Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8264 przypisów.
niczem — daw. forma N. i Msc. lp r.n.; dziś tożsama z r.m.: niczym. [przypis edytorski]
niczem — daw. forma N. i Msc. r.n.; dziś: niczym. [przypis edytorski]
niczem (daw. forma N lp) — dziś popr.: niczym. [przypis edytorski]
niczem — dziś: niczym. [przypis edytorski]
niczem — dziś popr. forma Ms.lp.: niczym. [przypis edytorski]
niczem — dziś popr. forma N.: niczym. [przypis edytorski]
niczem — dziś popr.: niczym. [przypis edytorski]
niczewo (ros.) — nic nie szkodzi. [przypis edytorski]
niczym centaur Nessus Dejanirę (mit. gr.) — Dejanira była gr. królewną i żoną Heraklesa, którą podstępnie uprowadził centaur imieniem Nessos (łac. Nessus). Heros zabił porywacza zatrutą strzałą. [przypis edytorski]
niczym † dla Rzymian — krzyżyk oznacza, że tekst jest w tym miejscu zepsuty. [przypis tłumacza]
niczym Tadeusz Soplica — por. „Spotkanie się pierwsze w pokoiku” Tadeusza z Zosią (A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, księga I, w. 103–141); w tych pierwszych scenach w Nawłoci wiele jest odwołań do epopei szlacheckiej Mickiewicza, zalicza się do nich również i scena z panną wśród ptactwa domowego, nieco inaczej oczywiście ukształtowana niż w Panu Tadeuszu, i scena z panną w porannym, niedbałym stroju, podpatrzoną na poły niechcący. [przypis redakcyjny]
niczym — w sensie: nikim innym. [przypis edytorski]
ni (daw.) — tu: niby, jakby, jak. [przypis edytorski]
ni (daw.) — tu: niby, jakby. [przypis edytorski]
nidborski — obecnie: nidzicki. [przypis edytorski]
Niderlandczyk (daw.) — mieszkaniec Niderlandów, Holender. [przypis edytorski]
Niderlandowie — mieszkańcy Flandrii. [przypis redakcyjny]
ni domu, ni łomu — wyrażenie przysłowiowe; łom (daw.): gruzowisko. [przypis edytorski]
nię (daw. forma) — dziś B. lp r.ż.: (na) nią. [przypis edytorski]
nię — dziś popr. forma B. lp r.ż.: nią. [przypis edytorski]
niéj — daw. forma z é (tzw. e pochylonym), tu: wymawianym jak i. [przypis edytorski]
niéj — forma z „e” pochylonym, wymawianym jako „i” lub „y”, nie została uwspółcześniona z powodu rymu. [przypis edytorski]
nié ma — czytaj: ni ma. [przypis edytorski]
nié ma — czyt.: ni ma (daw. tzw. é pochylone lub ścieśnione). [przypis edytorski]
nié ma — daw. forma z é pochylonym, wymawianym jak i; tu zachowana dla rymu: oczyma - nié ma (i dalej w tej wymianie zdań). [przypis edytorski]
nié ma (daw.; wym.: ni ma) — obecność é tzw. pochylonego zmienia brzmienie wyrazu, przez co rymuje się on z „oczyma”. [przypis edytorski]
nié ma — forma z daw. é (tzw. e pochylonym); tu czytanym jak i. [przypis edytorski]
nié ma litości, jak mnie jéj nie było — nie ma litości (dla ciebie), jak dla mnie jej nie było. [przypis edytorski]
nié ma — rym z imieniem Prauryma wskazuje tu na wymowę é pochylonego jak i: ni ma. [przypis edytorski]
nié masz — daw. forma z é pochylonym, wymawianym jak i; tu zachowana ze względu rym wewnętrzny z „trzymasz”. [przypis edytorski]
nię (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: (na) nią. [przypis edytorski]
nię (starop.forma) — dziś B.lp r.ż.: (w) nią. [przypis edytorski]
nię (starop. forma) — (w) nią. [przypis edytorski]
nie, aby je oddał ludziom, ale żeby je przywłaszczył sobie — te słowa usunięto w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]
nieakuratność (daw.) — niepunktualność. [przypis edytorski]
nieakuratny (daw.) — niepunktualny. [przypis edytorski]
nie analizował jej tak, jak i owej pięknej sytuacji na ganku; por. s. 298 w. 1 i n. a s. 306 w. 15 — [autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; tu na odnośnej stronie znajdują się fragmenty:] „pewnego rodzaju wzruszeńko owładnęło nim, gdy aktorka, przycisnąwszy jego głowę do piersi (…)”; „(…) udawał, że mu z tym rozkosznie, chociaż właściwie było mu tylko niewygodnie” (oba z rozdziału XVI). [przypis edytorski]
nie Antygonem, lecz Antygoną — właściwie καὶ Ἀντιγόνην ἐκάλεσεν. [przypis tłumacza]
nieaprobata — dezaprobata; niezadowolenie. [przypis edytorski]
nie bądź skorym — nie spiesz się coś robić. [przypis edytorski]
niebać się srogo stawiły (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą co -ć; znaczenie: nieba ci się przedstawiły jako srogie (w srogiej postaci). [przypis edytorski]
niebacznie (daw.) — nieostrożnie. [przypis edytorski]
niebacznie — nieostrożnie. [przypis edytorski]
niebacznie — nieuważnie, nieostrożnie. [przypis edytorski]
niebacznik (starop.) — ktoś nieopatrzny, zapamiętały. [przypis edytorski]
niebaczność — postępowanie nieuważne, nieprzemyślane; baczyć: uważać. [przypis edytorski]
niebaczny (daw.) — nieostrożny, niezwracający uwagi na to, co się dzieje. [przypis edytorski]
niebaczny (daw.) — nieostrożny. [przypis edytorski]
niebaczny — lekkomyślny. [przypis edytorski]
niebaczny — nieostrożny. [przypis edytorski]
niebaczny — nieuważny, nieostrożny. [przypis edytorski]
niebaczny (starop.) — nie mający baczenia na coś, czyli nie zwracający na coś uwagi, nieuważny, tu: nie przestrzegający ustalonego porządku rzeczy. [przypis redakcyjny]
niebaczny (starop.) — niewdzięczny. [przypis redakcyjny]
nie baczyć — nie zważać; nie zwracać uwagi. [przypis edytorski]
nieba drapacz (ang. skyscraper) — drapacz chmur, wysokościowiec. [przypis edytorski]
nieba Empirejskie — Empireum to miała być najwyższa sfera niebieska, w której przebywał sam Bóg. [przypis edytorski]
Nieba Empirejskie — wyrażenie znane chłopom z kolędy. [przypis autorski]
niebam dostąpiła (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: dostąpiłam nieba. [przypis edytorski]
nie bardzo by chcieli, aby ten proletariat… przestał być proletariatem — słowo proletariat pochodzi od łac. proles: potomstwo, i oznacza ludzi, których jedyne bogactwo i osiągnięcie życiowe stanowi duża liczba dzieci (w staroż. Rzymie niezamożny ojciec licznego potomstwa uzyskiwał prawa wyborcze). [przypis edytorski]
nie bardzo lubiliśmy się i nie zwierzali sobie — daw. konstrukcja składniowa; dziś: nie bardzo lubiliśmy się i nie zwierzaliśmy sobie. [przypis edytorski]
nie bardzoś ty skory — zdanie eliptyczne od: nie bardzo jesteś skory (skłonny, chętny). [przypis edytorski]
nie bardzo wiedząc, co mówię, wychwalałem — ob. przypis [wcześniejszy: „Dla «krótkości» i dla lepszego odmalowania wnętrza dusz autor opisuje używając formuły «ja» rozmaite wrażenia, które mu są obce; nie posiadał nic osobistego, co by było godne cytowania”; Red. WL]. [przypis autorski]
niebarwione — niesłużbowe. [przypis redakcyjny]
Niebawem Herod znalazł się w położeniu niemal bez wyjścia… — por. Starożytności XV, VI, 1; VI, 7 etc. X, 1–3. [przypis tłumacza]
Niebawem Karol V, mój pan, ma wyruszyć zbrojnie do Tunisu — 17 sierpnia 1534 Turcy zajęli Tunis i wygnali lokalnego władcę Muleya Hasana, wasala Habsburgów; w reakcji Karol V jesienią 1534 rozpoczął gromadzenie potężnej floty i armii ekspedycyjnej; w czerwcu 1535 zajął miasto i osadził ponownie Muleya Hasana na tronie. [przypis edytorski]
Niebawem wylądował w Judei człowiek, który w sztuce chytrości był daleko większym mistrzem… — por. Starożytności XVI, X, 1 etc. [przypis tłumacza]
Niebawem zaprzyjaźniliśmy się — spotkałem go później i znalazłem zupełnie przeobrażonym. O, jakim wielkim czarodziejem jest pan de Choiseul! Żadna z moich dawnych znajomości nie umknęła się jego metamorfozom. [przypis autorski]
nie bawiąc (daw.) — nie zwlekając. [przypis edytorski]
nie bawiąc — nie tracąc czasu. [przypis edytorski]
nie bawiąc — tu: nie zwlekając. [przypis edytorski]
nie bawić się (starop.) — nie zwlekać. [przypis edytorski]
nie bawić się (starop.) — tu: nie zostawać, nie pozostawać. [przypis edytorski]
niebawne (daw.) — takie, które nastąpi niebawem, wkrótce. [przypis edytorski]
niebawnie (daw.) — niebawem, wkrótce. [przypis edytorski]
niebawnie (daw.) — wkrótce, zaraz, niebawem. [przypis edytorski]
niebawnie — dziś popr.: niebawem. [przypis edytorski]
niebawnie — niebawem. [przypis edytorski]
niebawnie — niebawem; wkrótce. [przypis edytorski]
nie będąc wplątani w żaden system, nieobałamuceni przez sztukmistrzów i sofistów (…) piętnem tym jest oczekiwanie — Literatura słowiańska wykładana w Kolegium francuzkiem, Poznań 1865, t. 3, s. 166. [przypis edytorski]
nie będą po nocy niepokoiły twego snu — nie będą w nocy przeszkadzały ci spać. [przypis edytorski]
nie będęć — nie będę z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
Nie będę mówiła o sekcie mormonów, bo poświęciłam im długi rozdział już gdzie indziej — w książce A travers l'Amérique, le Far-West (1869). [przypis edytorski]
Nie będę mówił o republikach, bom to obszernie w osobnym uczynił dziele — w Rozważaniach nad pierwszym dziesięcioksięgiem historii Rzymu Tytusa Liwiusza (1512–1517). [przypis edytorski]
Nie będę mówił o tym, jak Neron, pławiąc się w bogactwach, powodzeniem upojony… — por. Starożytności XX, VIII, 3–7. [przypis tłumacza]
nie będę się temu przeciwstawił — popr.: (…) przeciwstawiał. [przypis edytorski]
nie będę w możności — dziś: nie będę mógł. [przypis edytorski]
nie będzieć to (starop. forma) — nie będzie tak; nie stanie się tak. [przypis edytorski]
nie będzieć żal, żeś tak obrócony (starop.) — skrót od: nie będzie ci żal, żeś tak obrócony; tzn. nie pożałujesz takiego obrotu swoich spraw. [przypis edytorski]
Nie będziecie lękać się sądów ludzkich — por. Pwt 1, 17. [przypis edytorski]
nie będziecie prowadzić wojny po stronie Lacedemończyków — kto zabija wodzów zwycięskich, pogromców Lacedemończyków, ten jest sprzymierzeńcem Lacedemończyków i po ich stronie walczy przeciw Atenom. [przypis tłumacza]
nie będzie dla nich nieosiągalne — u Cylkowa 'nie chybi im nic', poprawiono ze względu na zrozumiałość tekstu; «Jeśli zostawię ich [i pozwolę im tak dalej działać], pomyślą, że mogą zrobić wszystko, czego tylko zapragną», zob. Ibn Ezra do 11:6. [przypis edytorski]
nie będziemli dobrze czynić (daw.) — konstrukcja z partykułą -li: jeśli nie będziemy dobrze postępować. [przypis edytorski]
nie będziem mieli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nie będziemy mieli. [przypis edytorski]
nie będziemy mieli Polski, dopóki jej chłopi nie odbiją (…) lecz tylko wyjątkowo, nie w masie. — Zbiór pamiętników do historii powstania polskiego z roku 1830–31, Lwów (1882), s. 270. [przypis redakcyjny]
Nie będzie postępu, póki na kiszkach ostatniego biskupa nie zawiśnie ostatni szlachcic — jedna z przypisywanych różnym osobom parafraz stwierdzenia francuskiego księdza katolickiego Jeana Mesliera (1664–1729), który w obszernym traktacie, odnalezionym po jego śmierci, krytykował religię i jej dogmaty, głosił, że wszyscy ludzie rodzą się równi, piętnował niesprawiedliwość, wyzysk i nędzę w ustroju społecznym sankcjonowanym przez kościoły i instytucje religijne. W oryginalnym zdaniu mowa o człowieku, który chciałby, „żeby wszyscy wielcy świata i cała szlachta zostali powieszeni na kiszkach księży”. W XVIII w. dzieło Mesliera krążyło w odpisach po Francji, ciesząc się powodzeniem wśród filozofów oświeceniowych; w 1772 zostało opublikowane we fragmentach oraz w formie wyciągu, potępione jako heretyckie. [przypis edytorski]
nie będzie samą (daw.) — dziś: nie będzie sama. [przypis edytorski]
Nie będziesz jadł iksjona ani gryfa — odniesienie do francuskiego tekstu przekładu biblijnej Księgi Powtórzonego Prawa (14, 12–13), bazującego na tłumaczeniu łacińskim, gdzie wśród zakazanych do spożycia ptaków drapieżnych występują le griffon (łac. gryphes) oraz l'ixion (łac. ixion); przeniesione z łaciny nazwy iksjon i gryf wśród zakazanych ptaków występują również w polskim przekładzie Biblii sporządzonym przez Jakuba Wujka (XVI w.). [przypis edytorski]
Nie [będzie] walczyć duch Mój — u Cylkowa 'nie walczyć duchowi Mojemu'; w tekście hebrajskim nie ma bezokolicznika. [przypis edytorski]
nie będzież — czy nie będzie. [przypis edytorski]
nie bełby beł (…) bezpieczny (starop. forma) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: nie byłby bezpieczny wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]
