Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 433 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 165952 przypisów.
Kostruban — imię mało znaczącego diabła z ludowych opowieści. [przypis edytorski]
kostrzewa — rodzaj trawy. [przypis edytorski]
kostrzewa — rodzaj trawy. [przypis redakcyjny]
kostrzewa — roślina z rodziny wiechlinowatych, potocznie bywa określana jako wysoka trawa, biologia rozróżnia ok. 650 gatunków zasiedlających całą strefę umiarkowaną Ziemi i tworzących wspólnie rząd kostrzewy (łac. Festuca). Bolesław Leśmian pisząc o zwiewnych nurtach kostrzewy, wskazuje, że powierzchnia porośniętej kostrzewą łąki porusza się na wietrze w sposób przywodzący na myśl powierzchnię wody. [przypis edytorski]
Kostrzewski, Franciszek (1826–1911) — malarz, ilustrator. [przypis edytorski]
kostur — długa laska wędrowna; pielgrzymi kostur jest tu metaforą emigracji [przypis edytorski]
kostur — kij, laska używany przez wędrowców do podpierania się. [przypis edytorski]
kostur — kij, mało elegancka laska do podpierania się. [przypis edytorski]
kostur — kij podróżny, laska używana przez wędrowców do podpierania się. [przypis edytorski]
kostur — tu: kij służący do podpierania się. [przypis edytorski]
kostusia (pot.) — kostucha, śmierć wyobrażana jako kościotrup w białych szatach z kosą. [przypis edytorski]
kostyczny — obdarzony złośliwym, jadowitym poczuciem humoru. [przypis edytorski]
kostyczny — uszczypliwy a. złosliwy. [przypis edytorski]
kostyczny — uszczypliwy, złośliwy. [przypis edytorski]
kostyczny — złośliwy a. uszczypliwy. [przypis edytorski]
kostyra (daw.) — gracz w kości, hazardzista. [przypis edytorski]
kostyra — ryzykant, hazardzista, karciarz. [przypis edytorski]
kostyra właśc. kostera — gracz, ryzykant. [przypis redakcyjny]
kosy (daw.) — krzywy, także: zezowaty. [przypis edytorski]
kosy (daw.) — tu: warkocze. [przypis edytorski]
kosy (daw.) — warkocze. [przypis edytorski]
kosy — krzywy a. zezowaty. [przypis edytorski]
Kosynier — uczestnik powstania kościuszkowskiego z 1794 r. [przypis edytorski]
kosy — (o oczach) skośny, krzywy bądź zezowaty. [przypis edytorski]
kosy — pochyły, ukośny. [przypis edytorski]
kosy — skośny a. zezowaty. [przypis edytorski]
kosy — skośny, z ukosa. [przypis edytorski]
kosy (tu daw.) — warkocze; Żemajtys znowu kosy zaplatała — Żmudź (personifikacja krainy jako młodej dziewczyny) znowu była szczęśliwa. [przypis edytorski]
kosy — tu: spode łba. [przypis edytorski]
koszałka (daw.) — wiklinowy koszyk z przykrywką, służący zwykle do noszenia jedzenia. [przypis edytorski]
koszarny — dziś: koszarowy; taki jak w koszarach, tj. budynkach, w których stacjonuje wojsko. [przypis edytorski]
koszary kadeckie — budynek położony opodal Pałacu Kazimierzowskiego w Warszawie (wówczas stanowiącego gł. siedzibę Szkoły Rycerskiej założonej przez króla Stanisława Augusta, obecnie znajdującego się w obrębie kampusu głównego Uniwersytetu Warszawskiego), wzniesiony w 1781 r. pod kierunkiem majora Stanisława Zawadzkiego, w l. 1777–1795 pełniącego urząd architekta wojsk koronnych. [przypis edytorski]
koszary ks. Eugeniusza — nazwa od ks. Eugeniusza Beauharnais (1781–1824), pasierba Napoleona I. [przypis redakcyjny]
koszary — tu: zagrody dla zwierząt. [przypis edytorski]
koszatka — drobny gryzoń z rodziny popielicowatych. [przypis edytorski]
koszatka — drobny gryzoń z rodziny popielicowatych. [przypis edytorski]
koszatka — gatunek nadrzewnego gryzonia o nocnym trybie życia. [przypis edytorski]
koszatka — gatunek nadrzewnego gryzonia. [przypis edytorski]
koszatki — gryzonie znane z tego, że od października do kwietnia zapadają w sen zimowy. [przypis edytorski]
kosz (daw.) — obóz. [przypis redakcyjny]
kosz (daw.) — odmowa na propozycję zawarcia związku. [przypis edytorski]
kosze kalgierowe — juki. [przypis autorski]
koszenila — kwas karminowy; czerwony barwnik naturalnego pochodzenia pozyskiwany z wysuszonych i zmielonych owadów (czerwców kaktusowych). [przypis edytorski]
koszenila — kwas karminowy, organiczny związek chemiczny, naturalny ciemnoczerwony, niezwykle trwały barwnik pozyskiwany z wysuszonych, zmielonych owadów, zwanych czerwcami kaktusowymi (Dactylopius coccus), żyjących w Meksyku. [przypis edytorski]
koszenila — naturalny ciemnoczerwony barwnik pozyskiwany z wysuszonych i zmielonych owadów z Ameryki Środkowej, zwanych czerwcami kaktusowymi. [przypis edytorski]
koszenilowy — czerwony (od nazwy barwnika). [przypis edytorski]
koszer, koszerny (z hebr. dosł.: właściwy) — określenie rodzajów pokarmów dozwolonych do spożycia przez prawo żydowskie (halachę) oraz warunków, w jakich powinny być przechowywane i spożywane; zasady te wywodzą się z Tory, zostały uściślone w Talmudzie. [przypis edytorski]
Koszer łefesach (hebr.) — „Dozwolone do spożycia w Pesach”. [przypis tłumacza]
koszerny (hebr. dosł.: właściwy) — przymiotnik określający rodzaje pokarmów dozwolonych do spożycia przez prawo żydowskie (halachę) oraz warunki w jakich powinny być przechowywane i spożywane. Zasady te wywodzą się z Tory, zostały uściślone w Misznie i Talmudzie. [przypis edytorski]
koszerny — przyrządzony zgodnie z rytualnymi przepisami żydowskimi. [przypis redakcyjny]
koszerny — w religii żydowskiej: nadający się do spożycia zgodnie z żydowskimi przepisami religijnymi. [przypis edytorski]
kosz (hist.) — tatarski lub kozacki obóz; oddział wojska. [przypis edytorski]
kosz — kozacki lub tatarski oddział wojska lub obóz warowny takiego oddziału. [przypis edytorski]
koszlawo — dziś popr.: koślawo. [przypis edytorski]
koszlawy — dziś: koślawy; krzywy, niezgrabny. [przypis edytorski]
koszlawy — dziś popr.: koślawy. [przypis edytorski]
koszlawy — koślawy. [przypis edytorski]
koszlon (daw.) — coś niezgrabnego, koślawego; tu o literach. [przypis edytorski]
kosz — oprawa rękojeści broni białej (pałasze, szable, szpady) w postaci gęsto splecionych ze sobą kabłąków i obłęków tworzących osłonę dla dłoni. [przypis edytorski]
koszowy — ataman koszowy, dowódca kosza, tj. oddziału kozackiego. [przypis edytorski]
koszowy — ataman koszowy rządził na Zaporożu w czasie pokoju, miał też obowiązek przygotować Sicz do wojny; kosz — obóz kozacki. [przypis edytorski]
koszowy — ataman koszowy rządził na Zaporożu w czasie pokoju, miał też obowiązek przygotować Sicz do wojny. [przypis edytorski]
koszta położyć (daw.) — ponieść koszty. [przypis edytorski]
kosz — tatarski lub kozacki obóz. [przypis edytorski]
kosz — tatarski obóz wojskowy. [przypis edytorski]
kosztować się z kim (daw.) — próbować się z kim. [przypis redakcyjny]
kosztować się z kim (starop.) — próbować się z kim; [pojedynkować się z kim]. [przypis redakcyjny]
kosztować — tu: smakować, próbować smaku. [przypis edytorski]
kosztowali się z sobą — próbowali się z sobą. [przypis redakcyjny]
kosztowności — hebr. כָּל טוּב (kol tuw): ‘wszelkie dobro’. «[Abraham] spisał dokument darowizny wszystkiego co posiadał, na rzecz swojego syna Icchaka, aby chcieli mu wysłać swoją córkę», zob. Raszi do 24:10. [przypis edytorski]
kosztowności — hebr. מִגְדָּנֹת (migdanot) ‘wyborne, doskonałe rzeczy’. «Słowo to obejmuje wszelkie wspaniałości czy to owoce, sprzęty czy stroje», zob. Radak do 24:53. [przypis edytorski]
koszt portoryjny — opłata za posłańca. [przypis edytorski]
kosz — tu prawdop.: obóz. [przypis edytorski]
kosztur a. kostur — kij używany do podpierania się, często krzywy i sękaty. [przypis edytorski]
kosztur (daw.) — narzędzie do sadzenia drzewek, por. kostur. [przypis edytorski]
kosztur — dziś: kostur; kij służący do podpierania się. [przypis edytorski]
kosztur — dziś popr.: kostur, tj. kij, laska. [przypis edytorski]
kosztur — kij podróżny, laska. [przypis edytorski]
kosztur — kostur, duży kij. [przypis redakcyjny]
kosztur, właśc. kostur — kij (laska) służący do podpierania się; drąg rozbijający twardą ziemię. [przypis redakcyjny]
Koszt wyrobu kartek papieru w porównaniu do kartek pergaminowych pod koniec XIV wieku był trzykrotnie niższy, por. szerzej P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 19 i n. [przypis autorski]
koszula Dejaniry — Dejanira podarowała Herkulesowi koszulę nasączoną krwią centaura Nessosa, bo ten przekonał ją, że w ten sposób zapewni sobie wierność męża. Krew ta jednak okazała się trucizną, która sprawiła, że szata przywarła do ciała Herkulesa i spaliła go żywcem. „Koszula Dejaniry” to synonim nieznośnego, zabójczego cierpienia, które więzi ofiarę w swej mocy i od którego nie ma ucieczki. [przypis edytorski]
koszula Nessusa (mit. gr.) — suknia, którą Dejanira dostała od umierającego centaura Nessosa, gdy założył ją Herkules, zaczęła się palić, powodując śmierć. [przypis edytorski]
koszuli — dziś popr. forma D.: koszul. [przypis edytorski]
koszulka — tu: kolczuga. [przypis edytorski]
Koszyce — historyczne miasto węgierskie, obecnie znajdujące się na Słowacji. [przypis edytorski]
Koszyce — miasto nad rzeką Hernad na płd. od Preszowa. [przypis redakcyjny]
Koszyce (węg. Kassa, niem. Kaschau) — miasto, niegdyś węgierskie, obecnie na Słowacji. [przypis edytorski]
koszyczek — tu: mebelek z wikliny. [przypis edytorski]
koszyk (daw.) a. kosz — tu: odmowa w odniesieniu do propozycji małżeństwa. [przypis edytorski]
koszyki — dziś popr. forma N. lm: koszykami. [przypis edytorski]
koszykowe (daw.) — przywłaszczona przez kogoś część pieniędzy, jakie otrzymał na zrobienie zakupów. [przypis edytorski]
kosz (z tatar.) — koczowisko, obóz. [przypis redakcyjny]
kota ciągnąć — błaźnić się, droczyć. [przypis redakcyjny]
kota (geogr.) — punkt wysokościowy na mapie. [przypis edytorski]
kotalok — zniekszt.: katalog. [przypis edytorski]
kotara — ciężka, gruba zasłona. [przypis edytorski]
kotara (daw.) — namiot. [przypis redakcyjny]
kotara (starop.) — z tatarskiego kotarha: namiot z derek. [przypis edytorski]
Kotarbiński, Józef (1849–1928) — pisarz, krytyk teatralny, aktor filmowy i teatralny; w latach 1899–1905 dyrektor teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. [przypis edytorski]
