Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 162876 przypisów.
„piąta kuria” — nowa ordynacja wyborcza. [przypis edytorski]
piąta noc ostatniej kwadry — na dwa dni przed nowiem, tj. niecałe dwa tygodnie po pełni księżyca opisanej na początku opowiadania. [przypis edytorski]
piąta odmiana kapuzów, świeżo ustanowiona — zakon minorytów, założony w r. 1435. [przypis tłumacza]
piąta stojąc przy wozie służebna się krząta — Piąta dnia służebnica, to jest, piąta godzina poranna, licząc od wschodu słońca. W tej chwili nie było jeszcze południa, a słońce podnosiło się coraz wyżej. [przypis redakcyjny]
Piątego dnia… — Lacedemończycy, widząc przez cztery dni jedno i to samo, przestali się tą rzeczą interesować i nie zwracali na owe statki uwagi. [przypis tłumacza]
piątego października — powinno być: piątego listopada. [przypis edytorski]
piątek, przez nieszczęsne ryby oczekiwany z rozpaczą — ponieważ piątek w tradycji katolickiej jest dniem postu, kiedy wiernym nie wolno jeść mięsa, ale można spożywać ryby. [przypis edytorski]
piąte pokolenie (…) pięćdziesiąt młodych dziewic niechcących małżeństwa — chodzi o córki Danaosa, Danaidy, które uciekając przed małżeństwem ze swymi braćmi stryjecznymi, synami Aigyptosa (brata Danaosa), przybyły z ojcem do Argos (a więc „porzuciły rozłogi” Egiptu). Wkrótce nadciągnęli za nimi synowie Aigyptosa, chcąc je zmusić do małżeństwa. Danaos zgodził się pozornie na małżeństwo córek, ale nakazał im zgładzić mężów w nocy poślubnej Córki wykonały rozkaz z wyjątkiem jednej, Hypermestry, która ocaliła męża swego, Lynkeusa. Dalekim potomkiem Lynkeusa i Hypermestry był Herakles, wybawca Prometeusza. [przypis edytorski]
piąter — dziś popr. forma D. l.mn.: pięter. [przypis edytorski]
piąterko — dziś: pięterko. [przypis edytorski]
piąterko — dziś popr.: pięterko. [przypis edytorski]
piąte światło — Salomon. [przypis redakcyjny]
piątr — dziś popr. forma D.: pięter. [przypis edytorski]
piątr — dziś popr.: pięter. [przypis edytorski]
piątro — dziś popr.: piętro. [przypis edytorski]
piać (daw.) — śpiewać. [przypis edytorski]
piać — tu daw.: śpiewać. [przypis edytorski]
piać (tu daw.) — śpiewać. [przypis edytorski]
piać — tu: śpiewać; w tekście forma 3.os.lm cz.ter.: pieją. [przypis edytorski]
Piacenca — miasto Placencia w prowincji Biskaja w płn. Hiszpanii. [przypis redakcyjny]
piaculum — ofiara błagalna; zbrodnia lub grzech wymagający pokuty, przebłagania, ofiary. [przypis tłumacza]
pia desideria (łac.) — pobożne życzenia. [przypis edytorski]
pia desideria (łac.) — pobożne życzenie. [przypis edytorski]
pia desideria — pobożne życzenia. [przypis edytorski]
pia fraus (łac.) — dosł.: pobożny podstęp, szlachetne oszustwo; przen.: oszukaństwo, podstęp lub kłamstwo w szlachetnym celu. [przypis edytorski]
pia fraus (łac.) — pobożne oszustwo; obowiązkowe oszustwo. [przypis edytorski]
pia fraus (łac.) — pobożne oszustwo; oszustwo dla dobra wiary. [przypis edytorski]
pia fraus (łac., r.ż.) — pobożne oszustwo; oszustwo dla dobra wiary. [przypis edytorski]
piagnoni (wł.) — płaczący; nazwa zwolenników Girolamo Savonaroli; określenie pochodzi od płaczących na jego kazaniach kobiet. [przypis edytorski]
pia (łac.) – pobożna. [przypis edytorski]
Piał kogucik kukuryku — początek wierszyka dla dzieci autorstwa Stanisława Jachowicza (1796–1857). „Piał kogucik: kukuryku!/ Wstawaj rano, mój chłopczyku./ A chłopczyk się ze snu budzi,/ Patrzy…. dużo chodzi ludzi;/ Więc się szybko zrywa z łóżka,/ By nie uszedł za leniuszka;/ I rzekł: za twe kukuryku/ Dziękuję ci koguciku”. [przypis edytorski]
pia mater (łac., anat.) — opona miękka, najgłębsza warstwa błon otaczających mózg i rdzeń kręgowy; tu: mózg. [przypis edytorski]
Pianie koguta miało płoszyć duchy, upiory itp. [przypis redakcyjny]
„Pianino posiadające dodatkowo mechanizm umożliwiający odtwarzanie utworów ze specjalnych rolek papieru. Na rolce papieru utwór był zapisany w postaci małych dziurek, przez które przedostawało się powietrze sterujące mechanizmem młoteczków instrumentu. Instrument był znany od XIX wieku, również w XX wieku”. http://pl.wikipedia.org/wiki/Pianola (dostęp 13.06.2014). [przypis autorski]
pianissimo possibile et fortissimo possibile (wł.) — najciszej jak można i najgłośniej jak można. [przypis edytorski]
pianissimo (wł.) — bardzo cicho. [przypis edytorski]
pianissimo (wł., muz.) — bardzo cicho. [przypis edytorski]
pianissimo (wł.) — najciszej. [przypis edytorski]
pianissimo (wł.) — określenie dynamiki w muzyce: bardzo cicho. [przypis edytorski]
pianno (…) heatthen — mieszkańcy Indii, używając wyrazów angielskich, mają zwyczaj podwajania głosek. Wyrazy tu przytoczone brzmią po angielsku piano (fortepian) i heathen (poganin). [przypis tłumacza]
piano, piano (wł.) — termin muzyczny; cicho, delikatnie. [przypis edytorski]
piano, sano, lontano (wł.) — powoli, zdrowo, daleko. [przypis redakcyjny]
piano (wł., muz.) — cicho, delikatnie. [przypis edytorski]
pianto (wł.) — płacz. [przypis edytorski]
piany a pjany (daw.) — dziś: pijany. [przypis edytorski]
piarg — drobne okruchy skał, żwir, małe kamienie najczęściej usypane u podnóża gór. [przypis edytorski]
piarg — kamienne usypisko. [przypis edytorski]
piarg — nagromadzenie okruchów skalnych. [przypis edytorski]
piarg — rumowisko skalne; okruchy skalne nagromadzone u podnóża stoku, często u wylotu żlebu. [przypis edytorski]
piarg — rumowisko skalne; okruchy skalne nagromadzone u wylotu żlebu u podnóża stromych, skalistych stoków. [przypis edytorski]
piarg — rumowisko skalne; okruchy skalne nagromadzone u wylotu żlebu u podnóża stromych, skalistych stoków. [przypis edytorski]
piarg — stos kamieni. [przypis edytorski]
piarg — usypisko kamieni; nagromadzenie u podnóża stoku odpadłych od stromego zbocza okruchów skalnych. [przypis edytorski]
piarg — usypisko skalne. [przypis edytorski]
piarżystych — takich, u stóp których utworzyły się piargi, czyli rumowiska skalne. [przypis edytorski]
piarżysty — pełen piargów, ostrokrawędzistych okruchów skalnych. [przypis edytorski]
piasczystéj — dziś popr.: piaszczystej. [przypis edytorski]
piasczysty — dziś: piaszczysty. [przypis edytorski]
piasczysty — dziś popr.: piaszczysty. [przypis edytorski]
piasczysty — dziś popr. pisownia: piaszczysty. [przypis edytorski]
Piasecki, Stanisław (1900–1941) — publicysta, krytyk literacki, prozaik i działacz polityczny; założyciel i red. naczelny związanego z obozem endecji tygodnika literacko-artystycznego „Prosto z mostu” (1935–1939), w którym wiersz Skumbrie w tomacie ukazał się po raz pierwszy (1936, nr 10). [przypis edytorski]
piasecznica — naczynie na piasek, którym posypywano zapisany atramentem papier, żeby szybciej wysechł. [przypis edytorski]
piaseczniczka — naczynko do piasku, używanego zamiast bibuły do suszenia świeżego pisma atramentowego. [przypis redakcyjny]
Piaseczyński, Kazimierz — pułkownik, starosta ostrołęcki i mławski. [przypis redakcyjny]
piasek morski — Jakub nawiązuje tu do obietnicy złożonej Abrahamowi (Ks. Rodzaju 22:17), zob. Raszi do 32:13. [przypis edytorski]
piaskarz — człowiek zajmujący się zawodowo wydobywaniem i sprzedażą piasku i żwiru rzecznego. [przypis edytorski]
Piaski a. Piasek — dawna jurydyka Krakowa, wchodząca obecnie w skład Starego Miasta. [przypis edytorski]
Piaski Luterskie — obecnie Piaski, miasto położone w województwie lubelskim, w powiecie świdnickim. [przypis edytorski]
Piaski — wieś (do 1934 miasto) w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim; w okresie zaborów w zaborze pruskim. [przypis edytorski]
piaskowce — cegiełki do czyszczenia pokładu, robione z miękkiego piaskowego kamienia. [przypis tłumacza]
Piaskun — tytuł polskiego tłumaczenia, stanowiącego podstawę niniejszej publikacji, brzmi Człowiek z piasku. Późniejsza tradycja utrwaliła jednak nazwę Piaskun. Piaskun, zwany też piaskowym dziadkiem, to postać z niemieckich baśni. Sypie dzieciom piaskiem w oczy, aby zasnęły. [przypis edytorski]
piasta — część, którą koło styka się z osią. [przypis edytorski]
piaster — dolar hiszpański lub bliskowschodnia moneta. [przypis edytorski]
Piast — legendarny założyciel dynastii Piastów. [przypis edytorski]
piastować (daw.) — opiekować się. [przypis edytorski]
piastować (daw.) — opiekować się; tu przen.: żywić zamiary. [przypis edytorski]
piastować — opiekować się dzieckiem. [przypis edytorski]
piastować — opiekować się (jak małym dzieckiem: nosząc na rękach itp.). [przypis edytorski]
piastować — pielęgnować, niańczyć dziecko; por. piastunka: niania. [przypis edytorski]
piastować — tu w zn. przechowywać. [przypis edytorski]
piastr — drobna moneta, będąca w obiegu w Egipcie, Libanie i Syrii. [przypis edytorski]
piastr — drobna moneta używana w kilku krajach Bliskiego Wschodu, mająca wartość 1/100 gł. jednostki monetarnej. Od 1921 w Palestynie oficjalną walutą był funt egipski, dzielący się na 100 piastrów lub na 1000 milimów. W 1927 wprowadzono mający niemal tę samą wartość funt palestyński, dzielący się na 1000 milów. Mimo braku oficjalnej jednostki pośredniej w praktyce używano nazwy piastr jako synonimu 10 milów. [przypis edytorski]
piastr — moneta używana na Bliskim Wschodzie. [przypis edytorski]
piastr (piaster, piastra) — dawna srebrna moneta. [przypis edytorski]
piastr — srebrna moneta bita w imperium osmańskim od 1687; początkowo odpowiadająca talarowi, wskutek szybkiej dewaluacji stała się drobną, zdawkową monetą. [przypis edytorski]
piastr — tu: piastr egipski, jednostka monetarna używana w Egipcie; do roku 1834 była to główna jednostka; z powodu utraty wartości spowodowanej obniżaniem zawartości szlachetnego kruszcu w monecie w 1834 jako główną jednostkę wprowadzono funt egipski, dzielący się na 100 piastrów. [przypis edytorski]
piastr (wł.) — także: piaster a. piastra: moneta używana na Bliskim Wschodzie, a także na Cyprze i Sycylii. [przypis edytorski]
piastry (z wł. piastra: blaszka) — drobna moneta w krajach Bliskiego Wschodu. [przypis edytorski]
Piast, Rzepicha, Ziemowit (Siemowit) — postacie z łacińskiej Kroniki Galla Anonima: legendarny protoplasta dynastii Piastów, jego żona oraz syn, na którego uroczystości postrzyżyn zjawili się dwaj obcy pielgrzymi, a ich błogosławieństwo sprawiło cudowne rozmnożenie potraw (w późniejszej tradycji przyjęło się uznawać tych dwóch tajemniczych przybyszów za anioły); Piasta Koszyczka: w kronice przydomek Chosisco (Koszysko? Chościsko?) nosi zły władca Popiel, poprzednik Siemowita, natomiast Piast określony został jako filius Chosischonis: syn Chościska. [przypis edytorski]
piastr (z wł. piastra: blaszka) — tu: talar hiszpański (peso), duża srebrna moneta, bita od XV do XIX w. zarówno w Hiszpanii, jak i w jej koloniach w Nowym Świecie. [przypis edytorski]
Piast, syn Chościska — zmieniono z: „Piast, syn kołodzieja”, z tych samych przyczyn, co tytuł rozdziału. [przypis edytorski]
Piast — tu: król polskiego pochodzenia. [przypis edytorski]
piastunka (daw.) — kobieta zatrudniona do opieki nad małym dzieckiem. [przypis edytorski]
piastunka — niewiasty greckie mają przy sobie swe piastunki, które cenią jako najwierniejsze służące i darzą nieograniczonym zaufaniem. [przypis tłumacza]
Piastunka zaczęła gorąco błagać, aby tego nie czyniła — piastunka domyśla się, że jej pani chce popełnić samobójstwo. [przypis tłumacza]
piatiletka — nazwa planów gospodarczych ZSRR począwszy od roku 1928. [przypis edytorski]
piatiletka (ros. пятилетка: pięciolatka) — pięcioletni plan rozwoju gospodarki narodowej ZSRR. Od 1928 przyjmowano kolejne takie plany: pierwszy z nich, na lata 1928–1932, zakładał zlikwidowanie prywatnej własności środków produkcji, rozwój rolnictwa i przemysłu ciężkiego; drugi, na lata 1933–1937, przewidywał likwidację resztek kapitalizmu i podziałów klasowych, zaprowadzenie socjalistycznego sposobu produkcji jako jedynego w państwie oraz dalszą szybką przebudowę przemysłu. Ostatnia, trzynasta pięciolatka (1991–1996) została przerwana z powodu rozpadu Związku Radzieckiego. [przypis edytorski]
piatiletka (z ros. пятилетка: pięciolatka) — pięcioletni plan rozwoju gospodarki narodowej realizowany w ZSRR; kolejne takie plany przyjmowano od 1928 do rozpadu ZSRR w 1991. [przypis edytorski]
piatiletka (z ros. пятилетка: pięciolatka) — pięcioletni plan rozwoju gospodarki narodowej realizowany w ZSRR; kolejne takie plany przyjmowano od 1928 r.: pierwszy, na lata 1928–1932, zakładał zlikwidowanie prywatnej własności środków produkcji, rozwój rolnictwa i przemysłu ciężkiego; drugi, na lata 1933–1937, przewidywał likwidację resztek kapitalizmu i podziałów klasowych, zaprowadzenie socjalistycznego sposobu produkcji jako jedynego w państwie oraz dalszą szybką przebudowę przemysłu itd.; ostatnia, trzynasta pięciolatka (1991–1996) została przerwana z powodu rozpadu Związku Radzieckiego. [przypis edytorski]
piatiletka (z ros.: pięciolatka) — pięcioletni plan rozwoju gospodarki narodowej ZSRR. Od 1928 przyjmowano kolejne takie plany: pierwszy z nich, na lata 1928–1932, zakładał zlikwidowanie prywatnej własności środków produkcji, rozwój rolnictwa i przemysłu ciężkiego; drugi, na lata 1933–1937, przewidywał likwidację resztek kapitalizmu i podziałów klasowych, zaprowadzenie socjalistycznego sposobu produkcji jako jedynego w państwie oraz dalszą szybką przebudowę przemysłu. Ostatnia, trzynasta pięciolatka (1991–1996) została przerwana z powodu rozpadu Związku Radzieckiego. [przypis edytorski]
