Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10888 przypisów.
konsjerżka (z fr.) — dozorczyni. [przypis edytorski]
konsjerż (z fr.) — gospodarz kamienicy; dozorca domu. [przypis edytorski]
konskrypcja (daw.) — pobór do wojska. [przypis edytorski]
konskrypcja — spis. [przypis redakcyjny]
konskrypcjonista (daw., z łac.) — poborowy, mężczyzna podlegający poborowi do wojska. [przypis edytorski]
konsolacją — pocieszenie, ochotę. [przypis redakcyjny]
konsolacja — pociechy w zn. dzieci, potomstwo. [przypis edytorski]
konsolacja — pocieszenie. [przypis edytorski]
konsolacja (z łac.) — pociecha. [przypis edytorski]
konsolacja (z łac.) — pocieszenie, pociecha. [przypis edytorski]
konsolacja (z łac.) — pocieszenie. [przypis edytorski]
konsolacja (z łac.) — ulga, pociecha. [przypis edytorski]
konsolacji — [tu: forma D.lp r.ż.]; [konsolacje dosł.: pociechy;] dzieci. [przypis redakcyjny]
konsola (daw.) — tu: ozdobny stolik pod lustro. [przypis edytorski]
konsola — ozdobny stolik umieszczany zwykle pod lustrem jako podstawa pod inne przedmioty. [przypis edytorski]
konsola — ozdobny stolik umieszczany zwykle pod lustrem; także kolumienka służąca jako podstawa, do umieszczania na niej wazonu, zegara itp. [przypis edytorski]
konsola — ozdobny, wąski stolik umieszczany zwykle pod lustrem. [przypis edytorski]
konsola — stolik pod lustrem, zwykle przytwierdzony do ściany. [przypis redakcyjny]
konsolidacja (z łac.) — połączenie, zjednoczenie. [przypis edytorski]
konsolować (z łac.) — pocieszać. [przypis edytorski]
konsonans (muz.) — współbrzmienie, harmonijna zgodność brzmienia dwu lub więcej dźwięków. [przypis edytorski]
kons (skrócone z łac. consilium) — rada. [przypis redakcyjny]
konstabl — posterunkowy, najniższy stopniem policjant w Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]
konstabl — posterunkowy, policjant w Wielkiej Brytanii lub USA. [przypis edytorski]
Konstanca — bagno pod Famagustą na Cyprze. [przypis redakcyjny]
Konstancja Bednarzewska, z domu Raykowska (1866–1940) — aktorka. [przypis edytorski]
Konstancja — córka króla Sycylii Rogera, z pobudek politycznych cesarza niemieckiego Fryderyka I porwana ze swego klasztoru w Palermo i zaślubiona z jego synem Henrykiem VI. [przypis redakcyjny]
Konstancja — córka Manfreda, urodzona z pierwszej jego żony Beatrycze, żona Piotra, króla Aragonii. [przypis redakcyjny]
Konstancja — miasto w płd. Niemczech; w latach 1414–1418 miejsce wielkiego zjazdu biskupów katolickich (soboru) w celu zakończenia tzw. wielkiej schizmy zachodniej: równoczesnej władzy dwóch papieży, z których każdego uznawała część państw europejskich. [przypis edytorski]
Konstancja — żona Piotra III, władcy Aragonii. [przypis redakcyjny]
Konstancjusz II (317–361) – cesarz rzymski (od 337), zwolennik arianizmu. [przypis edytorski]
Konstansa — miasto Constanti w Hiszpanii, w prowincji Tarragona. [przypis redakcyjny]
Konstantego cesarza (…) Sewera, cesarzów — cesarze rzymscy wschodni i zachodni, którzy ulegali wpływom swych doradców, jak np. Arkadiusz Rufinowi, Tyberiusz Sejanowi, Sewer Plaucjanowi; mniej znani: Ablabios, doradca Konstantyna Wielkiego, zamordowany przez syna, Konstantiosa II; Harmatios, którego cesarz Zeno (474–491) za pomoc w odzyskaniu tronu mianował dowódcą pretorianów, a później, bojąc się jego zdrady, kazał zamordować, wreszcie eunuch Amantios, który Justynowi I (forma imienia: Justynian jest pomyłką przepisywacza) dostarczył pieniędzy dla pozyskania wojska; wnet jednak prawdziwy ten „z chłopa król”, nie umiejący ani czytać ani pisać, okrzyknięty przez wojsko cesarzem, kazał swego doradcę i wierzyciela zamordować. Wszyscy wspomniani tu doradcy zginęli okrutną śmiercią. [przypis redakcyjny]
Konstantemu, Mikule, Helenie — zmarłe w dzieciństwie, przedmałżeńskie dzieci Szczęsnego Potockiego i Zofii: Konstanty, Mikołaj i Helena. [przypis edytorski]
Konstanty — Konstanty Danielewicz. [przypis redakcyjny]
Konstanty — Konstantyn, cesarz wschodnio-rzymski (bizantyński). [przypis redakcyjny]
Konstantyna Iwanowego syna, sławnego hetmana — Konstantyn książę Ostrohski. [przypis edytorski]
Konstantyna — miasto w Algierze. [przypis redakcyjny]
Konstantyn — cesarz wschodnio-rzymski (bizantyński). [przypis redakcyjny]
Konstantyn I Wielki (272–337) — cesarz rzymski (od 306), po pokonaniu Maksencjusza i Licyniusza został jedynym władcą imperium; wprowadził liczne reformy, jako pierwszy z cesarzy rzymskich przeszedł na chrześcijaństwo; w 313 wydał edykt mediolański, proklamując swobodę wyznawania tej religii. [przypis edytorski]
Konstantyn I Wielki (272–337) — cesarz rzymski, reformator państwa, pierwszy z cesarzy, który porzucił tradycyjną religię rzymską i przeszedł na chrześcijaństwo; w 313 wydał edykt mediolański, proklamując swobodę wyznawania tej religii; zwołał sobór nicejski (325), pierwsze zgromadzenie biskupów chrześcijańskich z całego państwa, oczekując rozwiązania sporów doktrynalnych. [przypis edytorski]
Konstantyn I Wielki (272–337) — cesarz rzymski, reformator państwa, pierwszy z cesarzy, który przeszedł na chrześcijaństwo; w 313 wydał edykt mediolański, proklamując swobodę wyznawania tej religii; zwołał sobór nicejski (325), pierwsze zgromadzenie biskupów chrześcijańskich z całego państwa, oczekując rozwiązania sporów doktrynalnych. [przypis edytorski]
Konstantyn I Wielki (272–337) — pierwszy z cesarzy rzym., który przeszedł na chrześcijaństwo, zakończył politykę prześladowań chrześcijan swojego poprzednika Dioklecjana i w 313 wydał edykt mediolański, proklamując swobodę wyznawania tej religii; w 330 przeniósł siedzibę cesarską do daw. kolonii gr. Byzantion, nadając jej nazwę Konstantynopol. [przypis edytorski]
Konstantyn I Wielki (272–337) — pierwszy z cesarzy rzymskich, który przeszedł na chrześcijaństwo; w 313 wydał edykt mediolański, proklamując swobodę wyznawania tej religii. [przypis edytorski]
Konstantyn I Wielki — pierwszy z cesarzy rzym., który przeszedł na chrześcijaństwo, w 313 wydał edykt mediolański, proklamując swobodę wyznawania tej religii; w 330 przeniósł siedzibę cesarską do daw. kolonii gr. Byzantion, nadając jej nazwę Konstantynopol; niedzielę, ustanowioną przez Konstantyna — w roku 321 Konstantyn ogłosił „czcigodny dzień Słońca” (dies Solis, tj. niedzielę) dniem wolnym od pracy w miastach i urzędach. Jednak nie miało to wyraźnego wydźwięku chrześcijańskiego, gdyż tak jak wcześniejsi cesarze na swoich monetach używał symboliki i tytulatury oficjalnego rzym. boga solarnego: Słońca Niezwyciężonego, patronującego żołnierzom; wizerunki tego bóstwa widnieją także na łuku triumfalnym zbudowanym przez cesarza dla uczczenia jego zwycięstwa nad Maksencjuszem. [przypis edytorski]
Konstantyn IX Paleolog — ostatni cesarz wschodniorzymski, poległ przy zdobyciu Konstantynopola przez Turków w 1453 r. [przypis redakcyjny]
Konstantyn — Konstantyn Wielki, cesarz rzymski (274–337). [przypis redakcyjny]
Konstantyn Manasses — zakonnik, napisał po grecku poemat, w którym tak detalicznie podaje opis piękności greckiej Heleny. [przypis redakcyjny]
Konstantynów (dziś ukr.: Starokonstantyniw) — miasto w środkowo-zachodniej części Ukrainy, założone w XVI w. przez magnatów Ostrogskich, twierdza obronna przeciw najazdom tatarskim. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Konstantynów (dziś ukr.: Starokonstantyniw) — miasto w śr.-zach. części Ukrainy, na Wołyniu, założone przez księcia Konstantego Ostrogskiego; wiódł przez nie Czarny Szlak. [przypis edytorski]
Konstantynopol a. Bizancjum — obecnie Stambuł, miasto w Turcji; dawna stolica Cesartswa Bizantyjskiego. [przypis edytorski]
Konstantynopol — dziś: Stambuł; w XIX w. stolica Imperium Osmańskiego. [przypis edytorski]
Konstantynopole (starop.) — Konstantynopol. [przypis redakcyjny]
Konstantynopol (hist.) — wielkie miasto nad cieśniną Bosfor, od czasów Konstantyna Wielkiego stolica Cesarstwa Rzymskiego, następnie Cesarstwa Bizantyńskiego, Cesarstwa Łacińskiego oraz Imperium Osmańskiego; od 1930: Stambuł, stolica Turcji. [przypis edytorski]
Konstantyn XI Paleolog (1405–1453) — ostatni cesarz Bizancjum. [przypis edytorski]
Konstanty Pawłowicz Romanow (1779–1831) — wielki książę rosyjski, brat cesarza Aleksandra I, naczelny dowódca armii Królestwa Polskiego, faktyczny namiestnik cara w Królestwie; zwalczał polskie ruchy wolnościowe, rozbudował siatkę tajnej policji rosyjskiej w Polsce, surowy i nieobliczalny, doprowadził do wielu dymisji i samobójstw wśród polskich oficerów. [przypis edytorski]
konstatować — orzekać, stwierdzać. [przypis edytorski]
konstatować — stwierdzać jakiś fakt. [przypis edytorski]
Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Bracia Dalcz i S-ka, Bracia Dalcz i S-ka, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Bracia Dalcz i S-ka, Bracia Dalcz i S-ka, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
konstatować — stwierdzać. [przypis edytorski]
konstelacja — gwiazdozbiór. [przypis edytorski]
konstelacja krzyża — Krzyż Południa, najmniejszy gwiazdozbiór nieba, widzialny tylko z południowych kontynentów. [przypis edytorski]
konstelacja Ryby (astr.) — właśc. konstelacja Ryby Południowej, różna od zodiakalnego gwiazdozbioru Ryb; wyróżnia się swoją najjaśniejszą gwiazdą Fomalhaut, będącą jednocześnie jedną z najjaśniejszych gwiazd półkuli południowej. [przypis edytorski]
konstelacje — układ gwiazd. [przypis edytorski]
konsternacja — zakłopotanie. [przypis edytorski]
konsternacja — zmieszanie, zakłopotanie, zagubienie. [przypis edytorski]
Konstytuanta — francuskie Zgromadzenie Narodowe, obradujące w latach 1789–1791, którego dziełem było uchwalenie „Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela” oraz konstytucji z 1791 r. [przypis edytorski]
Konstytuanta — organ powołany przez suwerena (naród), złożony z wybranych przez niego reprezentantów, którego zadaniem jest opracowanie i uchwalenie konstytucji. We Francji mianem „Konstytuanta” określano Zgromadzenie Narodowe, w które przekształciło się zebranie stanu trzeciego Stanów Generalnych w 1789 r. Konstytuanta została rozwiązana w 1791 r., po przedłożeniu królowi konstytucji. [przypis edytorski]
Konstytuanta — właśc. Zgromadzenie Narodowe Konstytucyjne, nazwa przyjęta przez Stany Generalne we Francji w 1789 w związku z podjęciem prac ustawodawczych nad ustrojem państwa. [przypis edytorski]
konstytuanta — zgromadzenie ustawodawcze powołane w celu uchwalenia konstytucji państwa. [przypis edytorski]
konstytucją buchnie wulkan prawy — poeta wspomina tu krwawe wypadki z 1799 r., podczas których kardynał Fabricio Ruffo w porozumieniu z królem Sycylii i Neapolu Ferdynandem I wypędził z Neapolu przy pomocy wojsk najemnych rewolucyjne oddziały francuskie, dokonał rzezi wśród neapolitańskich republikanów, obalił wprowadzony przez Francuzów ustrój republikański i przywrócił przy pomocy angielskiego admirała Nelsona na krótki okres panowanie króla Ferdynanda. Późniejsze badania naukowe wykazały, że rola kardynała Ruffo w wypadkach 1799 r. nie była tak krwawa, jak początkowo sądzono. Zob. Francesco Lemmi, Nelson e Caracciolo e la Republica Napoletana, Firenze 1898. [przypis redakcyjny]
Konstytucja 3 maja — ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów, uchwalona 3 maja 1791 r.; pierwsza w Europie i druga na świecie spisana konstytucja. [przypis edytorski]
konstytucja Burbonów — ogłoszona przez Ludwika XVIII w 1814, gwarantowała szereg swobód obywatelskich, ale udział społeczeństwa w życiu politycznym był w niej iluzoryczny, sprowadzony do minimum, gdyż wysoki cenzus majątkowy i wieku sprawiał, że z 28 milionów Francuzów zaledwie sto tysięcy miało czynne prawo wyborcze, a piętnaście tysięcy bierne. Dekrety Karola X z 25 lipca 1830 likwidowały większość praw konstytucyjnych, co doprowadziło do wybuchu rewolucji lipcowej. [przypis edytorski]
konstytucjach koronnych — prawach, uchwalonych na sejmach. [przypis redakcyjny]
konstytucja jej miała w sobie niezmierną trudność: wymagała po obywatelach nieustannych i niesłychanych wysileń moralnych… — Literatura słowiańska wykładana w Kolegium francuzkiem, Poznań 1865, t. 3, s. 297. [przypis edytorski]
konstytucja — Konstytucja czyli bulla Unigenitus. Ponieważ partia jansenistów zyskiwała za Regencji coraz liczniejszych zwolenników, nakazał papież biskupom, aby popularyzowali bullę za pomocą listów pasterskich, w czym oczywiście biskupi ówcześni, przeważnie wielcy panowie korzystający jedynie z dochodów związanych z mitrą, posługiwali się obcym piórem. [przypis tłumacza]
konstytucja — Konstytucja czyli bulla Unigenitus, wydana przez Klemensa XIII w r. 1713, a wymierzona głównie w jansenistów i ich wykład Nowego Testamentu, stała się zarzewiem długoletnich sporów religijnych we Francji. [przypis tłumacza]
konstytucja napoleońska — nadana Księstwu Warszawskiemu w r. 1807. [przypis redakcyjny]
konstytucja pruska — właściwie konstytucja cesarstwa niemieckiego z 1871 (zapewniała panowanie klasowe obszarnikom, silną władzę cesarzowi i przewagę Prus w Rzeszy); opracowana według wskazówek Bismarcka. [przypis redakcyjny]
konstytucja — tu: budowa, organizm. [przypis edytorski]
konstytucja (tu daw., z łac.) — uchwała, ustawa, rozporządzenie. [przypis edytorski]
konstytucja — tu: indywidualne cechy budowy ciała. [przypis edytorski]
konstytucja — tu: ustrój państwa określony pewnymi prawami. [przypis edytorski]
konstytucja — tu: ustrój państwa, regulowany prawami. [przypis edytorski]
konstytucja — tu: zespół indywidualnych cech budowy ciała, jego konstrukcja. [przypis edytorski]
konstytucja — tu: zespół indywidualnych cech budowy duszy, jej konstrukcja. [przypis edytorski]
Konstytucje dla księstwa oświecimskiego i zatorskiego znajdujemy w Archiwum ziemskiem w Krakowie, Terr. Crac. 406 (Succameralia). Są one z r. 1543 i przepisują dla sądów tamtejszych język polski; pozwy, zapisy etc. mają być „po polsku pisane” (str. 55); zwraca się to przeciw panującej tam czeszczyźnie. Przeciwko łacinie w polskich sądach odezwał się Górnicki w Rozmowie o elekcji wtórej; piętnuje on tam łacinę prawniczą polską, „która nic w sobie nie ma łacińskiego”. — W sądownictwie Francji zarządzała używanie języka francuskiego ordonnance z Villers-Cotterets, wydana krótko przedtem, w roku 1539. [przypis autorski]
Konstytucyonalizmu próbowała Turcya, posługująca się cywilizacyą europejską dawniej, niż Japonia, bo od lat blizko stu. Cywilizacyą bez konstytucyonalizmu posługuje się Rosya. [przypis autorski]
konsukcesor — wyraz utworzony przez polskich palestrantów z łac.: con i successor: współdziedzic. [przypis redakcyjny]
konsulat — roczna kadencja konsula, najwyższego urzędnika rzymskiego, służyła do określania daty. [przypis edytorski]
konsul brazyliański — nie wiem, z którego miasta niemieckiego pisał pan konsul, bo mi to mówił tylko człowiek, który ów protest czytał. [przypis autorski]
konsul cezar — tu: doradca cezara; zastępca cezara. [przypis edytorski]
konsul (łac. consul; od consulere: radzić, konsultować) — urząd w staroż. Rzymie utworzony wraz z ustanowieniem republiki (509 p.n.e.); w tym początkowym okresie wybierano dwóch konsulów na roczną kadencję i sprawowali oni razem najwyższy urząd w państwie. W okresie cesarstwa (od 27 p.n.e.) znaczenie i zasięg uprawnień konsulatu zostały znacznie ograniczona, większość najistotniejszych funkcji przejął cesarz, przyznano za to konsulom prawo wydawania wyroków w cywilnych w sprawach niespornych oraz przewodniczenia obradom senatu. Z czasem tytuł konsula stał się właściwie honorowy. [przypis edytorski]
konsul — najwyższy rangą urzędnik w staroż. Rzymie w czasach republiki (509–27 p.n.e.); wybierano dwóch konsulów na roczną kadencję, początkowo tylko spośród patrycjuszy (najwyższej warstwy społecznej), od 367 p.n.e. także spośród plebejuszy (pozostałej ludności, ludu). [przypis edytorski]
konsulostwo (daw.) — urząd konsula, konsulat. [przypis edytorski]
konsultacja — narada. [przypis redakcyjny]
konsultacje — narady. [przypis redakcyjny]
konsultacyj ani konsultorów — [D.lm:] narad ani doradców. [przypis redakcyjny]
konsulta (daw., z łac.) — rada. [przypis redakcyjny]
konsultum (z łac.) — rada. [przypis redakcyjny]
konsul — tu: w absolutystycznej Francji, w niektórych gminach na południu kraju, sędzia miejski, wybierany w drodze głosowania wszystkich mieszkańców. [przypis edytorski]
