Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7909 przypisów.
na obie stronie (starop. forma) — daw. liczba podwójna; dziś: na obie strony. [przypis edytorski]
na obie stronie (starop. forma) — na obie strony. [przypis edytorski]
na obłędy — błędnymi drogami. [przypis edytorski]
na obliczu Rosji dzisiejszej stanowi judofobia rys najbardziej uderzający — Pasmanik, ibid., s. 208. [przypis autorski]
na (…) obnażonych ręku (daw.) — dziś: na obnażonym ręku a. na obnażonych rękach. [przypis edytorski]
na oboję fortunę — zarówno na szczęście, jak i na nieszczęście, na dobry i na zły los. [przypis redakcyjny]
na oboję stronę (daw.) — na korzyść bądź na niekorzyść. [przypis edytorski]
na Obozowisko Asyryjczyków — κατὰ τὴν Ἀσσυρίων παρεμβολὴν, z czasów Sanheriba [asyryjskiego króla, który w 701 p.n.e. zaatakował królestwo Judy i obległ Jerozolimę], w stronie zachodnio-północnej Bezety. Patrz dalej V, IX, 4, uwaga do słowa „Sennachereim”. [przypis tłumacza]
na obrazach Correggia wielkie cienie (…) mają same przez się uroczy wdzięk i pogrążają w słodkim rozmarzeniu — skoro wymieniłem Correggia, powiem, iż w jednej naszkicowanej głowie anioła w trybunie florenckiej galerii można znaleźć spojrzenie szczęśliwej miłości; w Parmie zaś, u Madonny koronowanej przez Jezusa, oczy spuszczone z miłości. [przypis autorski]
na obrazach van Aacka — zapewne chodzi o niem. malarza manierystę nazwiskiem: Hans von Aachen (1552–1615). [przypis edytorski]
Na obu bogów — na Dioskurów, czyli Kastora i Polluksa; spartańskie zaklinanie się. [przypis tłumacza]
na obu bogów — na Kastora i Polluksa, lakońskie zaklęcie, wygłoszone w dialekcie lakońskim, a nie attyckim. [przypis tłumacza]
Na obu (…) końcach ulicy — Krakowskiego Przedmieścia. [przypis redakcyjny]
na obu potomków Tantala — ród Atrydów wywodzi się od Tantala. [przypis redakcyjny]
na ocel — na ostro. [przypis edytorski]
na ocel (starop.) — na wszelki przypadek, jak koń na gołoledź na ocel, czyli w podkowy z bródkami okuty. [przypis redakcyjny]
na ocel (starop.) — z brodką na podkowach, by się nie pośliznąć. [przypis redakcyjny]
na oczach stawała — dziś popr.: przed oczami stawała. [przypis edytorski]
na oczu woyska (starop.) — zamiast niewłaściwej dzisiejszej formy: na oczach wojska (dualis [tj. liczba podwójna]: na oczu). [przypis redakcyjny]
na oczy — domyślnie: przystąpić. [przypis edytorski]
na odkół (daw.) — o zaprzęgniętym zwierzęciu: przy dyszlu (w odróżnieniu od koni lub wołów przed dyszlem). [przypis edytorski]
na odprawę — aby je odprawić, tj. pozbyć się ich. [przypis edytorski]
na odsiebkę — w przeciwną stronę niż zazwyczaj. [przypis edytorski]
na odwieczerz (gw.) — o zmroku. [przypis autorski]
na odwodzie — w rezerwie, tu: z tyłu. [przypis edytorski]
na odwodzie — w straży tylnej. [przypis redakcyjny]
naodziać (neologizm) — przyodziać, ubrać. [przypis edytorski]
naodziane zielą — odziane zielenią. [przypis edytorski]
na ognisku wraz usiadł w popiele — gest oddania się w opiekę bogom domowym. [przypis edytorski]
na oklep —jazda konna bez użycia siodła. [przypis edytorski]
(…) na oknie O — tekst w tym miejscu odnosi się do zamieszczonego w źródłowym wydaniu szkicu przedstawiającego plan mieszkania. [przypis edytorski]
naokół (daw.) — naokoło. [przypis edytorski]
naokół — dziś: dookoła, wokół. [przypis edytorski]
naokół — dziś: naokoło. [przypis edytorski]
na okół — dziś: wokół a. naokoło. [przypis edytorski]
na oko, chuchro — wygląda na słabego. [przypis edytorski]
naokoło — w oprac. J. Czubka: na okół. [przypis edytorski]
na oko — na własne oczy. [przypis redakcyjny]
na oko nie psuły one ogólnej harmonii w pożyciu Strumieńskich (podobnie s. 72, 76) — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku na odnośnych stronach znajdują się fragmenty rozdziału IV: „Żeby nie pozostawiać czytelnika w wątpliwości co do owej »reszty«, której (…) ale konkretne” (s. 72) i „wszystkie te motywki praktycznie z lekka tylko marszczyły powierzchnię ich życia (…) wobec samobójstwa” (s. 76). [przypis edytorski]
na okrajach — na krańcach. [przypis edytorski]
na okrajach ziemi — na krańcach ziemi. [przypis edytorski]
na okręty — dziś popr.: ku okrętom a. w kierunku okrętów. [przypis edytorski]
na olaboga (daw.) — niedbale, byle jak, naprędce. [przypis edytorski]
na Olimpu turnicach (….) wodę z Nilu (…) w Okeana gdzieś sadach (…) Staw Meocki (…) łeb śnieżystą Mimanta (…) przyjmcie ofiarę… — Sokrates wzywa Chmury z czterech stron świata: z północy, zachodu, południa i wschodu. Olimp na północnej granicy Tracji, dziś Elembo, szczyt blisko 3000 m wysoki, „niebieski dwór” olimpijskich bogów; sady Okeanosa na zachodzie — to święty gaj Hesperyd i złotych jabłek, gdzie nimfy, osłonione przed ludzkim okiem parawanem Chmur, pląsają święty rej (dziś Gibraltar) — staw Meocki i Mimas, szczyt w Jonii azjatyckiej, więc na wschodzie, Nil na południu. [przypis tłumacza]
na Olimp z ziemi o drogach szerokich — z Hezjoda, Erga [tytuł polski: Prace i dnie], 197. [przypis tłumacza]
naonczas (daw.) — wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
na on czas (starop.) — wówczas; wtedy. [przypis edytorski]
na on czas (starop.) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]
naonczas — wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
na onej powłoku — na ogonie jej sukni. [przypis edytorski]
na operze — w oryginale mowa o pantomimie, prawdop. o popularnym wówczas spektaklu Libertyn. [przypis edytorski]
Na opoce Piotra twego zbudowane jest — por. Mt 16, 18. [przypis edytorski]
na ordynansie — na rozkazie, w służbie. [przypis redakcyjny]
naosobniejszy (starop.) — najlepszy. [przypis redakcyjny]
naospalszy (starop. forma) — dziś: najospalszy; najpowolniejszy. [przypis edytorski]
na ostatek — na koniec. [przypis edytorski]
naostatek (starop. forma ort.) — dziś: na ostatek; ostatecznie, w końcu. [przypis edytorski]
naostatek (starop. forma ort.) — dziś: na ostatek; w końcu, ostatecznie. [przypis edytorski]
naostatek (starop. forma ort.) — dziś: na ostatek; w końcu. [przypis edytorski]
naostatek (starop. forma ort.) — dziś popr.: na ostatek; w końcu. [przypis edytorski]
naostatek (starop. forma ort.) — na ostatek; w końcu. [przypis edytorski]
naostatek (starop.) — na ostatek, w końcu. [przypis edytorski]
naostatku (starop. forma ort.) — dziś popr.: na ostatku. [przypis edytorski]
na ostatnią ławkę — dziś popr.: do ostatniej ławki. [przypis edytorski]
na ostatniej ławce — dziś popr.: w ostatniej ławce. [przypis edytorski]
na ostre — na broń ostrą, przen.: na śmierć. [przypis edytorski]
naostrszy (daw. forma) — najbardziej ostry. [przypis redakcyjny]
Na owej górze, co wzniosłymi szranki z pizańską ziemią i Lukką graniczy — Góra San Gitiliano na pograniczu Lukki i Pizy. Tam właśnie uwięziono Ugolina. Polityczna działalność Ugolina, w której ocenę tu bliżej wchodzić nie możemy, oczom wielu przedstawiała się jako zdrada kraju. Dlatego umieścił go Dante, który widocznie podzielał takie zdanie, tu, w Antenorze. [przypis redakcyjny]
napadł na Czarnków (Carnkou). — „Koło Santoka tylko trzymali Polanie za Notecią stanowisko. Ale Welun, Czarnków, Uście, Nakło, były powznoszone nad Notecią warownie, zapewniające Pomorzanom panowanie po obu stronach Noteci. — Te twierdze, zdobyć albo obalić było potrzeba, aby się w głąb kraju wedrzeć i w nim panowanie zapewnić. Krzywousty wszystkie do tego siły obrócił, zwierzchników tych grodów, mianowicie Gniewomira w Czarnkowie, Światopola w Nakle chrzcił, z nimi się powinowacił” (Polska śr. w, T. 2 str. 365). [przypis tłumacza]
napadli Araby — dziś popr.: napadli Arabowie. [przypis edytorski]
napad na tyły wojsk maszerujących w górę bynajmniej nie mógł grozić — ścigający Greków Persowie uważali położenie ich za beznadziejne. Ich zdaniem, wyjście z kraju Karduchów było wykluczone. Każdy z perskich wodzów wrócił więc do swej prowincji. [przypis tłumacza]
napadnieni (daw. forma) — dziś: napadnięci. [przypis edytorski]
napadniony (daw.) — napadnięty. [przypis edytorski]
napad Rosjan w 1519, którzy całą drogę z Mińska do Wilna przeszli z ogniem i mieczem — ob[acz:] Karamzin, Hist[oria] państ[wa] rosyjsk[iego] t. VII, nota 199. [przypis autorski]
napad wspomnień opisany na s. 91 — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku na wskazanej stronie znajdują się dwa akapity z rozdz. V: „Atak jednakże nie był za silnym. Były to lubieżne myśli (…) nazywała” (początek akapitu na poprzedniej stronie) oraz „Mocą kontrastu, porwany wstrętem (…) hodował w nim jakiś kwiat” (końcówka akapitu na następnej stronie). [przypis edytorski]
na Palatynie, na wzgórzu ruin i kwiatów — Na wzgórzu palatyńskim stał Pałac Cezarów; dziś ostatki pałacu Farnezów [tj. pałacu z ogrodem rodziny Farnese; red. WL] na głębszych jeszcze gruzach Pałacu Cezarów. [przypis autorski]
napaliwa (gw.) — napalimy. [przypis edytorski]
na pamięć — tu: na pamiątkę. [przypis edytorski]
Na pana mogę polegać — dziś popr.: na panu mogę polegać. [przypis edytorski]
na papieros — dziś popr. forma B. lp: na papierosa. W czasach, kiedy powstawała niniejsza książka, nie było jeszcze wiadomo, jak szkodliwe jest palenie papierosów, i chłopcy uważali palenie za oznakę swojej dorosłości. [przypis edytorski]
na… Parnasie — Parnas poczytywano za siedzibę Muz. [przypis redakcyjny]
na parol — dosł.: na słowo; na pojedynek. [przypis redakcyjny]
na parol — pod słowem honoru. [przypis edytorski]
naparstek — ochraniacz nakładany na palec w czasie szycia albo bardzo mała ilość czegoś; tu: w znaczeniu metaforycznym. [przypis edytorski]
Na Partów ruszym, słyszysz, Wentydiuszu? — patrz Wstęp. [przypis tłumacza]
naparzeć się (daw.) — uparcie, natarczywie chcieć. [przypis edytorski]
Napaść rzeczpospolitą, wyniszczyć ogniem i mieczem naród bez udzielnej familii, ludzi bez dziedzicznego pana podburzeniem fanatyzmu wyrznąć, potem ich resztę rozszarpać i podzielić — chodzi o Polskę (wywołanie w niej sprawy dysydenckiej, rzezi hajdamackiej, pchnięcie szlachty do Konfederacji Barskiej, wkroczenie wojsk sąsiedzkich w r. 1772, rozbiór). [przypis redakcyjny]
napaść (starop.) — tu: natrafić. [przypis edytorski]
napaśnik — dziś: zapaśnik. [przypis edytorski]
na pasek — tu: na handel; dla spekulacji. [przypis edytorski]
na pasiech — na przejściach. [przypis redakcyjny]
napastowasz — dziś popr.: napastujesz. [przypis edytorski]
na pastwę — na ofiarę (podczas polowania a. obrzędów na cześć bóstw). [przypis edytorski]
napawać (daw.) — poić. [przypis edytorski]
napawać się — tu: poić się. [przypis edytorski]
napawać — tu: poić. [przypis edytorski]
napawali się (daw.) — pić, poić (do syta). [przypis edytorski]
napędzać — tu: popędzać, przynaglać. [przypis edytorski]
Napędza nasion kwiatów, a te puchy — nasiona niektórych kwiatów otoczone są puchem (np. mniszchy) i dzięki temu łatwo unoszą się z wiatrem. [przypis redakcyjny]
napędzić (gw.) — wypędzić. [przypis edytorski]
