Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 446 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18405 przypisów.
pogoda (starop.) — sposobność, stosowna pora. [przypis edytorski]
pogoda (starop.) — tu: sposobność; porwał pogodę, która się podała: nadarzającą się okazję. [przypis edytorski]
pogoda — tu: odpowiednia pora. [przypis redakcyjny]
Pogodin, Michaił Pietrowicz (1800–1875) — ros. historyk, pisarz, dziennikarz; profesor Uniwersytetu Moskiewskiego (od 1826 r.); w l. 1835, 1839–1840 mieszkał we Lwowie, gdzie stał się animatorem ruchu moskalofilskiego (tzw. zwane kolonia pogodinowska); członek Petersburskiej Akademii Nauk (od 1841 r.); wydawca czasopisma „Moskowskij Wiestnik” (1827–1830) oraz „Moskwitianin” (1841–1856). W 1848 brał udział w Zjeździe Słowiańskim w Pradze, rozpędzonym podczas tłumienia Wiosny Ludów. W l. 60. XIX w. stał się jednym z głównych twórców ideologii wielkoruskiej i panslawizmu. [przypis edytorski]
Pogodin, Michaił Pietrowicz (1800–1875) — rosyjski historyk, pisarz, dziennikarz, profesor Uniwersytetu Moskiewskiego (od 1826), członek Petersburskiej Akademii Nauk (od 1841); jeden z ideologów ideologii wielkoruskiej i panslawizmu; wspólnie Szewyriowem wydawał czasopismo „Moskwitianin”. [przypis edytorski]
pogodny (daw.) — dogodny. [przypis edytorski]
pogodny (starop.) — dogodny, sposobny. [przypis edytorski]
pogodny (starop.) — tu: dogodny, sposobny. [przypis edytorski]
pogodzić — zaradzić. [przypis redakcyjny]
Pogoń — godło Litwy. [przypis edytorski]
Pogoń — herb Litwy, przedstawiający rycerza na koniu z wzniesionym mieczem. [przypis edytorski]
Pogoń — herb Litwy. [przypis edytorski]
Pogoń — herb Wielkiego Księstwa Litewskiego. [przypis edytorski]
„Pogoń” — pismo ekonomiczno-społeczne, wydawane w Tarnowie w XIX wieku. [przypis edytorski]
pogon — gonitwa, bieg. [przypis edytorski]
pogonią (starop.) — dziś B.lp r.ż.: (w) pogoń. [przypis edytorski]
pogonią (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: (w) pogoń. [przypis redakcyjny]
pogonia (daw. forma) — pogoń. [przypis redakcyjny]
pogonia (daw.) — pogoń. [przypis redakcyjny]
pogonia (starop. forma) — dziś: pogoń. [przypis edytorski]
pogoniej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: pogoni. [przypis edytorski]
pogoniej (starop. forma) — pogoni. [przypis edytorski]
pogorsza — dziś popr.: pogarsza. [przypis edytorski]
pogorzeć (daw.) — spalić się, zostać zniszczonym przez ogień; stracić mienie wskutek pożaru. [przypis edytorski]
pogorzeć (daw.) — spłonąć, paść ofiarą pożaru. [przypis edytorski]
pogorzel (daw.) — pogorzelisko, miejsce po pożarze, spalone szczątki. [przypis edytorski]
pogorzel (daw.) — pogorzelisko. [przypis edytorski]
pogorzel (daw.) — pożar. [przypis edytorski]
pogorzele — pogorzeliska; efekt pożaru. [przypis edytorski]
pogotowie (daw.) — przy tym, na dodatek. [przypis edytorski]
pogotowie (starop.; tu forma Msc, lp: w pogotowiu) — tym lepiej, tym bardziej. [przypis redakcyjny]
pogotowi (starop.) — w pogotowiu. [przypis redakcyjny]
pogotowi — [tu:] (w rymie) pogotowiu. [przypis redakcyjny]
pogotowiu (daw.) — tym bardziej. [przypis redakcyjny]
pogotowiu (daw.) — zwłaszcza, tym bardziej. [przypis edytorski]
pogotowiu (starop. forma) — dziś: w pogotowiu. [przypis edytorski]
po gotowiu (starop. forma) — w pogotowiu, w gotowości. [przypis edytorski]
pogotowiu — tu: cóż mówić, tym bardziej, a cóż dopiero. [przypis redakcyjny]
pogotowiuż — a cóż dopiero. [przypis redakcyjny]
pogrążon — skrócona forma imiesłowu przym. r.m.: pogrążony. [przypis edytorski]
pogrążony w szary półmrok — dziś popr. z N.: pogrążony w szarym półmroku. [przypis edytorski]
pogrążyć — tu: zanurzyć. [przypis edytorski]
pogrązić (starop.) — pogrążyć; pogrąził w milczenie: pogrążył w milczeniu. [przypis edytorski]
pogranica (daw.) — pograniczna okolica; [dziś: pogranicze]. [przypis redakcyjny]
pograniczne miasta — graniczące państwa. [przypis tłumacza]
pograżać (daw.) — grozić. [przypis edytorski]
pogródka — koryto, którym woda płynie na koło młyńskie. [przypis redakcyjny]
pogróż — groźba. [przypis redakcyjny]
pogrobowiec — dziecko urodzone po śmierci ojca. [przypis edytorski]
pogromca Kartaginy — parlament. [przypis tłumacza]
pogromca — tu: treser. [przypis edytorski]
Pogromca Tygrysów — dawniej tygrysami nazywano również amerykańskie jaguary; dziś nazwy tygrys używa się tylko w odniesieniu do gatunku Panthera tigris żyjącego w Azji. [przypis edytorski]
Pogromcy — τῷ Νίκωνι, tłumacze zwykle nie przekładają tego słowa. [przypis tłumacza]
pogromiony — dziś: zgromiony. [przypis edytorski]
pogrom w Płoskirowie — masakra dokonana 15 lutego 1919 r. w Płoskirowie na Podolu; miejscowi komuniści dokonali w tym dniu próby wzniecenia powstania, szybko zostali jednak pokonani przez wojska kozackie, a następnie szef stacjonującej tam brygady, ataman Semosenko, wygłosił mowę do żołnierzy, obwiniając za zajścia Żydów, wskazując ich jako „najniebezpieczniejszych wrogów Ukraińców i Kozaków” i wzywając do ich wytępienia; w rezultacie kozacy napadli na domostwa żydowskie, masakrując całe rodziny: w ciągu trzech godzin zabito między 1200 a 1400 osób, dalszych 300 zmarło od zadanych ran; pogrom powstrzymało powiadomienie o zajściach komendanta frontu, jednak ataman nadal wydawał proklamacje o retoryce antysemickiej i zmusił ludność żydowską do złożenia okupu, by uniknąć wznowienia pogromu, następnie do podobnej rzezi doszło 18 lutego w pobliskiej miejscowości Felsztyn, gdzie życie straciło 600 żydowskich mieszkańców (tj. 1/3 populacji), a mordowaniu towarzyszyło rabowanie domów i sklepów oraz liczne gwałty; urzędnicy poczty i telegrafu nie zareagowali na trwające kilka godzin zajścia. [przypis edytorski]
pogroza (gw.) — groźba, pogróżka. [przypis edytorski]
pogroza (gw.) — groźba. [przypis edytorski]
pogrymasować — popr. forma: pogrymasić. [przypis edytorski]
pogrzebą mię (starop. forma) — dziś: pogrzebią mnie. [przypis edytorski]
pogrzeb' — daw. apostrofem oznaczano miękkie b (co ujawnia się w odmianie: pogrzebiemy), a zarazem miejsce po zaniku prasłowiańskiej półsamogłoski, jeru miękkiego. [przypis edytorski]
Pogrzeb hrabiego Orgaza — obraz renesansowego malarza El Greca, stworzony w latach 1586–1588, jedno z arcydzieł sztuki europejskiej, zainspirowane legendą hiszpańską, powstałe dla kościoła Santo Tomé w Toledo. Zgodnie z legendą, kiedy w 1323 zmarł Don Gonzalo Ruiz z Toledo, zapisując w testamencie roczną rentę płaconą przez miasto Orgaz kościołowi Santo Tomé, w którym chciał zostać pochowany, podczas pogrzebu z nieba zstąpili św. Augustyn i św. Szczepan, by złożyć go do grobu. Rodzinie Gonzalo Ruiza nadano później tytuł hrabiowski, dlatego bohater legendy stał się powszechnie znany jako hrabia (hiszp. conde) Orgaz. [przypis edytorski]
Pogrzebią u Iadwigi świętey… — klasztor stanowiący schronienie dla starych niezamężnych kobiet. [przypis tłumacza]
pogrzebiono — dziś raczej forma: pogrzebano. [przypis edytorski]
pogrzebiony (daw. forma) — pogrzebany, pochowany. [przypis edytorski]
pogrzebiony (daw.) — pogrzebany. [przypis edytorski]
pogrzebiony — dziś popr.: pogrzebany. [przypis edytorski]
pogrzeb królowej Ludwiki w Krakowie — 22 września. [przypis redakcyjny]
pogrzebłeś — dziś popr.: pogrzebałeś (tu forma skrócona dla zachowania rytmu wiersza). [przypis edytorski]
pogrzebły — dziś popr.: pogrzebały. [przypis edytorski]
pogrzebna biesiada — stypa. [przypis edytorski]
pogrzebnymi stosy (daw. forma) — dziś N.lm: stosami pogrzebowymi. [przypis edytorski]
pogrzebny — pogrzebowy. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
pogrzeb — tu: miejsce, w którym jest się zagrzebanym. [przypis edytorski]
pogrześć (daw.) — pogrzebać. [przypis edytorski]
pogrześć — dziś: pogrzebać. [przypis edytorski]
pogrześć — dziś popr.: pogrzebać. [przypis edytorski]
pogrzeźć a. pogrześć (daw., gw.) — pogrzebać, pochować. [przypis edytorski]
pogubić (daw.) — doprowadzić do zguby; tu: zabić. [przypis edytorski]
pogwałcono w nim edykt eklezjastyczny — trzy podstawowe teksty: rozporządzenia kościelne (eklezjastyczne) z 1541, regulujące m.in. relacje Kościoła Genewskiego z władzami cywilnymi, oraz znowelizowane w 1568 edykty polityczne i cywilne funkcjonowały jako konstytucja Genewy; przepisy nakazywały wezwanie autora poglądów sprzecznych z przyjętą doktryną do stawienia się przed konsystorzem. [przypis edytorski]
pogwara (gw.) — mowa. [przypis edytorski]
pogwar (gw.) — rozmowa. [przypis autorski]
pogwarka (daw.) — rozmowa. [przypis edytorski]
pogwar — niewyraźny szmer głosów słyszanych z pewnej odległości. [przypis edytorski]
pogwar — niewyraźny szmer głosów słyszanych z pewnej odległości. [przypis edytorski]
pogwar — przyciszony gwar głosów, dobiegający z pewnej odległości. [przypis edytorski]
pohańca — poganina. [przypis edytorski]
pohańce — etym.: poganie, tu jako określenie pejoratywne; Ojciec nie chce pamiętać o krwawej rozprawie sprzed ponad półwiecza. [przypis redakcyjny]
pohańce (starop.) — pohańcze, pohańcu; poganinie. [przypis edytorski]
pohańcy (daw.) — poganie. [przypis edytorski]
pohańczy — należący do pohańca, tj. Tatara, Turka, niewiernego, poganina (daw. określenie o negatywnym zabarwieniu znaczeniowym). [przypis edytorski]
pohane (z ukr.) — pogańskie, niewierne. [przypis edytorski]
pohaniec (daw.) — muzułmanin (Turek lub Tatar; poganin); określenie pogardliwe. [przypis redakcyjny]
pohaniec (daw.) — poganin a. muzułmanin. [przypis edytorski]
pohaniec (daw.) — poganin. [przypis edytorski]
pohaniec (daw.) — poganin; z pohańcy — dziś popr. forma Msc. lm.: z pohańcami. [przypis edytorski]
pohaniec (daw., pogard.) — poganin; tu: muzułmanin, Tatar. [przypis edytorski]
pohaniec (daw., pogard.) — poganin; tu: muzułmanin, Turek a. Tatar. [przypis edytorski]
pohaniec — poganin, niechrześcijanin; tu: chodzi o Turków i Tatarów. [przypis redakcyjny]
pohaniec — poganin (zob. Ks. 1, Pieśń VII, w. 9). [przypis redakcyjny]
pohaniec — pogardliwie o wyznawcy islamu (szczególnie Tatarze, Turku); pierwotnie od: poganin w wymowie rus. [przypis edytorski]
