «Nie ma on brata z tej samej matki», zob. Raszi do 44:20. [przypis edytorski]
Sam pozwolił mu wozu i ognistych koni — na prośbę Patroklesa Achilles pożyczył mu swoją zbroję, rydwan i nieśmiertelne konie, aby mógł siać większy postrach wśród obrońców Troi. [przypis edytorski]
sampseanie (gr. sampsaioi) — grupa religijna z okolic Morza Martwego, łącząca elementy wierzeń żydowskich lub judeochrześcijańskich i pogańskich, opisywana w IV w. przez Epifaniusza. [przypis edytorski]
S.A.M. — pseudonim Wacława Berenta, powieściopisarza i tłumacza okresu modernizmu, jednego z gł. przedstawicieli realizmu w literaturze Młodej Polski, autora m.in. powieści Próchno, Ozimina i Żywe kamienie. [przypis edytorski]
Sampson, właśc. Samson — postać biblijna, jeden z sędziów, nazirejczyk: na mocy zobowiązania, które anioł nałożył na jego ojca, Manoacha, i jego bezpłodną żonę, syn, który im się narodzi miał złożyć śluby pełnego posłuszeństwa Bogu (nazireatu), w związku z czym miał nie spożywać alkoholu ani nieczystych pokarmów oraz nie strzyc włosów ani brody. Z woli Boga miał rozpocząć misję wyrwania Izraela z rąk Filistynów. Był obdarzony legendarną, nadludzką siłą: zabił gołymi rękami lwa, pokonał liczący tysiąc Filistynów oddział, będąc uzbrojony jedynie w oślą szczękę, kiedy indziej zaś w Gazie wyrwał bramę miasta, za którą czyhali na niego wrogowie. Filistyni wielokrotnie próbowali go wziąć w niewolę i obezwładnić; w końcu z ich namowy kochanka Samsona, Dalila, wydobyła sekret jego mocy: kiedy Samson spał, jeden z Filistynów obciął mu włosy, a wtedy, z powodu złamania ślubów nazireatu, Samson utracił moc, którą obdarzał go Bóg. Został pojmany, oślepiony, a następnie skuty kajdanami i zmuszony do pracy przy żarnach w Gazie. Filistyni przyprowadzili go do świątyni Dagona podczas trwających tam uroczystości, żeby napawać się upokorzeniem ujarzmionego siłacza i bawić jego kosztem. Wtedy Samson, którego włosy nieco już odrosły, wezwał pomocy Boga, wstrząsnął kolumnami budynku i zburzył go, grzebiąc pod gruzami wraz z sobą tysiące wrogów. [przypis edytorski]
sam się tracę — tu: skazuję (tylko) siebie samego na zatracenie. [przypis edytorski]
sam sobie winien był — sens: wyłącznie jego zasługą było. [przypis edytorski]
