Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6666 przypisów.
trajlować — tu: zmyślać. [przypis edytorski]
trajsle — rodzaj żagli. [przypis autorski]
trakcja — torowisko kolejowe wraz z jego niezbędnym wyposażeniem. [przypis edytorski]
traken — także: koń trakeński; rasa konia wyhodowanego z daw. kuców pruskich, niezwykle silnych, uszlachetniona krzyżówkami z końmi angielskimi i arabskimi; trakeny wykorzystywano w armii, do zaprzęgów oraz w pracach gospodarskich i jako konie wierzchowe. [przypis edytorski]
Traki — dziś popr. forma M. lm: Trakowie, mieszkańcy Tracji. [przypis edytorski]
Traki — dziś popr. forma N. lm.: Trakami. [przypis edytorski]
Trakl, Georg (1887–1914) — poeta austriacki, przedstawiciel ekspresjonizmu. [przypis edytorski]
Trak — mieszkaniec Tracji, staroż. krainy leżącej między dolnym biegiem Dunaju, Morzem Czarnym, Morzem Egejskim a rzeką Strymon (dziś podzielonej między Bułgarię, Grecję Turcję). [przypis edytorski]
Trak — mieszkaniec Tracji, tu metonimicznie: Turek. [przypis redakcyjny]
Traków — lekkozbrojnych. Liczył na to, że Trakowie nie tylko prędko, ale i ochotnie bić się będą z Hellenami. [przypis tłumacza]
Trakowie — mieszkańcy Tracji, staroż. krainy leżącej między dolnym biegiem Dunaju, Morzem Czarnym, Morzem Egejskim a rzeką Strymon (dziś podzielonej między Bułgarię, Grecję Turcję); podczas wojny trojańskiej Trakowie mieli być sprzymierzeńcami Trojan. [przypis edytorski]
Trakowie — mieszkańcy Tracji, starożytnej krainy leżącej na pograniczu dzisiejszej Bułgarii, Grecji i Turcji. [przypis edytorski]
Trakowie — mieszkańcy Tracji, starożytnej krainy położonej na północ od Macedonii. [przypis edytorski]
Trakowie — mieszkańcy ziem między Macedonią, Dunajem i Morzem Egejskim. [przypis tłumacza]
traktamencie — poczęstunku. [przypis redakcyjny]
traktament (daw.) — poczęstunek. [przypis edytorski]
traktament (daw.) — poczęstunek; sposób potraktowania kogoś. [przypis edytorski]
traktament (daw.) — poczęstunek; sposób traktowania kogoś, postępowania z kimś. [przypis edytorski]
traktament — daw. poczęstunek, uczta. [przypis edytorski]
traktament (daw.) — tu: sposób potraktowania. [przypis edytorski]
traktament — poczęstunek dla gości. [przypis edytorski]
traktament — poczęstunek. [przypis edytorski]
traktament — poczęstunek; tu chodzi o truciznę. [przypis redakcyjny]
traktament (z łac.) — poczęstunek. [przypis edytorski]
traktament (z łac.) — poczęstunek, ugoszczenie. [przypis redakcyjny]
traktat brzeski — traktat z marca 1918 między Niemcami i Austrią a leninowską Rosją, oznaczający wycofanie się Rosji z wojny. [przypis edytorski]
traktat burlinghamski — traktat Burlingame'a, zawarty w 1868 między Stanami Zjednoczonymi a Chinami, wynegocjowany przez amerykańskiego dyplomatę Ansona Burlingame'a; pierwsza umowa międzynarodowa po wojnach opiumowych, w której mocarstwo zachodnie traktowało Chiny jak równorzędnego partnera. [przypis edytorski]
Traktat o naturze ludzkiej — ang. Treatise of Human Nature, being an Attempt to introduce the Experimental method of Reasoning into Moral Subjects (cz. I-II 1739, cz. III 1740). Fundamentalna rozprawa Davida Hume’a, w której dowodzi on, że kształt ciała człowieka determinuje jego postrzeganie, to zaś pozostaje w ścisłym związku z jego działaniami, które doprowadzają do powstania państwa. Państwo zaś i religię opisuje jako te czynniki, które pozwalają bytować społeczeństwu w trwałej formie. [przypis edytorski]
Traktat o poprawie rozumu jest najlepszym wstępem do filozofii Spinozy — [por.] F. Pollock, Spinoza, his Life and Philosophy, 2 wyd., 1912, 114 (1 wyd. 1899), [przypis tłumacza]
Traktat o poprawie rozumu oraz o drodze, po której rozum najsnadniej dochodzi do prawdziwej wiedzy o rzeczach — Por. List. 37 (dawniej 42). [przypis tłumacza]
Traktat o wolności — traktat Schellinga Filozoficzne badania nad naturą ludzkiej wolności (Philosophische Untersuchungen über das Wesen der menschlichen Freiheit), wyd. w 1809. [przypis edytorski]
traktat pokoju — dziś raczej: traktat pokojowy. [przypis edytorski]
Traktat pokoju między mocarstwami sprzymierzonemi i skojarzonemi i Niemcami, podpisany w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 roku, dostępny pod adresem:http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19200350200 (31.08.2016), nazwa pliku: D19200200s.pdf, s. 171. [przypis autorski]
Traktat preliminaryjny z p. S. S. Rogozińskim i Królem i Kacykiem Boty — patrz angielską księgę błękitną: Africa Nr 1 (1885) Correspondence respecting affairs in the Cameroons. Presented to both Houses of Parliament by Command of Her Majesty. February 1885. Cena odbitki księgarskiej w Londynie 2 s. 3 d. [przypis autorski]
traktat — tu: ugoda, zgoda. [przypis edytorski]
traktat — tu: ważna umowa międzynarodowa. [przypis edytorski]
Traktatu przymierza formalnego nikt nie oglądał i nikt nigdy zapewne oglądać nie będzie. Zresztą, chociażby traktat, podpisany przez rosyjskiego i francuskiego ministra spraw zewnętrznych istniał, to przez izbę francuską nie ratyfikowany, żadnej nie ma wartości. Ważniejszą jest konwencya w roku zeszłym pomiędzy Anglią a Francyą zawarta. [przypis autorski]
traktat utrechcki (1713) — traktat pokojowy zawarty w Utrechcie (Holandia), kończący hiszpańską wojnę sukcesyjną (1701–1714), na mocy którego Filip V (wnuk Ludwika XIV) zachował tron Hiszpanii wraz z koloniami, zrzekając się jednocześnie praw do tronu Francji, zaś Ludwik XIV zrzekł się praw dynastycznych do Hiszpanii, co miało zapewnić zachowanie równowagi sił w Europie. [przypis edytorski]
traktat wersalski — główny traktat pokojowy kończący I wojnę światową, podpisany 28 czerwca 1919 roku przez Niemcy, mocarstwa Ententy, państwa sprzymierzone i stowarzyszone. Wszedł w życie 10 stycznia 1920 r. [przypis edytorski]
traktat w Fontainebleau (11 kwietnia 1814) — podpisany w pałacu Fontainebleau, ok. 60 km od Paryża, między cesarzem Napoleonem I a reprezentantami Austrii, Rosji i Prus, na mocy którego pokonany przez koalicję Napoleon tracił władzę nad Cesarstwem Francuskim i otrzymywał władzę nad wyspą Elbą jako suwerennym księstwem; artykuł XIX tego traktatu stwierdzał, że wojska polskie, które są na służbie Francji, będą miały swobodę powrotu do własnego kraju z zachowaniem broni i ekwipunku, a także prawa do przyznanych odznaczeń i związanych z nimi rent. [przypis edytorski]
traktat w Nankinie (1842) — zakończył tzw. pierwszą wojnę opiumową, pomiędzy Wlk. Brytanią a Chinami; na jego podstawie Chiny musiały otworzyć pięć dużych portów dla europejskich statków i przekazać Brytyjczykom Hongkong. [przypis edytorski]
traktaty palczyńskie — w pierwszej połowie listopada 1665 r. nastąpiło zawieszenie broni pod Palczynem. [przypis redakcyjny]
traktat zawarty (…) z przyczyny Finlandii — Finlandia była wówczas częścią królestwa Szwecji; podczas III wojny północnej Rosja zaatakowała terytorium Finlandii, pokonując armię, a następnie flotę szwedzką (1714). [przypis edytorski]
traktat z Genueńczykami — od XIII w. Korsyka należała do Republiki Genui. Od r. 1729 na wyspie rozpoczęły się walki o niepodległość, w listopadzie 1755 proklamowana została Republika Korsykańska pod przywództwem Pasquale Paoliego. Uchwalono pierwszą na świecie konstytucję (1755), napisaną w języku włoskim. W traktacie z Versailles zawartym 15 maja 1768 Genua w zamian za darowanie długów zrzekła się pretensji do wyspy na rzecz Francji, która w tym samym roku wysłała na nią swoje oddziały. Walki trwały do 1769 i skończyły się zwycięstwem Francuzów, w 1770 Korsyka stała się prowincją Francji. [przypis edytorski]
traktat z Saint-Clair-sur-Epte — zawarty w 911 pomiędzy zachodniofrankijskim królem Karolem III Prostakiem z dynastii Karolingów francuskich a wodzem Normanów (wikingów) Haraldem Rollonem; nadawał Rollonowi opanowane przez niego ziemie w północnej części królestwa (zwane Normandią) w zmian za przyjęcie chrześcijaństwa i uznanie Karola III swoim seniorem. [przypis edytorski]
trakt — droga bita, szlak komunikacyjny. [przypis edytorski]
traktiernia (daw.) — jadłodajnia. [przypis edytorski]
traktiernia (daw.) — podrzędna restauracja; jadłodajnia. [przypis edytorski]
traktiernia (daw.) — podrzędna restauracja; jadłodajnia. [przypis edytorski]
traktiernia — podrzędna jadłodajnia. [przypis edytorski]
traktiernia — restauracja, zwł. podrzędna. [przypis edytorski]
traktiernia (z wł. trattoria) — jadłodajnia. [przypis edytorski]
traktiernik — restaurator a. szynkarz; właściciel i gospodarz restauracji z winiarnią. [przypis edytorski]
traktierniów — jadłodajni. [przypis redakcyjny]
traktor wielokonny — tj. traktor o mocy wielu koni mechanicznych; dawniej moc wyrażano w koniach mechanicznych (1 KM = ok. 735 W), jednostce wymyślonej w celu porównania mocy maszyn parowych z koniem. [przypis edytorski]
traktować (daw.) — negocjować. [przypis edytorski]
traktować — tu: częstować. [przypis edytorski]
traktować — tu: negocjować. [przypis edytorski]
traktować — tu: pertraktować, prowadzić rozmowy. [przypis edytorski]
traktować — tu: prowadzić układy. [przypis edytorski]
traktowanie — negocjacje. [przypis edytorski]
traktowanie — tu: pertraktowanie. [przypis edytorski]
traktowanie — tu: rozmowy, negocjacje, układanie się (przygotowujące traktat, umowę). [przypis edytorski]
traktowanie z kim (daw.) — tu: rozmowy, negocjacje, prowadzące do wspólnych uzgodnień (niekiedy zapisywanych w formie traktatu). [przypis edytorski]
trakt — tu: sposób. [przypis redakcyjny]
traktywa (starop.) — lekarstwo. [przypis redakcyjny]
tralka (archit.) — profilowana kolumienka podtrzymująca poręcz balustrady. [przypis edytorski]
Tralles — silna twierdza w Karii (południowo-zachodnia Azja Mniejsza) na północ od rzeki Meander. [przypis tłumacza]
tram — belka. [przypis edytorski]
tram (daw.) — belka, deska. [przypis edytorski]
tram — dolna belka wiązania dachowego. [przypis edytorski]
tram — duża belka biegnąca pod pułapem. [przypis edytorski]
tram — duża belka, kloc drewna, pień. [przypis edytorski]
tram — główna belka pozioma w konstrukcjach drewnianych; w odniesieniu do okrętów używa się zazwyczaj określenia reja lub bom. [przypis redakcyjny]
Trammer, [w:] Materiały komisji kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej…, s. 157. [przypis autorski]
tramontana — w klimacie śródziemnomorskim: wiatr północny (wiejący od gór, przez góry, tj. przez Alpy). [przypis edytorski]
tramontana (wł.) — wiatr północny. [przypis redakcyjny]
tramposo (hiszp.) — oszust. [przypis edytorski]
tram — pozioma belka, na której opierają się słupy podtrzymujące dach. [przypis edytorski]
tramp — włóczęga. [przypis autorski]
tram (starop.) — belka. [przypis edytorski]
tram (starop.) — belka; tu: nawiązanie do frazy biblijnej (Mt 7,3). [przypis edytorski]
tram (starop.) — belka; tu: przetworzenie zwrotu z Biblii (Nowego Testamentu): „Widzisz trzaskę w oku brata swego, tramu w oku swoim nie obaczysz” (w przekł. ks. Wujka). [przypis redakcyjny]
tram (starop.) — legary piwniczne, belka; w prostocie owych czasów na belkach znaczono dług, pokąd nie był zaspokojony. [przypis redakcyjny]
tramwaj pneumatyczny — daw. typ tramwaju poruszanego sprężonym powietrzem. [przypis redakcyjny]
Trani — miejscowość niedaleko Brindisi. [przypis edytorski]
tranki (starop.) — trunki. [przypis redakcyjny]
tran — płynny tłuszcz otrzymywany z ryb i wielorybów; od końca XIX w. podawany dzieciom w formie oleju do picia jako suplement diety i środek wzmacniający. [przypis edytorski]
transakcja (daw.) — rozprawa. [przypis redakcyjny]
transakcja — rozprawa. [przypis redakcyjny]
transakcja — tu: układ. [przypis redakcyjny]
transakcya — przebieg wojny. [przypis edytorski]
Transawia — zakłady zbrojeniowe; jeden z tzw. „szopów” na terenie getta warszawskiego, zlokalizowany w płd. jego części, przy ul. Stawki w okolicach Umschlagplatz. [przypis edytorski]
Transcendentalna nauka o zmysłach musiałaby (…) należeć do pierwszej części wiedzy o pierwiastkach — to znaczy, iż ma tu utworzyć pierwszą część Transcendentalnej nauki o pierwiastkach poznania; drugą częścią tejże nauki jest Logika. [przypis tłumacza]
transcendentalnego (…) użycia — właściwie: transcendentnego. [przypis tłumacza]
transcendentalne pytania — właściwie: transcendentne. [przypis tłumacza]
transcendentalny (filoz.) — wykraczający poza granice umysłu (rozumu), dotyczący apriorycznych form poznania. [przypis edytorski]
Transcendentalnym jest użycie pewnego pojęcia — właściwie: transcendentnym. [przypis tłumacza]
transcendentalny — przekraczający poznanie zmysłowe, pozazmysłowy, nadnaturalny. [przypis edytorski]
transcendentalny — przekraczający poznanie zmysłowe. [przypis edytorski]
