Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 450 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 119323 przypisów.
„Corriere della Sera” (wł.: Kurier wieczorny) — czołowy dziennik we Włoszech, wyd. w Mediolanie, zał. w 1876. [przypis edytorski]
corruptio optimi pessima (łac.) — zepsucie najlepszego jest najgorsze. [przypis edytorski]
Corso — tu zapewne: Via del Corso, centralna ulica Rzymu przechodząca przez starożytną część miasta. [przypis edytorski]
Corso Vittorio Emanuele II — główna ulica Rzymu, biegnąca ze wschodu na zachód; przebita w 1886, nazwana na cześć Wiktora Emanuela II, pierwszego króla zjednoczonych Włoch. [przypis edytorski]
corso (wł.) a. korso — ulica spacerowa, deptak. [przypis edytorski]
corso (wł.) — aleja, bulwar; szeroka, reprezentacyjna ulica, służąca spacerom i konnym przejażdżkom, spotkaniom towarzyskim, autoprezentacji itp. W XVIII i XIX w. corso (a. Korso) pełniło ważną funkcję w życiu społecznym miast. [przypis edytorski]
corso (wł.) — aleja spacerowa. [przypis edytorski]
Corso, właśc. via del Corso — centralna ulica przebiegająca przez dawną część Rzymu. [przypis edytorski]
Corso (wł.) — rodzaj wina produkowanego w XV–XVI w.; z kontekstu wynika, że było ono dość pośledniego gatunku. [przypis edytorski]
corso (wł.) — tu: pochód miejski z ukwieconymi pojazdami. [przypis edytorski]
Cortés, Hernán (1485–1547) — hiszpański konkwistador, w latach 1519–1521 zdobywca Meksyku. [przypis edytorski]
Cortegiano, Ragionamento delle corti — Cortegiano (Dworzanin, 1508–1516): sławne dzieło Castiglionego, wpływowe w kręgach dworskich XVI w., zajmujące się etykietą, zachowaniem i moralnością; Ragionamento delle corti (Traktat o dworach, 1538): dialog autorstwa Aretina, wytykający wady pleniące się na dworach włoskich. [przypis edytorski]
Corte — miasto w centralnej części Korsyki; w latach 1755–1769 było stolicą jedynego niepodległego państwa korsykańskiego, Republiki Korsykańskiej. [przypis edytorski]
Corte Savella, Torre di Nonna — historyczne więzienia rzymskie. [przypis edytorski]
Cortez, Ferdynand , właśc. Hernán Cortés (ok. 1485–1547) — hiszpański konkwistador, zdobywca Meksyku; swoją samowolną akcję zbrojną przeciwko imperium Azteków rozpoczął na czele zaledwie kilkuset żołnierzy. [przypis edytorski]
Cortez, właśc. Hernán Cortés (ok. 1485–1547) — hiszpański konkwistador, w latach 1519–1521 zdobywca Meksyku. [przypis edytorski]
Cortez, właśc. Hernán Cortés (ok. 1485–1547) — hiszpański konkwistador, zdobywca Meksyku. [przypis edytorski]
Cortigiano (wł.: Dworzanin) — najsłynniejsze dzieło włoskiego dyplomaty i pisarza Baldassare Castiglionego (1478–1529), przekładane na różne języki i parafrazowane. [przypis edytorski]
cortijo (hiszp.) — wiejski dwór, posiadłość z domem i zabudowaniami gospodarczymi. [przypis edytorski]
corvo (port.) — wrona a. kruk. [przypis edytorski]
co rychlej (daw.) — jak najszybciej. [przypis edytorski]
Corydon — książka André Gide'a zawierająca cztery dialogi w obronie homoseksualizmu, w formie wzorowane na dialogach sokratejskich Platona, wyd. w 1924. [przypis edytorski]
co rzadka (daw.) — co rzadkie, co się rzadko zdarza. [przypis edytorski]
coś brakuje — dziś popr.: czegoś brakuje. [przypis edytorski]
cości — coś tam. [przypis edytorski]
coście (…) dopuścili — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: co [którzy] dopuściliście. [przypis edytorski]
coście widzieli (daw.) — konstrukcja z ruchoma końcówką czasownika; inaczej: co widzieliście. [przypis edytorski]
coście (…) wzieni (gw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: co wzięliście; co pan wziął. [przypis edytorski]
coście ziemskie wzieni na się — co wzięliście na siebie ziemskiego (tj. należącego do spraw ziemskich). [przypis edytorski]
cości (gw.) — coś. [przypis edytorski]
cościś (gw.) — coś. [przypis edytorski]
coś, co trwa wciąż i jest, słowo stężone w ciało. — w rękopisie ten wers brzmiał: coś, co trwa wciąż i jest, bo prawdą z pustki się stało — [przypis edytorski]
coś go nie widywał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; znaczenie: co go nie widywałeś. [przypis edytorski]
Coś ją osłaniał tarczą swej opieki — w wersji Felińskiego: „I tarczą swojej zasłaniał opieki”. [przypis edytorski]
coś jej brakuje — dziś popr.: czegoś jej brakuje. [przypis edytorski]
coś lo głupik desek (gw.) — że dla głupich desek. [przypis edytorski]
cośmy (…) czekali (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, dziś: co (…) czekaliśmy. [przypis edytorski]
Coś na kształt Danta tercetów niejasnych, do których trzeba dodawać komentarz — Dante Alighieri (1265–1321) w Boskiej Komedii zamieścił wiele niejasnych nawiązań do znanych sobie osób. [przypis edytorski]
coś podobnego byłoby okropnym — dziś raczej: coś podobnego byłoby okropne. [przypis edytorski]
coś pomyślał — dziś raczej: co pomyślałeś. [przypis edytorski]
coś Sławie przydała mocy — Wyspiański, za Słowackim, wywodzi tu od sławy nazwę plemion słowiańskich (sławiańskich wg jednej z form zapisu w romantyzmie). [przypis edytorski]
coś tak jak u Eurypidesa: język nasz będzie mocny, lecz serce już nie tak — Eurypides, Hippolytos uwieńczony, w. 612: „język mój przysięgał, lecz nie moje serce”. [przypis edytorski]
Coś tam w kółko powtarza: „Bilet, bilet”. — ros. билет (czyt. biliet) może znaczyć zarówno bilet, jak i legitymacja. [przypis edytorski]
cośwa wama raili — cośmy wam raili; raić — polecać, rekomendować, swatać. [przypis edytorski]
coś (…) wiatry wypuścił na Fryga — chodzi o wichry, które Odyseusz dostał zamknięte w worku, rozwiązanym przedwcześnie przez jego towarzyszy, przez co okręt Odysa został znów wypchnięty na morze. [przypis edytorski]
coś z dziesięciu — mniej więcej z dziesięciu. [przypis edytorski]
cosas de Costaguana (hiszp.) — sprawy Costaguany. [przypis edytorski]
cosecans —jedna z funkcji trygonometrycznych, odwrotność sinusa. [przypis edytorski]
cosecha (hiszp., r.ż.) — zbiór, żniwa. [przypis edytorski]
co się było stało (daw.) — forma daw. czasu zaprzeszłego; znaczenie: co się stało (dawniej, przedtem). [przypis edytorski]
co się ich najduje (starop.) — ile ich jest. [przypis edytorski]
co się kolwiek (starop.) — dziś: cokolwiek się. [przypis edytorski]
co się ma choro (starop. konstrukcja) — czuje się chory, jest chory; źle się miewa. [przypis edytorski]
Co się mścisz nad ostatnim tego domu węgłem,/ Gdzie kto usty przysięga sercem nieprzysięgłem — — podobnie niżej, X 516. [przypis edytorski]
co się na powietrzu spala jak garść lnu — por. Dziadów część II Adama Mickiewicza; spalona przez Guślarza prowadzącego obrzęd Dziadów garść kądzieli (przędzy lnianej) staje się znakiem przywołującym duchy nieobciążone grzechami, lecz niemogące trafić do nieba: „Podajcie mi garść kądzieli / Zapalam ją […] Niech się na powietrzu spali”. [przypis edytorski]
co się stało onym swowolnym synom (…) Heli biskupa — postacie biblijne, dwaj synowie kapłana Helego, którzy cudzołożyli w Namiocie Spotkania i zabrali Arkę Przymierza na bitwę z Filistynami, zakończoną ich śmiercią i utratą Arki (1 Sm 2; 4). [przypis edytorski]
co się stanie ze snów jego — midrasz uczy, że w tę rozmowę wplecione zostały słowa wypowiedziane z Nieba: «bracia powiedzieli „zabijmy go”, a Tora kończy słowami: „zobaczymy co się stanie ze snów jego”, w znaczeniu: zobaczymy czyje słowa się spełnią: wasze czy Boże», zob. Raszi do 37:20. [przypis edytorski]
Co się Sychimitom z Jeroboamem przydało i wszyscy poginęli z obu stron — przydać się (daw.): przydarzyć się. Skarga streszcza Sm 9, ale pomieszał Jeroboama, pierwszego króla północnego Królestwa Izraela, którego stolicą było Sychem i o którym wspomina w kazaniu piątym, ze znacznie wcześniejszym sędzią o przydomku Jeroboal (Jerubbaal), bardziej znanym pod imieniem Gedeon, a tego z kolei z jego synem Abimelekiem. Po śmierci ojca Abimelek zyskał poparcie swoich krewnych w Sychem, za ich pieniądze najął awanturników i „zabił bracią swą, syny Jerobaalowe” (Sdz 9, 5, tłum. Wujka), po czym został przez mieszkańców Sychem obwołany królem Izraela. Kiedy po trzech latach wybuchł bunt, Abimelek zniszczył Sychem i wymordował wszystkich jego mieszkańców; sam poległ podczas próby zdobycia kolejnego miasta. [przypis edytorski]
co się tycze — dziś popr.: co się tyczy. [przypis edytorski]
co się tyczyło Sieciecha i królowej — wzmianka ta wskazuje, że w planach Sieciecha odsunięcia od władzy synów Władysława Hermana uczestniczyła Judyta Maria, żona księcia (przez kronikarza zwana konsekwentnie królową, jako wdowa po Salomonie królu Węgier); być może zamierzał ją po śmierci Władysława Hermana poślubić i objąć tron z pominięciem Bolesława i Zbigniewa. [przypis edytorski]
co się u nas popularnie nazywa „propagandą Boya” — chodzi o planowaną rozrodczość, stosowanie środków antykoncepcyjnych. [przypis edytorski]
co się zowie — w całym tego słowa znaczeniu. [przypis edytorski]
cosik (gw.) — coś. [przypis edytorski]
Cosi viaggino I ricchi (wł.) — więc podróżują bogaci. [przypis edytorski]
co słusza — co należy, co słuszne. [przypis edytorski]
co słusze (daw.) — co wypada; co jest obowiązkiem. [przypis edytorski]
Co słuszna rycerskiemu pokazał człowieku — szyk przestawny: pokazał, jakie jest właściwe postępowanie człowieka rycerskiego. [przypis edytorski]
Co słyszę — słowa te w pierwotnej wersji, w której główna bohaterka nosiła imię Karyna, poprzedzał fragment: „Karyna milczy. Przymkniona powieka;/ Pochyłe czoło, w którem się przebija / Jakaś myśl jeszcze ciemna i daleka: / W niepewnych rysach wschodzi i przemija, / I znowu wschodzi, całą twarz obleka;/ Dojrzewa zamiar, staje się wyrokiem./ Już umyśliła: przystąpiła krokiem, / Skinęła czołem i źrenicą błyśnie: / Ach, od tej myśli, państwa los zawiśnie!”. [przypis edytorski]
cospetto! (wł.) — do licha! [przypis edytorski]
co sroższe (starop. forma) — co groźniejsze; najgroźniejsze. [przypis edytorski]
Costa Rici — według dzisiejszej ortografii: Kostaryki. [przypis edytorski]
co stoi ponad człowieka — popr.: co stoi ponad człowiekiem lub: co wyrasta ponad człowieka. [przypis edytorski]
Cosway, Richard (1742–1821) — angielski malarz portretowy, znany ze swoich miniatur. [przypis edytorski]
co temu winno — dziś: co temu winne. [przypis edytorski]
Co też i Arystoteles w swoich o rzeczypospolitej księgach czynić każe — Arystoteles, Polityka, ks. 7. [przypis edytorski]
co to będzie za flota (…), i że król buduje ono warowne miejsce Władysławów — w latach 1632–1634 w ramach przygotowań do wojny ze Szwecją Komisja Okrętów Królewskich na polecenie króla Władysława IV zorganizowała nową eskadrę okrętów. Na Półwyspie Helskim zaplanowano system fortyfikacji broniących wybrzeża, m.in. dwie twierdze: Władysławowo oraz Kazimierzowo. [przypis edytorski]
co tobie boli — daw. konstrukcja z C.; dziś z D: co ciebie boli. [przypis edytorski]
co tobie (…) boli (reg.) — co cię boli; co ci dolega. [przypis edytorski]
Co to jest prawda? — słowa, jakie miał wypowiedzieć Piłat w rozmowie z Jezusem (J 18, 38). [przypis edytorski]
Co to jest trochej, a co jamb — w iloczasowej metryce antycznej trochej to stopa (sekwencja sylab) złożona z dwóch sylab: długiej i krótkiej, natomiast jamb ma przeciwny układ sylab: krótka z długą. W wierszach polskich odpowiednikiem sylaby długiej jest sylaba akcentowana, zaś krótkiej nieakcentowana. [przypis edytorski]
co to jest wiedza i niewiedza, co winno być celem nauki; co jest męstwo, umiarkowanie i sprawiedliwość… — zajmowanie się głównie etyką, jak Sokrates. [przypis edytorski]
Co to nam Bóg uczynił! — bracia byli przerażeni, że spada na nich kolejne nieszczęście i te pieniądze zwrócono im tylko po to, by ich oskarżyć, zob. Raszi do 42:28. [przypis edytorski]
Co to są palmety, co mówi o nich botanika — z opisu podanego przez autora wynika, że „palmeta” to występująca wyłącznie na pustyni Mohave jukka krótkolistna (Yucca brevifolia), zwana też drzewem Jozuego (Joshua tree), największy przedstawiciel rodziny agawowatych na świecie; mimo że nie jest prawdziwym drzewem, dorasta nawet do 12 metrów wysokości i 3,5 m w obwodzie. [przypis edytorski]
co to wiesz (starop.) — [tu:] który wiesz. [przypis edytorski]
Co to znaczy Nostromo? — po włosku nostromo oznacza bosmana, a chociaż pochodzi od katalońskiego nostramo, nostre amo: nasz pan, to przypomina wł. nostro uomo: nasz człowiek. [przypis edytorski]
co — tu dziś popr.: coś. [przypis edytorski]
co — tu dziś popr.: czego. [przypis edytorski]
co — tu: jak. [przypis edytorski]
co — tu: którym. [przypis edytorski]
co tu ma do czynienia — co tu robi. [przypis edytorski]
co tydzień dawał pięćdziesiąt groszy — za ówczesne 50 gr można było kupić więcej, niż dzisiaj, a 12 zł, o których mowa niżej, stanowiło pokaźną sumę nie tylko dla dziecka. [przypis edytorski]
co tygodnia — dziś raczej: co tydzień. [przypis edytorski]
Co tyle wody dał mi żłopać — aluzja do popularnej metody torturowania podejrzanych. [przypis edytorski]
co tyle wody dał mi żłopać — aluzja do popularnej metody torturowania podejrzanych. [przypis edytorski]
co tylko — dopiero co, niedawno. [przypis edytorski]
co tylko sił mu staje (daw.) — co tylko sił mu starczy. [przypis edytorski]
co tylko — tylko co; właśnie, niedawno. [przypis edytorski]
co uczynić chcę — „co uczynić chcę” «w Sedomie. Nie jest właściwe, bym uczynił to bez powiadomienia [Abrahama], Ja dałem mu tę ziemię i te pięć miast (zob. Ks. Rodzaju 14:2) także należy do niego […]. Nazwałem go Abrahamem, „ojcem mnóstwa narodów”. Czyż zgładzę synów, a nie powiadomię o tym ojca, który Mnie miłuje?», zob. Raszi do 18:17. [przypis edytorski]
Co uczyniłem synowi Priama — Achilles zabił w walce Hektora, syna Priama, po czym wlókł jego zwłoki za rydwanem. [przypis edytorski]
Co uczyniliście dla jednego z maluczkich, mnie uczyniliście — Mt 25,40. [przypis edytorski]