Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8554 przypisów.
z jednej sztuki — tu: monolityczny, jednowymiarowy, niezmienny. [przypis edytorski]
Zjednoczenie Postępowe — partia liberalno-demokratyczna działająca w Królestwie Polskim; utworzona 21 listopada 1907, 27 stycznia 1917 weszła w skład Zjednoczenia Stronnictw Demokratycznych. [przypis edytorski]
Zjednoczone Królestwo — tu: Zjednoczone Królestwa Szwecji i Norwegii. Od 1814 do 1905 Szwecja i Norwegia były połączone unią personalną, miały wspólnego monarchę i wspólną politykę zagraniczną. [przypis edytorski]
Zjednoczone Królestwo — tu: Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii, hist. państwo (1801–1922), utworzone poprzez połączenie Królestwa Wielkiej Brytanii oraz Królestwa Irlandii. [przypis edytorski]
Zjednoczone Królestwo — tu: Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii, państwo brytyjsko-irlandzkie w latach 1801–1922. [przypis edytorski]
Z jednostkowych światów — rękopis utworów Wandy. [przypis redakcyjny]
zjednywa — dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter.: zjednuje. [przypis edytorski]
Zjedyna (z litew.) — kwiecista. [przypis autorski]
zjedz diabła — dawne przekleństwo. [przypis edytorski]
Zjedzże kaduka! — daw. przekleństwo: niech cię licho (dosł.: zjedz diabła). [przypis edytorski]
z jego pierwszymi dworzany — Pierwsi błogosławieni, wybrani Pańscy. [przypis redakcyjny]
Z jego rozkazu krwią się natychmiast ubroczy śmiałek… — Racine, Estera (1689), akt I, scena 3 (Estera o królu Ahaswerze, w rozmowie ze swoim wujem i opiekunem Mordechajem). [przypis edytorski]
z jej ręku (daw.) — dziś: z jej ręki. [przypis edytorski]
zjełczały — zepsuty. [przypis edytorski]
z jelity (starop. forma) — dziś N.lm: z jelitami. [przypis edytorski]
z jeńcy — dziś popr. forma N. lm: z jeńcami. [przypis edytorski]
zjeść arbuza — pogodzić się z odmową, przyjąć odrzucenie oświadczyn. [przypis redakcyjny]
zjeść harbuza a. dostać harbuza — dostać kosza; otrzymać odmowę od dziewczyny, z którą chce się żenić, lub od jej rodziców (opiekunów). [przypis edytorski]
zjeść śledzia (daw. pot.) — zniknąć, przepaść bez śladu. [przypis edytorski]
zjeść wszystkie rozumy — o osobie, która myśli, że wszystko wie i umie i że nie musi się już uczyć. [przypis edytorski]
zjeździwa się (daw.) — zjeżdża się (zwykle). [przypis edytorski]
zjimać (daw.) — chwycić. [przypis edytorski]
z joho bude abo szczoś duże dobre, abo welike ledaszczo (ukr.) — z niego będzie albo coś bardzo dobrego, albo wielkie ladaco. [przypis edytorski]
Z. Jordan pisze w swojej książce — O matematycznych podstawach systemu Platona, Poznań 1937, str. 8. [przypis tłumacza]
z Judejczykami — Ἰουδαίοις; właściwie zawsze powinno się tak tłumaczyć; w tym wypadku chodzi nie o ogół Żydów, ale o mieszkańców Judei. [przypis tłumacza]
z Julią — Ignacową Baranowską. [przypis redakcyjny]
zjuszony (daw.) — zbryzgany krwią. [przypis edytorski]
zkądby (starop. forma ort.) — skąd by. [przypis edytorski]
zkąd (daw.) — dziś ubezdźwięcznione: skąd. [przypis edytorski]
zkąd — dziś popr. forma: skąd. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
zkąd — dziś popr. forma ubezdźwięczniona: skąd. [przypis edytorski]
zkąd — dziś popr. pisownia: skąd. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
zkąd — dziś ubezdźwięcznione: skąd. [przypis edytorski]
zkąd (starop. forma ort.) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): skąd. [przypis edytorski]
zkąd (starop. forma ort.) — dziś popr.: skąd. [przypis edytorski]
zkąd (starop. forma ort.) — skąd. [przypis edytorski]
zkądże — dziś popr. forma: skądże. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
zkądże — dziś popr. pisownia: skądże. [przypis edytorski]
zkądżeś — dziś popr. forma: skądżeś. [przypis edytorski]
zkądżeś — dziś popr. forma: skądżeś; zkądżeś ty rodem — skąd pochodzisz. [przypis edytorski]
z kakao — poet wykorzystuje tu podobieństwo fonetyczne do czasownika „kakać”, używanego wobec dzieci jako określenie wypróżniania się. [przypis edytorski]
Z kamienia na wierzchu zmarłego postawę wykuli i wbili — wykuli z kamienia posąg zmarłego i wbili w ziemię na grobie. [przypis edytorski]
z kamieni — wedle interpretacji talmudycznej (Chulin 91b) «ułożył [kamienie] jako rodzaj rynny wokół głowy, ponieważ obawiał się dzikich zwierząt, ale [kamienie] zaczęły się spierać ze sobą, ten mówił: niech na mnie ten sprawiedliwy złoży swoją głowę!, a tamten mówił: niech to na mnie złoży swoją głowę! Wnet Bóg uczynił z nich jeden kamień, dlatego [dalej] napisane jest „i wziął kamień, który był położył w głowach swoich” (Ks. Rodzaju 28:18)», zob. Raszi do 28:11. [przypis edytorski]
z Kampi, Certaldo, Figiny — Tak zwane sąsiednie okolice, które miasto Florencja w swój obwód wcieliło. [przypis redakcyjny]
z kamykami do głosowania — głosowano za pomocą kamyków: białe oznaczały uwolnienie, czarne wyrok potępiający, lub używano przedziurawionych i całych kamyków (całe uwalniają). [przypis tłumacza]
z kapłany — dziś popr. forma N. lm: z kapłanami. [przypis edytorski]
z katolickimi pacyfistami — zdaniem Tomasza Szaroty nie jest wykluczone, że Antoni Sobański spotkał się w Niemczech z księdzem Maksymilianem Metzgerem, zaprzyjaźnionym z księdzem Władysławem Korniłowiczem z Lasek. W 1944 r. Metzger został zamordowany przez hitlerowców. [przypis edytorski]
z każdego bydła czystego — z tego powodu miał przykazane zabrać po siedem sztuk ze zwierząt czystych rytualnie (7:2), zob. Raszi do 8:20. [przypis tradycyjny]
z każdego kąta — zewsząd. [przypis redakcyjny]
Z każdego katechizmu… — odsyłam czytelników do pięknie i starannie opracowanego katechizmu kardynała Gasparriego, który wydała Księgarnia św. Wojciecha w Poznaniu (str. 115–117). [przypis autorski]
z każdej strony — tu: pod każdym względem. [przypis redakcyjny]
Z każdym dniem król coraz bardziej zapadał na zdrowiu… — por. Starożytności XVII, VI, 1–VIII, 3. [przypis tłumacza]
z każdym dniem wzmagała się zorza cudowności, otaczająca spoczynek pokutnicy w koronie — ibid., IV, s. 167. [przypis autorski]
z Kazimierą — Ziemięcką. [przypis redakcyjny]
z Kerkyry — Κερκύρα, Homera Σχερίη, kraj Feaków, dzisiejsza wyspa Korfu. W starożytności zwano ją także Δρέπανον, sierp, z powodu jej kształtu. [przypis tłumacza]
z Kijewskiéj Rusi — z Rusi Kijowskiej. [przypis edytorski]
z kijmi — dziś popr. forma N. lm: z kijami. [przypis edytorski]
z kilką — dziś popr.: z kilkoma. [przypis edytorski]
z kilką — dziś: z kilkoma. [przypis edytorski]
z kilką rotmistrzów (daw.) — z kilkoma rotmistrzami. [przypis edytorski]
z kilką sługami — dziś: z kilkoma sługami. [przypis edytorski]
z kilką (starop.) — z kilkoma. [przypis edytorski]
z kilką towarzystwa — dziś: z kilkoma towarzyszami. [przypis edytorski]
z kłodą u szyi — dla utrudnienia ucieczki; zapewne kara wyjątkowa i chwilowa. [przypis tłumacza]
z klasztora — dziś popr.: z klasztoru. [przypis edytorski]
z kloby skoczył (starop.) — z miary wypadł. [przypis redakcyjny]
z kloby (starop.) — z karbów, z porządku. [przypis redakcyjny]
z klozy (starop.) — z kluby, z zamknięcia. [przypis redakcyjny]
z kolebki ludzkości, ze Wschodu — zapewne odniesienie do lokalizacji ogrodu Eden, w którym wg Biblii mieszkali stworzeni przez Boga pierwsi ludzie. Z Edenu wypływała rzeka dzieląca się na cztery odnogi, m.in. Tygrys i Eufrat, które są gł. rzekami Mezopotamii, ob. Iraku. [przypis edytorski]
Z kolei się języka prawidła naznaczy — mimo iż ujęte tu w karykaturze, zamiary podobnych reform roztrząsano zupełnie poważnie na zebraniach „Wykwintniś”, które umiały pozyskać dla swej sprawy kilku członków Akademii. [przypis tłumacza]
z kolei — tu: po kolei. [przypis edytorski]
z komputu — [z] liczby pocztu. [przypis redakcyjny]
z końcem lata — wrzesień 404 r. [przypis tłumacza]
zkończył — dziś popr. forma ubezdźwięczniona: skończył. [przypis edytorski]
z konary — dziś popr. forma N.lm: z konarami. [przypis edytorski]
z konary gęstemi — dziś popr. forma N. lm: z gęstymi konarami. [przypis edytorski]
z Konaszewiczem Warnę spalił — w latach 1613–1620 Kozacy pod wodzą Konaszewicza-Sahajdacznego złupili i spalili porty tureckie nad Morzem Czarnym: Warnę (dziś Bułgaria), Synopę (w środkowej części Turcji), Oczaków (dziś Ukraina) i podpalili i splądrowali nawet przedmieścia samego Stambułu. [przypis edytorski]
z konceptem (łac.) — pomysłowo, dowcipnie. [przypis redakcyjny]
z konieczności — εὐλόγως. [przypis tłumacza]
z konieczności — tu: na pewno. [przypis edytorski]
z konwersacji — z rozmów. [przypis redakcyjny]
Z. Kopczyńska i L. Pszczołowska, Strofa, w: Strofika. Praca zbiorowa pod redakcją M. R. Mayenowej, Wrocław 1964, s. 8. Bolesław Leśmian: dwa utwory [przypis autorski]
z kości rodzą się rycerze — nawiązanie do mitów i baśni, w których rycerze-mściciele wyrastają z kości, kamyków lub smoczych zębów. [przypis edytorski]
z Kozaki — dziś popr. forma N. lm: z Kozakami. [przypis edytorski]
z krainą przez drewniane ściany zdobytą — poeta ma tu na myśli znaną przepowiednię grecką, że Temistokles obroni Grecję przed Persami za drewnianymi murami, tj. na okrętach. [przypis redakcyjny]
z królami morza — U Anglów, Saksonów, Nord-Manów, u wszystkich Skandynawów wodzowie nazywali się królami morza. Ich życiem były ciągłe rozboje morskie. [przypis autorski]
z kruszcu Chalybów wytopione sztucznie — Chalybs, gatunek najtwardszego żelaza u starożytnych. [przypis redakcyjny]
zkrwawione (starop. forma ort.) — dziś: skrwawione. [przypis edytorski]
z krzesiwkiem w jednej ręce, a z hubką w drugiej — nim zapałki stały się powszechnie stosowane, do rozniecania ognia używane było krzesiwo (kawałek żelaza wygięty w formę łuku), krzemień (skałka), o którą uderzano krzesiwem, tak by powstały iskry, i hubka (sproszkowany i wysuszony miąższ huby, drzewnego grzyba). By wzniecić ogień należało tak trzeć krzesiwo o krzemień, by iskry spadały na hubkę, która jest łatwopalnym proszkiem, a gdy ta zaczęła się tlić, dodawać inne łatwopalne materiały. [przypis edytorski]
z krzywdą — niesłusznie. [przypis redakcyjny]
zkrzywdzona (starop. forma) — dziś popr.: skrzywdzona. [przypis edytorski]
z Krzyżaki — dziś popr. forma N. lm: z Krzyżakami. [przypis edytorski]
z Krzyżaki się piszą — spiskują z Krzyżakami. [przypis edytorski]
z Krzyżowemi — tj. z Krzyżakami. [przypis edytorski]
z książęty, z kapłany — dziś forma N. lm: z książętami, z kapłanami. [przypis edytorski]
Z książki Ammana i z wszystkich dzieł, zawierających wykład jego metody — Autor Historii naturalnej duszy i inni. [przypis autorski]
z książki człowieka, który siedem lat przebył w szponach GPU — Franciszek Olechnowicz, Siedem lat w szponach GPU, Wilno 1934. [przypis autorski]
z księżycem przez szpary — Juliusz Słowacki, Mazepa, akt I, scena 5 (Mazepa, który niepostrzeżenia wszedł przez okno, odpowiada Kasztelanowej, jak przyszedł do pokoju). [przypis edytorski]
Z. K., S. K., E. K. — aluzja do krytyka Stanisława Ropelewskiego, który napisał ostrą recenzję Trzech poematów Słowackiego i podpisał się Z. K. Aluzją tą w Beniowskim poczuł się Ropelewski tak dotknięty, że wyzwał Słowackiego na pojedynek, stchórzył jednak i przeprosił poetę. [przypis edytorski]
z którąć się odkrywam (starop.) — skrót od: z którą ci się odkrywam; którą ci odkrywam (wyjawiam itp.). [przypis edytorski]
